Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ενενήντα χρόνια μετά το θάνατο του Παύλου Μελά, ο τόπος μας δείχνει να στερείται του ζωοποιού ήθους που λειτουργούσε ως αυτονόητος άξονας αναφοράς. Μέχρι, πρότινος (μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες) το ήθος και η πράξη του Παληκαριού αναγνωρίζονταν και σε άλλους χαρισματικούς του λαού μας. Σήμερα ίσως μοιάζει ρομαντικό να περιμένει κανείς τέτοιες δοξαστικές αποκοτιές. Γι' αυτό, πέραν του χρέους να μνημονεύσομε έναν μεγάλο άνδρα της νεώτερης ιστορίας μας, είναι ανάγκη να θυμηθούμε με τι ψωμί τράφηκε ο κόσμος αυτού του τόπου, να ξανασυλλαβίσουμε την αλφαβήτα της κοινής μας συνε...

Το τρίπτυχο αυτό των ύμνων ανήκει στα δεσποτικά και θεομητορικά κοντάκια του Ρωμανού του Μελωδού και καλύπτει τη Γέννηση, τη Σταύρωση και την Ανάληψη του Κυρίου. Και τα τρία κοντάκια είναι "ιδιόμελα" και ψάλλονται σε ήχο πλάγιο β΄. Έχουν ακροστιχίδα που δηλώνει το όνομα του Ρωμανού. Παρουσιάζονται στην έκδοση αυτή στο πρωτότυπο και στην έμμετρη ποιητική μετάφρασή τους από τον Κύπριο ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη. Το πρωτότυπο βυζαντινό κείμενο στηρίχτηκε στη χειρόγραφη παράδοση των πατμιακών κωδίκων, που εκδόθηκαν κριτικά υπό την εποπτεία του καθηγητή Νικόλαου Β. Τωμαδάκη....

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΕ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ ΤΗΣ Μες στην αμαρτωλή της φορεσιά με απομιμήσεις δέντρων και πουλιών κοιμάται πλάι στη δύναμη του ονόματός της. Με την άμμο του ύπνου στα μαλλιά της γαληνεύει τα όνειρα και τα σώματα των πρωινών αγαλμάτων. Φίδια της μαλακώνουνε τα στήθια. Τι έχει να χάσει αυτή που τόσο λίγο νοιάζεται για του θανάτου την ιτιά και τα χλωρά σπαθιά; σε λίγο θα γεμίσει στάχτη το δοχείο. Και του προσώπου της η φλόγα, κάποτε ιερή, θα πλύνει με βαμπάκι την πληγή της. Η άκρη του ματιού της γίνεται αλμυρή. Το φόρεμά της λιώνει...

[...] Ο πολύπλευρος χαρακτήρας του θέματος που επιλέχθηκε γι' αυτό το συνέδριο και ποικιλία των προοπτικών από τις οποίες θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελούν και την απόδειξη της ζωτικότητας του και ελπίζουμε πως οι συζητήσεις γι' αυτά τα προβλήματα θα συνεχιστούν. Δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί ένας χώρος για μια τέτοια ανταλλαγή ιδεών πιο κατάλληλος από το Κέντρο Λογοτεχνών και Μεταφραστών της Ρόδου. Η ζωντανή παρουσία της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου στον σύγχρονο κόσμο θα αποτελέσει αναμφιβόλως μέρος του εν εξελίξει προγράμμ...

ΑΙΓΙΑΛΟΥΣΑ 1 Πλήθος θαλάσσης· θάλασσα πλημμύρισε τον ουρανό με κέντημα χρυσό. Γλωσσολαλιά· ρινισμένα τα κουδούνια, καθένα στο δικό του πλάγιο ήχο. Νομίσματα θαμμένα βασιλέων που γνώρισαν τον αίνο σκιαμαχούν με τα βελάσματα του χόρτου. Πέτρα ήμερη κατέχει τους γηλόφους και κατέρχεται προς το αγίασμα τ' Αγίου Θερίσου. Μα του πελάου ο κάμπος -άγνωστο διατί- χοχλά θανάτου θειάφι κι αγρία διαρπαγή. [...] (απόσπασμα από το ποίημα "Αιγιαλούσα")

Όταν στα 1962 έκανα προσκαλεσμένος γι' αρκετό καιρό το πρώτο μου ταξίδι στην Κίνα, είχα την ευκαιρία να βρίσκομαι σε πάμφτωχα χωριά, σ' επαρχίες μακρινές μέσα σε οικογένειες με παιδιά πολλά. Οι δυσκολίες κι οι στερήσεις της τραχιάς ζωής ήταν ολοφάνερες στους χωρικούς που δέχονταν την ομάδα των ξένων. Όμως αυτοί, σαν να είχαν όλα τ' αγαθά που επιθυμούσαν, μας μιλούσαν με τρυφερότητα και μας έδειχναν τα γελούμενα λιγόχρονα παιδιά. Αυτά, φτωχικά ντυμένα κι όλα ίδια -όπως κι οι μεγάλο τότε-, μας πλησιάζουν με πρόσωπα φωτεινά, χαμογελώντας. Μας έκαναν εντύπωση! Πώς μπορούσαν μέ...

ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ Παιδί την ξάπλωσε στην άμμο, βοήθησε κι ο τεχνουργός πατέρας του. Τα φύκινα ξηραίνονται μαλλιά της· στο ουραίο τη λάμψη έχουν ωχρή τα βοτσαλάκια. Στα χείλη της ωστόσο ακόμα μένει το κρεμεζί φρέσκου ψαριού· στον κόρφο κεραμιδίζει αδούλωτη μια ρώγα. Δεν ξέρουμε· κοιμάται αυτή και λιάζεται; Σαν χαλαρή με φαίνεται· τα μάτια της στερεωμένα μαύρο πετραδάκι ξανοίγουν σε πανάρχαιους ουρανούς. Σαν μάγισσα με φαίνεται· η ανάσα της λιχνίζει την ασάλευτη σιωπή, τη θάλασσ' αγκιστρώνε, βαλσαμώνει αγράμματα, ακοινώνητα πουλιά. Θα φύγω· θα ξανάρθω α...

Η μετάφραση ως άθλημα Η μετάφραση υπήρξε πάντα ένας αποκαλυπτικός παράγοντας της πολιτισμικής στάθμης ενός λαού σε ορισμένο χρόνο. Θυμίζω μόνο πως η πρώτη μετάφραση λογοτεχνικού κειμένου στην ιστορία του πολιτισμού ήταν της Παλαιάς Διαθήκης στην Αλεξάνδρεια την εποχή των Πτολεμαίων. Έγινε διότι ο ρέκτης εκείνος βασιλιάς είχε αντιληφθεί πως η πανίσχυρη και πολύτιμη μερίδα του πληθυσμού της μεγάλης εμπορικής και ναυτικής πόλης, οι Εβραίοι, είχαν ξεχάσει τη γλώσσα τους αλλ' όχι και τη θρησκεία τους! [...] Το Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων έκανε δεκτή την πρότασή μου να μετα...

Ο μεγάλος ποιητής εκ Κύπρου συγκεντρώνει σε δύο τόμους μια επιλογή από τα σημαντικότερα δοκιμιακά του κείμενα για την ποίηση, τη λογοτεχνία και το έργο του. "Τον πρώτο λόγο, ακόμα κι αν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα ιστορικά δρώμενα, θα πρέπει να τον έχει το αισθητικό πεδίο -η ρυθμική έκφραση πραγμάτων και εννοιών στο πλαίσιο των ανθρωπίνων καταστάσεων". Αυτά σημειώνει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης προλογίζοντας τη δίτομη συλλογή δοκιμίων, συνεντεύξεων, μελετών και άρθρων του, που καλύπτουν περίπου τέσσερις δεκαετίες. Τα κείμενα -παλαιά και νέα- μένουν κάθε φορά ως ενδείκτες συ...

Ο μεγάλος ποιητής εκ Κύπρου συγκεντρώνει σε δύο τόμους μια επιλογή από τα σημαντικότερα δοκιμιακά του κείμενα για την ποίηση, τη λογοτεχνία και το έργο του. "Τον πρώτο λόγο, ακόμα κι αν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα ιστορικά δρώμενα, θα πρέπει να τον έχει το αισθητικό πεδίο -η ρυθμική έκφραση πραγμάτων και εννοιών στο πλαίσιο των ανθρωπίνων καταστάσεων". Αυτά σημειώνει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης προλογίζοντας τη δίτομη συλλογή δοκιμίων, συνεντεύξεων, μελετών και άρθρων του, που καλύπτουν περίπου τέσσερις δεκαετίες. Τα κείμενα -παλαιά και νέα- μένουν κάθε φορά ως ενδείκτες συ...

"Το μάθημα που λαβαίνεις από τις υποχρεώσεις σου ως ανθολόγου είναι αυτό: η Λευκωσία, μαζί με όλες τις διακλαδώσεις των γενετικών της στοιχείων, δεν αρκεί να ιδωθεί μονάχα οπτικά· επιβάλλεται να νοηθεί και απτικά. Να τη νιώσεις δηλαδή με την αφή, να την αγγίσεις και να την ανασάνεις σαν ρεύμα της ζωής και σαν «γνώση που δεκαπλασιάζει τη θλίψη». Αυτό σημαίνει ότι επωμίζεσαι τη συνείδηση του μεγάλου πόνου, όπως εκείνος εκτυπώνεται στις σελίδες της περιπετειώδους ιστορίας της." (Κυριάκος Χαραλαμπίδης) Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης συνθέτει το ψυχογράφημα της τελευταίας μοιρασμέν...

"Το μάθημα που λαβαίνεις από τις υποχρεώσεις σου ως ανθολόγου είναι αυτό: η Λευκωσία, μαζί με όλες τις διακλαδώσεις των γενετικών της στοιχείων, δεν αρκεί να ιδωθεί μονάχα οπτικά· επιβάλλεται να νοηθεί και απτικά. Να τη νιώσεις δηλαδή με την αφή, να την αγγίσεις και να την ανασάνεις σαν ρεύμα της ζωής και σαν «γνώση που δεκαπλασιάζει τη θλίψη». Αυτό σημαίνει ότι επωμίζεσαι τη συνείδηση του μεγάλου πόνου, όπως εκείνος εκτυπώνεται στις σελίδες της περιπετειώδους ιστορίας της." (Κυριάκος Χαραλαμπίδης) Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης συνθέτει το ψυχογράφημα της τελευταίας μοιρασμέν...

"Το μάθημα που λαβαίνεις από τις υποχρεώσεις σου ως ανθολόγου είναι αυτό: η Λευκωσία, μαζί με όλες τις διακλαδώσεις των γενετικών της στοιχείων, δεν αρκεί να ιδωθεί μονάχα οπτικά· επιβάλλεται να νοηθεί και απτικά. Να τη νιώσεις δηλαδή με την αφή, να την αγγίσεις και να την ανασάνεις σαν ρεύμα της ζωής και σαν «γνώση που δεκαπλασιάζει τη θλίψη». Αυτό σημαίνει ότι επωμίζεσαι τη συνείδηση του μεγάλου πόνου, όπως εκείνος εκτυπώνεται στις σελίδες της περιπετειώδους ιστορίας της." (Κυριάκος Χαραλαμπίδης) Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης συνθέτει το ψυχογράφημα της τελευταίας μοιρασμέν...

"Το μάθημα που λαβαίνεις από τις υποχρεώσεις σου ως ανθολόγου είναι αυτό: η Λευκωσία, μαζί με όλες τις διακλαδώσεις των γενετικών της στοιχείων, δεν αρκεί να ιδωθεί μονάχα οπτικά· επιβάλλεται να νοηθεί και απτικά. Να τη νιώσεις δηλαδή με την αφή, να την αγγίσεις και να την ανασάνεις σαν ρεύμα της ζωής και σαν «γνώση που δεκαπλασιάζει τη θλίψη». Αυτό σημαίνει ότι επωμίζεσαι τη συνείδηση του μεγάλου πόνου, όπως εκείνος εκτυπώνεται στις σελίδες της περιπετειώδους ιστορίας της." (Κυριάκος Χαραλαμπίδης) Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης συνθέτει το ψυχογράφημα της τελευταίας μοιρασμέν...

Με την ποιητική του σύνθεση "Ίμερος", η οποία προστίθεται στις άλλες δέκα που εξέδωσε ως τώρα, ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης εμβαθύνει στην έννοια του Έρωτος, ιδωμένου από ποικίλες οπτικές γωνίες. Ο ποιητής επιχειρεί να ανασυνθέσει με συνεπτυγμένο τρόπο και σε γλώσσα πολυφωνική με αρχαιοελληνικές απηχήσεις το κάλλος στη βαθύτερη σημασία του. "Η γραφίδα του Κυριάκου Χαραλαμπίδη συνεχίζει αγόγγυστα στα ποιήματα της νέας συλλογής του την περιγραφή της ανείπωτης ομορφιάς, τη σκιαγράφηση του εγώ μέσω του εμείς, την ιδιαίτατη ανασύνθεση της συναισθηματικής νοημοσύνης. Το βιβλίο "Ίμε...