Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο πλατωνικό αυτό έργο θα παρακολουθήσουμε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φιλοσοφικές συζητήσεις για την ουσία της Γνώσης μεταξύ του γοητευτικότερου δασκάλου του ευρωπαϊκού πνεύματος, του διαλεκτικού και μαιευτικού Σωκράτη, και του εμπνευσμένου μαθητή και δεινού μαθηματικού, του Θεαιτήτου. Στο πλαίσιο αυτό ο γνωσιοθεωρητικός αγώνας του Πλάτωνος - άμεσα συνυφασμένος με την πολιτική και ηθική του φιλοσοφία - θα "πολεμήσει" την πλάνη, το ψευδώς δοξάσαι, την άγνοια, αφού πρώτα λογοδοτήσει για το απυρόβλητο της αξίας της Γνώσης. Η γνώση στον Πλάτωνα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα....

"Στον "Φαίδρο", ίσως τον αριστοτεχνικότερο και ασφαλώς έναν από τους σημαντικότερους πλατωνικούς διάλογους, περιγράφεται μια αυθόρμητη και αβίαστη φιλική συζήτηση ανάμεσα στον Σωκράτη και έναν γνώριμό του νεότερο συμπολίτη του, τον Φαίδρο· μια συζήτηση που με αφετηριακό και καταληκτικό σημείο θέματα και καταστάσεις των ρητορικών σχολών της Αθήνας του 5ου και του 4ου αι. π.Χ. αναφέρεται ενδιαμέσως και σε σημαντικές πτυχές του πλατωνικού στοχασμού. Μπορούμε να πούμε ότι ο "Φαίδρος" σημαδεύει στο έργο του Πλάτωνα μια μεταβατική φάση από τα έξοχα λογοτεχνήματα της πρώιμης συ...

Ο Χαρμίδης, ένας γοητευτικός μικρός και συνάμα απαιτητικός διάλογος, "περίεργος και δύσκολος" κατά τον Guthrie είναι ο πρώτος αφηγηματικός διάλογος του Πλάτωνα. Αφηγητής σε αυτόν είναι ο Σωκράτης που περιγράφει σε κάποιον απροσδιόριστο και μη εμφανιζόμενο ακροατή μια συνάντησή του σε αθηναϊκή παλαίστρα με γνώριμους συμπολίτες του και τη συζήτησή του μαζί τους. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η σωφροσύνη: Προσπαθούσαν να προσεγγίσουν μια αρετή που λογιζόταν ως ένα είδος σύνεσης, ορθοφροσύνης, περίσκεψης, και συγκαταλεγόταν στις αρετές που θεωρούνταν βασικές για την αγωγή του...

Είναι η ψυχή αθάνατη; Με το ερώτημα αυτό έρχεται αντιμέτωπος ο αναγνώστης του πλατωνικού διαλόγου "Φαίδων", ένας αναγνώστης με διάθεση και προσδοκία να εντοπίσει μια πειστική απάντηση στις σελίδες του φιλοσοφικού κειμένου. Η ερμητική απάντηση του Πλάτωνος πλαισιώνεται με μιαν εξέχουσα σκηνοθετική πρόταση: Η τελευταία ημέρα της ζωής του Σωκράτη, οι φίλοι και μαθητές μέσα στο δεσμωτήριο, η οικογένειά του, η ώρα που θα πιει το κώνειο -μόλις σκοτεινιάσει-, η τελευταία φράση του, αλλά και ο κύκλος των Πυθαγορείων. Οι τελευταίοι δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν από τον "Περί ψυχής...

Το βιβλίο αυτό, περί του ανθρώπου και της ηθικής, αποτελείται από αυστηρά επιλεγμένα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο πρωτότυπο, μετάφρασή τους και σχολιασμό τους. Κριτήριο κύριο επιλογής υπήρξε η συμβολή του κειμένου στην παιδεία. Προτάσσεται Εισαγωγή, όπου συνοπτικά παρουσιάζονται: α) καίρια στοιχεία της ιδιοσυστασίας του ανθρώπου και η ουσία της ηθικής ως κορυφαίας ενέργειας της ελευθερίας του· β) ο βίος και τα έργα των ποιητών Ομήρου, Ησιόδου, Μιμνέρμου, Σιμωνίδου, Πινδάρου, Αισχύλου, Σοφοκλέους, Ευριπίδου και των φιλοσόφων Δημοκρίτου, Πλάτωνος, Αριστοτέλ...

"Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι το κυρίαρχο είδος της ψυχής, αυτό που δώρισε ο θεός στον καθένα μας, είναι ένας δαίμων. Είναι αυτό που, όπως είπαμε, κατοικεί στην κορυφή του σώματος και μας ανυψώνει από τη Γη προς τον συγγενικό μας ουρανό. Γιατί η αλήθεια είναι ότι είμαστε φυτά όχι της Γης αλλά του ουρανού". (Πλάτων, "Τίμαιος" 90a) "Η επίδραση που άσκησε ο "Τίμαιος" από τον Αριστοτέλη ως σήμερα είναι από μόνη της ένα δαιδαλώδες κεφάλαιο της ιστορίας της φιλοσοφίας. Κανένας άλλος πλατωνικός διάλογος, αλλά ίσως και κανένα άλλο φιλοσοφικό κείμενο, δεν διαβάστηκε ή σχολιάστ...

Η ιστορική σημασία του Κρατύλου έγκειται στο ότι στις σελίδες του ενσωματώνεται η πρώτη φιλοσοφική απόπειρα στην ιστορία της δυτικής σκέψης να αντιμετωπισθεί φιλοσοφικά η προβληματική της γλώσσας, και μάλιστα να συμπεριληφθούν σ ένα έργο η σχετική προσέγγιση του Πλάτωνος και προϋπάρξασες διδασκαλίες των Σοφιστών. Στον διάλογο αυτό δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι αμφίσημο και - ακριβώς γι' αυτό - αντιφατικό. Από τις γραμμές, ωστόσο, αυτού του ζωηρότατου και εκπληκτικά πυκνού και σφιχτοδεμένου διαλόγου διαπιστώνουμε ότι τα ερωτήματα παραμένουν τεθειμένα και ανοικτά. Πρόκειτ...

Τι είναι ο έρωτας; Μια πανίσχυρη δύναμη που μπορεί να μεταμορφώσει τον απλό άνθρωπο σε ήρωα; Ένας νεαρός και όμορφος θεός, που έχει και τρέλα και σωφροσύνη; Μια απλή σαρκική έλξη που θέλει να ικανοποιηθεί, ή μια υπερβατική και αιώνια ένωση των δύο ερωτευμένων; Είναι γέννημα του μύθου των ερμαφρόδιτων ανθρώπων, που οι θεοί τούς ζήλεψαν και τους έκοψαν στη μέση, κι από τότε καθένας αναζητά το άλλο του μισό; Μήπως είναι, απλώς, μια βιολογική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος; Ή ένας Δαίμων, αιώνιος μεσολαβητής μεταξύ θνητών και αθανάτων; Στο κορυφαίο έργο του Πλάτωνα, ο ν...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...

[...] Ο "Τίμαιος" εμφανίζεται ως συνέχεια κατά κάποιο τρόπο της "Πολιτείας" του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης ανοίγει τη συζήτηση με αναφορά στα βασικά σημεία που εξέθεσε στην ίδια συντροφιά προσώπων την προηγούμενη ημέρα (173·-19b) και η ανακεφαλαίωση που γίνεται συμπίπτει απολύτως με τα περιεχόμενα των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας". Το έργο χωρίζεται σε τρία ευδιάκριτα μέρη: α) την εισαγωγική ανακεφαλαίωση των περιεχομένων των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας" (17a-19b) από τον Σωκράτη με έκφραση της έντονης επιθυμίας υλοποίησης της θεωρίας σε συγκεκριμέν...

Ο πλατωνικός "Πολιτικός" ελαύνοντας μετά το πέρας του Σοφιστή στη "χώρα" του φιλοσοφικού στοχασμού αναλαμβάνει τη χάραξη της οδού σύνδεσης οντολογίας και πολιτικής. Ο "Πολιτικός" είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ "Πολιτείας" και "Νόμων". Ο φιλοσοφικός λόγος αφιγμένος από τον κόσμο της θέασης του Αγαθού (πρώτος πλους) επιχειρεί τώρα (δεύτερος πλους) να μετουσιωθεί σε εμπράγματη δράση πραγματώνοντας το σωκρατικό όραμα βελτίωσης του ανθρώπου ως όντος και ως μέρους (πολίτης) ενός πολιτικού όλου (πόλις). Η πλατωνική διαλεκτική έχοντας φτάσει στα ανώτατα στάδια θέασης των Ειδών κα...