Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος, ζωγράφος, μεταφραστής, πρώην δομινικανός δόκιμος μοναχός, κάποιες φορές φοιτητής θεολογίας, ο Πιέρ Κλοσσοφσκί είναι ένας από τους αυθεντικότερους και τους επινοητικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Το "Ζωντανό νόμισμα" είναι ένα από τα πλέον ερεθιστικά του βιβλία, καθώς συνενώνει ιδέες από τον Σαντ, τον Φουριέ, τον Μαρξ, τον Νίτσε, τον Κέυνς και τον Φρόυντ, με σκοπό να ανακαλύψει πώς οι βιομηχανικές και μεταβιομηχανικές κοινωνίες βασίστηκαν όχι στην κατανομή των αγαθών αλλά στην κυκλοφορία των επιθυμιών και των φαντασιώσεων, και πώς τα σώμ...

Κάποιος φουκόφιλος θα ισχυριζόταν πως το ότι η "κριτική σκέψη" διαβάζει με μάτια διάπλατα κλειστά τα φουκωικά ερωτήματα και το ότι δεν βλέπει αυτό που βρίσκεται κάτω από τη μύτη της είναι ζήτημα φουκωφοβίας. Ενδεχομένως. Σίγουρα, όμως, είναι ζήτημα ανάγνωσης του παρόντος...

Με το δοκίμιό του "Ο νεοφιλελευθερισμός ως ιστορικό στάδιο" ο Karatani σημειώνει ότι ο ορθόδοξος μαρξισμός έχει εξετάσει την ιστορία των κοινωνικών σχηματισμών κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, από την προοπτική του τρόπου παραγωγής. Ο ίδιος προτείνει μια επέκταση του ιστορικού υλισμού μέσα από το πρίσμα της ανταλλαγής. Αυτή η προοπτική ανάλυσης επιτρέπει μία θεώρηση και μία ιστορικοποίηση του ιμπεριαλισμού, ο οποίος είναι αδιαχώριστος από την καπιταλιστική οικονομία. Ο Karatani, εμπνεόμενος και από τις αναλύσεις του Immanuel Wallerstein, υποστηρίζει ότι αν εξετάσουμε την παγκόσ...

Ο Ian Marsh είναι πανεπιστημιακός καθηγητής και ερευνητής στη Βρετανία, και εργάστηκε στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) με αντικείμενο την "πρόληψη της αυτοκτονίας". Συνιστά, συνεπώς, μία μορφή "ειδικού διανοούμενου", σύμφωνα με τον ορισμό του Michel Foucault, τα θεωρητικά εργαλεία του οποίου χρησιμοποίησε ο Marsh στο σπουδαιότερο έργο του με τίτλο "Suicide: Foucault, history and truth" (Αυτοκτονία: Foucault, ιστορία και αλήθεια). Με το δοκίμιο "Οι χρήσεις της ιστορίας στην αποκατασκευή της νεωτερικής αυτοκτονίας" ο Marsh εξετάζει τον ρόλο που διαδραμάτισαν κατά τη...

Με το δοκίμιό του Άμλετ και Φρόυντ ο ελβετός ιστορικός της λογοτεχνίας και της ψυχιατρικής Jean Starobinski, προχωρά σε μία εκ του σύνεγγυς ανάγνωση και ερμηνεία των επιστολών του Φρόυντ και των φροϋδικών έργων που θε μελίωσαν την ίδια την ψυχανάλυση ως πεδίο ερμηνείας του ασυνειδήτου. Κατορθώνει έτσι να ρίξει φως όχι μόνο στην καθοριστική σημασία της αρχαιοελληνικής τραγωδίας για τη φροϋδική ψυχανάλυση, αλλά και στη σχέση που υφαίνεται μεταξύ του ήρωα της τραγωδίας του Σοφοκλή και του ήρωα της σαιξπηρικής τραγωδίας εντός της φροϋδικής σκέψης. Αυτή η σχέση, όπως δείχνει ο S...

Ο Michel Foucault έγινε γνωστός όχι μόνο για το σπουδαίο θεωρητικό του έργο, αλλά και για το εύρος των πολιτικών συνεπειών που είχε αυτό με αφορμή τη συγκυρία του παρόντος. Ειδικότερα για το ζήτημα των φυλακών και του ποινικού συστήματος, ο Foucault δεν έγινε γνωστός μόνο για το βιβλίο του "Επιτήρηση και τιμωρία, η γέννηση της φυλακής", αλλά και για την πολιτική του δράση στο πλευρό των εξεγερμένων στις γαλλικές φυλακές μέσα από την Ομάδα Πληροφόρησης για τις Φυλακές. Τον Μάιο του 1978 συμμετείχε σε μία "στρογγυλή τράπεζα" με ιστορικούς σχετικά με την ιστορία του ποινικού σ...

Ο Michel Foucault έγινε γνωστός όχι μόνο για το σπουδαίο θεωρητικό του έργο, αλλά και για το εύρος των πολιτικών συνεπειών που είχε αυτό με αφορμή τη συγκυρία του παρόντος. Ειδικότερα για το ζήτημα των φυλακών και του ποινικού συστήματος, ο Foucault δεν έγινε γνωστός μόνο για το βιβλίο του "Επιτήρηση και τιμωρία, η γέννηση της φυλακής", αλλά και για την πολιτική του δράση στο πλευρό των εξεγερμένων στις γαλλικές φυλακές μέσα από την Ομάδα Πληροφόρησης για τις Φυλακές. Τον Μάιο του 1978 συμμετείχε σε μία "στρογγυλή τράπεζα" με ιστορικούς σχετικά με την ιστορία του ποινικού σ...

Η ιδέα για τη συλλογή ξεκίνησε στα τέλη του 2Ο11 και η πρώτη επιλογή των κειμένων, τα οποία την απαρτίζουν, ολοκληρώθηκε μερικούς μήνες μετά. Εκείνη την περίοδο μία πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων με διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες και διαδρομές βρέθηκε μαζί στο δρόμο επ' αφορμή των κινητοποιήσεων ενάντια στα μνημόνια και τη διάρρηξη του μέχρι τότε ισχύοντος κοινωνικού συμβολαίου από πλευράς ελληνικής αστικής τάξης και της διεθνούς κεφαλαιοκρατίας -δια μέσου ΕΕ και ΔΝΤ- εις βάρος τόσο της εργατικής τάξης όσο και των μικροαστικών, αλλά και μεσοαστικών στρωμάτων. Στην πόλη της Αθή...

H ιστορική και φιλοσοφική έρευνα του Μισέλ Φουκώ έχει περάσει από πολλά στάδια. Ο Todd May ακολουθεί την πορεία της από την πρώιμη "Ιστορία της Τρέλας" μέχρι τη μετά θάνατον δημοσίευση των διαλέξεών του στο College de France, και δείχνει ότι παρά τις συνεχείς μεταβολές, αυτό που εμπνέει και παραμένει σταθερό στο έργο του Φουκώ είναι το ερώτημα: "ποιοι είμαστε;". Με αυτό το ερώτημα ως οδηγό, το βιβλίο προσφέρει μία εντυπωσιακή σε εύρος και βάθος, και συνάμα εύληπτη, συνολική παρουσίαση του φουκωικού έργου και κομβικών εννοιών, όπως: - Η αρχαιολογία - Η γενεαλογία - O λόγο...

Ό,τι έγινε γνωστό ως η τρίτομη" Ιστορία της σεξουαλικότητας" (Η βούληση για γνώση, Η χρήση των ηδονών, Η επιμέλεια εαυτού) έθετε ένα λιτό και σαφές ερώτημα στοχεύοντας στην καρδιά της υποκειμενικότητας εντός του δυτικού πολιτισμού: "με ποιον τρόπο, κατά τη διάρκεια των αιώνων, ο δυτικός άνθρωπος οδηγήθηκε να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως υποκείμενο επιθυμίας"; Ωστόσο, ο πρόωρος θάνατος του Michel Foucault το 1984 θα καλύψει με το γκρίζο χρώμα της σκόνης έναν ολόκλήρο τόμο, ο οποίος θα παραμείνει κλειδωμένος στα αρχεία για τρεις ολόκληρες δεκαετίες, αφήνοντας μετέωρο και ανολ...

Ο σλοβένος φιλόσοφος Slavoj Zizek χρησιμοποιώντας εργαλεία και αντλώντας έμπνευση από ποικίλα πεδία της θεωρίας και της πράξης -από τη μαρξιστική θεωρία και τη λακανική ψυχανάλυση μέχρι τον κινηματογράφο, τη μουσική και τα προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης- έχει κατορθώσει να προσφέρει όχι μόνο μία σύγχρονη κριτική ματιά απέναντι στην εκμεταλλευτική λειτουργία και στα αποτελέσματα κυριαρχίας του ύστερου καπιταλισμού, αλλά και μία αυτοκριτική ματιά στην κυρίαρχη αριστερή κριτική και στα κινήματα διαμαρτυρίας. Στο δοκίμιό του "Απαντήσεις δίχως ερωτήματα", ο Zizek γράφει λίγο μ...

Ο φιλόσοφος της επιστήμης Paul Feyerabend έγινε γνωστός για την αποκαλούμενη "αναρχική" του θεώρηση της νεωτερικής επιστήμης, λόγω της απόρριψης εκ μέρους του της αξίας καθολικών μεθοδολογικών κανόνων και της θέσης του ότι η επιστήμη πρέπει να διαχωρίζεται αυστηρά από το κράτος. Στο δοκίμιό του "Ανορθολογικότητα ή ποιος φοβάται τον αράπη;" ο Feyerabend υποστηρίζει προκλητικά ότι στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, σε αντίθεση με το χειραφετητικό πρόταγμα του Διαφωτισμού που ήθελε τους ανθρώπους να κατακτούν την έξοδό τους από μια κατάσταση κηδεμονίας του νου τους, οι άνθρωποι...

O γάλλος φιλόσοφος Jacques Derrida έγινε διάσημος κατά την περίοδο της ακμής του "δομισμού", όταν μέσω της μεθόδου της αποδόμησης εγκαινίασε ό,τι θα έμενε γνωστό ως "μεταδομισμός". Η αποδομητική ανάγνωση του Derrida και η κριτική του σκέψη μέσα από τη χρήση εννοιών, όπως "διαφωρά", "ίχνος", "φαλλογοκεντρισμός" κ.λπ. κατόρθωσε να προκαλέσει ρήγματα στην κυρίαρχη αναπαράσταση της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης και γλώσσας για τον ίδιο τον εαυτό της. Στην συζήτησή του με τον γάλλο φιλόσοφο Jean-Luc Nancy, ο Derrida προσπαθεί να αποδομήσει μία κοινή δοξασία που επιμένει να κάνει...

Η Lydia H. Liu, καθηγήτρια στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, επιχειρεί μέσα από μια ιστορική έρευνα των μεταπολεμικών θεωρητικών ανταλλαγών ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να καταρρίψει μια σειρά από διαδεδομένους μύθους που ακόμη κατατρύχουν τη συζήτηση περί "γαλλικής θεωρίας" και "μεταδομισμού". Οι μύθοι αυτοί διαδραματίζουν τον ρόλο του κλεμμένου γράμματος του Edgar Alan Poe, καθώς κρύβονται στο πλέον εμφανές σημείο και παραμένουν κρυμμένοι, μόνο για όσο αρνείται κανείς να αναμετρηθεί με το ιστορικό συμβάν της συνάντησης...

Ο αμερικανικός ιστορικός Hayden White (1928-2018), συγγραφέας του διαβόητου "Metahistory: The historical imagination in nineteenth-century Europe", ριζοσπαστικοποίησε τον τρόπο ανάγνωσης της εξ-ιστόρησης της Ιστορίας. Υποστήριξε ότι η ιστορική συγγραφή είναι δομικά συνδεδεμένη με την λογοτεχνική συγγραφή και ότι το ιστορικό κείμενο εξ-υφαίνεται μέσα από αφηγηματικά νήματα με στόχο το νόημα της ίδιας της Ιστορίας στόχος που, δυστυχώς ή ευτυχώς, διαφεύγει συνεχώς από τους ιστορικούς, τουλάχιστον με τους όρους της αντικειμενικότητας και της επιστημονικής αλήθειας που απαιτού...

Ο αμερικανικός ιστορικός της οικονομίας και της τεχνολογίας David S. Landes (1924-2013) μέσα από το έργο του τόνισε τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η "κουλτούρα" στις οικονομικές εξελίξεις. Με το δοκίμιο του "Γιατί η Ευρώπη και η Δύση; Γιατί όχι η Κίνα"; ο Landes θέτει το ερώτημα του γιατί η Ευρώπη έγινε παγκόσμια δύναμη, ενώ όχι μόνο δεν απουσίαζαν οι τεχνολογικές προϋποθέσεις στην αυτοκρατορική Κίνα, αλλά σε πολλά πεδία προηγήθηκαν χρονικά, τονίζοντας την αμηχανία των σινολόγων να το απαντήσουν. Ερώτημα που αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο από την άποψη της ιστο...

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ο Adorno, ενώ εργά ζεται πυρετωδώς πάνω στα χειρόγραφα της Αισθητικής θεωρίας, βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει με θέμα την αρχιτεκτονική. Στην ομιλία του "Ο φονξιοναλισμός σήμερα" εκθέτει τα παράδοξα της αρχιτεκτονικής θεωρίας του Adolph Loos, με αφορμή το ζήτημα του διάκοσμου στο πλαίσιο του φονξιοναλισμού. Εμμένοντας στη διαλεκτική θεώρηση των αισθητικών και κοινωνικών ερωτημάτων, θα επισημάνει την αντίφαση του καθαρού φονξιοναλισμού, ο οποίος, επιθυμώντας να εξαλείψει τον διάκοσμο και τη συμβολική του λειτουργία, απωθεί την υποψία "πως ό,τ...

Στα τέλη του 20ού αιώνα ο μαρξιστής θεωρητικός Fredric Jameson απομακρύνεται από τις μελέτες του για το μεταμοντέρνο και θέτει υπό εξέταση το καυτό πολιτικό και θεωρητικό ζήτημα της λεγόμενης "παγκοσμιοποίησης". Η εξέταση αυτή θα θέσει υπό διερώτηση τις αντινομίες και τις αντιφάσεις του φαινομένου αναδεικνύοντας την ιστορική μετατόπιση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού σε πέντε συναφή επίπεδα: το τεχνολογικό, το πολιτικό, το πολιτισμικό, το οικονομικό και το κοινωνικό. Γράφοντας σε μία συγκυρία όπου ακόμη δεν είχε διαφανεί η τρέχουσα παγκόσμια οικονομική και πολιτική κρίση, ο...

Δύο κείμενα του φινλανδού φιλοσόφου Jaako Hintikka (το δεύτερο σε συνεργασία με τη σύζυγό του Merrill) για τη φιλοσοφία του Ludwig Wittgenstein, γραμμένα με σκοπό να αποσαφηνίσουν ουσιώδεις πτυχές του στοχασμού του Wittgenstein αναφορικά με δύο κρίσιμα ζητήματα: το άρρητο και τις σχέσεις γλώσσας και κόσμου. Και τα δύο κείμενα εστιάζουν στον τρόπο ανάγνωσης και ερμηνείας του μόνου βιβλίου που εξέδωσε όσο ζούσε ο Wittgenstein, το "Tractatus Logico-Philosophicus", τονίζοντας τη σημασία που έχει η ανάγνωση και η ερμηνεία του για την κατανόηση τόσο του "πρώι μου" όσο και του "ύσ...

Στην ομιλία του με τίτλο "Κανονικότητα και παθολογία σε μία βιοϊατρική εποχή" ο Nikolas Rose εκκινεί από τη θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα στο κανονικό και το παθολογικό -όπως την εισήγαγε στη γαλλική επιστημολογία ο Georges Canguilhem- προκειμένου να εξετάσει τις σύγχρονες εξελίξεις στο πεδίο της μοριακής βιολογίας, της νευροεπιστήμης και της ψυχοφαρμακευτικής. Η εξέταση αυτή φέρνει στο προσκήνιο, ανανεωμένα μέσα από την ιστορική προοπτική και την κριτική θεώρηση του παρόντος τα καίρια ηθικά και οντολογικά ερωτήματα για κάθε υποκείμενο που ρίχθηκε στον κόσμο του 21ου αιώνα, ή...