Δάλλας Γιάννης 1924-2020
Dállas Giánnis
Ο Γιάννης Δάλλας γεννήθηκε το 1924 στη Φιλιππιάδα. Ποιητής, νεοελληνιστής και μεταφραστής έργων της αρχαίας γραμματείας. Σπούδασε κλασική φιλολογία στην Αθήνα. Υπηρέτησε στη μέση και στην ανώτατη εκπαίδευση (καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου). Eξέδωσε δεκατρείς ποιητικές συλλογές από τις οποίες οι δέκα πρώτες περιέχονται στη συγκεντρωτική τους επανέκδοση "Ποιήματα 1948-1988" (Νεφέλη, 1990) και οι τρεις επόμενες είναι οι: "Αποθέτης" (1993), "Στοιχεία ταυτότητας" (1999) και "Γεννήτριες" (2004). Επίσης σειρά συγκεντρωτικών μελετημάτων ("H δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη" και "Κωνσταντίνος Θεοτόκης, κριτική σπουδή μιας πεζογραφικής πορείας"), φιλολογικές εκδόσεις των πεζών του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Διηγήματα, Oι σκλάβοι στα δεσμά τους), των συνθετικών συλλογών του K. Βάρναλη ("Σκλάβοι πολιορκημένοι" και "Tο φως που καίει") και των έργων του A. Κάλβου ("Ωδαί", "H Ιωνιάς", "Oι Ψαλμοί του Δαβίδ"). Δημοσίευσε ακόμη δύο κριτικά βιβλία γύρω από το θέμα της ποιητικής και το θέμα του κλασικισμού του Κάλβου και άλλα τέσσερα για την ποίηση του Καβάφη (από τα οποία, τα σημαντικότερα είναι τα: "Καβάφης και ιστορία" και "Ο Καβάφης και η δεύτερη σοφιστική"). Αρκετά δοκίμια που αναφέρονται σε θέματα και κείμενα της παλαιότερης, της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας ("Εποπτείες A΄", 1954, "Υπερβατική Συντεχνία", 1958, "Πλάγιος λόγος", 1989, "Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης", 1997, "Ευρυγώνια", 2000, "Μανόλης Αναγνωστάκης - Ποίηση και ιδεολογία", 2000). Tο 2002 κυκλοφόρησε στις εκδόσεις "Άγρα" το βιβλίο του "Σκαπτή ύλη - Από τα σολωμικά μεταλλεία". Είναι επίσης συστηματικός μεταφραστής των αρχαίων λυρικών και των Αλεξανδρινών ποιητών: "Αρχαίοι λυρικοί" ("Χορικολυρικοί", "Μελικοί", "Ελεγειακοί", "Ιαμβογράφοι"), τα "Επιγράμματα" του Καλλίμαχου και "Tα δημώδη των αρχαίων" και "Αττικά συμποτικά", 2001). Τιμήθηκε με τη διάκριση του πρώτου Κρατικού Βραβείου Κριτικής και Δοκιμίου (1987) και του Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (1999).
Ο κύκλος του βιβλίου: Ο συγγραφέας, ο επιμελητής-τυπογράφος, ο εκδότης, ο κριτικός, ο αναγνώστης
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2011)
"Ένα πρωτότυπο επιστημονικό συμπόσιο αρχίζει· η παραγωγή του βιβλίου, το βιβλίο, δεν απασχολεί συχνά την κοινωνία, ούτε και τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτήν. Πόσοι και ποιοι συμμετέχουν; Όλος ο κόσμος - θα εξηγήσω· ένα δείγμα έχετε στο "πρόγραμμα εκδηλώσεων". Είπα "όλος ο κόσμος", γιατί προσωπικά δε γνωρίζω άλλον τομέα της παραγωγής που να απαιτεί την εργασία τόσων πολλών ειδικοτήτων. Από τη βαθιά σκέψη έως τη χειρωναξία· από την τεχνική έως την τέχνη· με χαρακτηριστικά καθετοποιημένης παραγωγής με τη μεσολάβηση του εμπόρου, μικρού και μεγάλου, και με εμπλοκή της δια...
Ο παπά Ιορδάνης Πασίχαρος και η ενορία του
Θεοτόκης Κωνσταντίνος 1872-1923
Συνέχεια (1994)
"Ο παπα Ιορδάνης Πασίχαρος και η ενορία του" είναι η τελευταία πεζογραφική δουλειά που πρόλαβε να σχεδιάσει και άρχισε να γράφει ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης. Μια αρχή που τη συνέχισή της την ανέκοψε, επάνω στην ακμή της ηλικίας και της δημιουργικής του ζωτικότητας, ο θάνατος. Μαρτυρείται πως το δούλευε ακούραστα, όχι με το άγχος μιας φιλόδοξης προσήλωσης, αλλά αβίαστα και φυσικά σαν αντιστάθμισμα του πνεύματος στη σκληρή δοκιμασία της αρρώστιας του (1922 - 23). [...] Τύχη αγαθή και η επίμονη αναζήτηση ενός φανατικού για γράμματα εκδότη, κέρβερου πραγματικού των θεοτοκικών κειμ...
Ο ταχυδρόμος φέρνει γράμματα: Ποιήματα
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Ταχυδρομεία (2017)
Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, στο πλαίσιο της πολιτιστικής τους δράσης, εμπλουτίζουν τις λογοτεχνικές τους εκδόσεις με μία ανθολογία ποιημάτων του ποιητή Ηλία Γκρή με τίτλο "Ο Ταχυδρόμος φέρνει γράμματα ποιήματα". Η ανθολογία περιλαμβάνει ποιητικά θέματα 160 ποιητών με ευθεία αναφορά ή αναγωγή στον Ταχυδρόµο, μορφή που εμπνέει διαχρονικά τους δημιουργούς. Η εν λόγω ανθολογία, ξεκινώντας από τον Διονύσιο Σολωμό, περιλαμβάνει ποιητές απ’ όλες τις περιόδους (Κ. Παλαμάς, Κ. Καβάφης, Κ. Καρυωτάκης, Γ. Σεφέρης, Ο. Ελύτης, Γ. Ρίτσος, Ν. Βρεττάκος, Α. Εμπειρίκος, Α. Αλεξάνδρου, Μ. Αν...
Ο Τέλλος Άγρας εξομολογείται
Άγρας Τέλλος 1899-1944
Γαβριηλίδης (2005)
Πράγματι ο Άγρας, με την πρόθεση να συμβουλέψει, κατ' ουσίαν εξομολογείται. Εξομολογείται, με τη γνώριμη ψυχονοοτροπία του μέσα από το "πνεύμα παρακμής" της εποχής του, όπως εύστοχα τον σκιαγράφησε ο αρμοδιότερος μελετητής του. Και εξομολογούμενος αυτοχαρακτηρίζεται: πότε αυτοψυχαναλύεται και πότε παρακάμπτει τα λεγόμενα του "συνομιλητή" του και προβάλλει τις απόψεις του. Τι συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση; Ο Ευάγγελος Ιωάννου (γεν. 1899), καθιερωμένος στη "Διάπλασι των Παίδων" ήδη από το 1911 ως Τέλλος Άγρας και απ' το 1916 (6 Αυγούστου) ως "συνεργάτης" πλέον, αλληλογ...
Ο Χάσης
Γουζέλης Δημήτριος
Ωκεανίδα (1997)
"Ο Χάσης", η έμμετρη ηθογραφική κωμωδία του Ζακυνθινού ποιητή Δημητρίου Γουζέλη (1774-1843), αποτελεί κατά γενική ομολογία ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα του επτανησιακού πνεύματος, σηματοδοτώντας συγχρόνως τις απαρχές του νεοελληνικού θεάτρου. Νεανικό έργο μιας ανήσυχης, πολυκύμαντης προσωπικότητας, τσουχτερή σάτιρα γραμμένη στη ζωντανή ντοπιολαλιά της εποχής, με άφθονα ιταλοβενετσιάνικα στοιχεία και επιρροές από τις ζακυνθινές "ομιλίες", άσκησε σημαντική επίδραση στο ύφος και τη γλώσσα αρκετών Ιόνιων δημιουργών. Στην παρούσα κριτική έκδοση, ο επιμελητής, αξιοποιώ...
Ολυμπιόνικοι
Πίνδαρος
Εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" (2008)
Η μετάφραση ως άθλημα Η μετάφραση υπήρξε πάντα ένας αποκαλυπτικός παράγοντας της πολιτισμικής στάθμης ενός λαού σε ορισμένο χρόνο. Θυμίζω μόνο πως η πρώτη μετάφραση λογοτεχνικού κειμένου στην ιστορία του πολιτισμού ήταν της Παλαιάς Διαθήκης στην Αλεξάνδρεια την εποχή των Πτολεμαίων. Έγινε διότι ο ρέκτης εκείνος βασιλιάς είχε αντιληφθεί πως η πανίσχυρη και πολύτιμη μερίδα του πληθυσμού της μεγάλης εμπορικής και ναυτικής πόλης, οι Εβραίοι, είχαν ξεχάσει τη γλώσσα τους αλλ' όχι και τη θρησκεία τους! [...] Το Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων έκανε δεκτή την πρότασή μου να μετα...
Παλίμψηστο Καβάλας
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται και εξετάζονται πεζά και ποιητικά κείμενα 16 πεζογράφων και 13 ποιητών -ιδιαίτερα από το συμβατικό όριο 1960 και εξής-, στα οποία η πόλη της Καβάλας μαζί με την ευρύτερη περιφέρειά της διαθλάται, μετασχηματίζεται σε λογοτεχνική πόλη, δημιουργεί την ιδιαίτερη μυθοποιητική της παράδοση και επωμίζεται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. Στην εισαγωγή τους οι ανθολόγοι και επιμελητές του βιβλίου, φιλόλογοι-νεοελληνιστές Ευριπίδης Γαραντούδης και Μαίρη Μικέ, μετά τη διευκρίνιση ότι στόχος του παρόντος τόμου δεν είναι η συγκρότηση ενός καβαλιώτι...
Περίακτος
Δάλλας Γιάννης 1924-
Τυπωθήτω (2011)
ΣΑΝ ΜΙΑ ΙΔΕΑ... Σαν μια ιδέα που επιχείρησες να τη σφηνώσεις μες στο ποίημα κι αυτό κλωτσά και την απέρριψε με τ' άλλα απόβλητα του άστεως Τώρα διπλώνεται κι απλώνεται μες στη χαβούζα του εγκεφάλου σου έρπει σαν τέρας κι αποπάνω της απ' τους καιρούς των δεινοσαύρων σφυρίζει ένας μετεωρίτης.
Πλάτωνος τα αποδιδόμενα επιγράμματα
Πλάτων
Ηριδανός (2009)
[...] Επιτάσσοντας εδώ τους "Ελεγειακούς", σημειώναμε το ενδιαφέρον που έδειξε ο Πλάτων για ένα είδος συγγενές στιχουργικά χάρη στην ζευγαρωτή εναλλαγή έξαμέτρου-πενταμέτρου, που ως φόρμα ακολουθεί και το επίγραμμα. Ένα ενδιαφέρον που εστιάζεται στο νόημα, φυσικά, των σχετικών ελεγειών (λ.χ., του Τυρταίου και του Σόλωνος και του φιλοσόφου-ποιητή ακόμη Ξενοφάνη)· που αγκαλιάζει, εξαιρετικά, ως είδος και το επίγραμμα, όταν σχολιάζει παρεμβατικά δύο από αυτά, του 9ου βιβλίου της "Παλατινής Ανθολογίας", το Π.Α. 16 του Μελεάγρου και το Π.Α. 506 με τη σχετική απόδοση του έκτοτε σ...
Ποιήματα 1988-2013
Δάλλας Γιάννης 1924-
Νεφέλη (2014)
ΤΑ ΑΕΤΩΜΑΤΑ Κρυσταλλοπαγή τ' αετώματα από κεί κατέβηκε ο δήμιος έπιασε την οροφή τ' ουρανού κι έτριξε ο βαρύς πολυέλεος μιαν ανωφερή ιδέα και ρίγησε η σπονδυλική στήλη της νιότης μου έπιασε απ' την οσφύ τα βουνά και τα χόρεψε σεισμικά τα ουράνια κάτεργα κι έβγαλε από μέσα τον σιδερίτη τους όλους τους σιδηροδέσμιους του φεγγαριού Οσφυοκάμπτης των ψυχών και των σωμάτων Περιλαμβάνει την ανέκδοτη συλλογή "Οριογραμμή".
Ποιήματα μεταφρασμένα από Επτανήσιους
Foscolo Ugo
Ωκεανίδα (2000)
Η επτανησιακή ανθολογία μεταφράσεων των ποιημάτων του Ugo Foscolo (1778-1827) συγκεντρώνει τις πλέον αξιόλογες προσπάθειες να μεταφερθούν στη νεοελληνική γλώσσα οι ποιητικές ενοράσεις του μεγάλου Ζακύνθιου ποιητή. Οι μεταφραστικές δοκιμές στην ελληνική γλώσσα πάνω στα ποιήματα του Foscolo είναι σποραδικές, μολονότι οι σημαντικότεροι Ιόνιοι ποιητές της εποχής του ασκούσαν την ποιητική τους τέχνη μεταφέροντας στην ιδιότυπη γλώσσα τους τα ποιήματά του. Ποιητής της ρομαντικής γενιάς, ο Ugo Foscolo δίκαια θεωρείται ισάξιος του Keats, του Holderlin και του Goethe. Επιπλέον, πίσ...
Ποιητικές συνομιλίες
Συλλογικό έργο
Οδός Πανός (2012)
Στις περισσότερες περιπτώσεις το βασικό κίνητρο είναι ο θαυμασμός για το έργο των ξένων, έργο εμβληματικό, που μπόρεσε να εκφράσει, με όρους αξιώσεων, κάποιες πρωταρχικές, πανανθρώπινες καταστάσεις, αποτελώντας σημείο αναφοράς για τους επερχόμενους. Όμως δεν είναι ο θαυμασμός ή η εκλεκτική συγγένεια τα μοναδικά ερεθίσματα- κάποτε είναι και η ίδια η ζωή των δημιουργών, ο μύθος που την περιέβαλε, ή, ακόμα συχνότερα, η ιδεολογία που καθοδήγησε τα βήματα τους. Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι μπορεί να συναντάμε, σε συλλογές και ανθολογίες, ποιήματα για ποιητές άγνωστους ή ελάχισ...
Πρακτικά τριακοστού δεύτερου Συμποσίου Ποίησης: Ποίηση και όνειρο
Συλλογικό έργο
Μανδραγόρας (2013)
Ο τόμος των Πρακτικών του τριακοστού δεύτερου Συμποσίου Ποίησης, με θέμα "Ποίηση και όνειρο", περιλαμβάνει τις εισηγήσεις από το σύντομο αφιέρωμα στον ποιητή και φίλο του Συμποσίου, Νικηφόρο Βρεττάκο, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Η Τζίνα Καλογήρου και η Βάσω Οικονομοπούλου αναλύουν το ρόλο της φύσης και της θάλασσας στο έργο του και ο μεταφραστής του έργου του στα αγγλικά, Ντέιβιντ Κόνολι, αναφέρεται στην ποιητική παραγωγή της τελευταίας δεκαετίας της ζωής του. Το θέμα του Συμποσίου αναπτύσσουν δεκαοκτώ καταξιωμένοι μελετητές που εξετάζουν την οντολογική...