Δάλλας Γιάννης 1924-2020
Dállas Giánnis
Ο Γιάννης Δάλλας γεννήθηκε το 1924 στη Φιλιππιάδα. Ποιητής, νεοελληνιστής και μεταφραστής έργων της αρχαίας γραμματείας. Σπούδασε κλασική φιλολογία στην Αθήνα. Υπηρέτησε στη μέση και στην ανώτατη εκπαίδευση (καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου). Eξέδωσε δεκατρείς ποιητικές συλλογές από τις οποίες οι δέκα πρώτες περιέχονται στη συγκεντρωτική τους επανέκδοση "Ποιήματα 1948-1988" (Νεφέλη, 1990) και οι τρεις επόμενες είναι οι: "Αποθέτης" (1993), "Στοιχεία ταυτότητας" (1999) και "Γεννήτριες" (2004). Επίσης σειρά συγκεντρωτικών μελετημάτων ("H δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη" και "Κωνσταντίνος Θεοτόκης, κριτική σπουδή μιας πεζογραφικής πορείας"), φιλολογικές εκδόσεις των πεζών του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Διηγήματα, Oι σκλάβοι στα δεσμά τους), των συνθετικών συλλογών του K. Βάρναλη ("Σκλάβοι πολιορκημένοι" και "Tο φως που καίει") και των έργων του A. Κάλβου ("Ωδαί", "H Ιωνιάς", "Oι Ψαλμοί του Δαβίδ"). Δημοσίευσε ακόμη δύο κριτικά βιβλία γύρω από το θέμα της ποιητικής και το θέμα του κλασικισμού του Κάλβου και άλλα τέσσερα για την ποίηση του Καβάφη (από τα οποία, τα σημαντικότερα είναι τα: "Καβάφης και ιστορία" και "Ο Καβάφης και η δεύτερη σοφιστική"). Αρκετά δοκίμια που αναφέρονται σε θέματα και κείμενα της παλαιότερης, της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας ("Εποπτείες A΄", 1954, "Υπερβατική Συντεχνία", 1958, "Πλάγιος λόγος", 1989, "Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης", 1997, "Ευρυγώνια", 2000, "Μανόλης Αναγνωστάκης - Ποίηση και ιδεολογία", 2000). Tο 2002 κυκλοφόρησε στις εκδόσεις "Άγρα" το βιβλίο του "Σκαπτή ύλη - Από τα σολωμικά μεταλλεία". Είναι επίσης συστηματικός μεταφραστής των αρχαίων λυρικών και των Αλεξανδρινών ποιητών: "Αρχαίοι λυρικοί" ("Χορικολυρικοί", "Μελικοί", "Ελεγειακοί", "Ιαμβογράφοι"), τα "Επιγράμματα" του Καλλίμαχου και "Tα δημώδη των αρχαίων" και "Αττικά συμποτικά", 2001). Τιμήθηκε με τη διάκριση του πρώτου Κρατικού Βραβείου Κριτικής και Δοκιμίου (1987) και του Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (1999).
Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία 1945-1995
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1997)
Ιαμβογράφοι
Συλλογικό έργο
Άγρα (2007)
Η ιαμβική ποίηση χαρακτηρίζεται από τη χρήση του ιάμβου. Η καθιέρωση του μέτρου αυτού σήμαινε αληθινή επανάσταση στην αρχαία ποίηση. Ο ίαμβος, κατά μία ετυμολογία, παράγεται από το "ιάπτω" και άρα σημαίνει "υβριστής", "στηλιτευτής". Γενικά η ιαμβογραφία συνδέεται ως τέχνη με τη μουσική του αυλού, οργανικά με τις γονιμικές γιορτές και κοινωνικά με τη σάτιρα. Η σάτιρα υπήρξε το σήμα κατατεθέν και η ειδοποιός διαφορά της ιαμβικής από τη λοιπή λυρική ποίηση (τη μελική και τη χορική). Από τους τρεις μεγάλους εκπροσώπους του είδους ο Αρχίλοχος, ο θεωρούμενος Όμηρος του αρχαϊκο...
Η σημασία και η χρήση ενός συμβόλου
Δάλλας Γιάννης 1924-
Γαβριηλίδης (2003)
Η σπουδή αυτού του δοκιμίου αφορμάται από την ανακοίνωση ενός λανθάνοντος βαρναλικού κειμένου που τιτλοφορείται Επιστολή Μαϊμούς (1923-1924) και που μία πρόχειρη, αποκαθαρμένη από τις διαγραφές (και εν μέρει οικονομικότερη) μορφή είχε δημοσιευτεί στη Διανόηση (Φεβρ. 1925). Πρόκειται για μια σπουδή που μελετά τη σημασία του συμβολισμού της "μαϊμούς", όπως προεκτείνεται και ολοκληρώνεται στη δεύτερη ανακοίνωση: εννοώ του "Τρίτου Μέρους" της "διοθρωμένης" (1927-1930), και μετά "ξαναπλασμένης", έκδοσης της συλλογής Το φως που καίει (1932/1933). Ο αναγνώστης συνεπώς καλείται να...
Η πόλις άδουσα
Συλλογικό έργο
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων (2002)
Υπάρχει μια ιδιομορφία σ' αυτή τη συλλογή. Οι συγγραφείς που περιλαμβάνει δεν προέκυψαν από το επιλεκτικό ή αξιολογικό κριτήριο του γραμματολόγου ή του ειδικού ερευνητή· συνεπώς, οι πιθανές ελλείψεις ή απουσίες δεν υπονοούν καμία απορριπτική κρίση. Στο ανθολόγιο εκπροσωπούνται οι συγγραφείς που έλαβαν μέρος στη "Συνάντηση Ηπειρωτών Λογοτεχνών", τον Αύγουστο του 2000, στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας. Η συνάντηση οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και άλλους τοπικούς φορείς, που είχαν και την ευθύνη της επιλογής των συνέδρων. Ανάμεσα στα πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα πο...
Η ποιήτρια Σαπφώ και ο Λευκάτας
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2008)
Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μαίρη Ι. Γιόση: "Τεθνάκην δ' ουδόλως θέλω". Αποσπάσματα ερωτικού (;) λόγου. Σαπφώ απ. 94 V" - Θεώνη Χριστοπούλου - Μικρογιαννάκη: "Σαπφώ: Η βιογραφική παράδοση και οι κωμικοί ποιητές" - Ιόλη Βιγγοπούλου: "Ο Λευκάτας στους περιηγητές (17ος-20ός αιώνας)" - Λευτέρης Σπύρου: "Η Σαπφώ στις εικαστικές τέχνες της περιόδου 1500-1900" - Δήμος Γ. Σπαθάρας: "Μεταφραστικές μετενσαρκώσεις της Σαπφούς: Μενάρδος, Λεκατσάς, Κακριδής" - Παναγιώτης Αντωνόπουλος: "Η πρόσληψη της Σαπφούς από την ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική λογοτεχνία: Α΄ Η Σαπφώ, Εμείς οι Α...
Η ποιητική του Ανδρέα Κάλβου
Δάλλας Γιάννης 1924-
Συνέχεια (1994)
Μια εμπεριστατωμένη και πλήρης κριτική μελέτη των "Ωδών" του Κάλβου.
Η παλαιότερη πεζογραφία μας
Σοκόλη (1998)
Η παλαιότερη πεζογραφία μας
Σοκόλη (1999)
Η παλαιότερη πεζογραφία μας
Σοκόλη (1999)
Η νεοελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2010)
Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...
Η Ιωνιάς
Κάλβος Ανδρέας 1792-1869
Συνέχεια (1992)
Ένας φροντισμένος τόμος με την προεκδοτική χειρόγραφη μορφή της συλλογής του Κάλβου "Λύρα", όπου δημοσιεύεται αντικριστά η φωτογραφική εικόνα του χειρογράφου και η τυπογραφική του μεταγραφή. Η επιμέλεια και τα σχόλια είναι του Γιάννη Δάλλα.
Η αρχαία ελληνική και βυζαντινή γραμματεία στον σύγχρονο κόσμο
Συλλογικό έργο
Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου (2002)
[...] Ο πολύπλευρος χαρακτήρας του θέματος που επιλέχθηκε γι' αυτό το συνέδριο και ποικιλία των προοπτικών από τις οποίες θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελούν και την απόδειξη της ζωτικότητας του και ελπίζουμε πως οι συζητήσεις γι' αυτά τα προβλήματα θα συνεχιστούν. Δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί ένας χώρος για μια τέτοια ανταλλαγή ιδεών πιο κατάλληλος από το Κέντρο Λογοτεχνών και Μεταφραστών της Ρόδου. Η ζωντανή παρουσία της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου στον σύγχρονο κόσμο θα αποτελέσει αναμφιβόλως μέρος του εν εξελίξει προγράμμ...
Ερωτικά επιγράμματα
Ρουφίνος
Ηριδανός (2009)
[...] Μία συλλογή "εταιρικών" ιστοριών λοιπόν είναι η επιγραμματοποιία του Ρουφίνου. Ιστορίες διατυπωμένες απ' τον συγγραφέα τάχα ως εμπειρίες των ηρώων του. Με αντιπαράθεση στο βάθος της χαρμόσυνης νεότητας έναντι των γηρατειών ως προθαλάμου του θανάτου: Σύντομος είναι της χαράς ο βίος... Για ό,τι απόμεινε θα 'ναι φραγμός τα γηρατειά και τελειωμός ο θάνατος και δεσπόζουσα στην επιφάνεια αφενός τη θεοποίηση των ηρωίδων και αφετέρου τη γυμνή περιγραφή της σαρκικής απόλαυσής τους. Έτσι ο Ρουφίνος προωθεί στη Ρώμη τη δική του εκδοχή του "εταιρικού" ερωτισμού, πέρα και...
Ερωτικά επιγράμματα
Ρουφίνος
Ηριδανός (2009)
[...] Μία συλλογή "εταιρικών" ιστοριών λοιπόν είναι η επιγραμματοποιία του Ρουφίνου. Ιστορίες διατυπωμένες απ' τον συγγραφέα τάχα ως εμπειρίες των ηρώων του. Με αντιπαράθεση στο βάθος της χαρμόσυνης νεότητας έναντι των γηρατειών ως προθαλάμου του θανάτου: Σύντομος είναι της χαράς ο βίος... Για ό,τι απόμεινε θα 'ναι φραγμός τα γηρατειά και τελειωμός ο θάνατος και δεσπόζουσα στην επιφάνεια αφενός τη θεοποίηση των ηρωίδων και αφετέρου τη γυμνή περιγραφή της σαρκικής απόλαυσής τους. Έτσι ο Ρουφίνος προωθεί στη Ρώμη τη δική του εκδοχή του "εταιρικού" ερωτισμού, πέρα και...