Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πρόκειται για ένα λεύκωμα με φωτογραφίες της Τζέλης Χατζηδημητρίου με θέμα τα εναπομείναντα καφενεία της Λέσβου. Τα καφενεία και το κουρείο της μας φέρνουν τις μυρωδιές και τις γεύσεις τους, τα ενθυμήματα και τα χρώματα της απομόνωσης και της παρέας, τον θόρυβο και τους ψιθύρους της τελετουργίας και του ξεφαντώματος, την ευλάβεια και την ελευθερία που επιτρέπει το ούζο και ο κρασομεζές, συνοδευόμενα από καβγάδες κι εκμυστηρεύσεις, ή απλώς αναθυμίσεις και ρέμβη στην ανάπαυλα της μέρας. Λουσμένες σε ένα εξαγνιστικό φως, οι φωτογραφίες αυτές μας μεταδίδουν ατόφια την ατμόσφαιρ...

"Τα καφενεία που φωτογράφησε, στη Μυτιλήνη, η Τζέλη Χατζηδημητρίου είναι σαν τις παλιές πορσελάνες στο ντουλάπι με το τζάμι και τους καθρέφτες. Λαμπερά και φωτεινά. Η αρχιτεκτονική τους και το φίνο γούστο τους - που βγαίνει πηγαία- τα κάνουν όψεις ενός πολιτισμού που θα χαθεί. Μοιάζουν σαν να υπήρχαν πάντα. Σαν να μην έχουν ηλικία. Είναι και της αρχαιότητος και της χθεσινής μέρας. Άπλετο φως τα λούζει. Το φως της Μυτιλήνης. Τα χρώματά τους όπως των λουλουδιών στους αγρούς. Οι όψεις των θαμώνων τους λουσμένες σ' ένα φως αγιότητος. Μια ηρεμία διακατέχει τον χώρο. Είναι η ώ...

[...] Οι πρωτότυπες μελέτες Ελλήνων και ξένων ερευνητών που περιέχονται σ' αυτό τον τόμο συμβάλλουν στην ανανέωση της κοινωνικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας από τη σκοπιά μιας πολυσχιδούς ανθρωπολογίας, ανοικτής στα πορίσματα και τη μεθοδολογία της ιστοριογραφίας. Η ανθρωπολογική μελέτη των πολιτισμικών κατασκευών του παρελθόντος προστίθεται έτσι στις κλασικές ιστοριογραφικές ενασχολήσεις με τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά συμβάντα του χθες. [...]

[...] Οι πρωτότυπες μελέτες Ελλήνων και ξένων ερευνητών που περιέχονται σ' αυτό τον τόμο συμβάλλουν στην ανανέωση της κοινωνικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας από τη σκοπιά μιας πολυσχιδούς ανθρωπολογίας, ανοικτής στα πορίσματα και τη μεθοδολογία της ιστοριογραφίας. Η ανθρωπολογική μελέτη των πολιτισμικών κατασκευών του παρελθόντος προστίθεται έτσι στις κλασικές ιστοριογραφικές ενασχολήσεις με τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά συμβάντα του χθες. [...]

Η δεκαετία του 1980 καθιερώθηκε ως δεκαετία της Πολιτισμικής Κριτικής για την ανθρωπολογία και ο αντίκτυπός της ήταν μεγάλος. Το νέο στοιχείο που το ρεύμα αυτό επέβαλε και κατακύρωσε είναι η επίγνωση ότι στη μελέτη μιας κοινωνίας κάθε προσέγγιση είναι μερική και επομένως αναπόφευκτα μερική είναι και η γνώση που προκύπτει για τον συγκεκριμένο κάθε φορά "κόσμο". Με βάση αυτή την πεποίθηση, ο περιορισμός του εύρους της προσέγγισης καθώς και της κλίμακας της θεώρησης έδωσε έμφαση στα ιστορικά και πολιτικά συμφραζόμενα του μερικού, ανάγοντας έτσι τις "μερικές αλήθειες" σε μια...

Το βιβλίο αυτό είναι μια συμβολή στην ελληνική βιβλιογραφία για την ανθρωπολογική προσέγγιση της μουσικής. Περιλαμβάνει τρεις σημαντικές όσο και χαρακτηριστικές μελέτες ανθρωπολογίας της μουσικής, που σηματοδοτούν ταυτόχρονα τη σταδιακή στροφή του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος προς την εθνογραφία του ήχου. Για τους συγγραφείς του τόμου, ο ήχος αποδεικνύεται ουσιαστικό συνδετικό υλικό των κοινωνικών σχέσεων, καθώς και των πολιτισμικών και φυσικών παραμέτρων της ύπαρξης, ενώ λειτουργεί επίσης ως το κατεξοχήν πεδίο άρθρωσης των κοινωνικά προσδιορισμένων συναισθημάτων. Τα νοήματ...

"Όπως αρμόζει σε δύο κλάδους, κανένας από τους οποίους δεν είναι σαφώς καθορισμένος ενώ και οι δύο απευθύνονται στο σύνολο της ανθρώπινης ζωής και σκέψης, η ανθρωπολογία και η φιλοσοφία τρέφουν ουκ ολίγη αμοιβαία καχυποψία. Το άγχος που απορρέει από το συνδυασμό μιας διάχυτης και ετερόκλητης ακαδημαϊκής ταυτότητας με τη φιλοδοξία να συνδέσουν περίπου το καθετί με καθετί άλλο και να φτάσουν έτσι στη ρίζα των πραγμάτων αφήνει και τις δύο αβέβαιες για το τι θα έπρεπε να κάνει καθεμιά. Το ζήτημα δεν είναι ότι αλληλεπικαλύπτονται τα σύνορά τους, είναι ότι δεν έχουν σύνορα που θα...

Γεννημένος στην κοσμοπολίτικη Πράγα του μεσοπολέμου από εβραϊκή οικογένεια που μιλούσε τσέχικα και γερμανικά, κι αναγκασμένος να διαφύγει μετά τη ναζιστική εισβολή, ο Έρνεστ Γκέλλνερ ήταν ιδιαίτερα προικισμένος για να κατανοήσει τον εθνικισμό, και μάλιστα τη σκοτεινή πλευρά του, αυτή που προκαλεί "καταστροφή, οδύνη, σκληρότητα και αδικία". Ενάντια στις κοινότοπες απόψεις ότι πρόκειται για οικουμενικό γνώρισμα της ανθρώπινης φύσης, ή για αναχρονιστικό και βάρβαρο απομεινάρι των φυλετικών κοινωνιών, ο Γκέλλνερ υποστήριξε ότι ο εθνικισμός είναι κατεξοχήν φαινόμενο της νεωτερι...

Πατρωνία, κοινωνία πολιτών, βία. Λέξεις-κλειδιά της δημόσιας συζήτησης για την Ελλάδα, ωστόσο μονόπλευρα σημασιοδοτημένες. Από την μία πλευρά, η κοινωνία πολιτών έχει εξιδανικευθεί σε πρότυπο πολιτικής συμμετοχής και αντίδοτο στην πελατειακή συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Από την άλλη, η βία έχει εξίσου μονοσήμαντα δαιμονοποιηθεί ως αταβιστική, προπολιτική και ένδειξη καθυστέρησης. Ως μετωνυμίες λοιπόν του καλού και του κακού, κοινωνία πολιτών και βία διαχωρίζονται πλήρως και αντιμετωπίζονται ως αντίθετες. Όμως, κατά παράδοξο τρόπο, τα στερεότυπα τροφοδοτούν και αναπαράγ...

Πατρωνία, κοινωνία πολιτών, βία. Λέξεις-κλειδιά της δημόσιας συζήτησης για την Ελλάδα, ωστόσο μονόπλευρα σημασιοδοτημένες. Από την μία πλευρά, η κοινωνία πολιτών έχει εξιδανικευθεί σε πρότυπο πολιτικής συμμετοχής και αντίδοτο στην πελατειακή συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Από την άλλη, η βία έχει εξίσου μονοσήμαντα δαιμονοποιηθεί ως αταβιστική, προπολιτική και ένδειξη καθυστέρησης. Ως μετωνυμίες λοιπόν του καλού και του κακού, κοινωνία πολιτών και βία διαχωρίζονται πλήρως και αντιμετωπίζονται ως αντίθετες. Όμως, κατά παράδοξο τρόπο, τα στερεότυπα τροφοδοτούν και αναπαράγ...

Η μακρόχρονη ενετική κυριαρχία και η σχετικά καθυστερημένη ένταξη των Ιόνιων νησιών στο ελληνικό κράτος άφησαν στην Κέρκυρα εμφανή σημάδια στην αρχιτεκτονική, τη μουσική, τις θρησκευτικές παραδόσεις. Βρισκόμαστε εδώ σε μια άλλη Ελλάδα, που παρέμεινε εκτός του Οθωμανικού χώρου και ανέπτυξε ιδιαίτερους κοινωνικούς θεσμούς και νοοτροπίες, διαφορετικά απ' ό,τι η "βαλκανική" χώρα. Στη μελέτη αυτή -που υπήρξε η πρώτη ελληνική μονογραφία με συγγραφέα γηγενή ανθρωπολόγο- η ιδιαιτερότητα του νησιού αναλύεται μέσα από την εθνογραφική έρευνα μιας αγροτικής κοινότητας, με τα εργαλεία τ...

Η συνήθης αντιδιαστολή "πολιτισμένων" και "πρωτόγονων" βασίζεται στην παραγνώριση της απόστασης που εγκαθιδρύουν οι κοινωνικές επιστήμες ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η ανθρωπολογία μπορεί να ολοκληρωθεί ως επιστήμη μόνο αν εκλάβει επίσης ως αντικείμενό της τις δραστηριότητες και τα εργαλεία της επιστημονικής πρακτικής: πιο συγκεκριμένα , τη σχέση του ερευνητή προς το αντικείμενό του, μια ιδιαίτερη έκφανση των σχέσεων μεταξύ γνώσης και πράξης, ερμηνείας και χρήσης, συμβολικού και πρακτικού ελέγχου. Ο Πιερ Μπουρντιέ δείχνει εδώ ποιες δυνάμεις κρύβονται στο δ...

Η ανθρωπολογία έδειξε παραδόξως μικρό ενδιαφέρον για τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό, παρά το γεγονός ότι αναδύθηκε στην ακμή μιας Ευρώπης που αντλούσε έμπνευση από την ελληνική αρχαιότητα. Αυτή η καινοτόμος και φιλόδοξη εργασία μεταφέρει την εθνογραφική μελέτη της νεοελληνικής κοινωνίας από το περιθώριο στο επίκεντρο της ανθρωπολογικής θεωρίας και δείχνει τα ευρύτερα οφέλη που αποφέρει αυτό το εγχείρημα. Από τη μια πλευρά, ο Herzfeld αξιοποιεί την πλούσια εθνογραφική εμπειρία του από τη Ρόδο και την Κρήτη για να μελετήσει το ρόλο που παίζει το ελληνικό κράτος στη συγκρότη...

Η ανθρωπολογία έδειξε παραδόξως μικρό ενδιαφέρον για τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό, παρά το γεγονός ότι αναδύθηκε στην ακμή μιας Ευρώπης που αντλούσε έμπνευση από την ελληνική αρχαιότητα. Αυτή η καινοτόμος και φιλόδοξη εργασία μεταφέρει την εθνογραφική μελέτη της νεοελληνικής κοινωνίας από το περιθώριο στο επίκεντρο της ανθρωπολογικής θεωρίας και δείχνει τα ευρύτερα οφέλη που αποφέρει αυτό το εγχείρημα. Από τη μια πλευρά, ο Herzfeld αξιοποιεί την πλούσια εθνογραφική εμπειρία του από τη Ρόδο και την Κρήτη για να μελετήσει το ρόλο που παίζει το ελληνικό κράτος στη συγκρότη...