Ελληνικά παράδοξα

Πατρωνία, κοινωνία πολιτών και βία

Πατρωνία, κοινωνία πολιτών, βία. Λέξεις-κλειδιά της δημόσιας συζήτησης για την Ελλάδα, ωστόσο μονόπλευρα σημασιοδοτημένες. Από την μία πλευρά, η κοινωνία πολιτών έχει εξιδανικευθεί σε πρότυπο πολιτικής συμμετοχής και αντίδοτο στην πελατειακή συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Από την άλλη, η βία έχει εξίσου μονοσήμαντα δαιμονοποιηθεί ως αταβιστική, προπολιτική και ένδειξη καθυστέρησης. Ως μετωνυμίες λοιπόν του καλού και του κακού, κοινωνία πολιτών και βία διαχωρίζονται πλήρως και αντιμετωπίζονται ως αντίθετες. Όμως, κατά παράδοξο τρόπο, τα στερεότυπα τροφοδοτούν και αναπαράγουν τα φαινόμενα που περιγράφουν. Κινούμενος ενάντια στο ρεύμα, προσεγγίζοντας αυτά τα φαινόμενα ως αντικείμενα ανάλυσης και όχι ως αξιακά ζητούμενα, ο παρών συλλογικός τόμος εφαρμόζει μια εικονοκλαστική ματιά στη μελέτη του πολιτικού. Μέσα από κριτικές επισκοπήσεις του επιστημονικού διαλόγου και της έρευνας, καθώς και μελέτες περιπτώσεων, αναδεικνύει τόσο τις σύνθετες -και συχνά αθέατες- διαστάσεις της κοινωνίας πολιτών όσο και τις πολιτισμικές, κοινωνικές και πολιτικές όψεις της βίας. Γραμμένα από ανθρωπολόγους, ιστορικούς και πολιτικούς επιστήμονες, τα κείμενα του τόμου, πρώτου από τους τρεις της σειράς "Αναθεωρήσεις του πολιτικού", πραγματεύονται μια ευρεία γκάμα θεμάτων: από τη γραφειοκρατικοποίηση των πελατειακών σχέσεων και τις πολλαπλές όψεις της "κοινωνίας πολιτών" μέχρι τη διαπραγμάτευση της σχέσης πολίτη-κράτους· και από τη βεντέτα στην Κρήτη και τη βία του πολέμου στην Ελλάδα της Κατοχής και του Εμφυλίου μέχρι πρόσφατες περιπτώσεις οπτικοποιημένης βίας.