Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Maragkoú Níki
www.marangou.com
Η ποιήτρια, πεζογράφος και ζωγράφος Νίκη Μαραγκού (1948-2013) γεννήθηκε στη Λεμεσό. Σπούδασε κοινωνιολογία στο Βερολίνο. Με την επιστροφή της στην Κύπρο συνεργάστηκε με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, με την εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" και ασχολήθηκε με την επιμέλεια εκδόσεων. Το 1980 ίδρυσε το βιβλιοπωλείο "Κοχλίας" στη Λευκωσία, το οποίο έγινε σημείο αναφοράς για τους συγγραφείς και τους πνευματικούς ανθρώπους της Κύπρου, που το διηύθυνε έως το 2007, παράλληλα με τις υπόλοιπες δραστηριότητές της ως ζωγράφος, χαράκτρια και κεραμίστρια. Δημοσίευσε βιβλία ποίησης, πεζογραφίας και βιβλία για παιδιά: τις ποιητικές συλλογές "Τα από κήπων" (Άγρα, 1980), Κρατικός Έπαινος Ποίησης στην Κύπρο, 1981, "Αρχή Ινδίκτου" (ιδιωτική έκδοση, Λευκωσία, 1987), Κρατικό Βραβείο Ποίησης στην Κύπρο, 1988, και τη συγκεντρωτική έκδοση "Divan 1967-2000" (2005), η οποία βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών· τις συλλογές διηγημάτων "Μια στρώση άμμου" (Καστανιώτης, 1990), Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας στην Κύπρο, 1991, "Ο δαίμων της πορνείας" (Μελάνι, 2007)· τα μυθιστορήματα "Είναι ο πάνθηρας ζωντανός;" (Καστανιώτης, 1998, με ήρωα τον Ευάγγελο Λουίζο, οικοδεσπότη του Γ. Σεφέρη στην Κύπρο όταν υπηρετούσε ως πρέσβης στη Βηρυττό), "Γιατρός από τη Βιέννη" (Το Ροδακιό, 2003), "Γεζούλ" (Εστία, 2010)· τις αναμνήσεις της από τη συμβίωση με τον Αλέξη Ακριθάκη στο Βερολίνο, "Μια νύχτα με τον Αλέξη" (Το Ροδακιό, 2007). Συνέλεξε και απέδωσε στην κοινή ελληνική "Παραμύθια της Κύπρου" (Αρμός, 1994) και διασκεύασε τα λαϊκά κυπριακά παραμύθια "Ο τσαγκάρης και ο βασιλιάς" (Ταξιδευτής, 2005) και "To παλικάρι με το τάσι" (Ταξιδευτής, 2005). Επίσης, δημοσίευσε τις συνταγές μαγειρικής "Συνταγές για την Κατερίνα" (Ερμής, 2001). Το τελευταίο της βιβλίο ήταν οι "Δεκαοχτώ αφηγήσεις" (Το Ροδακιό, 2012), μια συλλογή από ιστορίες γυναικών της Κύπρου που κατέγραψε στη διάρκεια πολλών χρόνων, οι οποίες, κατά την ίδια, εμπεριείχαν την ιστορία της Κύπρου, διέσωζαν λαϊκές αφηγήσεις και κατέγραφαν μια χυμώδη προφορική γλώσσα που χάνεται σιγά σιγά. Μετέφρασε από τα γερμανικά ποίηση του Γιοαχίμ Σαρτόριους. Μεταφρασμένα κείμενά της στα γερμανικά έχουν περιληφθεί στη διεθνή ανθολογία ποίησης "Nachrichten von der Poesie" του Joachim Sartorius, που συνοδεύεται από CD με απαγγελίες γνωστών γερμανών ηθοποιών. Ως ζωγράφος, έκανε επτά ατομικές εκθέσεις και έλαβε μέρος με έργα της στις Μπιενάλε Χαρακτικής της Λουμπλιάνας, το 1993, και του Καΐρου, το 1996. Είχε μία κόρη, την Κατερίνα, που είναι κι αυτή ζωγράφος. Έφυγε από τη ζωή την Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα που συνέβη κοντά στην πόλη Φαγιούμ της Αιγύπτου, 100 χιλιόμετρα νότια του Καΐρου, σε ηλικία 65 ετών.
Divan
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Το Ροδακιό (2005)
Συγκεντρωτική έκδοση των ποιητικών συλλογών "Αρχή Ινδίκτου", "Divan", "Ποιήματα μιας άλλης εποχής" και "Τα από κήπων", γραμμένων από το 1967 ως το 2000. Η λέξη "divan" έχει περσική προέλευση και σημαίνει, εκτός των άλλων, "συλλογή λυρικών ποιημάτων ενός ποιητή". Από την Περσία του 10ου αιώνα μ.Χ., ο όρος επεκτάθηκε στους μυστικούς της Ανατολικής Μεσογείου και αργότερα στη Δύση (Γκαίτε). Η Κύπρος -"ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη", έγραφε ο Σεφέρης το 1955- "συνορεύει με το αχανές", όπως διαβάζουμε στο μότο του καινούργιου βιβλίου της Νίκης Μαραγκού. Είναι φυσικ...
Αλεξάνδρεια
Sartorius Joachim
Το Ροδακιό (1999)
Ο κύκλος "Αλεξάνδρεια" επικεντρώνεται γύρω από τη μορφή του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη και της γενέθλιάς του πόλης. Τα πρώτα ποιήματα γράφτηκαν μετά από ένα ταξίδι που έκανα το 1986 από την Κύπρο προς την Αλεξάνδρεια, στους τόπους του ποιητή. Τέσσερα από τα ποιήματα του κύκλου, που έγραψα από το 1986 μέχρι το 1996, δημοσιεύτηκαν στη συλλογή "Der Tisch wird kalt". Τα "Τέσσερα ανέκδοτα ποιήματα από τα κατάλοιπα του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη" είναι πλαστά (προσποιούνται το ύφος του). Στις έρευνές μου με βοήθησαν προπαντός τα βιβλία "Alexandria, a history and a guide" του E. M. Forste...
Αϋπνία, ημερολόγιο. Ζωγραφιστές εικόνες.
Esteban Claude
Ερατώ (1992)
Το βιβλίο αυτό προέρχεται από τις εργασίες ενός σεμιναρίου συλλογικής μετάφρασης. Δύο ξένοι ποιητές προσκαλούνται στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Θήρα, στα Φηρά της Σαντορίνης και συνεργάζονται με Έλληνες ποιητές και μεταφραστές. Το αποτέλεσμα της συλλογικής μετάφρασης επιμελείται και παρουσιάζει ένας από τους μεταφραστές. Το σεμινάριο εντάσσεται στις δραστηριότητες του ευρωπαϊκού δικτύου κέντρων ποιητικής μετάφρασης που αποτελείται από τα Iδρύματα Royaumont (Γαλλία), Casa de Mateus (Πορτογαλλία), Tyrone Guthrie Center (Ιρλανδία) και το Ίδρυμα Θήρα (Ελλάδα). O Claude E...
Γεζούλ
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2010)
Ξεκίναγα από Ασωμάτων και έφτανα στον Κεραμικό κοιτάζοντας τα σπίτια, τους δρόμους, τους Αέρηδες από την Αιόλου, να δω με τα δικά της μάτια, να αποκλείσω τα μαγαζιά, τους νέγρους με τις τσάντες, τα Benneton, τα Bodyshop, να δω τη θέα της Ακρόπολης όπως θα την έβλεπε εκείνη από τα διάφορα σημεία του δρόμου. Και καμιά φορά στεκόμουν έκθαμβη μπροστά σε κάποιο κτήριο, κάποια εσοχή του δρόμου, κάποιο ετοιμόρροπο μπαλκόνι με μια αίσθηση λες και ήθελαν κάτι να μου πουν σε μια γλώσσα που όμως δε γνώριζα, που δεν ήμουν σε θέση να αποκρυπτογραφήσω. Περπάταγα λες και ήμουν τυφλή για...
Γιατρός από τη Βιέννη
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Το Ροδακιό (2003)
Οι δρόμοι στην Αμμόχωστο κατεβαίνουν προς τη θάλασσα και δείχνουν την Ανατολή. Στα 1918 -αρχή της ιστορίας μας- τα περιβόλια με τα ξινόδεντρα και τα χωράφια με το στάρι έζωναν την ξακουσμένη Φαμαγκούστα, όπως τη γράφουν οι βενετσιάνικοι χάρτες. Στους δρόμους της Βιέννης ανοιγοκλείνουν οι πόρτες από τα καφενεία και τις ταβέρνες, βγαίνει ζέστη και καπνός, μπαίνουν οι φοιτητές και οι χαροκόποι. Το Ίνσμπρουκ παγώνει ήσυχα τις νύχτες κάτω από τ' ασπροντυμένα τυρολέζικα βουνά. Τα ρολόγια στις βιτρίνες της Bahnhofstrasse της Ζυρίχης μετρούν το χρόνο του πλανήτη. Ο πόλεμος χτυπά τ...
Δεκαοχτώ αφηγήσεις
Συλλογικό έργο
Το Ροδακιό (2012)
Επειδή είμαι άνθρωπος περίεργος και μ' αρέσει να ακούω, μάζεψα εδώ και χρόνια αφηγήσεις γυναικών. Οι αφηγήσεις αυτές με στήριξαν και μου έμαθαν πολλά· ευχαριστώ τις γυναίκες που συνομίλησαν μαζί μου για την αγάπη, τη σοφία και την ελπίδα που μου μετέδωσαν. Σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς που περνάμε, όπου κανείς δέν είναι πια σίγουρος για τίποτα, οι γυναίκες αυτές είχαν μια δωρική, αρχέγονη γνώση του σωστού και του δικαίου, που με άφηνε άναυδη και με βοηθούσε να ζήσω με διάκριση. Από τις αφηγήσεις τους περνά η αποικιοκρατία, ο αγώνας της ΕΟΚΑ, η εισβολή αλλά προπαντός η κα...
Δεκαοχτώ αφηγήσεις
Συλλογικό έργο
Το Ροδακιό (2012)
Επειδή είμαι άνθρωπος περίεργος και μ' αρέσει να ακούω, μάζεψα εδώ και χρόνια αφηγήσεις γυναικών. Οι αφηγήσεις αυτές με στήριξαν και μου έμαθαν πολλά· ευχαριστώ τις γυναίκες που συνομίλησαν μαζί μου για την αγάπη, τη σοφία και την ελπίδα που μου μετέδωσαν. Σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς που περνάμε, όπου κανείς δέν είναι πια σίγουρος για τίποτα, οι γυναίκες αυτές είχαν μια δωρική, αρχέγονη γνώση του σωστού και του δικαίου, που με άφηνε άναυδη και με βοηθούσε να ζήσω με διάκριση. Από τις αφηγήσεις τους περνά η αποικιοκρατία, ο αγώνας της ΕΟΚΑ, η εισβολή αλλά προπαντός η κα...
Είναι ο πάνθηρας ζωντανός;
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Εκδόσεις Καστανιώτη (1998)
Κάποιες από τις ιστορίες στο βιβλίο αυτό μου τις διηγήθηκε ο Ευάγγελος Λουίζος. Ο Λουίζος ήταν ένας αληθινός κοσμοπολίτης, που συνδέθηκε στα νιάτα του με την ομάδα Κατσίμπαλη, Καραντώνη, Ελύτη, Αντωνίου κ.ά. Στο σπίτι του στην Αμμόχωστο φιλοξένησε τον Ελύτη και τον Σεφέρη. Ένα μεγάλο μέρος της αγάπης του Σεφέρη για την Κύπρο ανήκει στο "μάστρο", όπως αποκαλούσε ο Σεφέρης τον Λουίζο. Ασχολήθηκε με κυπρολογικές έρευνες και ίδρυσε το 1966 στην Αμμόχωστο, με προτροπή του Σεφέρη, τον εκδοτικό οίκο "Les editions L'Oiseau". Έζησε στην Αμμόχωστο μέχρι το 1974. Τον επισκεπτόμουν...
Είναι ο πάνθηρας ζωντανός;
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Εκδόσεις Καστανιώτη (2017)
Kάποιες από τις ιστορίες στο βιβλίο αυτό μου τις διηγήθηκε ο Eυάγγελος Λουίζος. O Λουίζος ήταν ένας αληθινός κοσμοπολίτης, που συνδέθηκε στα νιάτα του με την ομάδα Kατσίμπαλη, Kαραντώνη, Eλύτη, Aντωνίου κ.ά. Στο σπίτι του στην Aμμόχωστο φιλοξένησε τον Eλύτη και τον Σεφέρη. Ένα μεγάλο μέρος της αγάπης του Σεφέρη για την Kύπρο ανήκει στο "μάστρο", όπως αποκαλούσε ο Σεφέρης τον Λουίζο. Aσχολήθηκε με κυπρολογικές έρευνες και ίδρυσε το 1966 στην Aμμόχωστο, με προτροπή του Σεφέρη, τον εκδοτικό οίκο Les editions L' Oiseau. Έζησε στην Aμμόχωστο μέχρι το 1974. Tον επισκεπτόμουν τακτ...
Ημερολόγιο 2012: Η δική μας Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2011)
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Αν η Ελλάδα τους τελευταίους μήνες μοιάζει με φωτογραφία όπου οι γραμμές των προσώπων και των πραγμάτων είναι συγκεχυμένες, αυτό δε σημαίνει ότι έχει εκλείψει από όλους μας ο πόθος της διαύγειας. Η ανάγκη της ανασύνθεσης και της ανασύνταξης απέναντι στις κυρίαρχες για την ώρα λογικές οι οποίες επιβάλλουν τις προσωπικές φιλοδοξίες των πολιτικών ηγετών πάνω στις ευτελισμένες συλλογικότητές μας. Πάνω στην ταπεινωμένη αλλά τη μόνη ζωντανή άλλη Ελλάδα, η Δική μας Ελλάδα, η οποία ασφαλώς και δεν εμφανίζεται πουθενά σ' αυτή τη θολή και εσκε...
Μια νύχτα με τον Αλέξη
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Το Ροδακιό (2007)
Ο Αλέξης Ακριθάκης, "ένας ονειροπόλος που απορεί για την υφή του κόσμου και καθρεφτίζει την απορία του αυτή στην αυτόματη σχεδόν ζωγραφική πράξη", κατά τον Χρήστο Μ. Ιωακειμίδη, αντίκρισε, όπως μας περιγράφει ο Κώστας Ταχτσής, ένα πρωί του '67 απ' το μπαλκόνι του το φρικτό θέαμα: "Στη γωνία του δρόμου ήταν ένα τανκ, οι εργαζόμενοι κατηφόριζαν με τα πόδια, σαν κουρδισμένοι, προς το κέντρο της πόλης, και στο αντικρινό περίπτερο δεν ήταν κρεμασμένες οι πρωινές εφημερίδες. Τον κοίταξα: και τα δικά του μάτια ήταν βουρκωμένα." Λίγο αργότερα έφυγε, πήγε στο Βερολίνο, όπως έφυγαν κ...
Μια νύχτα με τον Αλέξη
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Το Ροδακιό (2007)
Ο Αλέξης Ακριθάκης, "ένας ονειροπόλος που απορεί για την υφή του κόσμου και καθρεφτίζει την απορία του αυτή στην αυτόματη σχεδόν ζωγραφική πράξη", κατά τον Χρήστο Μ. Ιωακειμίδη, αντίκρισε, όπως μας περιγράφει ο Κώστας Ταχτσής, ένα πρωί του '67 απ' το μπαλκόνι του το φρικτό θέαμα: "Στη γωνία του δρόμου ήταν ένα τανκ, οι εργαζόμενοι κατηφόριζαν με τα πόδια, σαν κουρδισμένοι, προς το κέντρο της πόλης, και στο αντικρινό περίπτερο δεν ήταν κρεμασμένες οι πρωινές εφημερίδες. Τον κοίταξα: και τα δικά του μάτια ήταν βουρκωμένα." Λίγο αργότερα έφυγε, πήγε στο Βερολίνο, όπως έφυγαν κ...
Μια στρώση άμμου
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Εκδόσεις Καστανιώτη (1990)
«Κάποια μέρα, ξεφυλλίζοντας τα βιβλία, έπεσα πάνω σ' ένα με μικρά σχέδια γαλάζια και κεραμιδιά, φοίνικες, μαίανδρους, μπαλκόνια που κοσμούσαν κάποια περίεργα ποιήματα, μόλις είχα μπει τότε στο Γυμνάσιο, ένιωθα μια κρυφή απόλαυση διαβάζοντάς τα, τόσο που μου 'γινε συνήθιο σαν άδειαζε το σπίτι να κατεβαίνω στη βιβλιοθήκη και να διαβάζω αυτά και όχι άλλα, τότε άρχισα σ' ένα τετράδιο να αντιγράφω τα ποιήματα, στην αρχή τα αντέγραφα πιστά, ύστερα άρχισα να κάνω παραλλαγές, κι αυτές τις παραλλαγές τις νόμιζα δικά μου γραψίματα. »Έτσι άρχισα να γράφω. Μερικά χρόνια αργότερα ο...
Ο δαίμων της πορνείας
Μαραγκού Νίκη 1948-2013
Μελάνι (2007)
"Ο πατέρας μου ήταν από την Αμμόχωστο και η μάνα μου από τη Μακεδονία. Αυτό με βοήθησε να διατηρήσω μια πλατιά εικόνα του ελληνικού ορίζοντα μεγαλώνοντας στο ανατολικότερό του σημείο", γράφει η συγγραφέας στο βιογραφικό της σημείωμα, και πράγματι η Μαραγκού έχει μια ικανότητα να σκιαγραφεί τον πλατύ αυτό ελληνικό κόσμο με μια απλότητα στη γραφή, αμεσότητα και ανθρωπιά. Η μοίρα της γυναίκας στη δύσκολη αυτή εποχή είναι ένα θέμα της που επανέρχεται στα διηγήματά της. Η γραφή της περιγράφει έναν κόσμο που δεν έχει τίποτε το αφηρημένο, όπου, όπως γράφει ο Αλέξης Ζήρας, συνυπάρχ...
Ο τσαγκάρης και ο βασιλιάς
Ταξιδευτής (2005)
Ένα υπέροχο παραμύθι της Κύπρου, για την αισιοδοξία, την εξυπνάδα και τη μαχητικότητα.
Οκτώ θανάσιμα αμαρτήματα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2001)
Η σειρά "Συνάφειες", αναζητώντας το άρωμα των παλιών λογοτεχνικών συναναστροφών, συσπειρώνει γύρω από ένα θέμα ανθρώπους της γραφής. Εν προκειμένω, οκτώ γυναίκες συγγραφείς γράφουν από μια ιστορία όπου, απαρέγκλιτα, ο πρωταγωνιστής φέρει ένα από τα οκτώ (σύμφωνα με το ορθόδοξο φρόνημα) θανάσιμα αμαρτήματα. Η αδικία, η φιλαργυρία, η οργή, η πορνεία, η κενοδοξία, η βουλιμία, η λύπη και η αλλαζονεία μεταμορφώνονται σε σύγχρονους χαρακτήρες, σε ερεθιστικές μυθοπλασίες, σε "αναγνώσεις" αρχετυπικών παραβάσεων.
Ποιήματα
Longley Michael 1939-
Ερατώ (1992)
Το βιβλίο αυτό προέρχεται από τις εργασίες ενός σεμιναρίου συλλογικής μετάφρασης. Δύο ξένοι ποιητές προσκαλούνται στις εγκαταστάσεις του Συνεδριακού Κέντρου Φηρών, Σαντορίνη και συνεργάζονται με Έλληνες ποιητές και μεταφραστές. Το αποτέλεσμα της συλλογικής μετάφρασης επιμελείται και παρουσιάζει ένας από τους μεταφραστές. Το σεμινάριο εντάσσεται στις δραστηριότητες του ευρωπαϊκού δικτύου Κέντρων Ποιητικής Μετάφρασης που αποτελείται από τα Ιδρύματα: Fondation Royaumont (Γαλλία), Fundacao da Casa de Mateus (Πορτογαλία), The Tyrone Guthrie Center (Ιρλανδία) και το Ίδρυμα Θήρας,...
Πρώτες σουίτες
Deluy Henri 1931-
Ερατώ (1992)
Το βιβλίο αυτό προέρχεται από τις εργασίες ενός σεμιναρίου συλλογικής μετάφρασης. Δύο ξένοι ποιητές προσκαλούνται στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Θήρα, στα Φηρά της Σαντορίνης και συνεργάζονται με Έλληνες ποιητές και μεταφραστές. Το αποτέλεσμα της συλλογικής μετάφρασης επιμελείται και παρουσιάζει ένας από τους μεταφραστές. Το σεμινάριο εντάσσεται στις δραστηριότητες του ευρωπαϊκού δικτύου κέντρων ποιητικής μετάφρασης που αποτελείται από τα Iδρύματα Royaumont (Γαλλία), Casa de Mateus (Πορτογαλλία), Tyrone Guthrie Center (Ιρλανδία) και το Ίδρυμα Θήρα (Ελλάδα). Το παρόν β...