Τσαρούχης Γιάννης 1910-1989
Tsaroúchis Giánnis
Ο Γιάννης Τσαρούχης (Πειραιάς 1910 - Αθήνα 1989) ήταν ζωγράφος. Φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1929 - 1935). Παράλληλα μαθήτευσε κοντά στον Φ. Κόντογλου (1931 - 1934), ο οποίος τον μύησε στη βυζαντινή ζωγραφική, ενώ μελέτησε την λαϊκή αρχιτεκτονική και ενδυμασία. Μαζί με τους Πικιώνη, Κόντογλου και Αγγ. Χατζημιχάλη πρωτοστάτησε στο αίτημα της εποχής για την ελληνικότητα της τέχνης. Στα 1935 - 1936 αφού πρώτα επισκέφτηκε τη Κωνσταντινούπολη μετά ταξίδεψε στο Παρίσι και στην Ιταλία. Ήρθε σε επαφή με δημιουργίες της Αναγέννησης & του Εμπρεσιονισμού. Ανακάλυψε το έργο του Θεόφιλου και γνώρισε καλλιτέχνες όπως ο Ματίς και ο Τζακομέτι κ.ά. Το '38, δυό χρόνια μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στο κατάστημα Αλεξοπούλου της οδού Νίκης/Αθήνα. Το '40 επιστρατεύτηκε και υπηρέτησε στο Μηχανικό. Το '47 πραγματοποίησε 2 ατομικές εκθέσεις με υδατογραφίες και θεατρικά προσχέδια. Το ΄51 εξέθεσε στο Παρίσι και στο Λονδίνο και το '53 υπέγραψε συμβόλαιο με τη γκαλερί Ιόλας της Ν. Υόρκης. Το ΄56 υπήρξε υποψήφιος για το βραβείο Γκούγκενχαϊμ και το '58 πήρε μέρος στη Μπιενάλε της Βενετίας. Το '67 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Το '82 άνοιξε το Μουσείο Γ. Τσαρούχη στο Μαρούσι στο σπίτι του καλλιτέχνη, που ο ίδιος μετέτρεψε σε Μουσείο παραχωρώντας την προσωπική συλλογή των έργων του. Παράλληλα λειτουργεί το Ίδρυμα Τσαρούχη με σκοπό τη διάδοση του έργου του ζωγράφου Συνεργάστηκε με την Ντάλας Σίβικ Όπερα του Τέξας, τη Σκάλα του Μιλάνου, το Κόβεντ Γκάρντεν, το Εθνικό Λαϊκό Θέατρο της Γαλλίας, το Τεάτρο Ολύμπικο της Βιτσέντζα. Το ΄77 ανέβασε ο ίδιος τις Τρωάδες του Ευριπίδη σε δική του νεοελληνική απόδοση με δική του διδασκαλία & σκηνογραφία. Ασχολήθηκε επίσης με την εικονογράφηση βιβλίων, την μετάφραση και συγγραφή βιβλίων για την τέχνη. Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε μετά από πολύχρονη παραμονή στο Παρίσι το ΄80, όπου και πέθανε το ΄89. Ο Γιάννης Τσαρούχης υπήρξε ίσως ο πλέον διακεκριμένος εκπρόσωπος της εικαστικής γενιάς του ΄30, που προσπάθησε ιδιαίτερα να συγκεράσει τις επιταγές της "ελληνικότητας" με το ιδίωμα του "μοντερνισμού". Ως ζωγράφος των παθών του σώματος ναρκοθέτησε την μικροαστική αισθητική της δεκαετίας του ΄50. Αργότερα στράφηκε σε μια ζωγραφική πιο δυτικότροπη. Ο ίδιος πέραν του εικαστικού του έργου θα μείνει στην ιστορία ως ο κορυφαίος έλληνας σκηνογράφος. Η διαφορά πάντως του Τσαρούχη και του διεθνισμού της γενιάς του ΄60 έγκειται κυρίως στο ότι αυτός ενεργούσε ως κληρονόμος ενός πολιτισμού εν ισχύ ενώ οι άλλοι ακολουθούσαν ένα πολιτιστικό σχήμα, που δεν είχε ακόμη μορφοποιηθεί. Υλικά της δουλειάς του ήταν η λιτή χρωματική κλίμακα του Πολύγνωτου και η αυστηρά κομψή γραμμή της βυζαντινής εικόνας. Αποτέλεσμα αυτών ήταν να αναβιώσει μέσα από τα έργα του χαριέσσα η παράδοση, αλλά και να εκφράζεται ένα ισχυρό πλαστικό ένστικτο. Διαμόρφωσε με το ευρύ φάσμα των καλλιτεχνικών του δραστηριοτήτων την αισθητική των Νεοελλήνων μεταπολεμικά περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. (Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα )
Γιάννης Τσαρούχης: Εικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας
Μουσείο Μπενάκη (2017)
Ο συνολικός κατάλογος της ομότιτλης έκθεσης που οργανώθηκε από το Μουσείο Μπενάκη και το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη και φιλοξενήθηκε στους χώρους της Πειραιώς 188 (17 Οκτωβρίου 2013 - 27 Ιουλίου 2014 και 16 Δεκεμβρίου 2016 - 26 Φεβρουαρίου 2017). Η πλούσια εικονογράφηση της έκδοσης και τα αυτοσχόλια του Γιάννη Τσαρούχη δίνουν τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει μέσα από ένα άλλο πρίσμα το σύνολο της καλλιτεχνικής του παραγωγής και να συλλάβει τις πνευματικές και καλλιτεχνικές προϋποθέσεις του κορυφαίου Έλληνα ζωγράφου.
Ημερολόγιο 2012, Από τους θησαυρούς της Εθνικής Πινακοθήκης
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2011)
[...] Η ανθολογία από πίνακες που παρουσιάζουμε στο ημερολόγιο του 2012 περιλαμβάνει γνωστά και άγνωστα έργα. Η επιλογή τους έγινε με κριτήρια καθαρά αισθητικά και όχι ιστορικά. Θελήσαμε κάθε βδομάδα να υποδέχεται τον χρήστη του ημερολογίου μια ευχάριστη έκπληξη. Ένα έργο που θα μπορούσε με την ομορφιά του να ευφραίνει το βλέμμα και την ψυχή και να εμπνεύσει αισιοδοξία, ιδιαίτερα στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. [...] (Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, από το προλογικό κείμενο)
Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2012
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
"Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας" μας εξομολογείται ο Κάρολος Κουν. Βλέπουμε θέατρο, συμμετέχοντας όλοι στη θεατρική διαδικασία, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, λοιποί καλλιτεχνικοί συντελεστές και θεατές, για να νιώσουμε ο ένας την ευαισθησία του άλλου μέσω αυτής της μορφής τέχνης· για να συγκινηθούμε και να συγκινήσουμε με τις αλήθειες, τα ανθρώπινα πάθη μας, τα προσωπικά αδιέξοδα, τις ηθικές αμφιβολίες και την ποθεινή λύτρωση στο τέλος όλων όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Κι όταν η αυλαία πέφτει, γεμάτοι μαγεία θεάματος και κατανόηση υπαρξιακών καταστά...
Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2012
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
"Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας" μας εξομολογείται ο Κάρολος Κουν. Βλέπουμε θέατρο, συμμετέχοντας όλοι στη θεατρική διαδικασία, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, λοιποί καλλιτεχνικοί συντελεστές και θεατές, για να νιώσουμε ο ένας την ευαισθησία του άλλου μέσω αυτής της μορφής τέχνης· για να συγκινηθούμε και να συγκινήσουμε με τις αλήθειες, τα ανθρώπινα πάθη μας, τα προσωπικά αδιέξοδα, τις ηθικές αμφιβολίες και την ποθεινή λύτρωση στο τέλος όλων όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Κι όταν η αυλαία πέφτει, γεμάτοι μαγεία θεάματος και κατανόηση υπαρξιακών καταστ...
Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (2011)
Στην έκθεση "Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: ποίηση και ζωγραφική" παρουσιάζεται για πρώτη φορά το σύνολο των ζωγραφικών έργων του νομπελίστα ποιητή. Πρόκειται για ευφάνταστα κολάζ, τέμπερες και υδατογραφίες, μικρών διαστάσεων, που αναδεικνύουν τη μοναδική καλλιτεχνική υπόσταση και αντανακλούν την αισθητική αντίληψη του μεγάλου ποιητή. Παράλληλα, εκτίθενται αντιπροσωπευτικά έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων που αγάπησε ο Ελύτης και έχει γράψει αξεπέραστα κείμενα για το έργο τους, μεταξύ των οποίων, οι: Θεόφιλος, Τσαρούχης, Γκίκας, Καπράλος, Κανέλλης, Μόραλης, Δέρπαπας και Φασιανό...
Yannis Tsarouchis 1910 - 1989
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2010)
A major exhibition focusing on this important Greek artist, Yannis Tsarouchis, organised to celebrate the centenary of the artist's birth. This is the first retrospective of Yannis Tsarouchis works in Athens, and its goal is to showcase representative works from all the periods of the artist’s output. The exhibition will be accompanied by parallel events (audiovisual materials, lectures, educational activities etc.), while offering the Greek public a rare opportunity to appreciate unique works of art and stage design. Given that the exhibition aims to provide an overall...
Γιάννης Τσαρούχης
Συλλογικό έργο
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2010)
Ο παρόν τόμος μπορεί να επιχαίρει ότι συνιστά ένα μοναδικό συγκερασμό τριών κατευθύνσεων: Στο πρώτο μέρος του θα διαβάσει κανείς μια εκτεταμένη και καίρια επιλογή των απόψεων και των θέσεων του Γιάννη Τσαρούχη για τα δύο τεράστια θέματα που στοίχειωσαν τη σκέψη του και τη ζωή του, από τα βιβλία: "Ως στρουθίον μονάζον επί δώματος", "Μάτην ωνείδισαν την ψυχή μου" και "Εγώ ειμί πτωχός και πένης" -για τη ζωγραφική και τον έρωτα. Το δεύτερο μέρος αφιερώνεται σε μια καίρια επιλογή ζωγραφικών του έργων, λίαν αποφασιστική για να οικειωθεί και να αγαπήσει κανείς ένα έργο απρο...
Γιάννης Τσαρούχης
Συλλογικό έργο
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2010)
Ο παρόν τόμος μπορεί να επιχαίρει ότι συνιστά ένα μοναδικό συγκερασμό τριών κατευθύνσεων: Στο πρώτο μέρος του θα διαβάσει κανείς μια εκτεταμένη και καίρια επιλογή των απόψεων και των θέσεων του Γιάννη Τσαρούχη για τα δύο τεράστια θέματα που στοίχειωσαν τη σκέψη του και τη ζωή του, από τα βιβλία: "Ως στρουθίον μονάζον επί δώματος", "Μάτην ωνείδισαν την ψυχή μου" και "Εγώ ειμί πτωχός και πένης" -για τη ζωγραφική και τον έρωτα. Το δεύτερο μέρος αφιερώνεται σε μια καίρια επιλογή ζωγραφικών του έργων, λίαν αποφασιστική για να οικειωθεί και να αγαπήσει κανείς ένα έργο απρο...
Γιάννης Τσαρούχης 1910 - 1989
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2009)
Ο συνοδευτικός κατάλογος της ομότιτλης έκθεσης, η οποία διοργανώθηκε από το Μουσείο Μπενάκη και το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη (19 Δεκεμβρίου 2009 - 14 Μαρτίου 2010), με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του καλλιτέχνη που χάραξε βαθιά το ίχνος του στη νεοελληνική ζωγραφική. Η έκθεση, πρώτη μεγάλη αναδρομική των έργων του στην Αθήνα, περιελάμβανε έναν μεγάλο αριθμό από ζωγραφικές δημιουργίες και σκηνογρφικές μακέτες όλων των περιόδων της δημιουργίας του, στοχεύοντας να δώσει μια συνολική εικόνα της προσφοράς του.
Καθάπερ φερομένης βιαίας πνοής
Νιάρχος Θανάσης Θ.
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
Από αυτούς τους λίγους της γενιάς του '30 που έφερε τ' απάνω κάτω στην τέχνη, στη ζωγραφική -και που στην πριν δέκα χρόνια μεγάλη έκθεση των μεταμορφώσεων της νεότερης τέχνης στην Ελλάδα η καίρια συμβολή αυτών των λίγων εξισώθηκε με την ασήμαντη κάποιων ξεχασμένων-, ο Γιάννης Τσαρούχης είναι ο υποτιμημένος επαναστάτης, μεγάλης ακτίνας όμως, και γι’ αυτό ο Θανάσης Νιάρχος είπε και γράφει: "... ο καλλιτέχνης αυτός που επηρέασε την πορεία των ιδεών στην Ελλάδα, το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, όσο ελάχιστοι άλλοι, αγνοούσε τη φωνή, τη διαμαρτυρία, την κραυγή. Ενώ δεν είχε π...
Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989)
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2009)
Περιέχονται οι ενότητες: - Μαρία Μαραγκού, "Μπροστά από την εποχή του" - Χρήστος Σιάφκος, "Πάθος για ζωή και δημιουργία" - Πίνακες και σχέδια - Χρήστος Σιάφκος, "Μνήμες θεάτρου" - Τρεις φίλοι (Τάσος Ζωγράφος, Άσπα Στασινοπούλου, Άγγελος Σκούρτης) θυμούνται - Βασίλης Κ.Καλαμαράς, "Ο υπερρεαλιστής Τσαρούχης"
Πειραιάς
Συλλογικό έργο
Τσαμαντάκη (2009)
Ένα ανθολόγιο είναι πρώτ' απ' όλα μια επιλογή. Από το πλήθος των κειμένων πρέπει, με κάποια κριτήρια, αλλά να επιλέξεις και άλλα να αφήσεις στην άκρη. Ένα κριτήριό μας ήταν τα καλά κείμενα, αλλά δεν ήταν το κυριότερο. Γι' αυτό και ορισμένα τα παραλείψαμε, όχι χωρίς δυσκολία. Ο πρώτος στόχος μας ήταν να περιδιαβούμε τον Πειραιά μέσα από αφηγήσεις για τους τόπους του και τους ανθρώπους του. Και, επίσης, να παρακάμψουμε, αν μπορούμε, την στερεότυπη εικόνα για την πόλη που έχει μετασχηματιστεί και κυριαρχήσει μεταπολεμικά και μέχρι σήμερα. Στραφήκαμε σε όλων των ειδών τις αφηγή...
Η νεοελληνική τοπιογραφία από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα
Καμπουρίδης Χάρης
Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (2009)
Η νεοελληνική τοπιογραφία από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα- όραμα, εμπειρία και ανάπλαση του χώρου" είναι η πολυπρόσωπη και πολυφωνική θεματική έκθεση που οργανώνει το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. και Μ. Θεοχαράκη με στόχο την παρουσίαση της ιστορικής εξέλιξης της τοπιογραφικής ζωγραφικής στην Ελλάδα. Η έκθεση έχει ως χρονική αφετηρία μία εποχή όπου ο τόπος, ιδωμένος ως εθνικός και πολιτιστικός χώρος, εκφράζει μια ακόμη φαντασίωση: είτε των Ευρωπαίων που τον αντιμετωπίζουν σαν μία σκηνή στην οποία προβάλλουν την ρομαντική και αργότερα οριενταλιστική οπτική τους...
Γιάννης Τσαρούχης
Μπόλης Γιάννης
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Επαναστάτης, ευρωπαίος και ανατολίτης, ο Γιάννης Τσαρούχης έγινε μύθος καυτηριάζοντας αμείλικτα τα άτοπα της φυλής. Μια μονογραφία του από "Τα Νέα" τον αποκαλύπτει μέσα από τα λόγια και τα έργα του. Αστός από κούνια, που ανέδειξε την ομορφιά και την αριστοκρατικότητα των περιφρονημένων ανθρώπων του λαού, ο Γιάννης Τσαρούχης καυτηρίαζε τη χυδαιότητα του κόσμου με την παρρησία του σαρκασμού, το χιούμορ του αγαπημένου του Καραγκιόζη και το "αττικό άλας" ενός βαθύτατα καλλιεργημένου καλλιτέχνη. Μέσα από τη συναρπαστική μονογραφία- λεύκωμα και ντοκουμέντο της σειράς "Σύγχρον...
Γιάννης Τσαρούχης
Μπόλης Γιάννης
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Επαναστάτης, ευρωπαίος και ανατολίτης, ο Γιάννης Τσαρούχης έγινε μύθος καυτηριάζοντας αμείλικτα τα άτοπα της φυλής. Μια μονογραφία του από "Τα Νέα" τον αποκαλύπτει μέσα από τα λόγια και τα έργα του. Αστός από κούνια, που ανέδειξε την ομορφιά και την αριστοκρατικότητα των περιφρονημένων ανθρώπων του λαού, ο Γιάννης Τσαρούχης καυτηρίαζε τη χυδαιότητα του κόσμου με την παρρησία του σαρκασμού, το χιούμορ του αγαπημένου του Καραγκιόζη και το "αττικό άλας" ενός βαθύτατα καλλιεργημένου καλλιτέχνη. Μέσα από τη συναρπαστική μονογραφία- λεύκωμα και ντοκουμέντο της σειράς "Σύγχρον...
Κολάζ
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2008)
Το κολάζ είναι μια τεχνική οικεία και μάλλον αγαπητή. Από τα λερωμένα με κόλλα παιδικά χέρια ως την αφισοκόλληση στους δρόμους κι από τα νεανικά ημερολόγια με τα αναμνηστικά σχέδια, σημειώσεις, εισιτήρια, φωτογραφίες και ποικίλα ευφάνταστα ενθύμια ως τους πίνακες ανακοινώσεων που διαρκώς καλούμαστε για τον έναν ή τον άλλο λόγο να συμβουλευτούμε, το κολάζ βρίσκεται στην καθημερινότητά μας από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, τα κινήματα του μοντερνισμού και n εισβολή της εικόνας μέσω των διαφημίσεων και της ενημέρωσης, έδωσαν στο κολάζ μια νέα,...
Άρωμα γυναίκας στην ελληνική ζωγραφική
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2008)
Η γυναικεία μορφή, με τη χάρη, την ομορφιά, την περιβολή, τα ανθηρά της χρώματα, προσθέτει ένα δυνατό και πάντα αισθητό άρωμα στη ζωγραφική. Δίκαια λοιπόν επιλέξαμε αυτό τον τίτλο για τον τρίτο τόμο της σειράς "Θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης", που είναι αφιερωμένος στη γυναίκα. Η γυναίκα υπήρξε ένα ανεξάντλητο ορυχείο έμπνευσης για τους καλλιτέχνες από τότε που δημιουργήθηκε η τέχνη. Οι γλαφυρές φόρμες του γυναικείου σώματος, πλούσιες σε συμβολισμούς ευκαρπίας και μητρότητας, αποτέλεσαν το κοινό θεμέλιο θρησκείας και τέχνης από τις προϊστορικές μητέρες-θεές ως την Αφροδίτ...
Ημερολόγιο 2008: Τσαρούχης
Harta (2007)
Αντιστοιχίες: Λουλούδια από την ελληνική τέχνη
Συλλογικό έργο
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2007)
[...] Τα έργα της εκθέσεως, εκτός από τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Τραπέζης, προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη, από ιδιωτικές συλλογές, καθώς και από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και παρουσιάζονται στον Πολιτιστικό χώρο της Alpha Bank και στο παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης. Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κυρία Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα για τη συνεργασία και τη γενναιοδωρία της, καθώς και τους συνεργάτες της στην Αθήνα και το Ναύπλιο, που συντέλεσαν στην πραγματοποίηση της εκθέσεως. Ευελπιστούμε να συνεχίσουμε και στο μέλλον μία...