Αισχύλος
Aeschylus
Αισχύλος (525 - 455 π.Χ.). Υπήρξε πολύ μεγάλος τραγικός ποιητής της αρχαίας Ελλάδας, ίσως και μεγαλύτερος απ όλους γενικά τους άλλους ομοτέχνους του. Ήταν επίσης αρχιτέκτονας, σκηνοθέτης και μουσικός. Από τα έργα του 67 χάθηκαν και μόνο 7 διασώθηκαν ("Προμηθέας Δεσμώτης", "Ικέτιδες", "Πέρσες" και "Επτά επί Θήβαις", καθώς και η τριλογία του υπό τον τίτλο "Όρέστεια" που περιλαμβάνει τα μερικότερα έργα: "Αγαμέμνων", "Χοηφόροι" και "Ευμενίδες"). Ο Αισχύλος διακρίθηκε σαν μαχητής στο Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα. Πήρε εξάλλου, 13 πρώτα βραβεία από έργα του, εκτός από τα δεύτερα και τρίτα, που κατά καιρούς του απονεμήθηκαν σε αντίστοιχους διαγωνισμούς. Με το Αισχύλο η αρχαιοελληνική τραγωδία εξελίχθηκε, από τον αρχικό διθύραμβο, σε πολυπρόσωπη παράσταση και έφθασε στο μεσουράνημά της. Το ύφος του διακρίνεται για τη μεγαλοπρέπειά του, το όλο δε έργο του για το βάθος, την πρωτοτυπία στη μορφή και την ισχυρότατη φαντασία του μεγάλου ποιητή. Κατά γενική, σχεδόν, αναγνώριση ο Αισχύλος υπήρξε μέγας και, από κάθε άποψη, ασύγκριτος δημιουργός. Πέθανε από ατύχημα στη Γέλα της Σικελίας, σε ηλικία 70 ετών, και τάφηκε εκεί. Κατά σχετική ανεπιβεβαίωτη παράδοση, μια χελώνα, πέφτοντας στο κεφάλι του από ψηλά, τον σκότωσε. Στον τάφο του οι Σικελοί Έλληνες ανάγειραν μετά μνημείο, στο οποίο χάραξαν επίγραμμα, που το είχε φτιάξει ο ίδιος ο Αισχύλος, διαισθανόμενος ίσως πως το τέλος του πλησίαζε.
Ικέτιδες
Αισχύλος
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1977)
Οι "Ικέτιδες", αν δεν είναι η παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία, ως σχέδιο και ως δομή απηχεί την απλή φόρμα με την οποία πρωτοπαρουσιάστηκε το τραγικό είδος. Η σοφή κατασκευή της μεταβάλλει την ευθύγραμμη δράση σε δυναμικό καλπασμό, μεταστοιχειώνει τη λυρική υφή της σε υπαρξιακό αγώνισμα και μετουσιώνει τον κοινόχρηστο μύθο σε κοινόχρηστη εμπειρία. Σπάνια το παγκόσμιο θέατρο, χωρίς να προδώσει ούτε μια στιγμή τη λαϊκή καταγωγή του, τα οικεία μέσα του και την ευθυβολία του, έθεσε και έλυσε, σε χίλιους περίπου στίχους, περίπλοκα προβλήματα δημόσιου και ιδιωτικού διεθνούς δικαίο...
Γιώργος Σεφέρης: Μεταγραφές
Συλλογικό έργο
Λέσχη (1980)
Ο Γιώργος Σεφέρης χρησιμοποιεί τον όρο "μεταγραφή" για να δηλώσει την ενδογλωσσική μετάφραση, δηλ. τη μεταφορά παλαιότερων κειμένων της γλώσσας μας στα νεοελληνικά. Αρκετά δείγματα της μεταγραφικής ενασχόλησης του ποιητή υπάρχουν ήδη και στο δημοσιευμένο έργο του και, φυσικά περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση. [...] Μολονότι υπάρχουν διορθώσεις του Σεφέρη σε όλα σχεδόν τα χειρόγραφα, με κανέναν τρόπο δε θα λέγαμε ότι η παρούσα μορφή των μεταγραφών θα ήταν και η οριστική. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν αναλογιστούμε ότι ο ποιητής ήθελε περισσότερο κατεργασμένες και τι...
Χοηφόροι
Αισχύλος
Επικαιρότητα (1991)
Η κίνηση στις "Χοηφόρες" είναι διαφορετική. Εξαρτάται από τις εναλλασσόμενες αντιθέσεις της διάθεσης, στις οποίες ο χορός παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Όταν η Ηλέκτρα είναι απελπισμένη, ο χορός υπαγορεύει μια ευχή για εκδίκηση. Όταν ο Ορέστης ύστερα από χρόνων απουσία αγκαλιάζει την αδελφή του, ο χορός υπενθιμίζει την πατρική κληρονομιά του. Όταν ο Ορέστης και η Ηλέκτρα μοιρολογούν δίπλα στον τάφο του πατέρα τους, ο χορός ξεφωνίζει ζητώντας αίμα. Όταν αυτοί στρέφονται προς μια ανελέητη εκδίκηση, ο χορός θρηνεί για την κατάρα του Ατρέα... Και στην τελευταία σκηνή απ' όλες, ότα...
Ευμενίδες
Αισχύλος
Επικαιρότητα (1991)
Εδώ ο Αισχύλος συνδυάζει σε ένα σκηνικό σύμπλεγμα και τους δύο παράγοντες της τραγικής περιπέτειας του οίκου των Ατρειδών: τον ανθρώπινο και το θεϊκό. Ο συνδυασμός επιτυγχάνεται με την οπτική αντιπαράθεση των αντίστοιχων συνόλων: απέναντι στις δαιμονικές διώκτριες στέκει ο θνητός Ορέστης. Στο δικαστήριο των θνητών ενόρκων προεδρεύει η θεά Αθηνά. Σ' αυτούς τους αντιθετικούς συνδυασμούς αναπαράγονται και το αρχικό αδιέξοδο και η τελική άρση του. Ο Ορέστης τρίτος κρίκος στην αλυσίδα μιας ανανεούμενης καταστροφής, ανάγει τον προβληματισμό του στη σφαίρα των θεών, από όπου τον ε...
Ικέτιδες
Αισχύλος
Επικαιρότητα (1991)
Για τις Δαναΐδες η λέξη "κράτος" δε δηλώνει πια τη νόμιμη κηδεμονική εξουσία, που θα μπορούσαν ίσως να διεκδικήσουν τα ξαδέρφια τους θέλοντας να τις παντρευτούν, αλλά την ωμή βία, τη στυγνή δύναμη του αρσενικού, την αντρίκεια κυριαρχία που υποφέρει αναγκαστικά η γυναίκα. Στο "κράτος" του άντρα, οι Δαναΐδες θέλουν ν' αντιτάξουν το "κράτος" των γυναικών. Αν, από τη μια μεριά, οι γιοι του Αιγύπτου έχουν άδικο, θέλοντας να επιβάλουν στις Δαναΐδες το γάμο και να τις καταφέρουν με τη βία και όχι με την πειθώ, από την άλλη μεριά φταίνε εξίσου και οι Δαναΐδες: με το μίσος που έχουν...
Χοηφόροι
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης επιστρέφει από τη Φώκαια και πάνω από τον τάφο του πατέρα του αναγνωρίζεται με την αδελφή του Ηλέκτρα. Εκδικείται τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνοντας τους δύο εραστές, τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Οι Ερινύες καταδιώκουν για την πράξη της μητροκτονίας τον Ορέστη, που φεύγει για τους Δελφούς.
Ικέτιδες
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Οι Δαναΐδες, γενιά της Ιώς, καταφεύγουν μαζί με τον πατέρα τους στο Άργος για ν’ αποφύγουν τον αναγκαστικό γάμο με τους εξαδέλφους τους, γιους του Αιγύπτου, που τις καταδιώκουν. Η ανθρώπινη αγωνία και το αδιέξοδο, το ηθικό δίλημμα, η κυριαρχία της θέλησης των θεών.
Πέρσαι
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Στα Σούσα, την πρωτεύουσα των Περσών, φτάνει το νέο της συντριβής του Ξέρξη στην Ελλάδα. Η ύβρις του βασιλιά τιμωρήθηκε στη Σαλαμίνα, θα τιμωρηθεί και στις Πλαταιές, όπως προφητεύει το φάντασμα του Δαρείου. Ύμνος στην ελληνική ανδρεία και αρετή.
Προμηθεύς Δεσμώτης
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ζευς τιμωρεί σκληρά τον Προμηθέα που έσωσε τους ανθρώπους από την καταστροφή. Ο τιτάνας όμως κρατά το μυστικό που τον κάνει ισχυρότερο και από αυτόν τον πατέρα των θεών. Ο συμβολισμός του άκαμπτου απέναντι στην άδικη βία ελεύθερου φρονήματος, με πλαίσιο στοιχεία της παράδοσης και του ορφισμού.
Αποσπάσματα
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Μεμονωμένα κομμάτια από έργα του Αισχύλου που δεν σώθηκαν ακέραια. Χαρακτηριστικά του διονυσιακού στοιχείου της ποίησης του μεγάλου τραγικού και της στενής σχέσης του με την ομηρική παράδοση.
Ευμενίδες
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης ικετεύει τον Απόλλωνα για τον εξαγνισμό του οίκου του. Με εντολή του θεού πηγαίνει στην Αθήνα, όπου, καταδιωκώμενος πάντα από τις Ερινύες, προσπέφτει στο άγαλμα της Αθηνάς. Δικάζεται και με την ψήφο της θεάς αθωώνεται. Οι εκδικήτριες Ερινύες μεταβάλλονται σε πνεύματα συγχώρησης, Ευμενίδες, και εγκαθίστανται στο ιερό τους στον Άρειο Πάγο. Το αναπόδραστο της τιμωρίας, η ταλάντευση του ανθρώπου ανάμεσα στη βούλησή του και το θείο θέλημα, η τύφλωση από το πάθος, η εκδίκηση και ο εξιλασμός είναι το σκηνικό των ιδεών της Ορέστειας που ολοκληρώνεται με την τραγωδία αυτή.
Αγαμέμνων
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Το πρώτο μέρος της τριλογίας Ορέστεια. Ο Αγαμέμνων επιστρέφει νικητής από την Τροία, φέρνοντας μαζί του ως παλλακίδα την Κασσάνδρα. Αναδρομή στην αναχώρηση για την Τρωική εκστρατεία και τη θυσία της Ιφιγένειας. Η Κασσάνδρα ιστορεί τα πάθη των Ατρειδών και προλέγει τις επερχόμενες συμφορές. Η μοιχαλίδα βασίλισσα Κλυταιμνήστρα δολοφονεί τον σύζυγό της, ανοίγοντας τον κύκλο εγκλήματος, εκδίκησης και τιμωρίας.