Αισχύλος
Aeschylus
Αισχύλος (525 - 455 π.Χ.). Υπήρξε πολύ μεγάλος τραγικός ποιητής της αρχαίας Ελλάδας, ίσως και μεγαλύτερος απ όλους γενικά τους άλλους ομοτέχνους του. Ήταν επίσης αρχιτέκτονας, σκηνοθέτης και μουσικός. Από τα έργα του 67 χάθηκαν και μόνο 7 διασώθηκαν ("Προμηθέας Δεσμώτης", "Ικέτιδες", "Πέρσες" και "Επτά επί Θήβαις", καθώς και η τριλογία του υπό τον τίτλο "Όρέστεια" που περιλαμβάνει τα μερικότερα έργα: "Αγαμέμνων", "Χοηφόροι" και "Ευμενίδες"). Ο Αισχύλος διακρίθηκε σαν μαχητής στο Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα. Πήρε εξάλλου, 13 πρώτα βραβεία από έργα του, εκτός από τα δεύτερα και τρίτα, που κατά καιρούς του απονεμήθηκαν σε αντίστοιχους διαγωνισμούς. Με το Αισχύλο η αρχαιοελληνική τραγωδία εξελίχθηκε, από τον αρχικό διθύραμβο, σε πολυπρόσωπη παράσταση και έφθασε στο μεσουράνημά της. Το ύφος του διακρίνεται για τη μεγαλοπρέπειά του, το όλο δε έργο του για το βάθος, την πρωτοτυπία στη μορφή και την ισχυρότατη φαντασία του μεγάλου ποιητή. Κατά γενική, σχεδόν, αναγνώριση ο Αισχύλος υπήρξε μέγας και, από κάθε άποψη, ασύγκριτος δημιουργός. Πέθανε από ατύχημα στη Γέλα της Σικελίας, σε ηλικία 70 ετών, και τάφηκε εκεί. Κατά σχετική ανεπιβεβαίωτη παράδοση, μια χελώνα, πέφτοντας στο κεφάλι του από ψηλά, τον σκότωσε. Στον τάφο του οι Σικελοί Έλληνες ανάγειραν μετά μνημείο, στο οποίο χάραξαν επίγραμμα, που το είχε φτιάξει ο ίδιος ο Αισχύλος, διαισθανόμενος ίσως πως το τέλος του πλησίαζε.
Χοηφόροι
Αισχύλος
Επικαιρότητα (1991)
Η κίνηση στις "Χοηφόρες" είναι διαφορετική. Εξαρτάται από τις εναλλασσόμενες αντιθέσεις της διάθεσης, στις οποίες ο χορός παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Όταν η Ηλέκτρα είναι απελπισμένη, ο χορός υπαγορεύει μια ευχή για εκδίκηση. Όταν ο Ορέστης ύστερα από χρόνων απουσία αγκαλιάζει την αδελφή του, ο χορός υπενθιμίζει την πατρική κληρονομιά του. Όταν ο Ορέστης και η Ηλέκτρα μοιρολογούν δίπλα στον τάφο του πατέρα τους, ο χορός ξεφωνίζει ζητώντας αίμα. Όταν αυτοί στρέφονται προς μια ανελέητη εκδίκηση, ο χορός θρηνεί για την κατάρα του Ατρέα... Και στην τελευταία σκηνή απ' όλες, ότα...
Χοηφόροι
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης επιστρέφει από τη Φώκαια και πάνω από τον τάφο του πατέρα του αναγνωρίζεται με την αδελφή του Ηλέκτρα. Εκδικείται τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνοντας τους δύο εραστές, τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Οι Ερινύες καταδιώκουν για την πράξη της μητροκτονίας τον Ορέστη, που φεύγει για τους Δελφούς.
Χοηφόροι
Αισχύλος
Στιγμή (2006)
[...] Εμπειρότερος μετά τη μετάφραση του "Αγαμέμνονος", όχι όμως έμπειρος, τολμώ να ομολογήσω ότι ο Αισχύλος δεν μεταφράζεται ή, να το πω αλλιώς, η γλώσσα μας σήμερα δεν επαρκεί για την ποιητική μεταφορά της τραγωδίας και ιδιαίτερα των έργων του Αισχύλου, με τις πολυάριθμες και συνήθως ανανταπόδοτες άπαξ λέξεις που συνηθίζει να χρησιμοποιεί ο ποιητής -για να μείνω μόνο σε μία από τις δυσκολίες του εγχειρήματος. Έτσι, ενώ η μετάφραση των μονολόγων και των διαλόγων είναι τις περισσότερες φορές δυνατή και ικανοποιητική, η μετάφραση των χορικών αποδεικνύεται σχεδόν δυνατή και α...
Χοηφόροι
Αισχύλος
Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος (2008)
[...] Στις "Χοηφόρους" δεν θα συναντήσουμε τις υψηλές, προηγμένες αντιλήψεις του Αισχύλου περί του θείου, τις οποίες είχαμε συναντήσει στον Αγαμέμνονα. Εδώ ένας ηθικός και θρησκευτικός νόμος, σκληρός και αμείλικτος, δεσπόζει, ο οποίος επιτάσσει την εξόντωση του φονέα με κάθε μέσο: ο νόμος της βεντέτας τον οποίο υπαγορεύει ο αδυσώπητος νεκρός. Μόνο μία αγρία κραυγή εκδίκησης ακούγεται, που είναι ο αντίλαλος της θυμωμένης φωνής του νεκρού. Γι' αυτό και τις λαϊκές θρησκευτικές αντιλήψεις, που απορρέουν από την παλιά Δίκη, ο Αισχύλος τις εκφράζει στο δράμα αυτό, με το στόμα των...
Χοηφόροι
Αισχύλος
Εκδόσεις Βακχικόν (2020)
Το κείμενο της αρχαίας τραγωδίας δεν αποτελεί ένα σταθερό σώμα, που περιμένει απλώς να μεταφραστεί, αλλά κουβαλά πίσω του μια μεγάλη ιστορία από αρχαίους σχολιαστές, εκδότες της Αναγέννησης και νεότερους ερευνητές. Μάλιστα, σε αρκετά σημεία ο στίχος έχει χαθεί εντελώς και η αποκατάσταση βασίζεται σε ελάχιστες ενδείξεις. Η επαφή με αυτόν τον εκδοτικό λαβύρινθο δίνει τη δυνατότητα στον μεταφραστή να αποφύγει την απλή λυρική απόδοση των στίχων, η οποία καταλήγει να θυσιάσει το περιεχόμενο των λεγομένων στο πλαίσιο μιας συγκεχυμένης αισθητικής κατασκευής. Του επιτρέπει επίσης ν...
Τα χορικά
Αισχύλος
Αρμός (2012)
Αιματοβριθής είναι η ελληνική τραγωδία, το οριακό επίτευγμα των αιώνων. Αίμα ρέει στον Οιδίποδα, τύρρανο. Αίμα στους Επτά επί Θήβας. Αιμόφυρτες είναι οι Βάκχες. Αλλά η τραγική ποίηση δεν είναι αιμοχαρής. Εδώ το αίμα έχει άλλη αποστολή. Είναι αποκάλυψη του εσχάτου. Θέτει το αίμα κάτω από την οριακή εποπτεία του θείου. Πίσω από τον ανθρώπινο πόνο, την οδύνα και το αίμα, παρευρίσκεται ο παντοδύναμος Δίας. Κινεί τα εγκόσμια νήματα η Μοίρα. Το βαρύ ανθρώπινο πεπρωμένο. Με το τελετουργικό κύρος της η Τραγωδία μεταβάλλει σε ενόραμα τα τραγικά όρια του ανθρώπου. Κατέρχεται στα σκοτ...
Προτρεπτικά επιγράμματα
Συλλογικό έργο
Επικαιρότητα (2011)
[set 13 τόμων] Το επίγραμμα ξεκίνησε από λίγες λέξεις που χάραζαν οι αρχαίοι Έλληνες πάνω στα ηρώα, στους τάφους των δικών τους και στα βάθρα των αγαλμάτων τους. Οι λέξεις δήλωναν κυρίως σε ποιον γίνεται η αφιέρωση, ποιος ήταν ο πατέρας και η πατρίδα του και για ποια πράξη γίνεται η αφιέρωση αυτή και η επιβράβευση. Αργότερα, και σιγά-σιγά, το επίγραμμα παύει να γράφεται μόνο σε μεγάλες πλάκες ή σε στήλες και σε βάθρα, διευρύνει τα θέματα του, αποκτά αυτοτέλεια και γίνεται πια "έκφραση". Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το επίγραμμα επικρατεί σαν το ολιγόστιχο ποίημα...
Προμηθεύς Δεσμώτης
Αισχύλος
Επικαιρότητα (1997)
Απέναντι στον Προμηθέα ορθώνονται από την πρώτη στιγμή, αδελφές δυνάμεις, το κράτος και η βία... Με τις δυνάμεις αυτές πρώτα και βασικά αντιδιαστέλλεται η υπόσταση και η δύναμη του Προμηθέα. Πίσω από τις δυνάμεις αυτές, ανακοινώνεται αμέσως ότι υπάρχει ανώτατη πηγή εξουσίας με κύρος τελεσίδικο, ο Δίας... Το "αντίπαλον κράτος" που ορθώνεται απέναντι στη "γνώμη" του Προμηθέα, προσφέρεται στην όψη, στην ακοή, στη συνείδηση του θεατή από την πρώτη στιγμή με απόλυτη ακρίβεια συμβόλων. Οι σκληρές μορφές που εφαρμόζουν το νόμο για λογαριασμό του νέου τυράννου (Δία) τοποθετούν το θ...
Προμηθεύς Δεσμώτης
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ζευς τιμωρεί σκληρά τον Προμηθέα που έσωσε τους ανθρώπους από την καταστροφή. Ο τιτάνας όμως κρατά το μυστικό που τον κάνει ισχυρότερο και από αυτόν τον πατέρα των θεών. Ο συμβολισμός του άκαμπτου απέναντι στην άδικη βία ελεύθερου φρονήματος, με πλαίσιο στοιχεία της παράδοσης και του ορφισμού.
Προμηθεύς Δεσμώτης
Αισχύλος
Εκδόσεις Πατάκη (2003)
Στην τραγωδία αυτή εκτός από τη σύγκρουση του Προμηθέα με το Δία, υπάρχουν και άλλες συγκρούσεις και αντιθέσεις, όπως αυτή του Προμηθέα και των οργάνων του Δία, του Κράτους, της Βίας, του Ήφαιστου και του Ερμή, και αυτή του Δία με την Ιώ και τις Ωκεανίδες. Όλες αυτές οι αντιθέσεις εκφράζουν την αλήθεια και προβάλλουν το μήνυμα πως η αντίδραση στην εξουσία είναι ο μόνος τρόπος για τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου, με την κατάκτηση της ελευθερίας, του αμοιβαίου σεβασμού και της δικαιοσύνης. Ο αγώνας του Προμηθέα είναι αγώνας για την εξέλιξη και τον πολιτισμό. Ο Αισχύλος με τη μ...
Προμηθεύς Δεσμώτης
Αισχύλος
Δήμος Αθηναίων Πολιτισμικός Οργανισμός (2005)
Ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων με την παρούσα έκδοση επιδιώκει τη συστηματική παρέμβασή του στο χώρο του βιβλίου και ειδικότερα σε αυτόν των μεταφράσεων του αρχαίου δράματος. Αφορμή για την πρωτοβουλία αυτή ο Οργανισμός πήρε από την αίτηση που του υπέβαλε ο γνωστός δημοσιογράφος Ανδρέας Ζούλας, προτείνοντας την έκδοση σε μετάφραση των τριών τραγωδιών, Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης, Σοφοκλέους Αντιγόνη και Ευριπίδου Βάκχαι, καθώς και της κωμωδίας του Αριστοφάνους Λυσιστράτη. Παραδίδουμε σήμερα σε τέσσερις ιδιαίτερα προσεγμένους και καλαίσθητους τόμους τις μετα...