Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κείμενα της συνταγματικής συγκυρίας, γραμμένα στο Λυκόφως της Μεταπολίτευσης. Άρθρα στον τύπο και μελέτες για τα εκφυλιστικά και παρακμιακά συμπτώματα του πολιτικού συστήματος, για τη ματαιοπονία των αναθεωρήσεων, αλλά και για την εντυπωσιακή, παρά την κρίση, ανθεκτικότητα του Συντάγματος. Ο ελληνικός συνταγματισμός συνομίλησε, εν μέσω Μνημονίων, αντιτέθηκε στο ρεύμα, με διαλλακτικότητα και ηπιότητα με τον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο συνταγματισμό. Δεν άντεξε απλώς, προσαρμόστηκε. Το ίδιο προκύπτει και από τις συνταγματικές μελέτες του τόμου: για τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησ...

H διαχείριση της πανδημίας του Covid-19 έφερε στο προσκήνιο και μια πραγματική "πανδημία ερμηνειών" σχετικά με το Σύνταγμα, τους θεσμούς, τα δικαιώματα, τη δημοκρατία, καθώς και τη σχέση του Κράτους με την παγκοσμιοποίηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ερωτήματα που αναδείχθηκαν στο δημόσιο διάλογο ήταν ποικίλα και προκλητικά. Διαταράχθηκε το Σύνταγμα από τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στα δικαιώματα και τη λειτουργία της δημοκρατίας; Επηρεάστηκε η αυτονομία της πολιτικής από την κυριαρχία των "ειδικών"; Πώς αντιμετωπίζεται η διεύρυνση των ανισοτήτων και πώς διατυπώνονται τ...

Ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος και ο Γιώργος Παπαδημητρίου συγκαταλέγονται αναμφισβήτητα σε εκείνους τους επιστήμονες και στοχαστές που είχαν όραμα για την Ευρώπη, ακλόνητη πίστη στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σταθεροί και ενσυνείδητοι Ευρωπαίοι που γνώριζαν άριστα τα επιτεύγματα αλλά και τους κινδύνους για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Είχαν πλήρη επίγνωση των δυσχερειών που εμφανίζει η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι οποίες συνδέονται με τον βαθμό ωριμότητας των ιστορικών συνθηκών, τις "αντιστάσεις" του κρατικού φαινομένου αλλά και των ευρωπαϊκών λαών σε...

Το πέμπτο βιβλίου του Χαράλαμπου Β. Κατσιβαρδά, Δικηγόρου Παρ' Αρείω Πάγω, εκδόσεις Αρναούτης, με τίτλο Έθνος και Πατρίδα κατά την Συνταγματική Έννομη Τάξη, πραγματεύεται τις ως άνω έννοιες ως θεμελιώδη αγαθά Συνταγματικώς κατοχυρωμένα, τα οποία συγκροτούν την εθνική μας ιδιοπροσωπία. Η οντολογική διάσταση του έθνους και της Πατρίδας καθιστά τις έννοιες αυτές σύμφυτες με τον πολιτισμό μας αλλά και την Συνταγματική μας Ιστορία, εξ αυτού του λόγου λοιπόν, βάλλονται σήμερον πανταχόθεν ένεκεν της ταυτοποιητικής και συνεκτικής δυναμικής την οποία έχουν δια την πολιτισμική συμ...

Το παρόν έργο πραγματεύεται ζητήματα συνταγματικού δικαίου κυπριακού ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα, πρόκειται για έναν τόμο ο οποίος περιέχει μερικά από τα σημαντικότερα δείγματα της σοφίας και της νομομάθειας μιας από τις κορυφαίες, αν όχι της κορυφαίας νομικής διάνοιας της Κύπρου, του Κρίτωνα Τορναρίτη. Ο Κρίτων Τορναρίτης υπηρέτησε σε διάφορες βαθμίδες της δικαστικής και νομικής υπηρεσίας επί Αγγλοκρατίας και ήταν ο πρώτος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας από την ανακήρυξη της Κύπρου ως ανεξάρτητου κράτους το 1960, θέση στην οποία υπηρέτησε μέχρι το 1984. Λόγω της...

Το κυρίαρχο μοντέλο προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων συλλαμβάνει τη σχέση των δικαιωμάτων με τους δημόσιους σκοπούς ως σχέση αμοιβαίας σύγκρουσης και διαπραγμάτευσης. Ζητούμενο, οι συγκερασμοί να είναι συμβατοί με την αρχή της αναλογικότητας. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση αδυνατεί να συλλάβει τη βασική λειτουργία των συνταγματικών δικαιωμάτων: τη θεσμική προάσπιση των προσώπων ως ίσων φορέων έλλογης αυτονομίας. Και δεν μπορεί να διακρίνει τις περιπτώσεις στις οποίες τα δικαιώματα δεν ενεργούν ως αίτημα σταθμισμένης μέριμνας, αλλά ως ανάχωμα απέναντι στη δημόσια πολιτική...

Η Δημοκρατία, η φιλελεύθερη αντιπροσωπευτική δημοκρατία, λειτουργεί εξ ορισμού συγκυριακά, μέσα από τους κύκλους των περιοδικών εκλογών, αλλά κρίνεται εντέλει ιστορικά, εξ αποτελέσματος και εκ των υστέρων. Η Δημοκρατία κινείται με τους ρυθμούς του βραχύ ιστορικού χρόνου, αλλά τα αποτελέσματα των δημοκρατικών επιλογών πολύ συχνά φαίνονται στο βάθος του μακρύ ιστορικού χρόνου. Η παράλληλη άνοδος του ριζοσπαστικού εθνικολαϊκισμού και της ακροδεξιάς, η επέκταση του ευρωσκεπτικισμού, η ροπή προς την αυταρχική δημοκρατία (illiberal democracy), η βρετανική απόφαση για Brexit είνα...

Η ανάδυση και σταδιακή εμπέδωση της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, ως απότοκο της κρίσης, εγείρει σοβαρά πολιτικά αλλά και συνταγματικά ζητήματα, καθώς οι περιορισμοί στην άσκηση εθνικής δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής μεταλλάσσουν το νόημα του Συντάγματος και του εθνικού συνταγματισμού. Απέναντι στις προκλήσεις που θέτει το νέο κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο, ο εθνικός συνταγματισμός υφίσταται αλλοιώσεις και ευθυγραμμίζεται με τις τάσεις που διαμορφώνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η νέα ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση συνιστά μια δυναμική -και εν πολλο...

Πως εξελίσσεται το Αμερικανικό Σύνταγμα στο πέρασμα του χρόνου και σε τι οφείλεται η πίστη των Αμερικανών πολιτών σε ένα κείμενο ηλικίας δύο και πλέον αιώνων; Σε αυτά τα θεμελιώδη ερωτήματα, μεταξύ άλλων, επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο του Jack M. Balkin. Κατά την αιρετική άποψη του καθηγητή του Yale, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές στο ζήτημα της συνταγματικής ερμηνείας, η θεωρία του αυθεντικού νοήματος και η θεωρία του ζωντανού Συντάγματος, δεν είναι παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και συνεπώς η αντιπαράθεση μεταξύ τους είναι στείρα. Για να κατανοηθεί αντιθέτως η...

Η συνταγματική νομοθέτηση δεν (πρέπει να) αποτελεί υπόθεση αποκλειστικά της πολιτικής τάξης. Στις σύγχρονες πλουραλιστικές δημοκρατίες είναι καίριας σημασίας η εμπλοκή των πολιτών στη διαδικασία παραγωγής του Συντάγματος. Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι οι θεσμοί λαϊκής συμμετοχής στη συνταγματική νομοθέτηση στερούνται δυσχερειών και κινδύνων, τόσο ως προς την ενδεχόμενη χειραγώγηση των πολιτών, με την εκδήλωση φαινομένων συνταγματικού λαϊκισμού, όσο και ως προς τη θέσπιση ρυθμίσεων που εμφανίζονται ελκυστικές, όμως ενδέχεται να αποδειχθούν προβληματικές. Η συνταγματική...

Αν φανταζόμασταν τη σύγχρονη ευρωπαϊκή συνταγματική σκέψη χωρίς την επιρροή του Konrad Hesse, το αποτέλεσμα θα ήταν τελείως διαφορετικό σε σχέση με παραδοχές που θεωρούμε σήμερα δεδομένες, Η κανονιστική δύναμη του Συντάγματος και οι προϋποθέσεις της πραγμάτωσής της, η ανάγκη πρακτικής εναρμόνισης μεταξύ περισσοτέρων συνταγματικά κατοχυρωμένων αγαθών, η ιδιαίτερη θέση των πολιτικών κομμάτων στο σύγχρονο συνταγματικό κράτος, η σημασία και τα όρια της συνταγματικής μεταβολής, τα λειτουργικά όρια της συνταγματικής δικαιοσύνης αποτελούν ορισμένες μόνο από τις θεματικές, στις οπο...

Τα Συντάγματα καθορίζουν το πολίτευμα: αφενός αναθέτουν αρμοδιότητες στα βασικά όργανα του Κράτους, διαγράφοντας τον τρόπο άσκησής τους, και αφετέρου κατοχυρώνουν ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Ο καθορισμός της κρατικής εξουσίας αποβλέπει στον περιορισμό του εκ φύσεως και έξεως αχαλίνωτου. Αλλά και η καταγραφή των ελευθεριών σ’ αυτό ακριβώς αποσκοπεί: στον περιορισμό της ατίθασης εξουσίας που τείνει να ελέγχει όσο πιο πολύ μπορεί το πολύπτυχο της ατομικότητας και της συλλογικότητάς μας. Και η δική μας πρόταση αυτά ακριβώς τα ζητήματα πραγματεύεται: τα ζητήματα...

Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να αναδείξει την αλληλουχία και τη συναρμογή των θεματικών της ανθεκτικότητας του Συντάγματος και της συνταγματικής αλλαγής υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης. Η ανθεκτικότητα του Συντάγματος προϋποθέτει την ικανότητά του να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες, αξιοποιώντας μηχανισμούς τυπικής και άτυπης συνταγματικής μεταβολής. Αντίστοιχα, η απάντηση στα ερωτήματα ποιος, πότε, πώς και γιατί αλλάζει το Σύνταγμα εμπλουτίζεται από τη διερεύνηση της ανθεκτικότητάς του υπό συνθήκες κρίσης. Πώς ορίζεται η ανθεκτικότητα του Συντάγματος και πώς μπο...

Από την ανεξαρτησία ώς τις μέρες μας, τι υποστήριξαν οι πολιτικοί μας για την πολιτεία, το πολίτευμα και τα δικαιώματα του ανθρώπου, και πώς σχολίασαν τις απόψεις τους οι διανοούμενοι; 17 και 16 προσωπογραφίες αντίστοιχα, με τις προσθήκες ενός συνταγματολόγου, που τον συναρπάζει η πολιτική και η ιστορία. Οι πολιτικοί... Ιωάννης Καποδίστριας, Χαρίλαος Τρικούπης, Γεώργιος Α’, Ελευθέριος Βενιζέλος, Γεώργιος Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Στέφανος Μάνος, Αλέξανδρος Παπαναστασίου, Ανδρέας Παπανδρέου, Κώστας Σημίτης, Παντελής Πουλιόπουλος, Ηλίας Η...

Πόσο "άψογα" λειτουργούσαν οι πολιτικοί θεσμοί στη Μεταπολίτευση; Μήπως, μπροστά στο χείλος της χρεωκοπίας, πρέπει επιτέλους να αναθεωρήσουμε τη μεγάλη αφήγηση της πρόσφατης ιστορίας μας; Και αν το κάνουμε αυτό με ειλικρίνεια, μήπως -πέρα από πρόσωπα- πρέπει να παραδεχθούμε ότι εκείνο που κυρίως φταίει για το ότι η κοινωνία μας έγινε το πρώτο "πειραματόζωο" της κρίσης (και παραμένει σε αυτή την κατάσταση), είναι οι ίδιοι οι βασικοί θεσμοί μας; Η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι η λειτουργία του κοινοβουλευτισμού στη Μεταπολίτευση ήταν ήδη υπονομευμένη από τη σφραγίδα των πελα...

- Είναι αλήθεια ή μύθος ότι η μεταπολιτευτική περίοδος δημοκρατικής σταθερότητας οφείλεται στο Σύνταγμά μας; - Μήπως το Σύνταγμα είναι συνυπεύθυνο για την οικονομική κρίση και την αποτυχία των πολιτικών θεσμών; - Έχουμε τελικά ένα καλό ή ένα ανορθολογικό Σύνταγμα και τι σημαίνουν αυτοί οι χαρακτηρισμοί; - Γιατί αποδεικνύεται ανέφικτη ή δύσκολη η συνεργασία των κομμάτων, ακόμη και όταν κρίνεται αναγκαία; - Αληθεύει ότι το Σύνταγμά μας είναι φλύαρο και επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ευημερία της χώρας; - Γιατί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας οδηγεί σε πολιτική σύγκρ...

Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών έχει επαναφέρει στο προσκήνιο ένα ζήτημα συνταγματικής ερμηνείας, το οποίο όμως δεν είναι νέο και δεν συνδέεται μόνο με την οικονομική κρίση. Πρέπει να προσαρμόζεται το συνταγματικό κείμενο στις μεταβαλλόμενες νομικές και πραγματικές συνθήκες και, εάν ναι, ποια τα όρια της προσαρμογής αυτής; Μήπως εάν δεχθούμε τη δυνατότητα προσαρμογής του Συντάγματος στις εκάστοτε εξελίξεις, το στερούμε απο κάθε κανονιστική εμβέλεια και το υποβιβάζουμε σε απλό καθρέφτη της πραγματικότητας; Μήπως με την αποδοχή ενός ελαστικού και εξελίξιμου συνταγματικ...

Στο βιβλίο του αυτό, καταστάλαγμα της μακράς κοινοβουλευτικής του πείρας, ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης συμπυκνώνει τον προβληματισμό του για το ελληνικό Σύνταγμα και την προοπτική της αναθεώρησής του. Ο συγγραφέας εντοπίζει με ακρίβεια αλλά και περίσκεψη τα σημεία του συνταγματικού κειμένου που χρειάζονται βελτίωση, και προτείνει συγκεκριμένες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, που συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Το ενδιαφέρον του συγγραφέα επικεντρώνεται κυρίως στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας της πολιτικής, στη διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ τ...