Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για να μπορέσει και πάλι να ανθήσει, το υπερρεαλιστικό κίνημα θα πρέπει να συνθέσει τα οράματά του με τα γεγονότα της εποχής μας [της δεκαετίας του 1970], και όχι να παραμένει καθηλωμένο στη δεκαετία του 1920. N.K. Τριανταπέντε χρόνια μετά την προσχώρησή του στο υπερρεαλιστικό κίνημα το 1935, και τώρα πια μόνιμος κάτοικος στη Νέα Υόρκη, ο Ελληνοαμερικανός τεχνοκρίτης και ποιητής Ν. Κάλας, "ασκώντας τη διαγνωστική και την πολεμική", αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα για μια επανεξέταση του κινήματος. Έχοντας την πεποίθηση ότι η συνεχής ανανέωση του υπερρεαλισμού είναι α...

39 αισθητικά δοκίμια από τον θεωρητικό της τέχνης Τάκη Μαυρωτά με αφορμή ισάριθμες σπουδαίες εκθέσεις σημαντικών εικαστικών καλλιτεχνών, που επιμελήθηκε από το 2006 έως το 2017. Όπως σημειώνει η Κική Δημουλά: "Με στέρεα παιδεία και κριτική οξυδέρκεια γράφει άλλοτε για τους Giorgio de Chirico και Pablo Picasso και άλλοτε για τους μοντερνιστές των Βαλκανίων και τους κορυφαίους γλύπτες του 20ού αιώνα. Ο λόγος του πολύχυμος, σαφής και ζωντανός ανοίγει νέους πνευματικούς ορίζοντες στην εικαστική δημιουργία και συμβάλλει άμεσα στη διάδοση της τέχνης". "Ο Τάκης Μαυρωτάς" παρατη...

Το βιβλίο επιχειρεί να συνεισφέρει στη συζήτηση πάνω στα πολιτικά διακυβεύματα της σύγχρονης τέχνης μια κριτική και θεωρητικά εναργή οπτική γωνία και να αναδείξει ρηξικέλευθες καλλιτεχνικές πρακτικές που συνομιλούν δυναμικά με τη σύγχρονη θεωρία. Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με σημαντικούς τόπους της σύγχρονης σκέψης και συναντά κριτικούς στοχαστές που επιχειρούν να μιλήσουν πολιτικά για την τέχνη, σε μια εποχή που ο μεταπολιτικός κυνισμός και η συναινετική λογική επιδρούν καταλυτικά στο πεδίο της κουλτούρας. Η σχέση των καλλιτεχνικών πρακτικών με τη δημόσια σφαίρα και την...

Η συγκεκριμένη έκδοση αποτελεί συνέχεια της έκδοσης "Το μπλε άλογο. Θέματα ιστορίας και κριτικής της τέχνης" (Θεσσαλονίκη, 1994) και περιλαμβάνει άρθρα και μελέτες της τελευταίας δεκαετίας (1995-2005). Τα κείμενα αυτά δημοσιεύθηκαν σε καταλόγους εκθέσεων, επιστημονικά περιοδικά, εκδόσεις με διεθνή χαρακτήρα και απήχηση, αλλά και στον ημερήσιο Τύπο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης (κυρίως στην εφημ. "Η Καθημερινή της Κυριακής"). Την τελευταία δεκαετία πολλές από τις προσπάθειές μου έχουν επικεντρωθεί στη δημιουργία του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, καθώς και την απόκτησ...

[...] Fiat ars - pereat mundus ("τέχνη ας γίνει, και γαία πυρί μιχθήτω") λέει ο φασισμός και περιμένει, όπως διακηρύσσει ο Marinetti, ότι ο πόλεμος θα ικανοποιήσει καλλιτεχνικά την αλλαγμένη από την τεχνολογία αισθητηριακή αντίληψη. Αυτή είναι προφανώς η τελείωση του δόγματος l’art pour l’art ("η τέχνη για την τέχνη"). Η ανθρωπότητα που κάποτε ήταν, κατά τον Όμηρο, θέαμα για τους θεούς του Ολύμπου, τώρα έχει γίνει θέαμα για τον εαυτό της. Η αλλοτρίωσή της έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που την οδηγεί να βιώνει την ίδια της την καταστροφή σαν αισθητηριακή απόλαυση πρώτου μεγέ...

Από τον Πλάτωνα έως τον Χάιντεγκερ, η φιλοσοφία ενδιαφέρεται λιγότερο για τα ίδια τα έργα τέχνης παρά για το ερώτημα πώς να μάθουμε αν η τέχνη μπορεί να εκφράσει την αλήθεια. Δύο αίτια, λοιπόν, καθυστέρησαν την ανάπτυξη μιας πραγματικής «οντολογίας» των έργων: από τη μια, η πλατωνική καταδίκη της τέχνης - που έκανε να κυριαρχήσει το καθαρό περιεχόμενο επί της αισθητής μορφής, από την άλλη, η γέννηση της αισθητικής - που έδωσε τον τόνο στη συναισθηματική διάθεση του θεατή ή του καλλιτέχνη. Με τον Χάιντεγκερ και τον Μερλώ-Ποντύ γίνεται πράγματι δυνατή μια φιλοσοφία της τέχνης...

Είκοσι κείμενα συγκροτούν το βιβλίο "Το δύσκολο ανάμεσα" του σκηνοθέτη, ηθοποιού και πνευματικού ανθρώπου Βασίλη Παπαβασιλείου. Είκοσι κείμενα, γραμμένα τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, που αποπνέουν το ήθος και το ύφος της εποχής μας, μιας εποχής με ρίζες σ' ένα μακρινό παρελθόν και με προοπτική σ' ένα απώτατο μέλλον. Μια εποχή όπου όσοι κατεργάστηκαν τη διαπλοκή στην καλλιτεχνική ζωή τους επιφυλάχθηκε και ο ρόλος να διατυπώσουν την τελική κρίση και την οριστική ετυμηγορία για την ίδια αυτή εποχή. Είκοσι κείμενα-απόσταγμα "Το δύσκολο ανάμεσα", κείμενα μιας συνείδησης όπως α...

Η παγκοσμιοποίηση είναι πλέον κυρίαρχη. Δεν υπάρχει τομέας της ανθρώπινης και της κοινωνικής δραστηριότητας που να μην επηρεάζεται ή ακόμη και να μην καθορίζεται από αυτήν. Η κοινωνία μετασχηματίζεται παγκοσμιοποιούμενη. Σε λίγο θα μιλάμε και για μια παγκόσμια κοινωνία. Οι αντιθέσεις και οι αντινομίες γενικεύονται. Τείνουν και αυτές να παγκοσμιοποιηθούν. Μέσα από την παγκοσμιοποιημένη αντιπαράθεση αναδεικνύονται νέοι παγκόσμιοι παίχτες, νέες ιδέες, νέες -σφαιρικές και κριτικές- αντιλήψεις. Κινήματα πρωτόγνωρα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση διατρέχουν τον πλανήτη, με φάρο το Π...

"Το μη τελείωμα πρέπει να είναι δομικό στοιχείο της τέχνης, της κουλτούρας και της πολιτιστικής πολιτικής στο βαθμό που τις προφυλάσσει από την ενσωμάτωση, την αλλοτρίωση και την ορθολογικοποίηση. Η αποσπασματοποίηση, δηλαδή, το μη τελείωμα και το σύστημα - αντισύστημα είναι (ή πρέπει να είναι) οι βασικές συνιστώσες της πολιτιστικής πολιτικής, ειδικότερα σήμερα που οι συστηματικές ή τουλάχιστον οι συστημίζουσες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης είναι πολύ πιο ισχυρές από κάθε άλλη περίοδο. Ακόμη πιο συγκεκριμένα η κουλτούρα και, ως εκ τούτου, η πολιτιστική πολιτική θα πρέπει να...

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα μας, ο δυτικός "πολιτισμένος" κόσμος, ο κόσμος της υλικής αφθονίας και της ιδεολογικής αποτελμάτωσης, χαρακτηρίζεται και στηρίζεται στην εμφάνιση της μαζικής κουλτούρας. Η μαζική κουλτούρα, που συμβαδίζει με την εξάλειψη του λαϊκού πολιτισμού της υπαίθρου και των πόλεων και που έβαλε στο περιθώριο τη γνήσια, την αυθεντική τέχνη, κατασκευάστηκε για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του σύγχρονου ανθρώπου. Όλοι σήμερα, ανεξάρτητα από την κοινωνική ή εθνική τους προέλευση, ανεξάρτητα από την κοινωνική κατηγορία στην οποία ανήκουν και από τις...

Στην εποχή της απορρύθμισης της σκέψης, της τέχνης και της κουλτούρας, για την κριτική φιλοσοφία και κοινωνιολογία τα μόνα όπλα που απέμειναν είναι ο Λόγος και η κριτική για να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες που δημιούργησαν τη σύγχρονη δύστυχη συνείδηση. Έτσι, μέσω κριτικών παρεμβάσεων σε όλα τα επίπεδα είναι δυνατή η συγκρότηση της σύγχρονης ολικής και ολιστικής μεθοδολογίας που έχει ανάγκη η σύγχρονη σκέψη. Ο κύριος στόχος βέβαια πάντοτε είναι η κριτική κατανόηση των κοινωνικών και ιδεολογικών αλλαγών των τελευταίων δεκαετιών που οδήγησαν στη σημερινή κατάτμηση της κουλτούρα...

Διαβάζουμε ένα γράμμα, ένα ποίημα, ένα βιβλίο. Πώς διαβάζουμε όμως ένα έργο τέχνης; Έναν πίνακα ζωγραφικής τον κοιτάζουμε, μπορεί να τον θαυμάζουμε αμέσως ή να μας αφήνει αδιάφορους, ακόμη και να μας δυσαρεστεί, και τότε τον προσπερνάμε. Όταν όμως τον παρατηρούμε επίμονα, και βέβαια πάντα από απόσταση, όπως στην αίθουσα ενός μουσείου, νιώθουμε ότι σταθήκαμε ώρα μπροστά του όχι μόνο επειδή μας ευχαριστεί η θέασή του, αλλά γιατί ακριβώς έχει και κάτι να μας πει, να μας αφηγηθεί. Αρχίζουμε τότε και αναγνωρίζουμε ότι, "γραμμένος" σε μια δική του γλώσσα, ο πίνακας απαιτεί από μα...

Ως αρχικό βήμα στη επιμέλεια της Μπιενάλε της Αθήνας 2007 "Καταστρέψτε την Αθήνα", αυτή η οικειοποίηση αποσπασμάτων έχει την πρόθεση να αποτελέσει μια ανοιχτή αφήγηση. Ταυτόχρονα, είναι μια εννοιακή εργαλειοθήκη· ένας κρυφός θησαυρός· ή ένα βιβλίο με ξόρκια. Πρέπει να διαβαστεί ως μια ακολουθία προτάσεων που υπονοούν σε κάθε καμπή τους διαφορετικές -ακόμη και αντιφατικές- δυνατότητες και ασπάζονται -ακόμη και απρόθυμα- τις δυσκολίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσει κανείς όταν αποπειράται να υποστηρίξει ή να προωθήσει εναλλακτικές κατευθύνσεις. Αυτός ο λοξός ρυθμός από ιδέ...

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ο Adorno, ενώ εργά ζεται πυρετωδώς πάνω στα χειρόγραφα της Αισθητικής θεωρίας, βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει με θέμα την αρχιτεκτονική. Στην ομιλία του "Ο φονξιοναλισμός σήμερα" εκθέτει τα παράδοξα της αρχιτεκτονικής θεωρίας του Adolph Loos, με αφορμή το ζήτημα του διάκοσμου στο πλαίσιο του φονξιοναλισμού. Εμμένοντας στη διαλεκτική θεώρηση των αισθητικών και κοινωνικών ερωτημάτων, θα επισημάνει την αντίφαση του καθαρού φονξιοναλισμού, ο οποίος, επιθυμώντας να εξαλείψει τον διάκοσμο και τη συμβολική του λειτουργία, απωθεί την υποψία "πως ό,τ...

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια μελέτη για τον ποιητή και κριτικό, Νικόλα Κάλα (1907-1988),ο οποίος με το ρηξικέλευθο πνεύμα του, τάραξε τα νερά των ελληνικών γραμμάτων, στην δεκαετία του 1930. Με τον ξεριζωμό του από την Ελλάδα, το 1937, έζησε και πέθανε στη Νέα Υόρκη. Η ποίηση και τα κριτικά κείμενά του στα γαλλικά και στα αγγλικά αποτελούν ανεξίτηλη παρακαταθήκη για τους ποιητές, ζωγράφους και κριτικούς της τέχνης και της λογοτεχνίας αυτού του νέου αιώνα.