Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πότε τελειώνει η βυζαντινή εποχή στις περιοχές που βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του βυζαντινού αυτοκράτορα, και πότε αρχίζει η νεώτερη; Ή αλλιώς, τί τελειώνει το 1453, πώς και τί αρχίζει αμέσως μετά; Στο βάθος αυτών των ερωτημάτων λανθάνει πάντοτε το απλούστερο αλλά όχι λιγότερο ιστορικό ερώτημα αν και κατά πόσον ο κόσμος έγινε διαφορετικός μετά την Άλωση. Είναι βέβαιο ότι το 1453 αποτελεί μια τομή: καταλύεται το βυζαντινό κράτος, κι ένα άλλο, το οθωμανικό, εγκαθίσταται με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Εκείνο όμως που είναι ενδιαφέρον να εξετασθεί είναι αν η ίδια αυτή τομή ισχ...

Ανθολογημένη ακολουθία 14 κειμένων -επιστολών, θρήνων, χρονικών- που προσφέρουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να καταδυθεί σε μαρτυρίες, περισσότερο ή λιγότερο ακριβείς, και μάλιστα και από τις δύο πλευρές του Θεοδοσιανού Τείχους. Δηλαδή από την πλευρά των πολιορκημένων αλλά και των πολιορκητών. Με ιδιαίτερη χαρά παρουσιάζουμε και τρία κείμενα, αμετάφραστα μέχρι σήμερα στα ελληνικά, δύο του Ισίδωρου, μητροπολίτη Κιέβου, ο οποίος προσπαθεί να συνεγείρει τους άλλους Χριστιανούς απέναντι στον επερχόμενο οθωμανικό κίνδυνο και ένα του Τούρκου Tursun Bey, ο οποίος έλαβε μέρος στην...

Με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας άρχισε η κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Φράγκοι δεν περιορίστηκαν στην κατάληψη της Πόλης, αλλά διέπραξαν και απίστευτες λεηλασίες και σφαγές. Μάλιστα, η έκτασή τους ήταν τέτοια, που οκτακόσια και πλέον χρόνια αργότερα ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ αναγκάστηκε να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τους ορθοδόξους στη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Ελλάδα. Μολονότι αργότερα οι Έλληνες επανέκτησαν την Πόλη, η παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας συνεχίστηκε, με αποτέλεσμα το 1...

Θα πρέπει κατ' αρχάς να αποσαφηνιστεί ότι οι κάτοικοι και οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου δεν ανέφεραν τη λέξη "Βυζάντιο". Ίσως τη χρησιμοποιούσαν όταν επρόκειτο να περιγράψουν την αρχαία πόλη του Βυζαντίου, την οποία είχαν ιδρύσει οι Μεγαρείς στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται η Κωνσταντινούπολη. Μέχρι το 1453 και την Άλωση της Πόλης η αυτοκρατορία τους ονομαζόταν Ρωμαϊκή. Ο όρος "Βυζαντινή Αυτοκρατορία" χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά έναν αιώνα αργότερα, το 1557, από το Γερμανό ουμανιστή ιστορικό Ιερώνυμο Βολφ, στο μνημειώδες έργο του Corpus Historiae Byzantinae, με το οποίο...

Το νέο αυτό βιβλίο των εκδόσεων Omni Publishig αποτελεί μία πραγματική προσφορά στο αναγνωστικό κοινό, αφού πόρρω απέχει από το να αποτελεί μια ακόμα κοινότυπη αφήγηση της οδυνηρής αλώσεως της Βασιλεύουσας. Αντιθέτως, για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό δύο άγνωστες μαρτυρίες - χρονικά της Αλώσεως, γραμμένα από αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων. Η πρώτη μαρτυρία είναι γραμμένη προς τον Πάπα της Ρώμης Νικόλαο ΣT' απο τον Λεονάρδο τον Χίο, τον Γατελούζο Καθολικό Αρχιεπίσκοπο Μυτιλήνης που έζησε μέσα στα τείχη της Πόλεως την επιθανάτια αγωνία της...

[...] Ο Φραντζής μετά από πολλά ταξίδια και περιπέτειες κατέληξε στην Κέρκυρα στη μονή Ταρχανιωτών, όπου το 1648 εκάρη μοναχός και το 1472 έγινε μεγαλόσχημος με το όνομα Γρηγόριος. Σαν μοναχός κατέγραψε και εξιστόρησε τα γεγονότα από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου μέχρι και το έτος 1478. Το έργο του αποτελείται από το "Μικρό Χρονικό", που είναι γραμμένο συντομογραφικά και το "Μεγάλο Χρονικό", που είναι πολύ πιο εκτεταμένο και λεπτομερειακό. Από το δεύτερο, που είναι και το πιο περιγραφικό, παίρνουμε τα γεγονότα της Άλωσης, όπως τα έζησε και τα κατέγραψε ο ίδιος.

[...] Το βιβλίο αποτελείται από εισαγωγικό μέρος, όπου δίδεται ό,τι αφορά στον Μιχαήλ Δούκα, στην ζωή και στο έργο του, από το κυρίως μέρος, όπου παρατίθεται το κείμενο της "Βυζαντινοτουρκικής Ιστορίας" του Μιχαήλ Δούκα, αυτό που χρονικά καλύπτει τα γεγονότα των ετών 1452/53 (- από τον μήνα Αύγουστο του 1452 ως και τον Αύγουστο του 1453, μετά την Άλωση)· το κείμενο σχολιάζεται γραμματικώς, συντακτικώς, κάποτε, κυρίως δε πραγματολογικώς, με αναγωγές σε διάφορους ιστορικούς και σε διάφορες πηγές. Έπονται οι τοπογραφικοί πίνακες της Βυζαντινής Κωνσταντινουπόλεως - Επίμετρο, φω...

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 έχει θεωρηθεί από κάποιους ως το τραγικό τέλος του τελευταίου οχυρώματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και από άλλους ως η εξολόθρεση ενός απαρχαιωμένου κοινωνικού λείψανου από ένα φιλόδοξο νέο υπερκράτος. Όπως και να 'ναι, πρόκειται για ένα γεγονός που έχει σημαδέψει την Ιστορία. Μετά την πτώση της δυτικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το Βυζάντιο πάλεψε να επιβιώσει για οχτώ αιώνες μέχρι τα μέσα του 15ου αιώνα όταν ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο ενδέκατος κυβερνούσε πλέον μόνο ένα μικρό αριθμό περιοχών και συνεπώς μια αυτοκρατορία που ίσχυε μό...

[...] Γράφοντας αυτό το έργο ανατρέξαμε σε όλες τις περί Αλώσεως ιστορικές πηγές και μαρτυρίες αναζητώντας την αλήθεια των γεγονότων και προσπαθώντας να αποφύγουμε τις ουσιαστικά ανούσιες υπερβολές. Και πράγματι, η Αυτοκρατορία στο ξεψύχισμά της έδειξε τέτοια γενναιότητα και θάρρος που κατέστησε κάθε υπερβολή, περιττή για την αφήγηση. Ο καθένας από τους χρονογράφους της Αλώσεως, έγραψε από τη δική του οπτική γωνία άλλοτε υπερτονίζοντας το ρόλο κάποιων από τους πρωταγωνιστές κι άλλοτε παραθεωρώντας ακόμα και σημαντικά ιστορικά γεγονότα. [...] Αφηγήσεις για την Άλωση ωστόσο...

Στις 29 Μαϊου 1453 ο στρατός του Μωάμεθ Β΄ εξαπέλυσε την τελική επίθεσή του εναντίον της Κωνσταντινούπολης. Οι γενναίοι υπερασπιστές της «γερασμένης» πρωτεύουσας της χριστιανικής Ανατολής αμύνθηκαν μέχρις εσχάτων. Ωστόσο, τα εξασθενημένα τείχη δεν άντεξαν την εχθρική πίεση. Η κραυγή "Εάλω η Πόλις" δονούσε την ατμόσφαιρα. Ο θρυλικός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος αγωνίσθηκε ηρωικά και έπεσε στο πεδίο της μάχης. Το Βυζάντιο δεν υπήρχε πλέον.

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453 σήμανε το τέλος χιλίων και πλέον χρόνων ζωής της Χριστιανικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Παράλληλα, αποτέλεσε την απαρχή ριζικών αλλαγών. Η Δύση ταυτίστηκε με την Ευρώπη, οι Ρώσοι ακολούθησαν την οδό της αυτοκρατορίας, οι Οθωμανοί έγιναν παγκόσμια δύναμη, οι Έλληνες έμειναν εξόριστοι στη γη τους. Η απώλεια της Κωνσταντινούπολης δημιούργησε ένα κενό και άλλαξε τις ισορροπίες στον χριστιανικό κόσμο. Ο Michael Angold εξετάζει τις συνθήκες του ύστερου Βυζαντινού πολιτισμού και τις πολιτισμικές ζυμώσεις που επέτρεψαν στην...

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453 σήμανε το τέλος χιλίων και πλέον χρόνων ζωής της Χριστιανικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Παράλληλα, αποτέλεσε απαρχή ριζικών αλλαγών. Η Δύση ταυτίστηκε με την Ευρώπη, οι Ρώσοι ακολούθησαν την οδό της αυτοκρατορίας, οι Οθωμανοί έγιναν παγκόσμια δύναμη, οι Έλληνες έμειναν εξόριστοι στη γη τους. Η απώλεια της Κωνσταντινούπολης δημιούργησε ένα κενό και άλλαξε τις ισορροπίες στον χριστιανικό κόσμο.

Με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους σταυροφόρους ης Δ' Σταυροφορίας άρχισε η κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Φράγκοι δεν περιορίστηκαν στην κατάληψη της Πόλης, αλλά διέπραξαν και απίστευτες λεηλασίες και σφαγές. Μάλιστα, η έκτασή τους ήταν τέτοια, που έπειτα από 800 και πλέον χρόνια ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄αναγκάστηκε να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τους ορθοδόξους στη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του στην Ελλάδα. Μολονότι αργότερα οι Έλληνες επανέκτησαν την Πόλη, η παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας συνεχίστηκε, με αποτέλεσμα το 1430 να...

Το άλλοτε κραταιό Βυζάντιο είχε πλέον συρρικνωθεί σε μια θλιβερή μικρογραφία, με την Κωνσταντινούπολη και τα πέριξ στον οθωμανικό κλοιό. Γύρω της το μπουλούκι των πολιορκητών: Έλληνες εξωμότες, Αλβανοί και Σέρβοι μιναδόροι, δυσαρεστημένοι Ούγγροι μηχανικοί και το τουρκικό ασκέρι. Μέσα Έλληνες υπερασπιστές, Βενετοί ναυτικοί, αμφίθυμοι Γενοβέζοι και ευάριθμοι Βαράγκοι μισθοφόροι. Και ένας Γερμανός μηχανικός για την άμυνα των οχυρώσεων. Στις επόμενες 190 σελίδες ζωντανεύει η τοιχογραφία της πολιορκίας, με ιστορικές μαρτυρίες και από τις δύο πλευρές των οχυρώσεων. Ο Σφραν...

Η είδηση της άλωσης φτάνει στη Ρώμη, στη Γένοβα, στη Βενετία, σαν προειδοποιητικός κεραυνός σκοτεινιάζει τον ουρανό πάνω απ' τη Γαλλία και τη Γερμανία. Και ριγώντας καταλαβαίνει η Ευρώπη πως η νωθρότητά της, η αδιαφορία της, στάθηκε μοιραία: απ΄ την ξεχασμένη, απ΄ την ασήμαντη Κερκόπορτα τρύπωσε στους κόλπους της μια δύναμη καταστροφής, μια λαίλαπα χαμού, που θα παραλύσει και θ' ανακόψει τη δημιουργικότητά της για αιώνες ολόκληρους. Αλλά στην Ιστορία, όπως και στην ανθρώπινη ζωή, η μετάνοια και οι τύψεις δεν ξαναφέρνουν πίσω τη χαμένη στιγμή. Και χίλια χρόνια δεν μπορούν να...