Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το γράψιμο λοιπόν υπήρξε πάντα μια ασχολία που στη συνείδησή μου ήταν ταυτισμένη με τη λειτουργία μου στο χώρο της τέχνης. Από την άλλη όμως μεριά θεωρούσα αυτά τα γραπτά προσωπικά και όχι για δημοσίευση. Αποτελούσαν δηλαδή ντοκουμέντα της προσπάθειάς μου για αυτογνωσία. Το γεγονός ότι έμεναν προσωπικά περιόριζε την ευθύνη μου ως προς την γραφή, αν και έκανα έντονη προσπάθεια για κυριολεξία και ακρίβεια για να καταλάβω αυτά που έγραφα όταν τα ξαναδιάβαζα. Τα πράγματα άλλαξαν όταν χρειάστηκε να δημοσιεύσω κάποια γραπτά μου. Τότε βρέθηκα αντιμέτωπος με το πρόβλημα της γραφής....

Τα κείμενα τα οποία περιέχονται σ' αυτό το μικρό βιβλίο έχουν γραφεί άλλοτε επειδή ζητήθηκαν στον γράψαντα, άλλοτε αυτοβούλως. Και στις δυο περιπτώσεις το περιεχόμενό τους στρέφεται γύρω στον άξονα "τέχνη" (στα περισσότερα) για θέματα του παρόντος που τον απασχολούσαν και στα οποία εκθέτει με συνοπτικό και απλό (μπορεί και απλοϊκό, αν θέλετε) τρόπο τη γνώμη και την άποψή του. Η αβεβαιότης σε πολλά ζητήματα προξενεί προβληματισμό στον οποίο θα ήθελε συμμέτοχο τον αναγνώστη. Όσα αναφέρονται σε προσωπικότητες είναι κατάθεση επαίνου σ' εκείνες. Σ' αυτούς που ελάμπρυναν με το έρ...

Η αναντίρρητη εξουσία των δύο αυτών αξιοσέβαστων ερεισμάτων της κοινωνίας -της Εκκλησίας και του Κράτους- χρησιμεύει σήμερα για να επιβάλει σε όλους, στην πνευματική ελίτ όπως και στον πελαγωμένο λαό, μια εκχυδαϊσμένη εικόνα τόσο της καλλιτεχνικής παραγωγής όσο και της ανθρώπινης μορφής. [...] Οι συμβατικές χειρονομίες των ανθρώπων της Εκκλησίας και των αξιωματούχων του κράτους που θαυμάζουν τη "σύγχρονη τέχνη", τόσο αντίθετες προς το λειτούργημα και την αποστολή τους, θυμίζουν τις κωμικές χειρονομίες της Γιορτής των Τρελών στον ύστερο Μεσαίωνα. Όλα αυτά θα είχαν μικρ...

Κείμενα για καλλιτέχνες Έλληνες και ξένους, κείμενα για τόπους αλλά και για ζητήματα τέχνης, το βιβλίο του Παναγιώτη Τέτση "Φαρμακείον Ευάγγελου Ραφαλιά" πιστοποιεί μια απλή και μεγάλη αλήθεια: ότι μόνον ο ερωτευμένος με ό,τι καταπιάνεται μπορεί να μας το κάνει προσφιλές και οικείο, είτε πρόκειται για ανθρώπους είτε για περιοχές του πνεύματος είτε για την ίδια τη φύση· φτάνει η μέθοδός του να είναι αυτή της ψυχικής εμβρίθειας, δηλαδή μέθοδος αντιεπιστημονική. Ο Παναγιώτης Τέτσης, έχοντας ως ορμητήριο τα παιδικά του χρόνια στην Ύδρα και στον Πειραιά, ανοίγεται μέσα από τα...

Για να μπορέσει και πάλι να ανθήσει, το υπερρεαλιστικό κίνημα θα πρέπει να συνθέσει τα οράματά του με τα γεγονότα της εποχής μας [της δεκαετίας του 1970], και όχι να παραμένει καθηλωμένο στη δεκαετία του 1920. N.K. Τριανταπέντε χρόνια μετά την προσχώρησή του στο υπερρεαλιστικό κίνημα το 1935, και τώρα πια μόνιμος κάτοικος στη Νέα Υόρκη, ο Ελληνοαμερικανός τεχνοκρίτης και ποιητής Ν. Κάλας, "ασκώντας τη διαγνωστική και την πολεμική", αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα για μια επανεξέταση του κινήματος. Έχοντας την πεποίθηση ότι η συνεχής ανανέωση του υπερρεαλισμού είναι α...

Ο Δημήτρης Πανταζίδης με την έρευνα για τους τόπους επικοινωνίας, επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση του αντίποδα της παγκοσμιοποιημένης τέχνης (global art) που δεν είναι άλλη από την τέχνη σε τοπικό επίπεδο (local art). Η μελέτη αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα, στη σωρεία των άλλων που πρέπει να ακολουθήσουν, από τους θεωρητικούς της τέχνης και τους πολιτισμολόγους, σχετικά με την εξέλιξη της παράδοσης και της πολιτιστικής παιδείας στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο Ελληνικός πολιτισμός διαθέτει ανεξάντλητα πολιτιστικά κοιτάσματα, που μπορούν να αρθρώσουν λόγο και ανάστημα, με δυνατό...

Αφομοιώθηκε λοιπόν ο Γκυ Ντεμπόρ, όπως πάντοτε φοβούνταν οι ορθόδοξοι οπαδοί του ή όπως εύχονταν εκείνοι που θεωρούσαν ότι είναι αδύνατο να ζήσει κανείς όλη του τη ζωή ενάντια στο "θέαμα"; Το σίγουρο είναι ότι δεν είναι πια "παράνομος" συγγραφέας, κάθε άλλο μάλιστα. Έχει γίνει όμως ένας συγγραφέας σαν όλους τους άλλους, κλειδωμένος στο κάλπικο πάνθεον των κλασικών μοντέρνων; Συνεξετάζοντας τις απόψεις του Ντεμπόρ για τις καλλιτεχνικές πρωτοπορίες και το "τέλος της τέχνης" με αυτές του Τέοντορ Αντόρνο, ο Ινσελμ Γιάππε ξαναθέτει το ερώτημα.

"Το πρόβλημα των μουσείων" δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση "Le Gaulois", τον Απρίλιο τού 1923. Ο συγγραφέας επαναλαμβάνει την εμπειρία του ανθρώπου της νεωτερικότητας για τον οποίο το έργο τέχνης δίνει την υπόσχεση μιας αισθητικής απόλαυσης, την οποία πάντως δεν την κρατάει όταν αυτός εισέρχεται στο μουσείο. Γιατί η απόλαυση, μας επισημαίνει εξαρχής, είναι αντίθετη με τις απαγορεύσεις. Η απόλαυση είναι ξένη με τις ταξινομήσεις, τα αξιώματα, τις υποθέσεις της ιστορίας. Αντίθετα, το μουσείο αποτελεί μια απεριόριστη βιβλιοθήκη. Η Αφροδίτη μετατρέπεται σε ντοκουμέντο. Είναι χώρος...

Ο άνθρωπος δεν δείχνει τον πραγματικό του εαυτό παρά μόνο σε ό,τι κάνει. Εκεί, και μόνο εκεί, προσφέρει την αληθινή διάσταση του εαυτού του. Ο Γκαίτε, ένας από τους σοφώτερους ανθρώπους όλων των εποχών, βρήκε τα πιο σωστά λόγια: "Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τα έργα τέχνης όταν τα βλέπουμε μόνο ολοκληρωμένα, πρέπει να τα έχουμε γνωρίσει και εν τω γεννάσθαι. Πρέπει να εισχωρήσουμε στο μυστικό του δημιουργείν ενός καλλιτέχνη, για να καταλάβουμε το δημιούργημά του". S. Sweig

Ο κόσμος παραπονείται για το σύστημα δικαιοσύνης μας και το πώς αντιμετωπίζει όσους διαπράττουν αδικήματα. Όταν δεν παραπονείται η κυβέρνηση για την επιείκεια που δείχνουν οι δικαστές, μεμψιμοιρεί ο Τύπος για τους βιαστές που δεν τιμωρούνται καταπώς πρέπει ή γιατί απελευθερώνονται πρόωρα κρατούμενοι στις φυλακές. Επίσης, συχνά διατυπώνονται προτροπές να φυλακίζονται περισσότεροι εγκληματίες και προβλέπονται μεγάλες καταστροφές αν το δίκαιο συνεχίσει την προσπάθειά του για την εξεύρεση ισορροπημένων λύσεων. Το παρόν είναι ένα διεπιστημονικό δοκίμιο. Εξετάζει την τέχνη και...

Η τέχνη παρουσιάζει με το δικό της τρόπο τη ζωή, αλλάζοντας και διαφοροποιώντας με τα δικά της εκφραστικά μέσα, τις καταστάσεις και τις συνθήκες της. Μεταβάλλει την πραγματικότητα και μεταμορφώνει την αλήθεια. Αυτή η αλλαγή, αυτή η μεταμόρφωση, εκτός του ότι είναι ένας από τους κύριους λόγους ύπαρξης της τέχνης, εμπεριέχει επίσης και το στοιχείο της μαγείας που η τέχνη οφείλει να εξασκεί. Η τέχνη είναι σύμφυτη με τη μαγεία και ο καλλιτέχνης δημιουργός είναι ένας μάγος που μπορεί με τα τεχνάσματά του να μας γοητεύσει, να μας "παραπλανήσει", να μας "εξαπατήσει". Η τέχνη, λοι...

Ας δεχτούμε ότι ο άνθρωπος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της φύσης, μάλιστα ένα συνειδητό της μέρος. Αν δεχτούμε πως η συνειδητότητα αυτή τον διαχωρίζει ταυτόχρονα από τη φύση δημιουργώντας του νέα πεπρωμένα, τότε το ερώτημα της καλλιτεχνικής έκφρασης τίθεται σοβαρά, ταυτίζεται δηλαδή με τα πρωταρχικά ερωτήματα του ανθρώπου. Η ταύτιση και η ταυτόχρονη απόστασή μας από τη φύση δημιουργούν μια ρωγμή, μια σχάση. Ίσως το πρώτο αίτιο της ανάγκης για έκφραση να ξεπηδά μέσα από αυτή τη ρωγμή, θέλοντας πρώτα να τη δηλώσει, μετά να τη γεφυρώσει.

Στις αρχές του 21ου αιώνα, στα θεμέλια του κόσμου της τέχνης οι μηχανισμοί "καταστολής του νοήματος", "οικειοποίησης", "ανακύκλωσης", και "επινόησης", ανύστακτα πλέον και πονηρά εργαζόμενοι, μετατρέπουν τον μεν δημιουργό του έργου τέχνης και το θεατή του σε φαντασματικούς καταναλωτές, το ίδιο δε το έργο τέχνης σε βιομηχανικό-μαζικό-τεχνολογικό-φαντασματώδες εμπόρευμα. Οι παγκοσμιοποιημένες καλλιτεχνικές δραστηριότητες αισθητοποιούν την ευρύτερη εξάλλου έρημο τής από πολύ καιρό ήδη καταρρέουσας εποχής, αφ' ενός του ανθρώπου της υποκειμενικότητας και της διυποκειμενικότητας,...

Η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα των ομιλιών που εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου "Τέχνη και Δημοκρατία", το οποίο διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στις 7-9 Δεκεμβρίου 2017.

Η δυτική κουλτούρα, τουλάχιστον από τον Διαφωτισμό και μετά, πορεύθηκε βασιζόμενη σε αντιλήψεις που εξυφάνθηκαν στον καμβά των εννοιών της εξέλιξης και της προόδου. Και η σχέση μεταξύ των δύο αυτών όρων (γιατί αυτές οι δύο έννοιες είναι και όροι, αφού λειτουργούν και ως εργαλεία με βάση τα οποία αναπτύσσεται η σκέψη, η αναλυτική λογική και η Γνώση σχετικά με την αλήθεια και την πραγματικότητα), είναι πρόδηλη.Η ''πρόοδος'' όμως κρύβει πολύ λιγότερο από την ''εξέλιξη'' το ότι εδράζεται σε μιά προκατάληψη.