Ποίηση - Ερμηνεία και κριτική

Κριτικές μελέτες και σημειώματα

Σοκόλη (2020)

Η ποιήτρια, μεταφράστρια και θεωρητικός της ποίησης Λύντια Στεφάνου (1927-2013) είναι μια από τις σημαντικότερες πνευματικές φυσιογνωμίες της Α΄ Μεταπολεμικής Γενιάς, με έντονη παρουσία στην πνευματική ζωή του τόπου: ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, του Ελληνικού Τομέα της Byron Society και της Ο.Ε. του Συμποσίου Ποίησης. Ήταν επίσης μέλος της συντακτικής ομάδας πολλών περιοδικών. Πρωτοστάτησε στη θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται 37 αθησαύριστα και ανέκδο...

Από τη Σαπφώ στην Έμιλυ Ντίκινσον: Γυναίκες ποιήτριες μέσα στον χρόνο

Γαβριηλίδης (2019)

Τα κείμενα που ακολουθούν γράφτηκαν για τον κύκλο ­εκδηλώσεων που οργάνωσε η ομάδα Rinascimento την ­περίοδο 2016-2017 στο βιβλιοπωλείο Επί λέξει με γενική ­θεματική "Η Άνθρωπος: για την ποιητική παρουσία των γυναικών μέσα στους αιώνες". Αφορούν διαφορετικές όψεις της γυναικείας ποιητικής δημιουργίας σε εποχές που η γυναίκα ελάχιστα βρισκόταν στο λογοτεχνικό προσκήνιο. Ξεκινώντας, λοιπόν, από τους αρχαϊκούς χρόνους περνούμε στην Αναγέννηση κι από εκεί στον 19ο και στον 20ο αιώνα. Οι τόποι και οι επιμέρους θεματικές ποικίλλουν. Κάθε φωνή είναι ιδιαίτερη, μοναδική. Κάθε φω...

Μια συζήτηση για την ποίηση τώρα

ΦΡΜΚ (2018)

Επτά ποιητές και ποιήτριες θέτουν στον εαυτό τους εννιά ερωτήσεις που ζητάνε επειγόντως απάντηση: "Η ποίηση τώρα και πάντα", "Ποίηση και κοινωνία", "Περί προγόνων, γόνων και άλλων δαιμονίων", "Η περιπέτεια της μορφής: Για μια θέση στο χρόνο", "Ποίηση και ταυτότητα: Η εμπειρία του εαυτού", "Ποίηση και γνώση: Η εμπειρία του κόσμου", "Περί κοινότητας", "Το σώμα και η φωνή", "Ποιητές και ποιητική". Γιατί μια συζήτηση για την ποίηση τώρα; Γιατί η συζήτηση για την ποίηση δεν σταματά ποτέ. Κάθε γενιά ποιητών έχει την ανάγκη, αλλά και την υποχρέωση, να συνεχίζει τον διάλογο π...

Ποίηση και αναρχισμός

Ηριδανός (2018)

Το να ταχθείς υπέρ ενός δόγματος τόσο απόμακρου, σ' αυτό το στάδιο της ιστορίας, όσο ο αναρχισμός θα θεωρηθεί από ορισμένους κριτικούς ως δείγμα πνευματικής χρεοκοπίας· από άλλους, ένα είδος εσχάτης προδοσίας, μια λιποταξία από το δημοκρατικό μέτωπο πάνω στην πιο οξεία κρίση του· άλλοι πάλι θα το θεωρήσουν απλή ποιητική ανοησία. Για μένα, δεν είναι απλώς μια επιστροφή στον Προυντόν, στον Τολστόι και στον Κροπότκιν, στις προτιμήσεις δηλαδή της νιότης μου, αλλά η ώριμη συνειδητοποίηση ότι οι συγκεκριμένοι στοχαστές είχαν ουσιαστικά δίκιο, καθώς και ότι η έντιμη και αναγκαία σ...

Στον δρόμο των beat

Futura (2016)

Τι ήταν η beat γενιά στην Αμερική και πώς οραματίστηκε τη λογοτεχνία και τον κόσμο; Ποια ήταν η σχέση των ποιητών-ταξιδευτών της με τους νέους της αθηναϊκής "Παράγκας" και της "μακράς δεκαετίας του '60" που ζυμώθηκαν με τον ρομαντισμό του παρισινού Μάη και τη διαμαρτυρία των κινημάτων αμφισβήτησης; Το βιβλίο αυτό μελετά τη διαμόρφωση της beat ποίησης στην Ελλάδα μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής και διεθνούς πολιτικής πραγματικότητας και περιγράφει τη διάδραση ανάμεσα στις αμερικανικές και τοπικές διαστάσεις της beat κουλτούρας. Κυρίως, όμως, αποτελεί μια ανάγνωση της ποίησ...

Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας

Κίχλη (2016)

Τα ένδεκα συγγενικά μελετήματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση είναι γραμμένα ανάμεσα στο 1989 και το 2009 και συνδέονται θεματικά. Δεν αποτελούν κεφάλαια ενός βιβλίου, αλλά αυτοτελείς σπουδές ενός πολύπλευρου ζητήματος, που δεν είναι άλλο από το λογοτυπικό ύφος της μεσαιωνικής δημώδους ποίησης, του δημοτικού τραγουδιού και των πρώιμων έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις έχομε να κάνομε με ποιητικά είδη που στηρίζονται σε τυπικά, επαναλαμβανόμενα στοιχεία και ποικίλα στιχουργικά σχήματα, τα οποία επιβιώνουν ή μεταλλάσσονται από εποχή σε...

Περί προϊσλαμιαίας αραβικής ποιήσεως θεωρία του Τάχα Χουσεΐν

Ηρόδοτος (2014)

Ο Τάχα Χουσέϊν υπήρξεν ο δεύτερος κατά σειράν αιγύπτιος, ο οποίος ανεκηρύχθη επίτιμος διδάκτωρ του Αθήνησι Πανεπιστημίου μεσούντος του παρελθόντος αιώνος, όταν η Αίγυπτος ελάμβανε τον σοσιαλιστικόν προσανατολισμόν της. Είχε προηγηθή η εις επίτιμον διδάκτορα αναγόρευσις του φιλελευθέρου στοχαστού Άχμαντ Λότφη Αλ-Σάηεντ, αρχομένου του ιδίου αιώνος, όταν η Αίγυπτος προσεπάθει ν' αρθρώση συνταγματικήν μορφήν κράτους και τέλος, τω 2012, τη προτάσει μου προς την Σύγκλητον του αυτού πανεπιστημίου, η του γνωστού θεωρητικού και αγωνιστού της αραβικής Αριστεράς καθηγητού Ρέφαατ αλ-Σα...

Μετρικά

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2014)

Το "Μέτρο" είναι η γέφυρα που συνδέει δύο από τα μέγιστα επιτεύγματα του ανθρώπου, την ποίηση με τη μουσική, που πολλές φορές μάλιστα στην ιστορία είναι τόσο αλληλένδετα που δεν χρειάζονται καν γέφυρα. Μόνο στον ελληνόφωνο κόσμο, ο Όμηρος, με τη μεσολάβηση της Μούσας, τραγουδάει την μήνιν του Αχιλλέα, ο Πίνδαρος είναι ο μελικός, ο Ρωμανός είναι ο μελωδός, τη λαϊκή ποίηση τη βρίσκουμε στα δημοτικά τραγούδια. Και ευτυχώς, δεν βρέθηκε ακόμη κανείς να αμφισβητήσει τη σημασία της μουσικής τέχνης. Ο Πολίτης έφερε ίσως προφητικά το όνομα του Λίνου, του μυθικού εισηγητή της μελωδία...

Μελέτες και δοκίμια

Λεξίτυπον (2013)

Τους τρεις τελευταίως αιώνες έγιναν, κυρίως στον Ευρωπαϊκό χώρο, πολλές επαναστατικές αλλαγές που αφορούσαν τη δομή και το περιεχόμενο των καλών τεχνών και φυσικά της ποίησης. Οι απόηχοι αυτών των αλλαγών εξακολουθούν να φτάνουν ως τις μέρες μας και να δημιουργούν μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα στην καλλιτεχνική δημιουργία γενικά και ειδικότερα στην ποίηση, στην εξωτερική μορφή της, στο σκοπό και στο λόγο της ύπαρξής της, στα ιδιαίτερα στοιχεία που τη συγκροτούν και σε σημείο που να δυσκολεύεται κανείς να πει τι είναι ποίηση, τι ποίημα, ποιος ποιητής. Γι' αυτό και αντι...

Δοκιμές (1948-1971)

Ίκαρος (2013)

Ο δεύτερος τόμος περιλαμβάνει τις δοκιμές: - Γράμμα σ' έναν ξένο φίλο - Δεύτερος πρόλογος [στην "Έρημη χώρα"] - Μια σκηνοθεσία για την "Κίχλη" - Τρεις μέρες στα πετροκομμένα μοναστήρια της Καππαδοκίας - Άγγελος Σικελιανός - Ένας Έλληνας στην Αγγλία του 1545 - Κάλβος, 1960 - Δελφοί - Για τον Ι.Α. Σαρεγιάννη - Ομιλία στην Στοκχόλμη - Η γλώσσα στην ποίησή μας - Παραλλαγές πάνω στο βιβλίο - Θ.Σ.Ε. Σελίδες από ένα ημερολόγιο - Ξεστρατίσματα από τους Ομηρικούς Ύμνους - Στα 700 χρόνια του Δάντη - Προλόγισμα [στη μεταγραφή της "Αποκάλυψης"] - Η συνομιλία με τον Φ...

Δοκιμές (1936-1947)

Ίκαρος (2013)

Οι μελέτες που δημοσιεύουνται σ' αυτό τον τόμο γράφτηκαν από τα 1936 ως τα 1943 σε περιστάσεις δυσμενείς. Γιατί ο συγγραφέας είτε δεν είχε στη διάθεσή του τα απαραίτητα βιβλία· είτε τις έγραψε μακριά από συντρόφους που θα τον βοηθούσαν, κρίνοντας ή επικρίνοντας, να σκεφτεί καλύτερα· είτε γιατί δημοσιεύτηκαν σε καιρούς (1936-1940) όπου η λογοκρισία εμπόδιζε τη συζήτηση χωρίς ορισμένα αποσιωπητικά. Ο "Διάλογος πάνω στην ποίηση" λ.χ. που έγινε με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, τέλειωσε όταν ο Τσάτσος ήταν πολιτικός εξόριστος σ 'ένα νησί και από εκεί έστειλε την τελευταία του απάντηση...

Η Κυριακή των ποιητών

Ευθύνη (2013)

Η Κυριακή είναι ο χρόνος των οικείων κακών, ο προβολέας που φωτίζει τις εσώτερες πληγές, το παράθυρο διαφυγής προς έναν άλλον κόσμο, μια συσσάρκωση απονενοημένης απελπισίας. Ο ποιητής της Κυριακής αποζητά τη δημιουργική του έκφραση μέσα σε ένα καθεστώς πλήρους απαισιοδοξίας. Η Κυριακή γίνεται μια επί μέρους πτυχή μέσα στην όλη θεματογραφία της ποίησής του. Η Κυριακή επιβάλλει τη δική της διάσταση μέσα στις προθέσεις του ποιήματος. Συνήθως αγγίζει εκείνες τις χορδές της ποιητικής φαντασίας, οι οποίες ηχούν υποβλητικά πριν από την ολοσχερή μετάβαση και μετάσταση των συνθηκών...

Διαδρομές

Κουλτούρα (2012)

Οι "Διαδρομές" αυτές περιλαμβάνουν τα κείμενα μου που δημοσιεύτηκαν στην καθημερινή εφημερίδα της Ζακύνθου "Ερμής", από το καλοκαίρι του 2009 που άρχισε η συνεργασία μας, μέχρι σήμερα. Πρόκειται για κείμενα, στα οποία αντλώ τα θέματα μου από την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, την αρχαία ελληνική γραμματεία και μυθολογία, καθώς και από διάφορα φιλολογικά και κοινωνικά γεγονότα που κέντρισαν το ενδιαφέρον μου όλο αυτό το διάστημα. Έτσι, μέσα από τις σελίδες των "Επιλογών", του λογοτεχνικού - πολιτιστικού ένθετου του "Ερμή", είχα την ευκαιρία να αναφερθώ σε αγαπη...

Λέξεις, εμπειρία και οι ακροβάτες

Γαβριηλίδης (2012)

[...] Το ανά χείρας βιβλίο είναι πρωτότυπο. Ο Πέτρος "εφαρμόζει" τη φιλοσοφική γνώση και τη φιλοσοφική παιδεία του στην ποιητική γλώσσα. Αποσκοπώντας όχι μόνο στη βαθύτερη κατανόηση του τι είναι ποίημα και του τι σημαίνει να γράφει κανείς ποιήματα, αλλά και στην παράλληλη όξυνση της αναγνωστικής ευαισθησίας εκείνων που συνηθίζουν να διαβάζουν ποιήματα. Και "εφαρμόζει" αυτήν τη γνώση και αυτήν την παιδεία πραγματικά δημιουργικά. Με έναν τρόπο συνάρθρωσης των επιμέρους θεμάτων και με μια πλέξη της φιλοσοφικής με την ποιητική γλώσσα που τουλάχιστον εγώ δεν έχω ξανασυναντήσει....

Συνολικά Βιβλία 91
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου