Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο δοκίμιο "Η φυσική της ποίησης", αφού εξετάζεται το ποιητικό φαινόμενο σαν ενέργεια και σαν δύναμη μέσα στον ανθρώπινο πολιτισμό, αναλύονται τα συστατικά του μέρη, εξηγούνται τα δομικά στοιχεία του και αναζητούνται, διερευνώνται και προτείνονται κατευθύνσεις ζυμώσεων και διεργασιών που μπορεί να συμβάλουν στην διαμόρφωση του ποιητικού λόγου.

Αυτά τα δοκίμιά του, τα κυριότερα από τα άρθρα του και μια επιλογή από τις βιβλιοκρισίες του (όση μας επέτρεψαν οι δυνατότητες των εκδόσεων Πρόσπερος) παρουσιάζονται από τον Τάσο Κόρφη, ταξινομημένες κατά χρονολογική, βασικά, σειρά, σε τρείς ενότητες: "Άρθρα για ξένους ποιητές", "Άρθρα για Έλληνες ποιητές" και "Επιλογή από βιβλιοκρισίες".

[...]Τα κείμενα του τόμου αυτού συγκροτούν την ποιητική θεωρία του Χουρμούζιου. Όχι τόσο για τον θεωρητικό τους χαρακτήρα -δεν διατυπώνει ο ίδιος μια δική του προσωπική θεωρία για την ποίηση, όσο θεωρεί την ποίηση, κι από την θέση του θεωρού τη συνάπτει ως πνευματικό φαινόμενο με την εποχή μας και τη διερευνά κάτω από το δικό της, ανήσυχο φως των αναθεωρήσεων. [...] (από τον πρόλογο του Κώστα Ε. Τσιρόπουλου)

Η συμβολή του Καίσαρα Εμμανουήλ στην ανάπτυξη της σύγχρονης αισθητικής και η κριτική του οξυδέρκεια δεν περιορίζονται μόνο στα ποιήματά του. Θα 'ταν κοινοτυπία να πούμε πως εκτός από το δοκίμιο ή τη μελέτη και η μετάφραση, ανθολόγηση και οι επιλογές αποτελούν αξιόλογες κριτικές πράξεις που απαιτούν πολύωρες αναλώσεις και αποκαλύπτουν τις δυνατότητες, αλλά και τις αισθητικές αναζητήσεις των δημιουργών τους. Και ο Καίσαρ Εμμανουήλ, αν και μας άφησε λίγα, δυστυχώς, αλλά αξιόλογα δοκίμια (αθησαύριστα ακόμα), μετέφρασε ένα μεγάλο φάσμα ποιητών, αρχίζοντας από τον Πόε, περνώντας...

Με τον όρο "λυρικός λόγος" θα επιθυμούσα να νοήσω όλη την ποίηση. Και δεν θα ήταν παράλογο τούτο. Υπάρχει μια προοδευτική ανάμεσα στους αιώνες, και στους στερνούς τούτους καιρούς αισθητότερη, απομόνωση του κεντρικού ποιητικού στοιχείου, που δεν μπορεί να είναι άλλο από τη "λυρική μέθη". Αν αυτή η μέθη δεν κατέχει τον εσωτερικό χώρο της ποίησης, μάταιο κι άσκοπο αγώνισμα καταντάει ο έμμετρος, ο ρυθμικός ή και πλατύτερα ο ποιητικός λόγος. [...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Περιπλανήθηκα μονάχος μου στην καρδιά του Γιοσίνο. Πραγματικά, τα βουνά ξετυλίγονταν σ' ένα ατέλειωτο βάθος. Λευκά σύννεφα σωρεύονταν στις κορυφές τους κι οι κοιλάδες χάνονταν στην ομίχλη της βροχής. Σκόρπια εδώ κι εκεί τα σπιτάκια των ορεσίβιων, τόσο δα μικρά. Στα δυτικά, ήχοι από κόψιμο δέντρων· στ' ανατολικά, οι απόηχοι. Ο χτύπος απ' τις καμπάνες των ναών δονούσε τα κατάβαθα του είναι μου. Πολλοί άνθρωποι που ήρθαν σε τούτα τα βουνά απ' τα παλιά χρόνια, αναζητώντας λησμονιά απ' τα εγκόσμια, βρήκαν καταφυγή στη ποίηση της Κίνας και της Ιαπωνίας. Μήπως δε στέκει στη σύγκρι...

Η μελέτη αυτή απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για τις σύγχρονες τάσεις ερμηνείας στο χώρο της κλασικής ποίησης. Μπορεί να ενδιαφέρει τόσο τον αναγνώστη που ελκύεται από ευρύτερα ιδεολογικά ζητήματα (όπως είναι το ζήτημα της ευθύνης και στάσης του διανοούμενου απέναντι στην πολιτική εξουσία) όσο και εκείνον που αρκείται να αφουγκραστεί την απαράμιλλη μουσικότητα του βιργιλιανού εξαμέτρου· και είναι η πρώτη ελληνόγλωσση απόπειρα ερμηνείας μιας ποιητικής συλλογής που αποτελεί ένα από τα κλειδιά της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Το τομίδιο αυτό αποτελεί μια περιορισμένη ανθολόγηση κειμένων ενός από τους κορυφαίους ποιητές του αιώνα μας και μία προσπάθεια να γίνουν κάπως γνωστά στους Έλληνες αναγνώστες ο τρόπος του στοχασμού του και οι γωνίες αντιμετώπισης και μελέτης νευραλγικών θεμάτων του πνευματικού μας πολιτισμού.