Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Να συνοψιστεί σε μια εκατοντάδα σελίδες, μια χιλιετία ιστορίας του μεγαλύτερου χριστιανικού κράτους του Μεσαίωνα, αυτό ήταν το στοίχημα που δεν είχε διστάσει να αναλάβει ο μεγάλος βυζαντινολόγος Πως Λεμέρλ (Paul Lemerle), εδώ και πάνω από εβδομήντα χρόνια. Είναι μεγάλη τιμή, το να τίθεται το όνομα κάποιου μετά το όνομα εκείνου. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, γιατί οι βυζαντινές σπουδές έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο κι έπειτα, όχι μόνο στις χώρες όπου ο βυζαντινός πολιτισμός συνεχίζει να κάνει άμεσα αισθητή την επίδρασή του, στην έκφραση της θρησ...

Το βιβλίο αυτό έχει ως αντικείμενο τον πολιτισμό της Αυτοκρατορίας των Ρωμαίων από την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης (324-330) έως την πτώση της, το 1453. Το σύνηθες είναι να μιλούμε για τη "Βυζαντινή" Αυτοκρατορία. Αυτό το συμβατικό επίθετο, που προέρχεται από το αρχαίο όνομα της Πόλης, παρόλο που είναι επιφορτισμένο με προκαταλήψεις που ξεκινούν από την εποχή του Διαφωτισμού, ακόμη και των σταυροφοριών, είναι ιδιαίτερα εύχρηστο. Υπογραμμίζει πως η εν λόγω Αυτοκρατορία είναι κυρίως ελληνική και ανατολίτικη, μολονότι η Ρώμη αποτελεί τμήμα της μέχρι τα μέσα του 8ου αιώνα και...

Ο Νικηφόρος Γρηγοράς αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πνευματικές προσωπικότητες του Βυζαντίου το 14ο αιώνα. Μας άφησε ένα εκτεταμένο και πολυσχιδές έργο, μέσα από το οποίο διαπιστώνει κανείς τη βαθιά γνώση του, την οξεία κριτική του ικανότητα και τη σθεναρή στάση του απέναντι στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζε τη βυζαντινή αυτοκρατορία σε μια εποχή παρακμής και κατάπτωσης, έναν αιώνα πριν το τέλος της.

Η "Νεοελληνική ιστορία (1204-1940)", εύχρηστη και συνοπτική, χαράζει σε επιγραμματική βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της νεότερης και εν μέρει της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Από το 1989 μέχρι σήμερα γνώρισε πολυάριθμες εκδόσεις και με τη σημερινή τροποποιημένη εμφάνισή της αποσκοπεί να γίνει κτήμα του ευρύτερου δυναμικού του τόπου μας. Μπορεί να διαβαστεί ευχερώς και να γίνει καταληπτή ακόμη και από τις τάξεις του γυμνασίου και του λυκείου. Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος, καθηγητής Α.Π.Θ.

[...] Αν και υπάρχουν σημαντικές εργασίες για την αγροτική οικονομία του Βυζαντίου, στις οποίες μελετώνται επαρκώς η αμπελοκαλλιέργεια και παραγωγή, οι τιμές και το εμπόριο οίνου, απουσιάζει ωστόσο μια συνολική εικόνα των αμπελουργικών πρακτικών, των τεχνικών οινοποίησης, των αντιλήψεων για την οινοποσία και τις ποιότητες των οίνων. Τα απολύτως χρήσιμα μεγέθη των μετρήσεων της οικονομικής ιστορίας περιορίζονται δυστυχώς σε δείκτες παραγωγής και κατανάλωσης και όντας διάσπαρτα ως ψηφίδες του αμπελοοινικού μωσαϊκού δεν κατορθώνουν να δημιουργήσουν μια συνολική και σαφή εικόνα...

Είναι γνωστό ότι η προσωπογραφία και η γενεαλογία είναι βοηθητικοί κλάδοι της ιστορίας που διαλευκάνουν, όσο οι πηγές επιτρέπουν, το έδαφος από συγχύσεις και προφυλάσσουν την ιστορία από παραπλανητικά συμπεράσματα. Συνθετικές εργασίες, χωρίς προηγούμενη διαλεύκανση και διακρίβωση λεπτομερειών, ιδίως σε ατομοκρατικές περιόδους του ιστορικού γίγνεσθαι, οδήγησαν συχνά σε λανθασμένα πορίσματα ή το χειρότερο, δημιούργησαν θεωρίες που ανατράπηκαν από ύστερη αναδίφηση της καταστάσεως των ατόμων και της μεταξύ των σχέσεως. Ο επιστημονικός κλάδος της βυζαντινολογικής προσωπογραφίας...

This book is one of the fruits of cooperation, which has become official in the course of nearly fifteen years, between the Institute for Byzantine Research of the National Hellenic Research Foundation (IBE/EIE), and the Institute for Byzantine Studies of the Serbian Academy of Sciences and Arts (SANU). In the past few years, this cooperation has been developed through a joint project, dealing with the last century of Byzantine and Serbian medieval history. However, now, within the scope of this cooperation, a monograph has appeared for the first time, which represents a jo...

Είναι περιττό να υπογραμμίσουμε την aξία της Ιστορίας του Βυζαντινού Κράτους του αείμνηστου Γεωργίου Ostrogorsky, πού θεωρείται πια έργο κλασικό. Οι πολλαπλές εκδόσεις του πρωτότυπου γερμανικού κειμένου και η μετάφραση του σε πολλές γλώσσες μαρτυρούν, τη γενική αναγνώριση του. Μπορεί κανείς να ισχυρισθεί χωρίς υπερβολή ότι το βιβλίο αυτό συντρόφευσε ως βασικό βοήθημα στις σπουδές και στις μελέτες τους όλους τους βυζαντινολόγους μετά τον πόλεμο και έτσι επηρέασε όσο κανένα άλλο τη διεθνή έρευνα για την ιστορία τού Βυζαντίου ατά τελευταία σαράντα χρόνια. Ήταν καιρός να γίνει...

Τον δεύτερο χρόνο της βασιλείας του Ιουστινιανού, συνελήφθη ο επίσκοπος της Ρόδου Ησαΐας και ο επίσκοπος Διοσπόλεως Αλέξανδρος μαζί με πολλούς άλλους ομοφυλόφιλους. Και στους μεν πρώτους έκοψε το γεννητικό τους όργανο στους δε άλλους διέταξε να ενθέσουν καλάμια μέσα στους πόρους των γεννητικών τους οργάνων και να τους πομπεύσουν ολόγυμνους στην αγορά. Δεν ήταν λίγοι βέβαια και οι πολίτες, οι αρχιερείς και οι συγκλητικοί οι οποίοι, αφού τους έκοψε τα γεννητικά όργανα και τους πόμπευσε γυμνούς στην αγορά, βρήκαν έτσι φρικτό θάνατο. Κεδρηνός, Θεοφάνης, Μαλάλας Τη χρονιά...

Περιέχονται τα κείμενα: Μέρος έκτο Το καθεστώς της στρατιωτικής αριστοκρατίας (1081-1204) Πηγές - Η παλινόρθωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Αλέξιος Α΄Κομνηνός - Νέα ανάπτυξη της βυζαντινής κυριαρχίας και οι πρώτες αποτυχίες. Ιωάννης Β΄και Μανουήλ Α΄ - Η αντίδραση του Ανδρόνικου Κομνηνού - Η κατάρρευση Μέρος έβδομο Η λατινική κυριαρχία και η παλινόρθωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1204-1282) Πηγές - Η διαμόρφωση του νέου κρατικού συστήματος - Η άνοδος και η πτώση της Ηπείρου. Ο θρίαμβος της Νίκαιας - Τα χρόνια πριν από την παλινόρθωση - Η παλινόρθωση τη...

Εξοικειώθηκα με το ιστορικό γίγνεσθαι, καλλιέργησα τους τρόπους για να το διηγούμαι, έγινα παραμυθάς, αλλά δεν ξέρω να κατασκευάζω παραμύθια. Τα λέω όπως τα έζησα, επειδή έμαθα να ακούω τους άλλους. Κι έμαθα να σέβομαι τις πολλαπλές ερμηνείες, τις διαφορετικές προσεγγίσεις, τις αντιφατικές εξιστορήσεις· να εξετάζω όλες τις όψεις, καθώς αποκαλύπτονται ακολουθώντας δικούς τους ρυθμούς - με πλήρη συνείδηση ότι οι βεβαιότητες είναι ανατρέψιμες ανά πάσα στιγμή κι ότι τα ενδεχόμενα καιροφυλακτούν στη στροφή του δρόμου. Συνήθισα να πετιέμαι από τον ένα χώρο στον άλλο, να κάνω συνδ...

«Υπάρχει η αντίληψη ότι η Ρωμυλία πέθανε μαζί με τον τελευταίο της Αυτοκράτορα, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά. Αυτό είναι λάθος, γιατί τότε σκλαβώθηκε στους Ασιάτες Βαρβάρους, τους Οθωμανούς, και δεν πέθανε ο θάνατός της επήλθε πολύ πολύ αργότερα και σ' αυτόν τον θάνατο συμβάλαμε αποκλειστικά και εμείς!...» Ένα βιβλίο που μέσα από τις σελίδες του, ανοίγεται και αναφέρεται σε βασικές χρονικές στιγμές από την Άλωση μέχρι το τέλος της Αυτοκρατορίας. Ξεκινά από τον καταλυτικό ρόλο των Φράγκων στην κατάκτηση της Ρωμανίας από τους Οθωμανούς και συνεχίζει...

Ποιο θα μπορούσε να είναι το κεντρικό θέμα μιας ιστορίας της Ελλάδας; Ένας λαός, μια φυλή, μια γλώσσα, μια θρησκεία, ένας πολιτισμός, μια ιδέα; Κατά καιρούς όλα αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί. Κάτι απ’ όλα θα πρέπει να αποτελεί μέρος της απάντησης. Κανένα όμως δεν αρκεί από μόνο του. Όλα αποδεικνύονται σε διάφορους βαθμούς ανεπαρκή. Και όμως, κατά κάποιαν έννοια στις ρίζες του όλου θέματος βρίσκεται μια ιδέα. Μια ιδέα απλή, σχεδόν απλοϊκή, που μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: Έλληνας είναι όποιος θεωρεί τον εαυτό του Έλληνα. Αυτός είναι ο μόνος εφαρμόσιμος ορισμός. Και ο ελληνικός...

Ο Ιωάννης Καντακουζηνός κυβέρνησε ως αυτοκράτορας του Βυζαντίου στην Κωνσταντινούπολη από το 1347 μέχρι το 1354. Ήταν σύγχρονος του Στέφανου Δουσάν της Σερβίας και του Οσμάν, πατέρα των Οσμανλιδών ή αλλιώς του οθωμανικού τουρκικού λαού. Ο Ιωάννης Καντακουζηνός, ένας πολυτάλαντος άνθρωπος, λόγιος, πολεμιστής, πολιτικός, θεολόγος και μοναχός, ήταν ξεχωριστός ως προς το ότι υπήρξε ο μοναδικός αυτοκράτορας που διηγήθηκε ο ίδιος τα γεγονότα τα οποία σημάδεψαν την καριέρα του. Τα απομνημονεύματά του αποτελούν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και καλογραμμένες ιστορίες του Βυζαντί...

Οι "Ιστορίες" του Αγαθία, ενός δικηγόρου της Κωνσταντινούπολης, συνεχίζουν το έργο του Προκοπίου για τα τελευταία χρόνια της πολυκύμαντης βασιλείας του Ιουστινιανού, καλύπτοντας την περίοδο 552-559. Είναι η σημαντικότερη πηγή για τα γεγονότα που αφηγείται και για μερικά απ' αυτά η μοναδική. Περιέχει εκτενή περιγραφή της Φραγγικής εισβολής στην Ιταλία το 553, η οποία τελικά αποκρούστηκε από τον ιδιοφυή στρατηγό Ναρσή, την Ιστορία του πολέμου Ρωμαίων και Περσών στην Λαζική, την δολοφονία του βασιλέα των Λαζών Γουβάζη και την θεαματική δίκη και καταδίκη των ενόχων από Ρωμαϊκό...

Με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας άρχισε η κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Φράγκοι δεν περιορίστηκαν στην κατάληψη της Πόλης, αλλά διέπραξαν και απίστευτες λεηλασίες και σφαγές. Μάλιστα, η έκτασή τους ήταν τέτοια, που οκτακόσια και πλέον χρόνια αργότερα ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ αναγκάστηκε να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τους ορθοδόξους στη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Ελλάδα. Μολονότι αργότερα οι Έλληνες επανέκτησαν την Πόλη, η παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας συνεχίστηκε, με αποτέλεσμα το 1...

Ο κοινωνικός βίος και η σχέση του με τον υλικό πολιτισμό προσείλκυσαν κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το ενδιαφέρον των ιστορικών και ειδικότερα των ιστορικών του Βυζαντίου. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσει τις ερευνητικές δραστηριότητές του το Πρόγραμμα "Καθημερινός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών" του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών. Ένα από τα κύρια αντικείμενα του Προγράμματος είναι η μελέτη του οίνου. Η αμπελοκαλλιέργεια, η παραγωγή, η κατανάλωση και η εμπορεία του οίνου συνδέονται ανέκαθεν με τον πολιτισμό των χωρών της Μεσογείου. Όταν γίνεται λόγος για τον οίνο κατ...

Το ζήτημα της κυριαρχίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην Ιταλική χερσόνησο απασχολούσε τους ιθύνοντες στην Κωνσταντινούπολη επί αιώνες και έχει απασχολήσει, όπως είναι φυσικό, και τους ιστορικούς. Στον παρόντα τόμο, προϊόν των ερευνών των μελών του Προγράμματος "Τράπεζα Πληροφοριών Βυζαντινής Ιστορίας" του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών, επιχειρείται η παρουσίαση της πολιτικής που ακολούθησε το Βυζάντιο έναντι της Δύσης και κυρίως όσον αφορά στην ιταλική χερσόνησο. Μελετώνται, δηλαδή, και εκτίθενται οι προσπάθειες των Βυζαντινών να διατηρήσουν την κυριαρχία τους ή, αργότ...