Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Το γιατί υπάρχει η ανθρωπότητα δεν πρέπει να μας απασχολεί καθόλου. Αλλά το γιατί εσύ υπάρχεις, αυτό πρέπει να ρωτήσεις τον εαυτό σου, και αν δεν έχεις έτοιμη την απάντηση, τότε θέσε εσύ ο ίδιος στόχους για τον εαυτό σου, στόχους υψηλούς και ευγενείς, και θυσιάσου γι' αυτούς! Δεν γνωρίζω καλύτερο σκοπό της ζωής από το να θυσιάζεσαι, προσπαθώντας το μεγάλο και το αδύνατο..." Friedrich Nietzsche "Ο Nietzsche είναι ένας από τους λίγους φιλοσόφους, τον οποίον ένας μεγάλος αριθμός ευφυών ανθρώπων διαβάζει με ευχαρίστηση... Η επιρροή του όχι μόνο στη φιλοσοφία του 20ου αι...

Η θεωρία του Σοπεγχάουεργια τα χρώματα οφείλει τη γένεσή της στην προσωπική γνωριμία του δημιουργού της με τον Γκαίτε. Ο Σοπεγχάουερ εκκινεί βέβαια από τα πορίσματα της χρωματολογίας του Γκαίτε, όμως αναπτύσσει μια πολύ πρωτότυπη για τα χρώματα αντίληψη, βασισμένη στο δικό του φιλοσοφικό σύστημα. Τα χρώματα, κατ' αυτόν, συνιστούν φαινόμενο της φυσιολογίας, γεννώνται δηλαδή μέσα στομάτι και δεν υπάρχουν αντικειμενικά. Όρο της δημιουργίας τους αποτελεί ο κατά το ποιόν μερισμός της ενέργειας της όρασης, ο οποίος παρέχει την εξήγηση πολλών φαινομένων σχετικών με τα χρώματα. Ο φ...

Ήδη τα πρώιμα γραπτά του Νίτσε φανερώνουν ότι κεντρικό αντικείμενο του στοχασμού του αποτελεί το αρχαίο ελληνικό δράμα. Υπό το πρίσμα της μεταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγχάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την παρακμή της αττικής τραγωδίας ως αποφασιστικό κεφάλαιο στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Η τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, είναι το προϊόν συγκερασμού δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, του "απολλώνιου" και του "διονύσιου", αποτελεί δε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής. Ο συγκερασμός αυτός συνιστά, σύμφω...

Η "Πραγματεία περί ανεκτικότητας" (1763) είναι ένα εμβληματικό έργο που εκφράζει όσο λίγα το πνεύμα του Διαφωτισμού. Γράφτηκε με αφορμή μιαν από τις πολλές υποθέσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας της εποχής, την άδικη καταδίκη και μαρτυρική θανάτωση ενός αθώου, του προτεστάντη Ζαν Καλάς. Με το έργο του αυτό ο Βολταίρος καταδικάζει κάθε μορφή φανατισμού και μισαλλοδοξίας και πλέκει το εγκώμιο της ανεκτικότητας. Η ανεκτικότητα είναι μια αρετή που μας οδηγεί να αναγνωρίζουμε και να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον με όλες τις διαφορές του, όποιες και αν είναι οι γνώμες του και οι πε...

Ο μοντέρνος κόσμος χαρακτηρίζεται από την αυτονόμηση και τη συνεχή διεύρυνση της σφαίρας της οικονομίας. Μπορεί η πολιτική να θέσει υπό έλεγχο αυτή την ανάπτυξη και να αντισταθεί στις αλλοτριωτικές και διαλυτικές τάσεις που απειλούν την κοινωνική ενότητα; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει ο Χέγκελ στο δοκίμιο "Περί των επιστημονικών τρόπων πραγμάτευσης του φυσικού δικαίου, περί της θέσης του στην πρακτική φιλοσοφία και περί της σχέσης του προς τις θετικές επιστήμες του δικαίου" (1802/03), την τελευταία ουσιαστικά μεγάλη δημοσίευση του συγγραφέα στην Ιένα πριν την έκδοση της Φ...

Σήμερα όταν ένα περιοδικό θέτει στους αναγνώστες του ένα ερώτημα, έχει σκοπό να συλλέξει απόψεις επί ενός θέματος για το οποίο ο καθένας έχει ήδη μια γνώμη· δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μάθει κανείς κάτι καινούργιο. Κατά τον δέκατο όγδοο αιώνα, οι εκδότες προτιμούσαν να θέτουν στο κοινό ερωτήματα σχετικά με προβλήματα τα οποία δεν είχαν ακόμη επιλυθεί. Δεν ξέρω κατά πόσο αυτή η πρακτική ήταν περισσότερο αποτελεσματική· αναμφισβήτητα όμως παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Με κάποια ευκαιρία, στο πλαίσιο αυτής της συνήθειας, τον Νοέμβριο του 1784 ένα γερμανικό περιοδι...

"Η αυτοσυνείδησή μας δεν έχει για μορφή τον χώρο παρά μόνο τον χρόνο, γι' αυτό η σκέψη μας δεν προχωράει προς τρεις διαστάσεις, όπως η παρατήρησή μας, παρά μόνο προς μία, δηλαδή σε μια γραμμή χωρίς πλάτος και βάθος". Έτσι αρχίζει ο Σοπενχάουερ το κείμενό του "Οι ουσιαστικές ατέλειες της νόησης", και σε αυτό βλέπει την ουσιαστικότερη ατέλειά της. Η νόηση επεξεργάζεται κάτι με τη σειρά, και, για να ασχοληθεί με το ένα, πρέπει να αφήσει τα άλλα απέξω. Η μια σκέψη φέρνει την άλλη. Κάτι που τώρα μας απασχολεί, πρέπει σύντομα να δώσει τη θέση του σε κάτι άλλο, και, αν δεν είναι ι...

Το έργο του John Locke "Δύο πραγματείες περί κυβερνήσεως" αποτελεί όχι μόνο τη βασική έκθεση της πολιτικής θεωρίας του Άγγλου φιλοσόφου, αλλά και ένα από τα κλασικά κείμενα της ευρωπαϊκής πολιτικής παράδοσης. Σε αυτό θεμελιώνεται η πολιτική ιδεολογία που έγινε γνωστή με το όνομα φιλελευθερισμός και η οποία εδώ και αιώνες επιδρά αποφασιστικά στη διαμόρφωση των δυτικών κοινωνιών. Ο Locke, αφού αναίρεσε στην "Πρώτη Πραγματεία" την επιχειρηματολογία του Sir Robert Filmer υπέρ της ελέω Θεού απολυταρχίας, στη Δεύτερη Πραγματεία προχωρεί στην ανάπτυξη μιας διαφορετικής, και τολμηρ...

Υπήρξε μια εποχή κατά την οποία το πολιτικό έργο του Σπινόζα είχε αποσιωπηθεί από τους ιστορικούς της φιλοσοφίας. Από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι περίπου το 1960, με πολύ σπάνιες εξαιρέσεις, κανείς δεν φαινόταν να ενδιαφέρεται για ό,τι ο συγγραφέας της "Ηθικής" είχε γράψει σχετικά με το κράτος, το δίκαιο, τις σχέσεις ανάμεσα στον ανώτατο Άρχοντα και την Εκκλησία, τις πολιτικές συνέπειες της ανάγνωσης της Βίβλου. Αυτή η εποχή έχει παρέλθει. Η Θεολογικο-πολιτική πραγματεία και η Πολιτική πραγματεία μελετώνται αυτοτελώς ως αναπόσπαστο τμήμα του φιλοσοφικού έργου του και όχι...

Τι μπορεί να διδαχθεί κανείς από τον φυσικό κόσμο και μάλιστα από τα λουλούδια και τα πουλιά, δηλαδή από τους κατά τον Κίρκεγκωρ "θεϊκά διορισμένους δασκάλους" των αγωνιώντων ανθρώπων; Οι τρεις "θεοσεβείς λόγοι" για Τα κρίνα του αγρού και τα πετεινά του ουρανού -κατά συνέπεια και το ευαγγελικό απόσπασμα στο οποίο αναφέρονται- δεν πρέπει να διαβαστούν ως ειδυλλιακό ποίημα που περιγράφει νοσταλγικά τη φύση και μας προτρέπει να επανασυνδεθούμε μαζί της, αλλά ως πρότυπο για την ανθρώπινη αγωγή. Απροϋπόθετη σιωπή, απροϋπόθετη υπακοή, απροϋπόθετη χαρά: ό, τι είναι φυσικό για τα λ...

Κεντρικό αντικείμενο για τον στοχασμό του πρώιμου Νίτσε, όπως φανερώνουν τα κύρια συγγράμματα της περιόδου αυτής, αποτελεί η αρχαία ελληνική τραγωδία. Υπό το πρίσμα της μεταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγχάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την παρακμή του "αρχαίου μουσικού δράματος" ως αποφασιστικό κεφάλαιο στην ιστορία ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού. Η αττική τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, αποτελούσε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής, γεννήθηκε δε από τον συγκερασμό δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, του "απολλώ...

Ο διάσημος μύθος της Ουτοπίας, που γράφτηκε από τον Τόμας Μορ στις αρχές του 16ου αιώνα και έκτοτε δεν έχει πάψει να γοητεύει και προκαλεί το ενδιαφέρον, καταπιάνεται με το αιώνιο φιλοσοφικό ζήτημα της ιδανικής πολιτείας. Ο Μορ ενσωματώνει στο όραμά του για την ιδεώδη κοινωνία στοιχεία από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον στωικισμό και τον επικουρισμό, και μιλάει για κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, ανεξιθρησκία, κρατική πρόνοια και μέριμνα για όλους τους πολίτες, με σκοπό την κατάκτηση της ευτυχίας μέσω της επίτευξης κοινωνικής ειρήνης και δικαιοσύνης. Ένα κείμενο που ε...

Πρόκειται για το τελευταίο βιβλίο του Καντ το οποίο εκδόθηκε με επιμέλεια του ιδίου (1798) και περιλαμβάνει τις αντίστοιχες πανεπιστημιακές του παραδόσεις (1772-1796). Η πραγματολογική Ανθρωπολογία δεν επιδιώκει την εκτενή γνώση των πραγμάτων του κόσμου, αλλά τη γνώση του ανθρώπου ως πολίτη του κόσμου. Το πεδίο της επομένως είναι αυτό των ανθρώπινων ικανοτήτων και δεξιοτήτων, και των μορφών συμπεριφοράς και δράσης με τις οποίες ο άνθρωπος διαμορφώνει ως ελεύθερο ον τον εαυτό του, ορίζοντας ταυτόχρονα το πλαίσιο των σχέσεών του με τους άλλους. Καλύπτοντας το κενό που δ...

Γραμμένη στα 1838, η πραγματεία "Για τη συνήθεια" του γάλλου φιλοσόφου Felix Ravaisson (1813-1900) συμπυκνώνει τον φιλοσοφικό στοχασμό αριστοτελικής έμπνευσης γύρω από ένα θέμα που άπτεται της συγκρότησης του εαυτού, όπως είναι η έξη, η συνήθεια, με σκοπό να υπερβεί την καντιανή αντινομία μεταξύ Φύσης και Ελευθερίας, μέσω της ιδέας ότι οι συνήθειες αποτελούν δεύτερη φύση. Επειδή η σχετική μελέτη βασίστηκε τόσο για τον καρτεσιανό όσο και για τον καντιανό στοχασμό στην οντολογική διχοτόμηση μεταξύ πνεύματος και σώματος, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η πραγματεία αυτή του Ra...

Το 1973 ο καθηγητής Φιλοσοφίας και φιλόσοφος Ντήτερ Χένριχ, αναγνωρισμένος ήδη για την έρευνά του στον Καντ, τον Φίχτε, τον Χαίλντερλιν και τον Χέγκελ, ιδίως με τις δημοσιεύσεις του γύρω από τα προβλήματα της αυτοσυνείδησης, κλήθηκε να παραδώσει στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ μια σειρά διαλέξεων για την περίοδο της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας (1781-1844). Οι 21 αυτές διαλέξεις, οι οποίες εκδόθηκαν δύο δεκαετίες αργότερα με τη φροντίδα του Ντέιβιντ Πατσίνι, αποτέλεσαν και αποτελούν σταθμό στην εξοικείωση της "αγγλοσαξονικής" με την "ηπειρωτική" παράδοση της φιλοσοφίας, στην αν...

"Ασφαλώς δεν έχει ειπωθεί ποτέ σπουδαιότερος λόγος από τούτον τον καντιανό, που αποτελεί συνάμα και το περιεχόμενο ολόκληρης της φιλοσοφίας του: Όρισε εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου!" (Φρήντριχ Σίλλερ) Η καντιανή ηθική φιλοσοφία είναι αναμφίβολα, από κοινού με την αριστοτελική ηθική και τον ωφελιμισμό, μια από τις κυριότερες ηθικές θεωρίες. Εντούτοις δεν παύει να θέτει αρκετά ζητήματα τόσο ερμηνευτικά όσο και φιλοσοφικά. Ο Καντ αναπτύσσει μιαν εντελώς πρωτοποριακή ηθική, η οποία δεν αποβλέπει στην ατομική εγωιστική ευτυχία, αλλά στο να γίνει ο άνθρωπος ενεργητικά άξιος της...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα απαραίτητο βοήθημα για τη μελέτη του πιο ανατρεπτικού στοχαστή στην ιστορία της Ευρωπαϊκής διανόησης. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Paul Valery "Ο Nietzsche δεν είναι τροφή. Είναι διεγερτικό". Για την καλύτερη κατανόηση του έργου του μεγάλου στοχαστή, ενδεικτικά παρατίθενται τα ακόλουθα αποσπάσματα: "Ποιον ονομάζεις κακό; Αυτόν που πάντα θέλει να ντροπιάζει. Τι θεωρείς πιο ανθρώπινο; Να γλυτώσω κάποιον από την ντροπή". (Nietzsche, "Η χαρούμενη γνώση") "Σπάνια θα σφάλλεις, αν αποδίδεις τις ακραίες σου πράξεις στη ματαιοδοξία, τις μέτριες...

Η παρούσα συλλογή αποτελείται από μια σειρά δοκιμιακών κειμένων του φιλοσόφου. Ο Μονταίνιος πραγματεύεται με τρόπο υπαινικτικό και παράλληλα αιχμηρό, τις αντιθέσεις των ανθρωπίνων συναισθημάτων. Ο λόγος του στοχαστή όπως αναπτύσσεται στον τόμο αυτό, υποδεικνύει την διαλεκτική της έννοιας του συναισθηματικού διλήμματος. Το οποίο φύεται στον μεταιχμιακό χώρο μεταξύ της επιθυμίας που κινητοποιεί και της θλίψης που λειτουργεί αναχαιτιστικά. Οι χαρακτήρες των θραυσματικών αφηγήσεων του Μονταίνιου, βιώνουν την παραλυτική ισορροπία της σταδιακής αίρεσης των βεβαιοτήτων.