Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μαύρο άνθος του 19ου αιώνα, ο μηδενισμός άφησε μεγάλα έργα και ενέπνευσε μύθους και αφηγήσεις. Υπάρχει γερμανική εκδοχή του μηδενισμού, ρωσική και εν γένει ευρωπαϊκή. Με τους δύο παγκόσμιους πολέμους και μια σειρά επαναστάσεων και κοινωνικών κινημάτων, μπορούμε να πούμε ότι ο "ευρωπαϊκός μηδενισμός" επαλήθευσε εξαμβλωματικά τις νιτσεϊκές και λοιπές προφητείες. Το μηδέν αποδείχθηκε ιστορικός και μεταφυσικός γρίφος. Επιτέμνοντας εδώ τις προφητείες του Νίτσε, του Μαλλαρμέ και του Χάιντεγκερ, και χωρίς να έχουμε προθέσεις ιστορικής παρουσίασης, προσπαθούμε απλώς να δείξουμε τα...

Οι "Διευκρινήσεις επί των θυσιών" του Joseph de Maistre θεωρούνται το ιδρυτικό κείμενο της νεώτερης ανθρωπολογίας και της θυσιαστικής πολιτικής θεολογίας. Η αιματηρή θυσία αντιμετωπίζεται ως θεμελιώδης κοσμική σταθερά, από την φυσική τάξη μέχρι την κοινωνική συγκρότηση, καθιστάμενη οικουμενικό φαινόμενο. Με τον τρόπο αυτό διασώζεται όχι μόνο στην βαθύτερη λογική των σύγχρονων εξουσιαστικών ελίτ, αλλά και στην αντίδραση των νοσταλγών του μεσαιωνικού σύμπαντος στην μετά τον Βάκωνα επιστήμη. Η Ελληνική έκδοση συνοδεύεται από μία εκτενή εισαγωγή στην σκέψη του συγγραφέα και την...

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του συνεδρίου που διοργανώθηκε το 2004 από τον Τομέα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με αφορμή τα διακόσια χρόνια από το θάνατο του Ιμάνουελ Καντ. Τα κείμενα πραγματεύονται: Τον τρόπο που ο Καντ αξιοποίησε την προγενέστερη φιλοσοφική σκέψη (ιδίως τον Πλάτωνα, τον Hume και τους Σκώτους διαφωτιστές), Την πρόσληψή του από την Hegel έως τον Καστοριάδη, με ενδιάμεσες περιπτώσεις τους Wittgenstein, Heidegger, Kelsen και Rawls, Θεμελιώδεις πτυχές της καντιανής φιλοσοφίας, με έμφαση στην κοινωνική και φιλοσοφικοϊστορική προβληματ...

Είναι μεγάλη χαρά για μένα να προλογίζω το βιβλίο της Παναγιώτας Ξηρογιάννη. Η συγγραφεύς υπήρξε εξαιρετική και αγαπημένη φοιτήτριά μου πριν από μερικά χρόνια και από πολύ νωρίς είχε δώσει δείγματα της έφεσής της για τη φιλοσοφική έρευνα. Το βιβλίο αυτό, το οποίο, ως διδακτορική διατριβή, έχει κριθεί και βαθμολογηθεί με άριστα, αποτελεί μία σημαντική συμβολή στην επιστημονική έρευνα, την αφορώσα στη φιλοσοφία του Pascal, αλλά και στην έννοια της αγωνίας. [...] Η συγγραφεύς, έχοντας μελετήσει σε βάθος το πασκαλικό έργο, επισημαίνει και αναδεικνύει, με σαφή λόγο και επιστημο...

Σ' ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, τόσο σοβαρό και τόσο δύσκολο που βρίσκει την πραγμάτωση του σ' ένα βασικό πρόβλημα της νεώτερης και σύγχρονης φιλοσοφίας, αντιλαμβανόμαστε την αναγκαιότητα μιας λεπτομερειακής ακρίβειας και παράλληλα μιας ανάλυσης των θεμελιωδών γνώσεων πάνω στις οποίες θα εξελιχθεί η συζήτηση. Η αντίληψη της ελευθερίας, αν την εξετάσουμε με ακρίβεια, είναι αρνητική. Δεν υπονοούμε μ' αυτή παρά την απουσία κάθε κωλήματος, κάθε εμποδίου. Άρα, εφόσον κάθε εμπόδιο είναι μια εκδήλωση της δύναμης, πρέπει ν' ανταποκρίνεται με μια θετική γνώση.

O Marie-Jean-Antoine-Nicolas Caritat, μαρκήσιος de Condorcet, διακεκριμένος μαθηματικός με σημαντική προσφορά στην ανάπτυξη της θεωρίας των πιθανοτήτων και την εφαρμογή των μαθηματικών στις κοινωνικές επιστήμες, υπηρέτησε τη Γαλλική Eπανάσταση με ενθουσιασμό και θερμή πίστη. O Κοντορσέ θα ταχθεί υπέρ της δημοκρατίας, αλλά δεν θα ψηφίσει την ποινή του θανάτου για τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄. Tο όνομά του θα συνδεθεί κυρίως με δύο μεγάλα νομοσχέδια, το ένα για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης (1792), το οποίο αποτέλεσε τη βάση αυτού που υιοθετήθηκε τελικά το 1805, και το δεύτ...

"Η μοναδολογία" γράφτηκε από τον Leibniz το 1714, κοντά στο τέλος της ζωής του, με στόχο τη συμπύκνωση και εκλαΐκευση της φιλοσοφίας του. Σε ενενήντα αριθμημένες παραγράφους ο Leibniz εκθέτει το σύστημά του περιεκτικά και περιληπτικά. Στις παραγράφους αυτές δεν εμπλέκονται τεχνικές λεπτομέρειες του συστήματος. Παρά ταύτα, η εικόνα που προσφέρεται είναι κατά μεγάλο ποσοστό ολοκληρωμένη. Η δομή της "Μοναδολογίας" είναι λιτή και αυστηρή. Στις 36 πρώτες παραγράφους ορίζεται η φύση των μονάδων, αναλύεται το επίπεδο του φαίνεσθαι και στοιχειοθετείται το κατά Leibniz είδος της σχέ...

"Πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η απέχθεια κατοπινών γενεών, ν' ασχολούνται με την κληρονομιά εκείνης της περιόδου, στην οποία δεν βασίλευαν ζωντανοί άνθρωποι αλλά ανθρωποειδή της κοινής γνώμης..."

Υπάρχει ένα μίσος για τα ψέματα και την υποκρισία που ξεπηδάει από μια εύκολα προκαλούμενη αίσθηση αξιοπρέπειας. Υπάρχει κι ένα άλλο τέτοιο μίσος που ξεπηδάει από τη δειλία γιατί τα ψέματα απαγορεύονται από ένα θεϊκό νόμο . Πρέπει να είσαι πάρα πολύ δειλός για να πεις ψέματα.

Ο Ιμμάνουελ Καντ παραμένει σήμερα επίκαιρος. Μάλιστα για πολλούς φιλόσοφους και σχολιαστές του θα πρέπει να θεωρείται ως ο κατεξοχήν φιλόσοφος της νεωτερικότητας, εκείνος που με την "κοπερνίκεια στροφή" του στον στοχασμό επιτέλεσε μια αξεπέραστη πλέον ρήξη με την παραδεδομένη σκέψη. Ιδίως σε ό,τι αφορά την καντιανή πρακτική φιλοσοφία, από τα μέσα του περασμένου αιώνα καταγράφεται μια αναγέννηση του ενδιαφέροντος και μια έντονη συζήτηση γι' αυτήν, με απώτερο στόχο να βρεθούν εννοιολογικά μέσα για την αποσαφήνιση των σύγχρονων ερωτημάτων σχετικά με το νόημα του ηθικού νόμου κ...

Στην "Πτύχωση", ο Ζύλ Ντελέζ υποστηρίζει ότι τα έργα του Λάιμπνιτς αποτελούν τη βάση της φιλοσοφίας του Μπαρόκ, καθώς και των θεωριών που αναλύουν τη σύγχρονη τέχνη και επιστήμη. Η έννοια της μονάδας, ένα μοντέλο έκφρασης της σύγχρονης αισθητικής, αντιμετωπίζεται ως πτύχωση του χώρου, της κίνησης και του χρόνου. Επίσης, ο κόσμος ερμηνεύεται σαν ένα "σώμα" από άπειρες πτυχώσεις και επιφάνειες, οι οποίες συστρέφονται και διαπλέκονται διαμέσου του συμπιεσμένου χρόνου και χώρου. Ο Ντελέζ υποστηρίζει ότι ο Λάιμπνιτς, εκτός των άλλων, υπήρξε ο πρόδρομος των σύγχρονων απόψεων περί...

Αυτή η μικρή πραγματεία έχει ως θέμα της το αριστούργημα του Μπλεζ Πασκάλ, τους "Στοχασμούς". Πιο συγκεκριμένα, ασχολείται με μια μόνο πτυχή του έργου του: κυρίως, την (ειρωνική) υπεράσπιση του Πασκάλ όσον αφορά στον λαϊκό παραλογισμό - την απόπειρά του να καταδείξει πως οι συνηθισμένοι άνθρωποι, οι αδαείς ως προς τη φιλοσοφία, δεν είναι τόσο αδαείς ή παράλογοι όσο πιστεύουν οι φιλόσοφοι.

Στην "Αιώνια ειρήνη" συναντώνται με αριστοτεχνικό τρόπο η ηθική φιλοσοφία, η φιλοσοφία της ιστορίας και της θρησκείας και η πολιτική φιλοσοφία του Καντ. Η αιώνια ειρήνη δεν είναι χιμαιρικός σκοπός ή κενή ιδέα, αλλά καθήκον που απορρέει από την ίδια τη φύση του Λόγου. Το ιδεώδες της αιώνιας ειρήνης δεν συμπίπτει με την ιδέα μιας παγκόσμιας κυβέρνησης αλλά εκφράζει την ανάγκη να καταλήξουν τα κράτη σε μια συμφωνία για τους νόμους που θα διευκολύνουν την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών τους χωρίς παράλληλα να υποσκάπτουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Εξ αυτού του λόγου ο Κ...

"Η διαφορά των φιλοσοφικών συστημάτων τον Φίχτε και του Σέλλινγκ" είναι το πρώτο επώνυμα δημοσιευμένο έργο του Εγέλου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831), το οποίο γράφτηκε και εκδόθηκε στην Ιένα το 1801. Στην πόλη που, γειτνιάζοντας με τη Βαϊμάρη του Γκαίτε, αποτελούσε τη "φιλοσοφική πρωτεύουσα" της Γερμανίας στο μεταίχμιο του 18ου και του 19ου αιώνα. Ο Έγελος συνομιλεί με τις κορυφαίες μορφές της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας. Με αρχική πρόθεση να ανασκευάσει την εικόνα της σχέσης μεταξύ Φίχτε και Σέλλινγκ. που προκλήθηκε από την "αναγωγή της φιλοσοφίας στη λογική" του Ράινχολν...

"Η παγκόσμια ιστορία είναι η πρόοδος στη συνείδηση της ελευθερίας... Η εφαρμογή της αρχής της ελευθερίας στην πραγματικότητα... αποτελεί τη μακρά πορεία που καλείται ιστορία." Κανένα κείμενο του Χέγκελ δεν έχει διαβαστεί τόσο πολύ και με τόσο διαφορετικούς τρόπους όσο η "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της ιστορίας". Επιδίωξη του κειμένου είναι ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής πραγμάτευσης της ιστορίας, δηλαδή μιας ιστορικής θεώρησης που δεν αναλώνεται στις λεπτομέρειες και δεν διολισθαίνει στον κατακερματισμό, αλλά αναζητεί την ενότητα και το νόημα της παγκόσμιας ιστορίας. Η ιστορ...

Από τα κείμενα του Ντέιβιντ Χιουμ, τα οποία επιλέγει να παρουσιάσει αυτή η έκδοση για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι αυτοβιογραφίες του. Το πρώτο, "Ένα είδος ιστορίας της ζωής μου" ("A Kind of History of My Life"), ο Χιουμ το συντάσσει με τη μορφή επιστολής, την άνοιξη του 1734, καθ' οδόν προς το Μπρίστολ, με υποψήφιο αποδέκτη κάποιον ανώνυμο γιατρό, πιθανώς τον John Arbuthnot, για να ζητήσει συμβουλές σχετικά με την "ασθένεια του πεπαιδευμένου" από την οποία είχε προσβληθεί. Σαράντα δύο χρόνια αργότερα, γύρω στον Απρίλιο του 1776, λίγο...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα όψιμο έργο του Αμερικανού φιλοσόφου και περιλαμβάνει μια σειρά διαλέξεων που είχε δώσει στη Βοστώνη και στη Νέα Υόρκη. Η σειρά αυτή των διαλέξεων συνοψίζει τη συνεισφορά του Τζαίημς στο φιλοσοφικό ρεύμα του πραγματισμού. Η θεμελιακή υπόθεση που διατρέχει το σύνολο των οκτώ διαλέξεων του βιβλίου είναι ότι το νόημα των ιδεών μας διαπλέκεται άμεσα με τις δυνητικές συνέπειές του. Χωρίς τις τελευταίες οι ιδέες είναι άνευ νοήματος. Ο Τζαίημς φρονεί ότι αυτή είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται από τους επιστήμονες για να προσδιορίσουν τις έννοιές τους...

Η απόλαυση που παίρνουμε από ένα μεταφυσικό σύστημα, η ευχαρίστηση που μας δίνει η νοητική οργάνωση του κόσμου σε ένα αυστηρά θεμελιωμένο, εντελές και ισόρροπο οικοδόμημα σκέψης, είναι πάντοτε και πάνω απ' όλα αισθητικής φύσεως. Έχει την ίδια πηγή με τη χαρά, την υψηλή και ανώτερη ευδαιμονία που μας χαρίζει η τέχνη με τη δύναμη που διαθέτει να μορφοποιεί και να ταξινομεί το υλικό της, να βάζει σε τάξη τις συγκεχυμένες καταστάσεις της ζωής, έτσι ώστε να μας προσφέρει καθαρή και καθολική θέα. [...]

Ο Ρενέ Ντεκάρτ είχε μια ιδιαίτερα σύντομη επαγγελματική ζωή και ένα μικρό συγγραφικό έργο, η συνεισφορά του όμως στη φιλοσοφία και την επιστήμη υπήρξε διαχρονική. Είναι, ίσως, περισσότερο γνωστός για τη φράση "Σκέπτομαι, άρα υπάρχω" ("Cogito, ergo sum"). Μέσα από έναν συνδυασμό "ενόρασης" και "παραγωγικού συλλογισμού", ο Ντεκάρτ συνήγαγε από την αρχή του "cogito" την ύπαρξη του υλικού κόσμου. Ο Τομ Σόρελ είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Έσσεξ. Στη συγγραφική του παραγωγή περιλαμβάνονται τα έργα: "Hobbes", 1986, "Moral Theory and Capital Punishment", 1987, "Scientism", 1...