Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από το έργο ενός "μεγιστάνα της διανόησης", όπως του Αριστοτέλη δεν μπορούσε να λείπουν οι διαπιστώσεις γύρω από τα ψυχικά φαινόμενα. Στο βιβλίο αυτό σταχυολογούνται τα αρχαία κείμενα που έχουν σχέση με τα σημερινά ενδιαφέροντα στην ψυχική υγεία, από τις πραγματείες του φιλοσόφου: Περί ψυχής, περί μνήμης, περί ύπνου και περί ενυπνίων. Αυτό έχει οδηγήσει σε ορισμένες ενότητες που συνιστούν κεφάλαια: Σχέσεις Ψυχής-Σώματος, Ψυχικές Λειτουργίες, Αισθητηριακή αντίληψη-αισθήσεις, Σκέψη-νους, νόηση, Μνήμη, Ύπνος-Όνειρα και "Τι εστί Ψυχή;". Γίνεται σχολιασμός των προβληματισμών που...

Για την αριστοτελική εκδοχή της ορθολογικότητας η γνώση δεν αποβλέπει στο κλείσιμο και την ολοκλήρωση, στον απαρτισμό μιας αυθεντικής περιγραφής του κόσμου. Ο Έλληνας φιλόσοφος δεν ενστερνίζεται την νεωτερική πίστη ότι η γλώσσα-γνώση μπορεί να αποτυπώσει με απόλυτη ακρίβεια την κοσμική, κοινωνική και ψυχική πραγματικότητα, και να την ερμηνεύσει στην πληρότητα του βάθους της. Η θεωρητική του πράξη εδράζεται στην πεποίθηση ότι το απροσδιόριστο υπάρχει ακριβώς ως τέτοιο, ότι κάθε ορθολογικός γνωστικός καθορισμός αφήνει ένα μη καθορισμένο και μη ορθολογικό κατάλοιπο, ότι η αναγ...

Η σχέση του κάθε ανθρώπου με τον εαυτό του είναι αυτονόητα προσωπική. Συγχρόνως όμως η ίδια σχέση είναι και ανοιχτή, από την άποψη ότι θα πάρει τη μία ή την άλλη τροπή ανάλογα με την ενεργοποίηση της δυνατότητας να διακρίνουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε την κατεύθυνση της ουσίας μας, τον ορίζοντα της ιδιαιτερότητάς μας, τον τρόπο της συνάντησής μας με το(ν) άλλο, ο οποίος υπαγορεύεται από τη φύση μας. Μια τέτοια δυνατότητα (εν)υπάρχει σε εμάς, αποτελώντας την κίνηση που στοχεύει στην επίτευξη της επαφής μας με το βαθύτερο είναι μας, με τον αυθεντικότερο εαυτό μας, χωρίς τ...

O παρών τόμος δημοσιεύεται στο πλαίσιο του Προγράμματος "Γεωργίου του Παχυμέρη, Φιλοσοφία" του Κέντρου Eρεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας (ΚΕΕΛΓ) της Ακαδημίας Αθηνών. Το πρόγραμμα αυτό εγκαινιάσθηκε το 2002 με την κριτική έκδοση (editio princeps) του έργου "Μετά τα Φυσικά", ήτοι του δεκάτου βιβλίου της "Φιλοσοφίας", που εκπόνησε η ερευνήτρια του Κέντρου Ελένη Παππά. Με την κριτική έκδοση του ενδέκατου, και προτελευταίου, βιβλίου της "Φιλοσοφίας", όπου παρουσιάζονται "εν τύπω και κατά σύνοψιν" τα "Ηθικά Νικομάχεια" του Αριστοτέλους, συνεχίζεται ή προσπάθεια για...

Στο σύγγραµµα αυτό επιχειρείται από τον συγγραφέα, µε σαφή, κατανοητό και εύληπτο τρόπο, διεξοδική και εµπεριστατωµένη ανάλυση του δικαίου και της πολιτείας κατά Πλάτωνα και Αριστοτέλη, κορυφαίους φιλοσόφους της κλασικής αρχαιότητας. Οι αρχές και τα αξιώµατα σχετικά µε τη µορφή και το είδος του πολιτεύµατος, δηλαδή της υγιούς δηµοκρατίας, στην οποία πηγή εξουσίας θα είναι ο κυρίαρχος λαός, καθώς και o ορθός, αποτελεσµατικός και δίκαιος τρόπος διακυβέρνησης µιας χώρας, αποτελούν τους κεντρικούς άξονες προσανατολισµού της κεντρικής ιδέας του παρόντος πονήµατος. Το πνεύµα κα...

Πρέπει κανείς να φέρει στον νου του ξεκάθαρα τη συγκεκριµένη χρονική στιγµή. Το χειρόγραφο εκπονήθηκε στο τέλος του φθινοπώρου του 1922, χάρη στο αίτηµα που απηύθυνε προς τον Χάιντεγκερ ο Πάουλ Νάτορπ από το Μαρβούργο, µε το οποίο του ζητούσε να καταθέσει ένα υπόµνηµα σχετικά µε το πού βρίσκονταν οι φαινοµενολογικές ερµηνείες στον Αριστοτέλη, πάνω στις οποίες εργαζόταν τότε. Στην πραγµατικότητα, το χειρόγραφο αποτέλεσε την αφορµή για την πρόσκληση προς τον Χάιντεγκερ να αναλάβει καθηγητική έδρα στο Μαρβούργο, µια πρόσκληση που έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 1923. Τότε εγώ βρισ...

Ο Αριστοτέλης υπήρξε ο μεγάλος αδικημένος στον χώρο της εκπαίδευσής μας. Γενιές ολόκληρες Νεοελλήνων δεν είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν ούτε μια σελίδα Αριστοτελικού κειμένου, είτε στον χώρο της Μέσης Εκπαίδευσή μας είτε και σε Τμήματα Φιλολογίας των Φιλοσοφικών μας Σχολών! Σήμερα την ευκαιρία αυτή την έχουν μερικοί μόνο μαθητές του Λυκείου, ενώ στα Πανεπιστήμιά μας διδάσκονται κάποιες διδασκαλίες του Αριστοτέλη σχεδόν αποκλειστικά σε φοιτητές των Τμημάτων Φιλοσοφίας. Το παρόν βιβλίο, στο οποίο στεγάσθηκαν τρεις διαλέξεις του συγγραφέα, επιθυμεί να κατατοπίσει το ευρύτερο...

Έχουμε όλοι το αίσθημα ότι διαθέτουμε δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιήσουμε, θησαυρούς που πρέπει να αποκαλύψουμε. Θα θέλαμε πολύ να μπορούσαμε να αναπτυχθούμε όπως πρέπει και κάνουμε πολλά πράγματα με αυτό το σκοπό. Όμως αυτές οι ενέργειες μας αφήνουν συχνά μια αίσθηση ανολοκλήρωτου. Πώς μπορούμε να κάνουμε τη ζωή μας ένα έργο που καθρεφτίζει αυτό που είμαστε και για το οποίο θα μπορούμε να είμαστε περήφανοι; Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη βρίσκεται στους αντίποδες των πικρών φαρμάκων που συστήνουν οι στωικοί φιλόσοφοι, που προτιμούν την ασκητική ύπαρξη. Ο Αριστοτέλης μας...

Τιμούμε τις μεγάλες προσωπικότητες της Αρχαίας Ελλάδας. Γνωρίζουμε όμως από πρώτο χέρι το πνευματικό έργο και τη διδασκαλία τους; Τι είπε επιτέλους ο Αριστοτέλης, και τον θεωρούμε τόσο σπουδαίο, γενάρχη όλων των σύγχρονων επιστημών; Στο Τέλος Άριστον ανθολογούνται (στο πρωτότυπο κείμενο και σε μετάφραση) τριάντα τρία (33)ξεχωριστά κείμενα του μεγάλου φιλοσόφου, κείμενα που απαρτίζουν με άμεσο τρόπο την καλύτερη εισαγωγή στη φιλοσοφική-επιστημονική διδασκαλία του.

Είναι γνωστό ότι οι Άραβες κατά την περίοδο της ακμής τους (8ος-13ος μ.Χ. αι.) σημείωσαν υψηλό πολιτισμό, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες και δημιούργησαν τον λεγόμενο "αραβοϊσλαμικό πολιτισμό". Και όταν μιλούμε για "αραβοϊσλαμικό πολιτισμό" πρέπει να έχουμε κατά νου ολόκληρη την επιστήμη του αραβοϊσλαμικού κόσμου, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις θεμελιώδεις αρχές του ελληνικού λόγου και την πνευματική κληρονομιά της αρχαιότητας. Πράγματι, η πνευματική αυτή καρποφορία του αραβοϊσλαμικού κόσμου δεν συντελέστηκε δίχως την άμεση επίδραση της ελληνικής σκέψ...

Το βιβλίο "τα δύο ευ της ευτυχίας" έχει τη μορφή ενός οδοιπορικού ανάγνωσης των "Ηθικών Νικομαχείων": καταγράφει, κάθε φορά, τις δυσκολίες που συναντά ο αναγνώστης, τις γνώσεις που αποκτά, τις προσμονές του, την απογοήτευση ή τον ενθουσιασμό του, και του δείχνει πώς να αποκωδικοποιεί το αριστοτελικό κείμενο. Ταυτόχρονα, συνιστά μια συνολική, και ενίοτε πρωτότυπη, πρόταση κατανόησης της αριστοτελικής ηθικής. Δεν αρκείται σε μια ακαδημαϊκή έκθεση των βασικών της θέσεων αλλά επιχειρεί την υπεράσπισή τους τόσο με φιλοσοφικά επιχειρήματα (χωρίς τη χρήση δυσνόητων όρων) όσο κα...

Μελετούμε τις πραγματείες του Αριστοτέλη και του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού. Στα κείμενα του φιλοσόφου διερευνούμε επιλεκτικά τη θεωρία της κινήσεως, όπως αυτή εκτίθεται στα "Φυσικά". Στα κείμενα του Πατρός της Εκκλησίας παρακολουθούμε συνολικά το νήμα των διδαχών του, εκλαμβάνοντας ως άξονα γύρω από τον οποίο αυτό ξετυλίγεται και διευθετείται, τη δική του (εκκλησιαστική) θεώρηση της κίνησης. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Η ρητορική τέχνη πρέπει να ήταν ένα από τα γνωστικά αντικείμενα με τα οποία ο Σταγειρίτης φιλόσοφος άρχισε τη διδασκαλία του στην Ακαδημία του Πλάτωνα, υπήρξε όμως γι' αυτόν αντικείμενο διδασκαλίας για πολλά στη συνέχεια χρόνια. Βιβλία, βέβαια, για το θέμα αυτό ο Αριστοτέλης είχε γράψει και για το έξω από την Ακαδημία μεγάλο κοινό, τα έργα όμως αυτά - όπως και όλα τα άλλα έργα του αυτής της κατηγορίας - δεν μας σώθηκαν. Η τύχη, ωστόσο, υπήρξε ευνοϊκή για μας ενσχέσει με το κύριο διδακτικό εγχειρίδιο του για τη ρητορική τέχνη. Το εγχειρίδιο του αυτό (με τον τίτλο Ρητορική...

Περιλαμβάνει τις προσφωνήσεις του Άλδου στις πραγματείες του Αριστοτέλη που εκδόθηκαν έντυπα για πρώτη φορά στην αυθεντική τους γλώσσα από τον οίκο του Άλδου Μανούτιου στη Βενετία σε πέντε τόμους, από το 1495 ως το 1498.

Στο βιβλίο αυτό υποβάλλονται με συστηματική φιλοσοφική επεξεργασία επιλεγμένα πλατωνικά και αριστοτελικά κείμενα, τα οποία τοποθετούνται από νοηματική άποψη στο μεταίχμιο της ηθικής και της πολιτικής. Το βιβλίο έχει γραφτεί για να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό στη φιλοσοφική προσέγγιση και τη διδακτική αξιοποίηση των κειμένων αυτών, ταυτόχρονα όμως απευθύνεται καισ το ευρύτερο κοινό που θα ήθελε να μελετήσει σε βάθος ορισμένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.

Σύμφωνα με την περί των αισθήσεων διδασκαλία του Αριστοτέλη και του Αλέξανδρου η ουσία των αισθήσεων έγκειται στην πρόσληψη ή τη δυνατότητα πρόσληψης των αισθητών. Η αίσθηση είναι ένα είδος αλλοίωσης-μεταβολής, καθότι η αίσθηση νοείται ως μια μορφή εξομοίωσης του αισθανόμενου υποκειμένου με το αισθητό, όπου η αλλοίωση-μεταβολή καθιστά δυνατή την εξομοίωση. Η εν λόγω αλλοίωση-μεταβολή παραπέμπει στο πρόβλημα του ποιείν και του πάσχειν. Το ποιείν και το πάσχειν μπορούν να αφορούν όμοια ή ανόμοια πράγματα. Η αίσθηση και το αισθητό είναι καθεαυτά ως προς το Είναι τους δια...

" ...Και αν δεν ήταν αυτό το μήλο που κρατάω στο χέρι, που η ευωδιά του με δυναμώνει και παρατείνει για λίγο τη ζωή μου, θα είχα ήδη ξεψυχήσει." Με τα λόγια αυτά ο Αριστοτέλης στην επιθανάτια κλίνη του αρχίζει, σύμφωνα με το "Liber de pomo", το τελευταίο μάθημά του, μια τελευταία προτροπή επί φιλοσοφίαν. Το "Liber de pomo", το οποίο μεταφράζεται και σχολιάζεται εδώ, είναι ένα λατινικό κείμενο του 13ου αιώνα -ιδιαίτερα διαδεδομένο κατά τον Μεσαίωνα και σχεδόν άγνωστο στις μέρες μας- στο οποίο αποτυπώνεται μια άκρως ενδιαφέρουσα εικόνα του μετασχηματισμένου Αριστοτέλη τ...

Η πραγματεία αυτή του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου του 20ού αιώνα, που συντάχθηκε λίγο χρόνο μετά την ολοκλήρωση του κύριου έργου της μεσοΰστερης περιόδου του στοχασμού του, των "Συμβολών στη φιλοσοφία" (1936-1938), συνίσταται σε μία εξονυχιστική και εμβριθέστατη ερμηνεία του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου Β΄ των Φυσικών του Αριστοτέλη. Η βαρύτητα της ερμηνείας τούτης διαφαίνεται ήδη από το γεγονός ότι ο Heidegger δηλώνει ευθύς εξ αρχής ότι θεωρεί το έργο αυτό του Αριστοτέλη "το κρυφό βιβλίο αναφοράς όλης της δυτικής φιλοσοφίας". Αντικείμενο της χαϊντεγκεριανής ερμηνείας είν...