Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πολλά βιβλία έχουν γραφτεί για την Μικρασιατική Εκστρατεία στην στρατιωτική και πολιτική της όψη. Τα περισσότερα περιέχουν κατά κανόνα διαξιφισμούς και αντιπαραθέσεις όχι μόνο στο γενικό πλαίσιο των Βενιζέλου/Κωνσταντίνου, αλλά και στο επίπεδο στρατιωτικών ηγετών και πολιτικών υπευθύνων. Μια αξιοπρόσεκτη εξαίρεση είναι το παρόν βιβλίο. Ο συγγραφέας συμμετείχε ως απλός πολεμιστής και υπέστη όλες τις κακουχίες μέχρι και την τελική αιχμαλωσία, μόλις διαφεύγοντας τον θάνατο. Πουθενά δεν υπάρχει πικρία, μεμψιμοιρία, παράπονο ή οργή προς συμπολεμιστές και ανωτέρους του. Αναγνω...

Ιστορικός που θα πραγματευθή το θέμα αυτό δεν γεννήθηκε ακόμη. Όλοι εμείς που ζούμε, και που ο καθένας μας έπαιξε κάποιο ρόλο στο δράμα της Μικρασιατικής Εκστρατείας, είτε από τα παρασκήνια, είτε πάνω στη σκηνή, δεν μπορούμε να λογαριαστούμε ως μάρτυρες ανεπηρέαστοι. Γιατί όλοι ζήσαμε τα χρόνια αυτά κλεισμένοι μέσα στο κάστρο των πολιτικών μας φρονημάτων και είδαμε τα γεγονότα με τα γυαλιά που θέλαμε να φορούμε. [...] Οι ευθύνες δεν ανήκουν μονοπωλιακά, στην μία μόνο παράταξη ή στην άλλη. Όλοι μας έχουμε τις ευθύνες μας, αδιάφορο αν μας τις ενέπνευσαν ο αγνός ενθουσιασμός,...

Διατί απέτυχον αι προσπάθειαί μου κατά το χρονικόν διάστημα 1920-22 προς αποτροπήν της καταστροφής". Ο συγγραφέας ζώντας από πολύ κοντά την κατάσταση κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία -αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Στρατού από τον Μάρτιο του 1921 έως τον Νοέμβριο του ιδίου έτους- προσπαθεί να συντελέση στον καταλογισμό των ευθυνών και στην αποκάλυψι των πραγματικών αιτιών της κατάστροφης. Περιλαμβάνει χάρτες και σχεδιαγράμματα μαχών.

Ο Βασίλης Βασιλικός λαμβάνει το 1971 στο Παρίσι, όπου βρισκόταν αυτοεξόριστος από το 1967, έναν συστημένο φάκελο από τον πατέρα του, Νίκο: "Ήταν το ημερολόγιο που σε λίγο θα διαβάσεις, αναγνώστη. Ο πατέρας μου, θυμόμουν, είχε αναφερθεί κάνα δυο φορές σε αυτό. Ότι είχε κρατήσει ημερολόγιο από τη Μικρασιατική Εκστρατεία... Και να τώρα το κρατούσα στα χέρια μου, σε δερματόδετο παραλληλόγραμμο λεύκωμα, χειρόγραφο, καθαρό, αντιγραμμένο από τις σημειώσεις του στο μέτωπο... Επηρεασμένος από το ημερολόγιο του πατέρα μου, βάλθηκα να μελετώ τα πρακτικά της Δίκης των Εξ που μου είχε χ...

Προσωπική μαρτυρία του Κωνσταντίνου Αμπατζή από τα Βουρλά της Μ. Ασίας, που έζησε τη φρίκη των ταγμάτων εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού) μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Στην Σμύρνη μας μετρήσανε χιλιάδες δέκα πέντε, στην Μαγνησιά όταν φτάσαμε μείναμε μόνο πέντε... Στης Μαγνησιάς μέσ' στα βουνά, κάτσε γκιαούρ' βγάλε παρά τα δόντια μας εβγάζανε νερό για να μας δώσουν συνεννοημένοι ήτανε για να μας θανατώσουν...

Η έκδοση του πέμπτου τόμου της "Εξόδου" ολοκληρώνει ένα ερευνητικό και εκδοτικό πρόγραμμα του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, το οποίο αποτέλεσε τον κεντρικό άξονα της επιστημονικής λειτουργίας του ιδρύματος για περισσότερο από μισό αιώνα. Οι μαρτυρίες της Εξόδου αποτελούσαν το τελευταίο κεφάλαιο του ερωτηματολογίου με βάση το οποίο συγκροτήθηκε το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης του Κέντρου, η μνημειώδης αυτή συλλογή προφορικής ιστορίας, η οποία δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη και παλαιότερη στην Ελλάδα άλλα και μία από τις σημαντικότερες στην Ευρώπη. Έτσι, η Έξοδος, οι συνθήκες υπ...

Η έκδοση έρχεται να προστεθεί στους προηγούμενους τρείς τόμους της Εξόδου στους οποίους αποθησαυρίζονται μαρτυρίες του ελληνορθόδοξου πληθυσμού από τα δυτικά παράλια, την κεντρική και νότια Μικρασία και τον Μεσόγειο Πόντο. (=α. Η έξοδος, τόμος Α: Μαρτυρίες απο τις επαρχίες των Δυτικών Παραλίων της Μικράς Ασίας, Πρόλογος: Γ.Τενεκίδης, Εισαγωγή, επιλογή κειμένων, επιμέλεια: Φ.Δ.Αποστολόπουλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών ΣΠουδών 1980, β. Η εξοδος, τόμος Β: Μαρτυρίες από τις επαρχίες της Κεντρικής και Νότιας Μικρασίας, Εισαγωγή, εποτπεία Π.Μ.Κιτρομηλίδης, επιμέλεια Γ.Μουρέλος...

[...] Οι διαστάσεις του εγχειρήματος μπορούν να γίνουν αντιληπτές αν αναφερθούν ορισμένα ποσοτικά στοιχεία. Από τους 2.163 οικισμούς που εντόπισε η έρευνα στη Μικρά Ασία, περισσότεροι από τους μισούς, δηλαδή 1.454 βρίσκονταν στον Πόντο. Από αυτούς ερευνήθηκαν τελικά 195 επειδή για τους υπόλοιπους δεν βρέθηκαν πληροφορητές. Αυτοί οι 795 οικισμοί είναι εγκατεσπαρμένοι στην αχανή έκταση του Μικρασιατικού Πόντου που εκτείνεται ανατολικά της Παφλαγονίας κατά μήκος της ακτής της Μαύρης Θάλασσας έως τα βάθη της Μικρασιατικής χερσονήσου, στην περιοχή που το Κέντρο Μικρασιατικών...

Ζωντανή μαρτυρία σε μυθιστορηματική μορφή ενός Έλληνα στρατιώτη, του Γεώργιου Χαΐρη, που πολέμησε στη Μικρά Ασία από το 1919 έως και το 1922. Είναι η ιστορία ενός νέου ανθρώπου που ενώ ζούσε ήσυχα στο χωριό του, στη Ρούμελη, βρέθηκε να πολεμά στα βάθη της Τουρκίας καταλαβαίνοντας στην πορεία τη ματαιότητα του πολέμου αυτού. Είναι μια δραματοποιημένη αφήγηση, που στο περιθώριο της επίσημης ιστορίας, μάς μεταφέρει βιωματικά στην ατμόσφαιρα μιας εποχής. Ένας απλός άνθρωπος γίνεται πρωταγωνιστής της δικής του ιστορίας, ένας τραγικός αντιήρωας στη δίνη ενός τραγικού πολέμου, μια...

Το ημερολόγιο του Απόστολου Ρόκου δεν είναι μόνο κατάθεση ψυχής, ντοκουμέντο ιστορικό. Είναι ταυτόχρονα ένα πρίσμα που στην κάθε του πλευρά και σ' όλες μαζί σκιαγραφείται ο χαρακτήρας, το ήθος του συγγραφέα. Ξεφυλλίζοντάς το, σελίδα τη σελίδα έχουμε μπροστά μας όχι μόνο έναν άντρα όμορφο αλλά και ένα λοχία του βαρύ πυροβολικού γεμάτο θάρρος και υπευθυνότητα, χωρίς ίχνος εγωισμού ή αυταρχισμού που συνήθως συνυπάρχουν με την εξουσία.

Το "Ημερολόγιο ενός Αγρινιώτη λοχία", που μέσα από τη λιτή, ανεπιτήδευτη, πλην ζωντανή, άμεση και οξυδερκή περιγραφή του, φανερώνει προσόντα που θα ζήλευε ένας σύγχρονος ανταποκριτής πολέμου. Πέρα από τη λεπτομερή παράθεση της πορείας και των περιπετειών του ελληνικού στρατού, από τον Μάρτιο του 1921 μέχρι τον Αύγουστο του 1922, μέσα από το "Ημερολόγιο" φανερώνεται το ηρωικό φρόνημα και η αυτοθυσία των στρατιωτών, αλλά και η καθημερινή κριτική για τα θανάσιμα λάθη που έγιναν από ελληνικής πλευράς, η απουσία συντονισμού και η ανοργανωσιά, η τρομοκρατικά πεσμένη ψυχολογική κα...

Στο πόνημα αυτό, που αποτελεί συνέχεια ενός παρομοίου εκδοθέντος προ πενταετίας με τίτλο "Τα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών και δευτεραγωνιστών της Μικρασιατικής Εκστρατείας", παρουσιάζονται, κατ' αλφαβητική σειρά, όσα ημερολόγια ή απομνημονεύματα κατώτερων αξιωματικών και οπλιτών που αφορούν την Μικρασιατική Εκστρατεία έχουν εκδοθεί και υπάρχουν στη συλλογή του συγγραφέα. Η συλλογή αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί πλήρης αφού η συλλεκτική σκαπάνη κάθε τόσο φέρνει στην επιφάνεια κάποιο άγνωστο ημερολόγιο ή απομνημόνευμα ενώ όλο και κάποιο κιτρινισμένο χειρόγραφο ενός άσημου σ...

Στις επιχειρήσεις της Μικράς Ασίας, τον Μάιο του 1921, ο Ανδρέας, πρίγκηπας της Ελλάδος, ανέλαβε την διοίκηση της 12ης Μεραρχίας και εν συνεχεία ανέλαβε την αρχηγία του Β΄ Σώματος Στρατού κατά τις επιχειρήσεις στον Σαγγάριο, όπου γράφτηκαν μερικές από τις λαμπρότερες σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας οι οποίες μαρτυρούν τον ηρωϊσμό και την αντοχή του Ελληνικού Στρατού. Τον Αύγουστο του 1921 ο Ανδρέας ήρθε σε αντίθεση με τη διοίκηση της στρατιάς και αργότερα κατηγορήθηκε για απείθεια, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια υπερορία και έκπτωση από τον βαθμό του. Το παρόν βιβλ...

Στον παρόντα τόμο εμπεριέχονται επιστολές και άλλο αρχειακό υλικό με επίκεντρο τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η αλληλογραφία διεξάγεται μεταξύ ενός μαχητή και μιας νεαράς Ελληνίδας, μόνιμης κατοίκου Κωνσταντινουπόλεως και τουρκικής υπηκοότητας. Για την επικοινωνία των δύο νέων μεσολάβησε ο "Σύνδεσμος των Ελληνίδων Κωνσταντινουπόλεως", στο πλαίσιο του οποίου συστήθηκαν και ομάδες γνωστές ως "Αδελφές Στρατιώτου", με βασικό προσανατολισμό τη συμπαράσταση στους στρατευμένους. Η παραστατικότητα με την οποία περιγράφονται τα γεγονότα, η προβολή εικόνων και ο τρόπος σκέψης και έκφρασ...

Ένας απλός μα ρομαντικός φαντάρος, που έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία το 1919-1922, σκιαγραφεί με ευαισθησία ψυχής όχι μόνο τη δίνη και την τραγικότητα εκείνου του πολέμου, αλλά παράλληλα και τις ευχάριστες πτυχές του. Μ' έναν απαράμιλλο λυρισμό περιγράφει τα μέρη της Ανατολής που για πρώτη φορά επισκέπτεται, όπως τις φυσικές ομορφιές, τα τοπία, τις πόλεις, τα χωριά, τους κατοίκους, τα ήθη κι έθιμα, ως άλλος «περιηγητής», που με μια φωτογραφική μηχανή τσέπης και το αμπρί του για εμφανιστήρι, κατόρθωσε ν' απαθανατίσει όλ' αυτά, μα δυστυχώς ελάχιστες φωτογραφίες διασ...

Για ογδόντα περίπου χρόνια το αξιόλογο αυτό βιβλίο παρέμενε ανυπόγραφο. Κυκλοφόρησε το 1923, ένα χρόνο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, και την επόμενη χρονιά έκανε και δεύτερη έκδοση, καθώς αφηγούνταν σε λογοτεχνική γραφή, εν είδει ημερολογίου, τη συγκλονιστική περιπέτεια ενός Έλληνα αξιωματικού στα βάθη της Ανατολίας. Περιέγραφε τις συνθήκες κράτησης των αιχμαλώτων στο Ντενιζλί, στο Ντινάρ, στο Ακ Σεχίρ, στο Ικόνιο, στην Καισάρεια. Αποκάλυπτε τις σκληρές όψεις του πολέμου. Εξαπέλυε δριμεία κριτική εναντίον των υπαιτίων και, ταυτόχρονα, εξέφραζε με ενάργεια το σκεπτικισμό...

Οι εκδόσεις "Συλλογές" στην προσπάθειά τους να διασώσουν από τη λαίλαπα της αδιαφορίας για ιστορική μνήμη, κάθε χρήσιμο κείμενο, έχουν δημιουργήσει μια σειρά βιβλίων υπό τον τίτλο: "Κείμενα Τεκμήρια Ιστορίας", χωρίς ιδιαίτερες φιλοδοξίες εκτός αυτής της εξυπηρέτησης των φιλομαθών. Στα παραπάνω πλαίσια εντάσσουμε και το παρόν βιβλίο το οποίο εκτός από "Λεύκωμα Προσφιλών Αναμνήσεων" είναι μια μεγάλη πηγή πληροφοριών, σχετικών με τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ο συγγραφέας του ημερολογίου, λοχαγός Αρβανίτης Δημήτριος, λες και γνώριζε την τύχη του γραπτού του, είχε φροντίσει, σ...

[...]Πέρα από τη συναισθηματική αξία του χειρογράφου (μας δωρίθηκε από την κόρη του συγγραφέα, την αείμνηστη μαία Ελένη Πιπερίδου) θα πρέπει να το θεωρήσουμε ένα πραγματικό κειμήλιο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Περιέχει καταγραφές που αφορούν τη ζωή κοινοτήτων που κράτησαν άσβεστη την ελληνική ταυτότητα και την ορθόδοξη πίστη σε ένα περιβάλλον εχθρικό, πολλές φορές μάλιστα ιδιαίτερα επιθετικό απέναντί τους. Κοινοτήτων που κατάφεραν όμως να επιβιώσουν στο χώρο αυτό με πληθυσμούς ετερόδοξους, με διαφορετική εθνική και πολιτισμική ταυτότητα.[...] (από τον πρόλογο του βιβλ...