Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Τα σύμμεικτα που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο δεν αναλύουν εξαντλητικά ούτε εξετάζουν συνολικά την ποιητική παραγωγή της υστεροβυζαντινής εποχής και της τουρκοκρατίας. Άλλος είναι ο σκοπός του συγγραφέα τους. Μέσα από τις προσωπικές-επιλεκτικές αναγνώσεις του και τις φιλολογικές προσεγγίσεις του σε χαρακτηριστικά κείμενα, παρέχει στον αναγνώστη μια δειγματοληπτική, αλλά συνάμα ουσιαστική εικόνα των γραμμάτων μας αυτών των περιόδων του ελληνισμού. Ωστόσο, δεν είναι ανεπηρέαστες οι επιλογές του Πετρόπουλου από το γεγονός ότι πρόσφατα συμπληρώθηκαν 550 χρόνια από την Άλωση της...

Το σύνολο σχεδόν των αυτοτελών νόμων του Λέοντος σώζεται στη "Συλλογή των 113 Νεαρών", ένα έργο που ως προς τις συνθήκες της γενέσεώς του και τη δομή του προκαλεί ατέλειωτες σuζητήσεις μεταξύ των ιστορικών του βυζαντινού δικαίου. Με βάση την επί πολλά χρόνια προσωπική ενασχόλησή του με το κείμενο των Νεαρών, λαμβάνοντας υπόψη και τα πορίσματα πρόσφατων ερευνών γύρω από το νομοθετικό έργο των Μακεδόνων αυτοκρατόρων, δίδει ο συγγραφέας του βιβλίου στην εισαγωγή απαντήσεις σε πολλά από τα ερωτήματα που η "Συλλογή" προκαλεί. Το ύφος των Νεαρών, που κατά την κρατούσα άποψη γράφτ...

Η περίοδος του 12ου και 13ου αιώνα θεωρείται από τους περισσότερους γραμματολόγους ως μεταβατική περίοδος στη χριστιανική γραμματεία και την εκκλησιαστική ζωή. Είναι η εποχή κατά την οποία η μέχρι τότε συμπιληματική και εγκυκλοπαιδική προσέγγιση της εκκλησιαστικής παράδοσης φθάνει στην κορύφωσή της, ενώ παράλληλα αρχίζουν να εμφανίζονται νέες τάσεις ερμηνευτικής της προσέγγισης, οι οποίες θυμίζουν την εποχή του 3ου και 4ου αιώνα. [...] (από το προλογικό σημείωμα του βιβλίου)

[...] Η πραγματεία "Περί Ψυχής"του Νικήτα Στηθάτου αποτελεί ένα έργο-κλειδί για την κατανόηση του υλικού ενός θεματολογίου που απασχολούσε ιδιαίτερα τη βυζαντινή διανόηση, όπως η δημιουργία των αγγέλων, του ορατού κόσμου και των ανθρώπων, η ουσία της ψυχής και η κατάσταση της μετά τον θάνατο του σώματος. Με γνώση των Γραφών και της προγενέστερης θεολογικής γραμματείας ο Νικήτας Στηθάτος προσδιορίζει την άυλη φύση των αγγέλων ως προς τους ανθρώπους και την υλική τους ως προς τον Θεό, το περιγραπτό, το αόρατο, το νοερό και αθάνατο κλπ., ιδιότητες που εδόθησαν προς αυτούς κατά...

Η "Αφήγησις Λιβίστρου και Ροδάμνης" είναι το εκτενέστερο, αφηγηματικά πολυπλοκότερο και ποιητικά αρτιότερο από τα οκτώ σωζόμενα έμμετρα ερωτικά-ιπποτικά μυθιστορήματα της υστεροβυζαντινής εποχής. Γραμμένο στα μέσα του 13ου αιώνα στην αυλή των Λασκαριδών αυτοκρατόρων της Νίκαιας, αντανακλά μια νέα τάση στη βυζαντινή λογοτεχνία, όπου παντρεύονται με πειραματικό τρόπο το παραδοσιακό και το νεωτερικό. Ο ανώνυμος πια για μας ποιητής χρησιμοποιεί όλα τα τεχνάσματα της ελληνιστικής και βυζαντινής μυθοπλασίας, αξιοποιώντας ταυτόχρονα μοτίβα και τεχνικές τόσο των γαλλικών μεσαιωνικώ...

Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (100-178 μ.Χ.), φημισμένος γεωγράφος της αρχαιότητας, συνέγραψε την "Γεωγραφικήν υφήγησιν", έργο πρωτοποριακό που επηρέασε καθοριστικά την εξέλιξη της γεωγραφικής και χαρτογραφικής επιστήμης μέχρι τον Μεσαίωνα και τους Νέους Χρόνους. Σε αντίθεση όμως με τα σχόλια σε άλλα έργα του Πτολεμαίου που έχουν μελετηθεί επαρκώς, τα κείμενα (επώνυμα και ανώνυμα) που αποτελούν την εξηγητική παράδοση της "Γεωγραφικής υφηγήσεως" απασχόλησαν τους μελετητές μόνο ευκαιριακά και παρέμειναν αδημοσίευτα. Στο βιβλίο αυτό μελετάται η επώνυμη εξηγητική παράδοση του έργου, δη...

Τετάρτη 29 Μαρτίου 1430: η Θεσσαλονίκη, η πρωτεύουσα του Βορρά, μετά από επτά συναπτά έτη βενετικής κατοχής πέφτει στα βάρβαρα χέρια του Τούρκου κατακτητή. Η άλωση αυτή υπήρξε απότοκος της βενετοκρατίας, που είχε προηγηθεί. Για την παράδοση της πόλης στους Βενετούς και τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν πολύτιμες πληροφορίες μας δίνει ο Συμεών, αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (1416/17-1429), ο οποίος από το 1422 και έπειτα καταγράφει όσα συνέβησαν στην πόλη, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα παθήματά του. Για την τελευταία άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους τον Μάρτιο...

Στο βιβλίο περιγράφονται η άνοδος των Κομνηνών -του Αλεξίου και του αδελφού του Ισαακίου- στην εξουσία του Βυζαντινού κράτους, οι μακροχρόνιοι πόλεμοι του Αλεξίου με τους εχθρούς από τη Δύση και την Ανατολή, οι κατά καιρούς συνωμοσίες και δολοπλοκίες εναντίον του αυτοκράτορος, η διπλωματία του και η ικανότητά του να προσεταιρίζεται εχθρούς και να διαιρεί τους συμμάχους, η αυστηρή αντιμετώπιση των αιρέσεων, ιδιαίτερα των Βογομίλων, οι σχέσεις και οι διαξιφισμοί του με την Εκκλησία, η αρρώστια και οι σπαρακτικές στιγμές του θανάτου του και ο αγώνας της διαδοχής. Η "Αλεξιάς"...

[...] Ο Πλήθων είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και ταυτόχρονα ελκυστικές μορφές της πρώιμης Αναγέννησης. Εκπροσωπεί τις αναγεννησιακές τάσεις της περιόδου των Παλαιολόγων και την επιρροή τους στην μεγάλη Αναγέννηση στην Ιταλία, ανανεώνει και μετοχετεύει τις φιλοσοφικές σκέψεις του (Νέο-) Πλατωνισμού σε ένα δικό του σύστημα, και από την άλλη μεριά είναι ένας πρόδρομος της νεοελληνικής πολιτικής και πολιτισμικής συνείδησης. Γι' αυτό μπορούμε να τον ονομάσουμε (παραφράζοντας μια έκφραση του Woodhouse) τον τελευταίο των αρχαίων και τον πρώτο των νέων Ελλήνων. Στη «Νόμων Σ...

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται οι ανακοινώσεις που παρουσιάστηκαν στο διεθνές συνέδριο με τίτλο: "Η πρόσληψη της αρχαιότητας στο βυζαντινό και νεοελληνικό μυθιστόρημα". Το συνέδριο αυτό πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2001 και αποτέλεσε προϊόν της συνεργασίας των τομέων Κλασσικών και Βυζαντινών - Νεοελληνικών Σπουδών του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

[...] Αντικείμενο της προκείμενης εργασίας είναι η εξέταση της χειρόγραφης παράδοσης και η κριτική έκδοση της μετάφραση του ψευδοαυγουστίνειου έργου "Soliloquia animae ad deum" από τον Δημήτριο Κυδώνη. Για μια ολοκληρωμένη μελέτη, ωστόσο, αυτής της μετάφρασης πρέπει να συνεκτιμηθεί το πνευματικό κλίμα της εποχής εκείνης αφενός και αφετέρου η συνολική λατινική παιδεία και μεταφραστική δραστηριότητα του βυζαντινού λογίου, καθώς και οι θεωρητικές του απόψεις όσον αφορά τους δυτικούς Πατέρες. Δεδομένου, εξάλλου, ότι η πολιτική δραστηριότητα του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη...