Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σκοπός του ανά χείρας συλλογικού τόμου είναι να καταδείξει, μέσα από παλαιότερα και νεότερα παραδείγματα, τους δεσμούς, φανερούς ή λανθάνοντες, που αναπτύσσονται ανάμεσα στη λογοτεχνία και την κριτική όταν ασκούνται από το ίδιο πρόσωπο. Κριτικοί λογοτεχνίας και πανεπιστημιακοί αναλαμβάνουν, μέσα από το πρίσμα παρόμοιων αναρωτήσεων, να μας επανασυστήνουν παλαιότερους συγγραφείς μας. Και συγκεκριμένα: ο Βαγγέλης Αθανασόπουλος τον Κωστή Παλαμά, η Βενετία Αποστολίδου τον Δημήτρη Χατζή, ο Γιώργος Αράγης τον Τέλλο Άγρα, ο Ευριπίδης Γαραντούδης τον Τάκη Σινόπουλο, ο Δημήτρης Δημη...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια επιλογή από τις ανακοινώσεις του συνεδρίου με θέμα "Η διδασκαλία της λογοτεχνίας" που έγινε στο Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο του Σεριζί της Γαλλίας στις 22-29 Ιουλίου 1969. Τα πλήρη πρακτικά εξέδωσε το 1971 ο Plon. Εδώ ακολουθούμε την έκδοση De Boeck-Duculot του 1981, με μια διαφορά. Δεν περιλάβαμε την εισήγηση της Claudette Delhez - Sarlet, "Ιστορία της λογοτεχνίας και εκπαίδευση", γιατί κρίναμε ότι οι ειδικού χαρακτήρα παρατηρήσεις της για τη βιβλιογραφία της ιστορίας της γαλλικής λογοτεχνίας, δεν θα ενδιέφεραν άμεσα τον Έλληνα αναγνώστη.

"Αν τοποθετήσουμε ένα μυθιστόρημα σε έναν ιδεατό πυρηνικό αντιδραστήρα, θα παρατηρήσουμε ότι θα διασπαστεί στα επιμέρους στοιχεία του: Τους χαρακτήρες, το μύθο, την πλοκή και σε άλλα δευτερότερα..." Τα στοιχεία αυτά που το συνιστούν αποτελούν το βασικό πυρήνα της εργασίας του Γιώργου Λεονάρδου, ο οποίος, αξιοποιώντας τις εμπειρίες και τις προσωπικές εξομολογήσεις μεγάλων διαχρονικών συγγραφέων καθώς και σύγχρονων δημιουργών βιβλίων μπεστ-σέλερ, ακουμπά σε θέματα που σπάνια παρουσιάζονται ολοκληρωμένα στο πλατύ κοινό. - Πώς μπορώ να γράψω ένα μυθιστόρημα; - Από πού μπορ...

Το βιβλίο αυτό, μια εικοσαετία μετά την πρώτη του κυκλοφορία, διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του για όσους σκέφτονται τη λογοτεχνία ως υπόθεση της εκπαίδευσης. Η εστίαση του συγγραφέα μετακινείται ουσιαστικά από τη χρήση της λογοτεχνικής θεωρίας (με σταθερή πάντοτε μέριμνα για τις ανάγκες ενός κοινού διδασκόντων και διδασκομένων) στη θέση και την αξιοποίηση της λογοτεχνίας μέσα σ' ένα αναλυτικό πρόγραμμα για τη Μέση και, κυρίως, την Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση. Το έργο αυτό, μεταφρασμένο στη γλώσσα μας, μπορεί να θεωρηθεί, ένας αντιπροσωπευτικός κρίκος αποσπασμένος από τ...

Η υιοθέτηση των λέξεων "ερωτικός", "ερωτισμός", με τη σημασία που εννοούμε σήμερα, τοποθετείται μάλλον στα τέλη του 19ου αιώνα, από το 1881 και μετά, την εποχή που η απελευθέρωση των εκφραστικών μέσων, ο πλούτος και η διάδοσή τους μας οδήγησαν στην ανάγκη ταξινόμησης της λογοτεχνικής παραγωγής. Το "ερωτικός" καταχωρίστηκε τότε ανάμεσα στα συνώνυμα "χυδαίος", "ακόλαστος", "άσεμνος", "απρεπής", "πορνογραφικός", κλπ. Θα πρέπει να προστεθεί ο χαρακτηρισμός "υβριστής των χρηστών ηθών", που δεν είναι σημερινός, αλλά χρονολογείται από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, εποχή κατά την οποία...

Ο εικοστός αιώνας γνώρισε την άνθηση της κριτικής της λογοτεχνίας. Μιας λογοτεχνίας πάνω στη λογοτεχνία. Στα δέκα κεφάλαια του παρόντος βιβλίου, ο Jean - Yves Tadie διερευνά τους ζωντανούς άξονες της σύγχρονης κριτικής: τον ρωσικό φορμαλισμό, τις μεγάλες γερμανικές συνθέσεις, τη Σχολή της Γενεύης με τη σπουδή της συνείδησης, την κριτική του φαντασιακού, την ψυχανάλυση, την κοινωνιολογία, τις σχέσεις μεταξύ γλωσσολογίας και λογοτεχνίας, τη σημειωτική, τη γενετική, την ποιητική. Αλλά κάθε τύπος κριτικής είναι επίσης έργο ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας πανεπιστημιακών. Ο συγγραφέ...

[...]Η λογοτεχνία είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη γλώσσα και με την κοινωνία. Αποτελεί ένα πεδίο, το οποίο, όπως γράφει ο Ελύτης αναφερόμενος στην ποίηση, "συγκεφαλαιοί την πολιτείαν, αντανακλά το φως πάσης ιστορικής εποχής". Aποτελεί έναν από τους φορείς της συλλογικής μνήμης και συνείδησης της κοινωνίας και εκφράζει όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστα την αυτοσυνειδησία της. Ως πολιτισμικό σύστημα δεν αποτελεί "περιθωριακή και επουσιώδη πλευρά της ζωής μας", αντιθέτως συνιστά το πεδίο όπου διαρθρώνεται η σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο. Όπως κάθε λογοτεχνία έτσι και η νεοελληνική,...

Η υπερπαραγωγή θεωρητικού λόγου για τη λογοτεχνία και τις γραμματολογικές σπουδές, ιδίως από τη δεκαετία του 1960 και εξής, προσέφερε μεν μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, διαμόρφωσε όμως ένα τοπίο όπου δεν μπορεί κανείς να προσανατολιστεί αν αγνοεί τους βασικούς οδοδείκτες, τα κείμενα δηλαδή που αποτέλεσαν την αφετηρία των περισσότερων θεωρητικών αναζητήσεων. Το παρόν "Ανθολόγιο" του K. M. Newton αποτελεί μια συλλογή τέτοιων θεμελιωδών κειμένων: ξεκινώντας από τις συμβολές του Ρωσικού Φορμαλισμού, της Νέας Κριτικής και της Ερμηνευτικής, ο Newton παρακολουθεί την επίδραση π...

Στην Ιλιάδα παρατηρούμε δύο τρόπους αφήγησης. Ο πρώτος εμφανίζεται όταν ο Όμηρος περιγράφει την ασπίδα του Αχιλλέα: πρόκειται για μια ολοκληρωμένη φόρμα στην οποία ο Ήφαιστος έχει απεικονίσει όλα όσα γνώριζε για μια πόλη, τις γύρω αγροτικές περιοχές, τους πολέμους, τις ειρηνικές της τελετουργίες. Ο άλλος τρόπος εκδηλώνεται όταν ο ποιητής δεν κατορθώνει να πει πόσοι και ποιοι ήταν οι Αχαιοί πολεμιστές: τότε ζητά βοήθεια από τις μούσες αλλά αναγκάζεται να περιοριστεί στον λεγόμενο κατάλογο των πλοίων, ο οποίος ολοκληρώνεται με ένα «και τα λοιπά». Αυτός ο δεύτερος τρόπος παρ...

Βασισμένη στο μοντέλο του λογοτεχνικού πεδίου του Πιερ Μπουρντιέ, έτσι όπως περιγράφεται κατά κύριο λόγο στους "Κανόνες της τέχνης" (Εκδ. Πατάκη, 2006), η Πασκάλ Καζανοβά επιχειρεί εδώ να περιγράψει τη γένεση και τη δομή του παγκόσμιου λογοτεχνικού χώρου. Αυτή η "παγκόσμια πολιτεία των γραμμάτων" έχει τον δικό της μεσημβρινό του Γκρίνουιτς, που αποτελεί και το μέτρο της καινοτομίας και της νεωτερικότητας των έργων. Ο τρόπος πρόσβασης των συγγραφέων αλλά και των χωρών σ' αυτόν τον παγκόσμιο χώρο, οι στρατηγικές που υιοθετούν οι πρώτοι προκειμένου να περάσουν από την αφάνεια...

"... μια μεγάλη πολη από μαύρο ίασπι, που οι δρόμοι της, όμως, και τα παλάτια της είναι όπως όλων των πόλεων. Ωστόσο, τα πάντα σε αυτή την πόλη είναι πένθιμα και τυλιγμένα σε αιώνιο σκοτάδι... Εκεί βρίσκονται τοποθετημένες με μια μυστηριώδη τάξη οι κατοικίες ή οι τάφοι αυτού του θαυμαστού λαού που η οργή του Θεού έδεσε στα πλευρά της γης μας και του οποίου οι γιοι, μισοί δαίμονες και μισοί φαντάσματα, ταυτόχρονα ζωντανοί και νεκροί, είναι ανίκανοι να αναπαραχθούν αλλά και δεν έχουν το προνόμιο να πεθάνουν..." Πώς εμπνεύστηκε άραγε η Άνν Ράντκλιφ, η ιέρεια του κλασικού γο...