Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται συστηματική διαπραγμάτευση του εικονογραφικού κύκλου των Εωθινών ευαγγελίων στα χρόνια των Παλαιολόγων, εποχή κατά την οποία εξελίσσεται σημαντικά και ιστορείται στην πιο εκτεταμένη του μορφή. Στο Α' μέρος εξετάζονται κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο για τη δημιουργία του κύκλου. Τα ευαγγελικά κείμενα εξετάζονται λεπτομερειακά αφενός γιατί αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης των ζωγράφων για τη δημιουργία των εικονογραφικών θεμάτων του κύκλου, αφετέρου διότι ορισμένα επεισόδια περιγράφο...

Η παλαίφατη Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, στον ιστορικό Πόντο, ιδρύθηκε το 386 μ.Χ. από τους Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σοφρώνιο, οι οποίοι, σύμφωνα με την παράδοση, οδηγήθηκαν εκεί από τη χάρη της Παναγίας, βρίσκοντας σε υψόμετρο 1063 μέτρων την εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Βυζαντινοί αυτοκράτορες - κυρίως της δυναστείας των Κομνηνών - την προίκισαν με σπάνια κειμήλια και της έδωσαν σημαντικά προνόμια. Μετά τη Γενοκτονία των Ποντίων και τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, από το σύνολο των κειμηλίων, που φυλάσσον...

Η έκθεση παρουσιάζει έναν επώνυμο ζωγράφο του 15ου αιώνα, τον Άγγελο Ακοτάντο, που έζησε στη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Ένας πολύ σημαντικός αριθμός εικόνων με την υπογραφή Χειρ Αγγέλου έχει σωθεί, καθώς και η ιδιόχειρη διαθήκη του μέσα από την οποία προβάλλει η προσωπικότητα ενός ζωγράφου, που αποτελούσε εξέχον μέλος στην κοινωνία της εποχής του. Αναζητώντας τις απαρχές του ζωγράφου Άγγελου φωτίζουμε την τέχνη της Κωνσταντινούπολης γύρω στο 1400 μέσα από εικόνες και εικονογραφημένα χειρόγραφα και παρακολουθούμε τις μετακινήσεις των ζωγράφων από την πρωτεύουσα του Βυζαντίου στ...

It is hard to imagine a more distinguished group of contributors than the ones assembled here. The catalogue will stand apart from previous scholarship on this subject because it is focused specifically on Crete (and addresses) the kernel of the "Creten question": namely, how did the restless little socially mixed, commercially dynamic cities on the fringe of an island of peasant small-holders assume the artistic mantle of Constantinople and turn it into a Renaissance art-industry? This catalogue addresses that kernel through the person of Angelos. Angelos is the product of...

Θα πρέπει κατ' αρχάς να αποσαφηνιστεί ότι οι κάτοικοι και οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου δεν ανέφεραν τη λέξη "Βυζάντιο". Ίσως τη χρησιμοποιούσαν όταν επρόκειτο να περιγράψουν την αρχαία πόλη του Βυζαντίου, την οποία είχαν ιδρύσει οι Μεγαρείς στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται η Κωνσταντινούπολη. Μέχρι το 1453 και την Άλωση της Πόλης η αυτοκρατορία τους ονομαζόταν Ρωμαϊκή. Ο όρος "Βυζαντινή Αυτοκρατορία" χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά έναν αιώνα αργότερα, το 1557, από το Γερμανό ουμανιστή ιστορικό Ιερώνυμο Βολφ, στο μνημειώδες έργο του Corpus Historiae Byzantinae, με το οποίο...

Ένα οδοιπορικό στις ιστορικές μικρές εκκλησίες της νοτιοανατολικής Αττικής που βρίσκονται στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής - μιας περιοχής που, τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει επίκεντρο ενδιαφέροντος από πολλές απόψεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη: οικονομική, οικιστική, δημογραφική αλλά και πολιτιστική. Στις σελίδες του λευκώματος καταγράφονται και παρουσιάζονται τριάντα πέντε εκκλησάκια-μνημεία της Μεσοβυζαντινής, της Υστεροβυζαντινής και κυρίως της Μεταβυζαντινής (μετά την Άλωση) περιόδου, καθώς και αρκετές νεότερες εκκλησίες της Μεταβυζαντ...

Οι βυζαντινοί ζωγράφοι κατάφεραν μέσα σε δόξα να ιστορήσουν το διαχρονικό, να φέρουν στο παρόν τα πριν και τα επέκεινα. Η ζωγραφική τους εκόσμησε τους περικαλλείς ναούς της αυτοκρατορίας, γεφυρώνοντας το χάσμα της εικονομαχίας με τέχνη ελληνική. Με την πτώση του πολιτιστικού μας κέντρου το 1453, την άλωση της Κωνσταντινούπολης, προστίθεται ένα νέο ρήγμα στην ιστορία μας. Πολλοί άνθρωποι του πνεύματος και των τεχνών εγκαταλείπουν την σκλαβωμένη από τους Τούρκους Πατρίδα και καταφεύγουν σε μέρη περισσότερο ελεύθερα, στην Κρήτη, στην Βενετία και αλλού. Είτε μένοντας εκεί είτε...

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...

[...] Το βιβλίο αυτό, καρπός μακροχρόνιας μελέτης και εντρύφησης στο αντικείμενο που πραγματεύεται, αποτελεί τη διδακτορική μου διατριβή που εγκρίθηκε μετά πολλών επαίνων από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επίσης θεωρώ ότι το έργο αυτό απευθύνεται σε όλους όσους ενδιαφέρονται να γίνουν κοινωνοί της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, η οποία αποτελεί ένα σπουδαίο τμήμα του ελληνικού πολιτισμού και συγκροτεί επιπλέον την πιο πρόσφατη πνευματική και καλλιτεχνική κληρονομιά μας. [...] (από τον πρόλογο της συγγραφέως)

Περιέχονται τα κείμενα: - Εισαγωγικό σημείωμα Ερμηνευτικός σχολιασμός - λεύκωμα έργων - Ιωάννης Βαπτιστής - Σλάβα - Βαπτιστής Φλεγόμενος - Παναγία η Περιχωρούσα - Παντοκράτορας / Χρονοκράτορας - Παλαιός των Ημερών - Άκρα Ταπείνωση - Χριστός Πάσχων - Ησυχαστής Λόγος - Αποκαθήλωση - Ταφή - Κρίση - Μαρία - Πειρασμός - Παρόν

Τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης των Μεταβυζαντινών Συλλογών του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου συνδυάζονται με μια μουσειολογική καινοτομία που αφορά την παρουσίαση της πρόσληψης του βυζαντινού πολιτισμού από τους σύγχρονους καλλιτέχνες. [...] Έχει ενδιαφέρον να παρουσιαστεί το πώς δημιουργείται, ισχυροποιείται, χαλυβδώνεται, αμύνεται κι επιτίθεται ενίοτε το ελληνικό κράτος, οργανώνοντας την εθνική του συνείδηση και μέσα από την υποδοχή του βυζαντινού ιστορικού χρόνου, και αντίστοιχα το πώς αντανακλάται το γεγονός αυτό στην εικαστική παραγωγή. Πιστεύω πως η περίοδος τ...

Η τέμπερα του αυγού είναι τεχνική γνωστή από την αρχαιότητα και υπηρέτησε με επιτυχία την προσπάθεια των καλλιτεχνών να εκφράσουν τις ζωγραφικές ανησυχίες και τα οράματά τους. Στο βιβλίο αυτό καταγράφεται η πολυετή πείρα του Γ. Κόρδη, από τη χρήση της τέμπερας του αυγού, την οποία μετά από πολλές δοκιμές και εργαστηριακή έρευνα συνδυάζει με ορισμένου τύπου υποζωγράφιση. Επιχειρεί να δείξει πως η τεχνική αυτή, η οποία αποτελεί, προσωπική τεχνολογική πρόταση, μπορεί να συνδυαστεί με την παραδοσιακή - βυζαντινή τεχνοτροπία, καθιερωμένη από αιώνες στην επικράτεια του Ελληνι...

Στο ανά χείρας βιβλίο εξετάζεται το αυστηρού ρυθμού καλλιτεχνικό ρεύμα που κυριάρχησε στο Άγιον Όρος από το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα και το οποίο μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε "κρητική σχολή". Με αφορμή εικαστικά έργα της μονής Διονυσίου, η διερεύνηση του θέματος πραγματώνεται σε χωριστές ενότητες, όπου, παράλληλα με την εξέταση εικόνων αλλά και τοιχογραφιών, τίθεται προς ανάλυση σειρά ζητημάτων, σχετικών με τη στιλιστική τεκμηρίωση, τη χρονολόγηση, την απόδοση σε εργαστήρια ή καλλιτέχνες κ.α.

Το Δυτικό Ζαγόρι μετά την οθωμανική κατάκτηση της Ηπείρου στα 1430, αποτέλεσε ξεχωριστή ημιαυτοδιοικούμενη ενότητα. Από το 16ο αιώνα και εξής η περιοχή γνωρίζει μεγάλη πνευματική, οικονομική και οικιστική ανάπτυξη, που αποτυπώνεται και στο μεγάλο αριθμό ναών που κτίζονται και διακοσμούνται αυτή την περίοδο. Στο Δυτικό Ζαγόρι έχουμε συνολικά δέκα τοιχογραφημένα σύνολα του 16ου και 17ου αιώνα, που καλύπτουν περίοδο από το 1576 έως το 1672/73. Τα μνημεία του 16ου αιώνα είναι: 1. Η μονή Ευαγγελίστριας στο Καστράκι του Αγίου Μηνά (1576) 2. Ο Άγιος Νικόλαος στα Καλύβια Ελα...

[...] Η μελέτη της ιστορίας των Σλάβων γειτόνων μας για πολλά έτη αποτελούσε σκοτεινό σημείο, γι' αυτό και με την παρούσα μελέτη γίνεται μια απόπειρα ερμηνευτικής ανάλυσης και γενικότερης συστηματοποίησης των βυζαντινό/σλαβικών και μουσουλμανικών σχέσεων σε ένα χώρο που για χίλια και πλέον χρόνια διεδραμάτισε σπουδαίο πολιτισμικό και κοινωνικό ρόλο. Η μελέτη της ιστορίας των γειτονικών βαλκανικών λαών μαζί με την ιστορία των Τούρκων, των Αράβων και των Περσών, βοηθάει να εισαχθούμε σε μια ευρύτερη οπτική της ιστορίας, που περιλαμβάνει όλους τους ιστορικούς γείτονες της Χ...

Η έκθεση "Βυζάντιο 330-1453", που εγκαινιάστηκε στο Λονδίνο στις 21 Οκτωβρίου 2008 και άνοιξε τις πύλες της στο κοινό από τις 25 Οκτωβρίου 2008 έως τις 22 Μαρτίου του 2009, ήταν το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Royal Academy of Arts με το Μουσείο Μπενάκη. Η έκθεση αυτή κάλυψε την ιστορία 11 αιώνων ζωής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέσα από την τέχνη της με την επιλογή έργων από μια μεγάλη ποικιλία υλικών (ελεφαντόδοντο, σμάλτο, στεατίτης, μάρμαρο, χρυσός, ασήμι, περγαμηνή, ψηφιδωτό κ.ά.). Ο κατάλογος που τη συνόδευε έδωσε το πανόραμα της τέχνης αυτής καλύπτοντας όλες τις ε...

Οι εικόνες του ναού του Αγίου Δημήτριου έχουν να επιδείξουν θεματική και τεχνοτροπική πολυμορφία. Σε ό,τι αφορά στη θεματολογία τους παρατηρείται σταθερή προτίμηση στην απεικόνιση μεμονωμένων μορφών αγίων και στην απουσία πολυπρόσωπων αφηγηματικών παραστάσεων. Οι εικονιζόμενοι άγιοι προέρχονται από τον ευρύτερο χώρο της ορθόδοξης ανατολής (Κυριακή, Μαρίνα, Μηνάς, Γεώργιος) και κατέχουν σημαντική θέση στη λαϊκή θρησκευτική συνείδηση ως ιαματικοί (Παντελεήμων, Ερμόλαος, Κυριακή) ή ως στρατιωτικοί, προασπιστές της πίστης (Δημήτριος, Γεώργιος, Μηνάς). Είναι ενδεικτικό ότι για α...

Η μελέτη της ορθόδοξης εκκλησιαστικής χρυσοκεντητικής αποτελεί ένα σχετικά καινούργιο κλάδο της βυζαντινής αρχαιολογίας και τέχνης, ίσως από τους λιγότερο ερευνημένους, καθώς ο μεγαλύτερος αριθμός των κειμηλίων αυτών είναι δυστυχώς ακόμη άγνωστος, εξαιτίας των μεγάλων δυσκολιών του εντοπισμού τους, της απουσίας συστηματικών καταγραφών και των ποικίλων προβλημάτων προσέγγισής τους. Οι κατά καιρούς αποσπασματικές μελέτες έφεραν στο φως αντικείμενα από τα τέλη του 12ου και τις αρχές του 13ου αιώνα ως τις αρχές του 20ου αιώνα, οπόταν η τέχνη αυτή έπεσε σε μαρασμό. Τα έργα, τα...