Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο βιβλίο αυτό γίνεται απόπειρα να παρουσιασθεί συνοπτικά, και τις περισσότερες φορές αναγκαστικά επιλεκτικά, η Χριστιανική Τέχνη στις ποικίλες εκφάνσεις της, από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως και τη μεταβυζαντινή περίοδο. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί, λόγω περιορισμού της έκτασης του βιβλίου, στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική και ζωγραφική. Αν και η διαδρομή ανάμεσα στους αιώνες ήταν μακρά, οι ιστορικές και καλλιτεχνικές αλλαγές σημαντικές, εν τούτοις, η Χριστιανική Τέχνη διατήρησε τον χαρακτήρα και τον στόχο της, να υπηρετεί δηλαδή τη λατρεία και τη θεολογία της Εκ...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: Μήνυμα της Α. Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου Προσφώνησις του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τυρολόης και Σερεντίου καθηγητού κ. Παντελεήμονος Ροδοπούλου, προέδρου της οργανωτικής επιτροπής του Συμποσίου Πρόγραμμα Συμποσίου Εισηγήσεις Ιστορία και σύγχρονες προοπτικές - Ιωάννης Ταρνανίδης, "Η τιμή στον Άγιο Δημήτριο ως γέφυρα διαχρονικής ελληνοσλαβικής πνευματικής επικοινωνίας" Εκκλησιαστική οργάνωση - Χαράλαμπος Παπαστάθης, "Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η εσωτερική διοίκηση του Γένους κατά την περίοδ...

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στρέφουμε σήμερα τη ψυχή και την έγνοια μας στη χριστιανική Λευκάδα και κατευθύνουμε τα βήματά μας σε μια σιωπηλή και στοχαστική περιπλάνηση στα εκκλησιαστικά και μοναστικά της μνημεία. [...] Με τελικά σταθμό της έρευνά μας τη Λευκάδα, θα επιχειρήσουμε ένα εισαγωγικό αγιογραφικό ταξίδι από την Κωνσταντινούπολη ως τη Βενετία. Θα οδεύσουμε με γρήγορα βήματα μέσα από τα καλλιτεχνικά κέντρα του βυζαντινού και μεταβυζαντινού κόσμου: την Κωνσταντινούπολη, αφετηρία μιας τέχνης πρωτόγνωρης σ' εκφραστικότητα κι εμφάνιση, το Μυστρά, το αξιολογότερο μετά την...

Το Αιγαίο, η ελληνική θάλασσα ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ανατολή, με τα μικρά και μεγάλα νησιά του, συγκεντρώνει έναν δικό του πολιτισμό, μια πολιτισμική προσφορά ανεκτίμητη έξι χιλιάδων χρόνων. Ωστόσο, η συμβολή του στην καλλιτεχνική δημιουργία σε διάφορους τομείς των νεότερων χρόνων είναι λιγότερο γνωστή και δεν έχει ερευνηθεί πάντα διεξοδικά. Η εκκλησιαστική τέχνη, ανάμεσα στην αρχιτεκτονική εφαρμογή, την καλλιτεχνική δημιουργία και τη λατρεία, έχει να παρουσιάσει εξαιρετικά δείγματα σε μάρμαρο, ξύλο, αλλά και γύψο, έργα ουσιαστικά άγνωστα και απρόσιτα στους ερευνητές κ...

Η έκθεση παρουσιάζει έναν επώνυμο ζωγράφο του 15ου αιώνα, τον Άγγελο Ακοτάντο, που έζησε στη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Ένας πολύ σημαντικός αριθμός εικόνων με την υπογραφή Χειρ Αγγέλου έχει σωθεί, καθώς και η ιδιόχειρη διαθήκη του μέσα από την οποία προβάλλει η προσωπικότητα ενός ζωγράφου, που αποτελούσε εξέχον μέλος στην κοινωνία της εποχής του. Αναζητώντας τις απαρχές του ζωγράφου Άγγελου φωτίζουμε την τέχνη της Κωνσταντινούπολης γύρω στο 1400 μέσα από εικόνες και εικονογραφημένα χειρόγραφα και παρακολουθούμε τις μετακινήσεις των ζωγράφων από την πρωτεύουσα του Βυζαντίου στ...

Το έντυπο αυτό εκδόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης "Από τα πορτρέτα του Φαγιούμ στις απαρχές της τέχνης των βυζαντινών εικόνων", που παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη από 24 Ιουνίου έως 26 Ιουλίου 1998.

Αντικρύζοντας τα έργα του Κόρδη, καθίσταται σαφές πως το χρώμα αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της τέχνης του. Αγαπά το χρώμα και η τεχνική του να αναμειγνύει ένα φάσμα αποχρώσεων από τρία ή τέσσερα μόνο χρώματα δίνει ένα αποτέλεσμα αντίστοιχο των απαλών, τριτογενών τόνων που χαρακτηρίζουν τις πιο εκλεπτυσμένες φάσεις της Βυζαντινής τέχνης. Αλλά το χρώμα δεν είναι μόνο μια εντύπωση αλλά θεμελιώδες στοιχείο. Γεμίζει την επιφάνεια της εικόνας με ένα βάθος που δεν μπορεί να οριστεί στον χώρο αλλά που ανταποκρίνεται στην οπτική μας, είναι δε τόσο ζωντανό όσο οι περίκλειστες με χρυ...

Τι σημαίνει ελευθερία της τέχνης; Σε ποιο βαθμό η εκκλησιαστική και κρατική εξουσία περιόρισαν την ελευθερία του βυζαντινού καλλιτέχνη; Ποιες διεξόδους ελευθερίας επινόησε ο τελευταίος, για να υπερβεί τις δεσμεύσεις που επέβαλλαν οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων και να εκφραστεί δημιουργικά; Είχε αισθητική κρίση ο βυζαντινός άνθρωπος; Τι απαντούν σ’ αυτά και άλλα παρεμφερή ερωτήματα και πώς ερμηνεύουν τη βυζαντινή τέχνη κορυφαίοι ιστορικοί της και βυζαντινολόγοι, ιστορικοί και κοινωνιολόγοι της τέχνης, αισθητικοί και φιλόσοφοι, μεγάλοι συγγραφείς και διανοητές με γνώση...

Το Βυζάντιο δεν είχε ούτε έναν Πλίνιο πρεσβύτερο αλλά ούτε και έναν Βαζάρι για να διηγηθούν "ιστορίες" για τους καλλιτέχνες του. Τα ίδια τα έργα της βυζαντινής τέχνης που έχουν σωθεί είναι κατά πολύ περισσότερα των ονομάτων των βυζαντινών καλλιτεχνών που γνωρίζουμε. Γιατί λοιπόν οι Βυζαντινοί δεν υπέγραφαν τα έργα της καλλιτεχνικής τους δημιουργίας; Είναι η βυζαντινή τέχνη, η τέχνη του "ανώνυμου" καλλιτέχνη; Και αν ναι, τι ερμηνείες θα μπορούσαμε να δώσουμε για αυτό; Αλλά και ως "ανώνυμος" ο βυζαντινός καλλιτέχνης δεν έπαυε να αποτελεί μέλος της κοινωνίας της εποχής του. Πο...

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Ι.Ν. Γεννήσεως της Θεοτόκου στην Καστανιά Αγράφων, εξαίρετο δείγμα νεοελληνικού μπαρόκ του δευτέρου μισού του 18ου αιώνα, αποτελεί καύχημα του χωριού μας. Στις εικόνες του γονάτισαν με ευλάβεια πολλές γενιές Καστανιωτών για να δοξάσουν, να ευχαριστήσουν και να ικετεύσουν τον Θεό, στάθηκαν όμως και να παρατηρήσουν τις θαυμαστές παραστάσεις του. Στο μεγάλο αυτό τέμπλο, που η σημερινή είναι η τρίτη θέση, μετά από ανασυνθέσεις και προσθήκες στο μικρότερο που μεταφέρθηκε από τη Μονή Μούχας, παρουσιάζεται ένας ολόκληρος κόσμος λεπτεπίλεπτης εργασίας και υ...

[...] Το παρόν λεύκωμα αποτελεί απτό δείγμα του πνευματικού διαλόγου των δύο λαών. Περιέχει εκατόν δέκα εικονογραφικά αντικείμενα, που εκδιπλώνονται σε εκατόν σαράντα θέματα. Οι περισσότερες εικόνες προέρχονται από περιοχές που σήμερα ονομάζονται ελληνικές και που τότε ήταν βενετοκρατούμενες ή τουρκοκρατούμενες, ενώ οι υπόλοιπες εικόνες προέρχονται από περιοχές της Μόσχας και των περιχώρων της, καθώς και περιοχές των βορείων Βαλκανίων. Όλες αυτές οι εικόνες βρίσκονται σήμερα σε Συλλογές της Μόσχας και των προαστίων της, και ως ενότητα συγκεντρώθηκαν για να εκτεθούν στην Έκθ...

Το Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών "Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος" της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος τιμά τη μνήμη του διαπρεπούς ερευνητή Σωτήρη Κίσσα, εκδίδοντας τη μελέτη του "Το ιστορικό υπόβαθρο των καλλιτεχνικών σχέσεων Θεσσαλονίκης και Σερβίας από το τέλος του ΙΒ΄ αιώνα μέχρι το θάνατο του κράλη Μιλούτιν". Παρά την πολλαπλή επιστημονική σημασία της, η μελέτη αυτή, που συντάχθηκε στη σερβική γλώσσα, δεν είχε μεταφρασθεί στην ελληνική και παρέμενε απρόσιτη στους μη σερβομαθείς. Σήμερα, σχεδόν δέκα χρόνια από τον θάνατο του Σωτήρη Κίσσα, η επιστη...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό είχαν αρχικά παρουσιασθεί ως ανακοινώσεις στο Διεθνές Συμπόσιο που οργανώθηκε από το Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το Νοέμβριο του 2000, στα πλαίσια του προγράμματος "Πρακτικός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών". Το Συμπόσιο έφερε τον τίτλο "Αφύπνιση των αισθήσεων και προσωπικές προτιμήσεις από τον ενδέκατο στον δέκατο πέμπτο αιώνα". [...] (Από την εισαγωγή του βιβλίου)

Τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης των Μεταβυζαντινών Συλλογών του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου συνδυάζονται με μια μουσειολογική καινοτομία που αφορά την παρουσίαση της πρόσληψης του βυζαντινού πολιτισμού από τους σύγχρονους καλλιτέχνες. [...] Έχει ενδιαφέρον να παρουσιαστεί το πώς δημιουργείται, ισχυροποιείται, χαλυβδώνεται, αμύνεται κι επιτίθεται ενίοτε το ελληνικό κράτος, οργανώνοντας την εθνική του συνείδηση και μέσα από την υποδοχή του βυζαντινού ιστορικού χρόνου, και αντίστοιχα το πώς αντανακλάται το γεγονός αυτό στην εικαστική παραγωγή. Πιστεύω πως η περίοδος τ...

Στόχος αυτού του δοκιμίου είναι να παρουσιάσει το βυζαντινό υπόβαθρο της ιταλικής Αναγέννησης και ιδιαίτερα του Ουμανισμού, που θεωρείται από ορισμένους μελετητές ως η χαρακτηριστικότερη έκφραση της Αναγέννησης. Θα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή τις τύχες της ελληνικής γλώσσας στην Ιταλία, καθώς η γλώσσα αποτελεί το όχημα μεταφοράς των ιδεών. Ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας θα στραφεί αφ’ ενός στις σχέσεις του Βυζαντίου με την Ιταλία και αφ' ετέρου στην επίδραση της βυζαντινής σκέψης πάνω στην αντίστοιχη ιταλική, ενώ η τέχνη και η αρχιτεκτονική θα θιγούν γενικά και...

[...] Πολλοί νέοι φτάνουν στο Μοναστήρι μας με σοβαρά εικονολογικά ερωτήματα. Επίσης καυτά ερωτήματα γύρω από τις εικόνες θέτουν και οι Κατηχούμενοι στις Ιεραποστολικές χώρες, γιατί σ' αυτούς επιπλέον λείπει και η ορθόδοξη παράδοση. Οι περισσότεροι απ' αυτούς μας αποκαλύπτουν ότι δεν γνωρίζουν τίποτα για τις εικόνες και τις βλέπουν σαν είδωλα! Πολλοί πάλι μας εκμυστηρεύονται πώς, όταν στέκονται μπροστά στις εικόνες για να προσευχηθούν, αισθάνονται σαν να έχουν απέναντί τους μια χαλκομανία καί όχι μια "ζώσα χαρισματική παρουσία". Για όλους αυτούς και για οποιοδήποτε άλλο...