Φιλοσοφία - Ερμηνεία και κριτική

Για τον Νίτσε

Ίνδικτος (2003)

Τρεις εξέχοντες Γερμανοί διανοητές καταθέτουν τους προβληματισμούς τους γύρω στην περίπτωση Νίτσε. Επισημαίνουν το ριζοσπαστικό χαρακτήρα του ως στοχαστή και πεζογράφου, το ερμηνευτικό πρόβλημα που εγείρει ο λόγος του, το παρωδιακό στοιχείο και τη σωτήρια λειτουργία του, τη συγγένειά του συνολικά με το διαφωτισμό, αλλά και με τις επιστήμες της ψυχής, τον κίνδυνο, τέλος, που υπέφωσκε κατά το Μεταπόλεμο, η διάσωση από την παραποίηση να τον αφήσει έρμαιο του ακαδημαϊσμού. Δύο κείμενα σε απόσταση τριακονταετίας: η συζήτηση "Για τον Νίτσε κι Εμάς" μεταξύ των T.W. Adorno, M. Hosk...

Γιατί πρέπει να διαβάζουμε Χάνα Άρεντ

Επίκεντρο (2019)

Τα βιβλία της Xάνα Άρεντ έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες. Σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται με πάθος για το έργο της, πληθαίνουν συνεχώς τα βιβλία, συνέδρια και άρθρα που επικεντρώνονται στις ιδέες της, συζητήσεις και αναφορές κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γιατί αυτή η έκρηξη ενδιαφέροντος για τη ζωή και το έργο της; Ο R. J. Bernstein θεωρεί ότι η διεισδυτική σκέψη της Χάνα Άρεντ μας βοηθά να σκεφθούμε και για τον ζόφο της εποχής μας και για τις πηγές φωτός που μπορούν να τον διαλύσουν. Στο βιβλίο αυτό διερευνά τα θέματα που την έχουν απασχολήσεις: για τ...

Γκέοργκ Λούκατς

Αλεξάνδρεια (2006)

Ο Γκέοργκ Λούκατς είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα, όχι μόνο για το εύρος των γνώσεων και το βάθος των θεωρητικών του προσεγγίσεων, αλλά και επειδή το έργο του αποτελεί πεδίο συνάντησης ορισμένων από τα σημαντικότερα ρεύματα σκέψης των νεότερων χρόνων. Στην πνευματική πορεία του ούγγρου φιλοσόφου αναγνωρίζει κανείς με σαφήνεια τα αποτυπώματα του ρομαντισμού, της φαινομενολογίας και κυρίως του μαρξισμού, σε μια σειρά θεωρητικές επεξεργασίες που συσχετίζονται, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, με τις πολιτικές του περιπέτειες. Τα κείμενα διακεκρ...

Γκόλεμ ή Περί υποκειμένου και άλλων φαντασμάτων

Άγρα (2010)

...ουδέποτε νοεί άνευ φαντάσματος η ψυχή, έλεγε ο Αριστοτέλης. Τα φαντάσματα του Σταγειρίτη, προπαντός όπως τα στοχάστηκαν ξανά ο Αβερρόης κι οι άλλοι Άραβες κι Εβραίοι φιλόσοφοι του Μεσαίωνα, δεν είναι αυθαίρετες μυθικές κατασκευές ούτε απλώς οι εικόνες από την αισθητηριακή επαφή με την υλική πραγματικότητα. Χωρίς τη φαντασία και τα φαντάσματά της είναι αδύνατο να αναδειχθεί αυτό το δυναμικό, οι ίδιες οι δυνατότητες από την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τον κόσμο μέσω της εργασίας, τον κοινωνικό "μεταβολισμό " του, κατά την έκφραση του Μαρξ. Ένα φάντασμα πλανιέται χιλιά...

Γλώσσα και κριτική

Liberal Books (2014)

Παρά την αδιαμφισβήτητη επίδραση του Ludwig Wittgeinstein στη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη, η θέση του στο φιλοσοφικό στερέωμα παραμένει αμφιλεγόμενη. Η εκ μέρους του απόρριψη της θεωρητικής στάσης, η μη γραμμική και μη συστηματική έκθεση των απόψεων του, ενίοτε το αφοριστικό ύφος της γραφής, ο ισχυρός προσωπικός τόνος της διδασκαλίας του, καθιστούν δύσκολη την ένταξη του στο πλαίσιο μιας ομοιογενούς, πόσον μάλλον ακαδημαϊκά προσανατολισμένης, φιλοσοφικής κατεύθυνσης. Από το άλλο μέρος, οι αναλύσεις του εντυπωσιάζουν με τον συχνά ιδιαίτερα τεχνικό και εξαντλητικά διεισδυτικό τ...

Γνώση και αλήθεια

Δρόμων (2006)

Η διανθρώπινη μέριμνα και μάλιστα ως φιλοσοφική προσπάθεια αποτόλμησε και αποτολμάει με αιώνιο σφρίγος και αδιάπτωτη εμμονή και επιμονή να διακαθορίσει τους όρους γνώση και αλήθεια για να τους συσχετίσει στη συνέχεια... Μέγας αγών, όπως θα έλεγε ο θείος Πλάτων, μεγάλο πεπρωμένο και μέγιστη τιμή για το ανθρώπινο. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ο συγγραφέας προσπαθεί να δείξει τις μεγάλες πανανθρώπινες και διαπολιτισμικές σταθερές οι οποίες καταστέφθηκαν από το φιλοσοφικό μόχθο και φωτίζουν με το ιλαρό τους φως το μέγα πρόβλημα και μάλιστα υπό το φως των ανοιχτών διαστάσεω...

Γνώση και μέθοδος στον Bergson

Ευρασία (2012)

Αντικείμενο του βιβλίου αποτελεί η εμβάθυνση στα πορίσματα των διαδοχικών μεθοδολογικών αναζητήσεων του Bergson (1859-1941), προκειμένου να οδηγηθεί στην κατά το δυνατόν βεβαιότερη γνώση του συνόλου της πραγματικότητας. Έχοντας διαπιστώσει, με βασικό μεθοδολογικό εργαλείο την εμπειρία, σε όλες τις εκδοχές της, ότι σημαντικές οντολογικές περιοχές -η ψυχή, η ζωή, η κοινωνία, ακόμη και η ύλη- όχι απλώς μεταβάλλονται διαρκώς, με διαφορετικούς βεβαίως ρυθμούς, αλλά χαρακτηρίζονται από "ακατάπαυστη ανάδυση απρόβλεπτης καινοτομίας", ο γάλλος φιλόσοφος αρνείται να τις πραγματευθεί...

Γνώση και πράξη

Πόλις (2010)

Είναι δυνατή μια αναγκαία σύνδεση της ηθικότητας με την ευδαιμονία; Μπορούμε να διανοηθούμε την ευτυχία και την ευημερία της ανθρωπότητας να στηρίζονται πάνω στην ηθικότητα; Ή μήπως η ανθρώπινη ευτυχία/ευημερία και η ανθρώπινη ηθικότητα ακολουθούν δύο διαφορετικές και μεταξύ τους ασύνδετες "λογικές"; Η πρώτη φαίνεται να ακολουθεί τις επιταγές μιας εργαλειακής ορθολογικότητας, ενώ η δεύτερη εκείνες ενός "ηθικού νόμου". Ταυτόχρονα, η καθημερινή μας εμπειρία συνηγορεί, μάλλον, υπέρ της ασυμβατότητάς τους. Αν, όμως, η σχέση ευτυχίας και ηθικότητας είναι ανταγωνιστική και οι...

Γνώση, πίστη και πολιτική

Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα (2017)

Η εργασία επιχειρεί μια ανάγνωση δύο κειμένων του νεαρού Χέγκελ, γραμμένων στις αρχές της περιόδου της Ιένας, του κειμένου "Πίστη και γνώση" και του κειμένου για το "Φυσικό δίκαιο". Το πρώτο συνιστά μια κριτική σε αυτό που ο Χέγκελ αποκαλεί "ανα-στοχαστική φιλοσοφία της υποκειμενικότητας", δηλαδή στη φιλοσοφία των Καντ, Γιακόμπι και Φίχτε. Το δεύτερο αφορά την προβληματική της θεσμικής συγκρότησης της νεωτερικής κοινωνίας και περιλαμβάνει μια κριτική στις κλασικές θεωρίες του φυσικού δικαίου. Η εργασία επιχειρεί, ωστόσο, να αναδείξει την ενιαία προβληματική που διατρέχει τα...

Γνωσιοθεωρία και μέθοδος στον Έγελο

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2000)

"Στο παρόν κείμενο προτείνω μια ερμηνεία της μεθόδου και της γνωσιοθεωρίας του Έγελου (Hegel) και φιλοδοξώ συγχρόνως να καταστήσω τον αναγνώστη ικανό να διαβάζει εγελιανά κείμενα, στόχοι συμβατοί, αφού το πρόβλημα ανάγνωσης, γνωστό σ' όποιον επεδίωξε να διαβάσει εγελιανά κείμενα, είτε από σημειώσεις φοιτητών, είτε, και κυρίως, από την γραφίδα του ίδιου, το έχουν και οι μελετητές, και το ομολογούν." Γιώργος Φαράκλας (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Γοητευτικές και παραπλανητικές ακροβασίες της φιλοσοφίας

Εκδόσεις Πατάκη (2002)

Με αφορμή την υπόθεση Σοκάλ, ο Jacques Bouveresse επιχειρεί, μ' έναν τρόπο που να αποφεύγει τη γενίκευση και τη βιαστική θεωρητικοποίηση, να αντικειμενικοποιήσει τις επιδράσεις της εφαρμογής και της διάχυσης της "μεταμοντέρνας" σκέψης, καθώς και τις βασικές διανοητικές αλχημείες που συντελούν στην επιτυχία των "μεταμοντέρνων" στους κόλπους της λογοτεχνίας. Μέσα από την κριτική που ασκεί στη "μεταμοντέρνα" σκέψη στην παρούσα εργασία του, ο Jacques Bouveresse μας δίνει μια σαφή εικόνα για το πώς θα έπρεπε να είναι η φιλοσοφία (δηλαδή κάτι σαν την "τέχνη να μεταχειριζόμαστε σω...

Διαλεκτικές έρευνες

Γνώση (1986)

Συνεχίζοντας σε ουσιαστικά σημεία την σκέψη του Λούκατς, ο συγγραφέας των ερευνών αυτών επιχειρεί μια ανανέωση της μαρξιστικής μεθοδολογίας με επίκεντρο την έννοια της ολότητας. Τη γονιμότητα αυτής της νέας μεθοδολογικής προσέγγισης την δείχνει η εφαρμογή της στο χώρο της ιστορίας των ιδεών και της αισθητικής, δηλ. στην προσπάθεια σύλληψης λογοτεχνικών ή φιλοσοφικών έργων στη διαπλοκή τους με μια κοινωνική ομάδα και με μιαν εποχή. Συγκεκριμένες αναλύσεις θεμάτων από την κλασσική γαλλική και γερμανική λογοτεχνία παρουσιάζουν απτά τις θεωρητικές αυτές θέσεις του συγγραφέα, ο...

Διάλογος και διαλεκτική

Αλεξάνδρεια (2017)

Η βαθύτερη κατανόηση της διαλεκτικής μεθόδου προϋποθέτει την αντιπαράθεση με την ιστορία της γένεσής της. Αντικείμενο του βιβλίου είναι η ανάλυση και διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα αφενός στην έννοια της διαλεκτικής, όπως αυτή διαμορφώνεται κυρίως στο ώριμο έργο του Πλάτωνα, και αφετέρου στον σχηματισμό της εγελιανής διαλεκτικής, κυρίως κατά την περίοδο της Ιένας, όπου ο Χέγκελ συγκροτεί τα μεθοδολογικά εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια στο σύστημά του. Μέσω της αποσαφήνισης του ρόλου που αποδίδει ο Χέγκελ στη διαλεκτική ως λογική μέθοδο, η μελέτη αυτή εντάσσεται...

Διατομικότητα

Νήσος (2014)

Κείμενα των: Balibar, Chiesa, Culioli, Deleuze, Del Lucchese, Goldman, Habermas, Hegel, Kojιve, Lacan, Lecercle, Marx, Morfino, Normand, Simmel, Simondon, Spinoza, Freud, Virno, Weber Με τον παρόντα τόμο εισάγεται στο ελληνικό φιλοσοφικό περιβάλλον η σχεδόν άγνωστη ως τώρα ερευνητική προβληματική της διατομικότητας. Έχει διαπιστωθεί ότι απλά φιλοσοφικά μοντέλα, όπως αυτό του φιλελεύθερου μεμονωμένου ατόμου ή εκείνο της συναθροιστικής κοινότητας, δεν μπορούν να απαντήσουν στα παραδοσιακά ερωτήματα "τι είναι η κοινωνική σχέση, η ατομικότητα, το υποκείμενο". Έναντι αυτών αν...

Διαφωτισμός. Ο Βολταίρος συζητά με τον Λουκιανό και τον Έρασμο

Θύραθεν (2001)

Μια απολαυστική αντιπαράθεση ανάμεσα σ' έναν ανελέητο επικριτή του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, έναν πρωτεργάτη του και έναν δικηγόρο του διαβόλου -που δεν είναι άλλος από τον Λουκιανό, που πάντα θεωρούσε τον διάλογο παιδί της Φιλοσοφίας και εχθρό της ρητορικής... Ένα βιβλίο που αναδεικνύει το σημερινό ρόλο του Διαφωτισμού, σ' έναν κόσμο που καταποντίζεται στη θρησκοληψία, τη μωροπιστία και τη μισαλλοδοξία. "Έγραψα αυτούς τους διαλόγους για να υπηρετήσω δύο διαφορετικούς αλλά σχετιζόμενους μεταξύ τους στόχους: για να καταδείξω τη διαρκή ζωντάνια του Διαφωτισμού και για να παρ...

Δοκίμια για τον Nietzsche

Ποταμός (2004)

Γύρω από τον Nietzsche και το έργο του σωρεύεται βαθμιαία ανά τον κόσμο ένα μη εποπτεύσιμο πλήθος δημοσιεύσεων, διατριβών, μονογραφιών, βιογραφιών, οι οποίες πάνω απ' όλα δείχνουν πως το νιτσεϊκό corpus ανθίσταται σθεναρά σε μια συνεκτική και ολιστική ερμηνεία. Αν ο πληθωριστικός σχολιασμός του έργου του ερμηνευτεί, όπως έχει ήδη προτείνει ο Foucault, μέσα από την "αναλυτική του λόγου", δηλαδή τη γενεαλογική του προοπτική ως θέλησης για δύναμη, μας δίνεται τότε η δυνατότητα να αντικρίσουμε στη χειρονομία του σχολίου τη συγκαλυμμένη αλλά βίαιη προσπάθεια που καταβάλλεται για...

Δόξα και παράδοξα

Νήσος (2012)

Μπορεί να διασωθεί η κριτική πρόθεση του Ρουσσώ χωρίς να υιοθετηθεί το ολοκληρωτικό του νεύμα; Είναι δυνατός ο εμβολιασμός του αιρετικού έναντι της αναγωγής του σε κανόνα; Η απάντηση δεν βρίσκεται ούτε στην εκλεκτική πρόσληψη του ρουσσωικού έργου, ούτε όμως στην ισοπεδωτική του δεξίωση ως αρμονικού όλου. Συνεπής στην εμπειρία από την οποία λαμβάνει την αφετηρία της, η ρουσσωική σκέψη εμφανίζεται παραδόξως εκεί όπου δεν δεσμεύεται από την απαίτηση της συνέπειας. Η αντίσταση του απελευθερωτικού περιεχομένου στον καταναγκασμό της φόρμας εκπροσωπείται από την ίδια τη μορφή τ...

Δρόμοι της διαλεκτικής

Άγρα (2003)

"Δρόμοι της διαλεκτικής". Γιατί "δρόμοι"; Επειδή η Διαλεκτική δεν είναι σύστημα κλειστό στον ιστορικό χρόνο, όπως τα θεωρητικά συστήματα. Η διαλεκτική αντίληψη της φύσης και της κοινωνίας αναπτύσσεσται -ή πρέπει να αναπτύσσεται- σε ενδογενή αλληλεπίδραση με το γίγνεσθαι των επιστημών και το σύνολο της κοινωνικής πρακτικής. Τί σημαίνει όμως διαλεκτική; Στην ελληνική αρχαιότητα σήμαινε κυρίως την τέχνη της συζήτησης. Ήδη όμως στους Προσωκρατικούς, και κυρίως στον Ηράκλειτο, αναδεικνύεται η γνωσιολογική και η οντολογική συνιστώσα της διαλεκτικής. Η τριπλή όψη -μέθοδος, θεωρία...

Συνολικά Βιβλία 552
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου