Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα εργασία αποτελεί χρήσιμη σύνοψη του 3τομου έργου "Δένδρα και τόπος. Ονομασίες Οικισμών" στο οποίο αναφέρω: "Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον έργο το οποίο αποκτά αξία στα χέρια του νοήμονα πολίτη και μόνο. Φυσικά αξία έχει για τον κάθε ερευνητή, τον φιλόλογο, τον ιστορικό και γενικότερα τον κάθε τίμιο άνθρωπο. Η αξία του έργου θα είναι σημαντική, κατά την άποψη του συγγραφέα, αν ο αναγνώστης κατανοήσει ότι ο σημερινός γεωγραφικός χώρος δεν έχει πολιτισμό και στηρίζεται σε πρόχειρες σκέψεις, ακρισίες, φληναφήματα εξωραϊσμούς και ψεύδη..." (ο συγγραφέας)

Δημοσιεύονται τα ακτωνύμια και το μέγιστο μέρτος των μικροακτωνυμίων της Τήνου, κατά σειρά διαδοχής (συνολικά 457). Διερευνώνται ετυμολογικά και συγκρίνονται με αντίστοιχα του αιγαιοπελαγίτικου χώρου. Στο τέλος παρατίθεται αλφαβητικό ευρετήριο των τοπωνυμίων, βιβλιογραφία και γαλλική περίληψη.

Η Κάρπαθος, τόπος όμορφος και με μακρόχρονη πορεία σε τούτη την ακριτική γωνιά της ελπίδας, δεν παρέμεινε μια κοινωνία ασάλευτη, μια κοινωνία στατική, αλλά ήταν και εξακολουθεί να είναι μια κοινωνία δυναμικά εξελισσόμενη. Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Καρπάθου, γνωρίζοντας αυτές τις απλές μα τόσο σημαντικές για έναν τόπο αλήθειες, θέλησε να συμβάλει με τις δικές του δυνάμεις, έστω και μικρές, στη διατήρηση και διάδοση της πνευματικής κληρονομιάς του τόπου. Αποφάσισε να ξεκινήσει μια σειρά αυτοτελών εκδόσεων, με πρώτη την παρούσα, οι οποίες θα καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα τη...

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου εξετάζει εδώ ψύχραιμα την ετυμολογία και τις μεταπλάσεις παλαιών και "παράδοξων" τοπωνυμίων της Ελλάδας (Μωργιάς/Πελοπόννησος, Λιδορίκι, Καρβασαράς/Αμφιλοχία, Φιλιατρά/Καλάβρυτα, Μιστράς, Γιαννιτσά, Κομπαρέα/Βαθύ της Ιθάκης) και ιδιαίτερα της Αττικής (Τρελλός/Υμηττός, Αλωπεκή/Αμπελόκηποι, Πατίσια, Βασιλικά/Καθήμια/Ακαδημία Πλάτωνος, Σωπόλια, Κολοκυθού). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο συγγραφέας ανακαλύπτει ελληνική ρίζα στις λέξεις που οι ζηλωτές υποπτεύονται για εθνικά επικίνδυνες. Σκοπός του είναι να αποδείξει ότι "με το ν' ατυχήση μία χώρα εις...

Το παρόν αποτελεί την αναθεωρημένη έκδοση των "Τοπωνυμίων Κατσανοχωρίων" που δημοσιεύτηκαν στην Ηπειρωτική Εστία την περίοδο Μαΐου 1979 - Φεβρουαρίου 1981. Πρόκειται για ένα κείμενο που παραδίδεται στο κατσάνικο -και όχι μόνο- κοινό προς μελέτη από τους ρέκτες της λαογραφίας αλλά και προς τέρψη του νόστου των Κατσάνων. Μελετώντας το οι παλιότεροι θα θυμηθούν τα ονόματα των τόπων μέσα στους οποίους έζησαν τα παιδικά τους χρόνια και μερικά από τα τοπωνύμια θα τα μεταδώσουν, έστω και λειψά, στα παιδιά τους και τα εγγόνια τους. Οι νεότεροι θα μπουν στον πειρασμό της αναζήτησης...

Η παρούσα εργασία έρχεται να συμπληρώσει ένα σημαντικό κενό στη σχετική βιβλιογραφία. Αναφέρεται στο ζήτημα των τοπωνυμίων και στη διοικητική κατανομή οικισμών της Μακεδονίας, καθώς και στην καταγραφή των μεταβολών τους μετά την απελευθέρωσή της από την Οθωμανική κατοχή ως το 1955.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη του ονομαστικού της Μακεδονίας από το 1750 έως και το 1900, με έμφαση στην αλλαγή που συντελείται υπό την επίδραση του Διαφωτισμού, στην επανεμφάνιση δηλαδή των αρχαίων ελληνικών ονομάτων. Σε πρώτο επίπεδο προβαίνουμε σε μία ιχνηλασία, με βασικό συνέκδημο τις πηγές, της επαναφοράς των αρχαίων ελληνικών ονομάτων στο πλαίσιο του Διαφωτισμού. Σε δεύτερο επίπεδο προβαίνουμε σε παρατηρήσεις επί των ονομάτων της συλλογής μας. Το σύνολο των ονομάτων που αλιεύσαμε από τις πηγές βρίσκεται στο παράρτημα της εργασίας, σε δύο αναλυτικούς κ...

[...] Την ονομασία Σαβάλια έδωσαν οι κάτοικοι του μικρού και ξεπεσμένου Άλιον (που μετονομάστηκε Χουρμάς), λίγο αργότερα με την μεταφορά του χωριού τους στον Αγιάννη, όπου σήμερα το νεκροταφείο των Σαβαλίων, που είναι από τότε. Με τα χρόνια ο οικισμός ονομάστηκε Σαββάλια, που σημαίνει τα πολλά Άλιον, οι πολλοί δηλαδή οικισμοί, που ένωσαν σε έναν οι κάτοικοι, τα σημερινά δηλαδή Σαβάλια. Σάββας και άλια. Τα συμβόλαια ιδιοκτησίας έτσι αναφέρουν την περιοχή. Στο κυρίως κείμενο θα μελετήσουμε εκτενέστερα όλη την ιστορία που μας ενδιαφέρει για το Άλιον, τον Χουρμά και τα Σαβάλια...

Ο καθηγητής της Κλασικής Φιλολογίας και Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου Ανδρέας Αλεξάνδρου Μπιελέτσκι (1911-1995) είχε γράψει και πολλές εργασίες σχετικά με το ελληνικό ιδίωμα των Ελλήνων της Ουκρανίας και τα τοπωνύμια της Κριμαίας. Στο βιβλίο αυτό, δημοσιεύονται δύο από τις πιο σημαντικές εργασίες του στον εν λόγω τομέα. Στην πρώτη, "Τα ελληνικά τοπωνύμια της Κριμαίας", καταγράφονται εκατοντάδες τοπωνύμια, ερμηνεύονται, ετυμολογούνται και ταξινομούνται. Από την Κριμαία πέρασαν Σκύθες, Έλληνες της αρχαιότητας, Βυζαντινοί, Τάταροι, Γότθοι, Ρώσσοι, Αρμένιοι, Έλλη...

Μία πολύπλευρα διδακτική εργασία η οποία μελετά το χθες και το σήμερα στην Στερεά Ελλάδα. Στάθηκε αδύνατον να μην υπάρχουν διάφορες αιχμές και κρίσεις πολιτικής και θρησκευτικής σημασίας. Υποθέτω αυτές είναι εποικοδομητικές στον αναγνώστη ο οποίος βλέπει το έλος.

Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η αναζήτηση, η αναδίφηση και η συλλογή στοιχείων, όπως και η μελέτη και η επεξεργασία αυτών, σχετικά με το "πρόβλημα" της πραγματικής προέλευσης ενός αριθμού τοπωνυμίων του γεωγραφικού χώρου της Ηλείας, που θεωρούνται ως "σλάβικα" από ορισμένους ξένους ερευνητές. Από τα μέσα του περασμένου αιώνα, μερικοί ξένοι επιστήμονες είχαν αρχίσει με ένα "ανεξήγητο" ενδιαφέρον, μια "ειδική" έρευνα γύρω από διάφορα τοπωνύμια του ελλαδικού χώρου γενικότερα. Προσπάθησαν, προφανώς, στηριζόμενοι σε κάποιες φαινομενικές ομοιότητες, αλλά και σε διάφορες μορφ...