Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σολωμός και Κάλβος, Κάλβος και Σολωμός: δύο ογκόλιθοι της ποίησής μας, τόσο διαφορετικοί από κάθε άποψη μα και αρκετά "συγγενείς" ως προς ορισμένες επιμέρους εκφάνσεις του βίου τους. "Μοναχικοί", άλλος από καλλιτεχνική επιλογή κι άλλος από ανάγκη, περιπλανιούνται στους ίδιους σχεδόν χώρους, χωρίς ποτέ να συναντηθούν. Που οφείλονται όλ' αυτά; Ο Σωκράτης Καψάσκης απαντά με βάση τα στοιχεία που έχουν διασωθεί σε όλα τα πιθανά -και καμιά φορά απίθανα- ερωτήματα.

Στο σολωμικό έργο συχνότατα επανέρχονται θέματα όπως: η ενότητα του σύμπαντος, η παγκόσμιος αρμονία, η ισορροπία των δυνάμεων, η πρώτη μέρα της πλάσης, η εσωτερική, με "τα μάτια της ψυχής", αίσθηση του κόσμου και αφθονούν οι εκστάσεις, οι αναλήψεις πνευμάτων, τα οράματα, οι μυστικοί ήχοι και φωνές κλπ. Τα θέματα αυτά, τα ίδια και ανάλογα, μερικές φορές και με την ίδια διατύπωση, τα βρίσκουμε και σε πολλά γαλλικά έργα του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, όπου συστηματικά, όπως μαθαίνομε από τη σχετική γαλλική βιβλιογραφία, ανάγονται στην ίδια πάντοτε πηγή, δηλαδή στα ευρέως δ...

Είδες να μαδάνε τη κότα και ο αέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα ; Έτσι πάει το έθνος. Τί θα κάμετε ; θ’ αφήστε / Να αποκτήσωμεν εμείς / Λευθεριάν, ή θα την λύστε / Εξ αιτίας Πολιτικής ; O Σολωμός, που τον διακρίνει μια ξεχωριστή ευρωπαϊκή παιδεία, ο Σολωμός, που παρακολουθεί στενά τα ευρωπαϊκά κινήματα ιδεών μέσα από την έμμονη έγνοια του για τις ελληνικές προοπτικές, αποδεικνύεται και ένας ιδιαίτερα πολύτιμος "αυτόπτης μάρτυρας", ο οποίος βίωνε με ένταση την πορεία του Αγώνα, αναζητώντας το νόημα κάτω από τα συμβάντα, με απόλυτη συνείδηση ότι ήταν σύγχρονος με έ...

Το ποίημα "Πόρφυρας" αρχίζει να απασχολεί τον Σολωμό πιθανότατα αμέσως μετά το σχετικό περιστατικό (19.7.1847). Την ημέρα εκείνη, γύρω στις 7 μ.μ., ένας πόρφυρας (έτσι έλεγαν στην Κέρκυρα τον καρχαρία) κατασπάραξε κοντά στον μώλο της Μαντρακίνας κάποιον άγγλο στρατιώτη που κολυμπούσε. Η "Εφημερίς των Ιονίων Νήσων" της 24ης Ιουλίου γράφει: "Θαλάσσιον τέρας γιγαντιαίου μεγέθους ώρμησεν αιφνιδίως κατά στρατιώτου του 36ου τάγματος, όστις εκολύμβα μετά τινων άλλων συντρόφων του... Αφού ήρπασεν την βοράν του με τους οδόντας, ο καρχαρίας εβυθίσθη δια να την καταφάγη, αφίνων τη...

Ένα έγγραφο του ΙΘ΄ αιώνα, που ανακαλύφθηκε το 1975 στο Ιστορικό Αρχείο Κέρκυρας, στάθηκε η αφορμή να ξεκινήσει μία έρευνα για τα νόθα στα Επτάνησα την ενετική περίοδο. Κατά την έρευνα αποδείχτηκε ότι και ο εθνικός μας ποιητής ανήκε στην κατηγορία αυτή, και λαθεμένα, έως τώρα, πιστεύαμε πως η διαθήκη του Ν. Σολωμού και ο γάμος του με την Αγγελική Νίκλη επέφερε και τη νομιμοποίηση των νόθων τέκνων τους. Από τότε άρχισε μια μακρόχρονη έρευνα γύρω από τον Σολωμό, που κράτησε 25 ολόκληρα χρόνια. Χρόνο με το χρόνο προσπαθούσα να κάμω τη δική του αλήθεια και δική μου. Έτσι, με μ...

Διακόσια χρόνια κλείνουν φέτος από την γέννηση του μεγάλου τέκνου της Ζακύνθου και εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού το 1798. Στις αρχές του αιώνα μας, ο Λεωνίδας Ζώης είχε ανακαλύψει στο Ιστορικό Αρχείο Ζακύνθου έγγραφα τα οποία αναφέροντο στην προσωπική ζωή του Σολωμού. Τα στοιχεία αυτά που έριχναν φως στην ιδιωτική πλευρά μιας προσωπικότητας τα χρησιμοποίησαν κι άλλοι μελετητές του Σολωμού κατά καιρούς. Ένας από αυτούς ήταν και ο Κώστας Καιροφύλας που εξέδωσε και βιβλίο το 1927 με τίτλο "Ο άγνωστος Σολωμός". Εδώ αρχίζει μια περιπέτεια που σ' αυτή εμπλέκονται πάρα πολ...

Το μέγεθος και η σημασία ενός λογοτέχνη ή καλλιτέχνη και του έργου του, οσοδήποτε "μεγάλου" ή "μικρού", δεν μπορούν ν' αποδειχτούν με κριτήρια "καθαρά αισθητικά", γιατί τέτοια "κριτήρια", απλά, δεν υπάρχουν, ούτε στο ατομικό ούτε στο συλλογικό υποκείμενο· το "μέγεθος" αυτό μπορεί και πρέπει να καταδειχτεί με ένα αντικειμενικό κριτήριο: την πρόσληψη του υπό εξέταση προσώπου και έργου, δηλαδή την αντοχή του μέσα στο χρόνο, την υποδοχή και την αποδοχή του από τους εκάστοτε νέους δέκτες και φορείς του.Το πρόσωπο και το έργο του, που συγκεντρώνει επάνω του τις σοβαρότερες προϋπο...

Ο Διονύσιος Σολωμός δεν έλαβε μέρος στα πολεμικά γεγονότα του ΄21 αν και τότε ήταν νέος 23 ετών, υγιέστατος. Ποτέ του δεν κράτησε όπλο ούτε καν πάτησε το πόδι του στην Ελλάδα, ακόμα και μετά τη δημιουργία του κράτους. Αν και είχε μεγάλη περιουσία δεν διέθεσε τίποτε για τις ανάγκες των επιχειρήσεων του ΄21. Ποτέ δεν αποδείχθηκε ότι ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, όπως δήθεν αφήνουν να διαφανεί διάφοροι βιογράφοι του. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή ιταλικού πανεπιστημίου, αλλά δεν αποφοίτησε, παρ΄ όλο, που διέθετε όλα τα απαιτούμενα υλικά μέσα. Ουδέποτε απόκτ...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται δύο κυρίως θέματα. Το πρώτο είναι η σχέση, τόσο η λογοτεχνική όσο και η κοινωνική, του Σολωμού και των σύγχρονών του Επτανησίων ποιητών. Το δεύτερο θέμα είναι αφενός η πρόσληψη του σολωμικού έργου από την επτανησιακή ποίηση και κριτική αμέσως μετά από το θάνατο του Σολωμού και αφετέρου η διαχείριση της σολωμικής πνευματικής κληρονομιάς από τους Επτανήσιους στη συνέχεια, στην εποχή που αρχίζει από το θάνατο του ποιητή και φτάνει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Επιμέρους ζητήματα που σχολιάζονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου είνα...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται δύο κυρίως θέματα. Το πρώτο είναι η σχέση, τόσο η λογοτεχνική όσο και η κοινωνική, του Σολωμού και των σύγχρονών του Επτανησίων ποιητών. Το δεύτερο θέμα είναι αφενός η πρόσληψη του σολωμικού έργου από την επτανησιακή ποίηση και κριτική αμέσως μετά από το θάνατο του Σολωμού και αφετέρου η διαχείριση της σολωμικής πνευματικής κληρονομιάς από τους Επτανήσιους στη συνέχεια, στην εποχή που αρχίζει από το θάνατο του ποιητή και φτάνει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Επιμέρους ζητήματα που σχολιάζονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου είνα...

Κάθε σοβαρός μελετητής του Σολωμού είναι πλέον οφειλέτης του καθηγητή Λουί Κουτέλ για τη θεμελιακή του εργασία "Formation poetique de Solomos" (Ερμής, 1977). Τώρα, τούτος ο νέος τόμος συγκεντρώνει για πρώτη φορά πέντε εργασίες του Γάλλου πρύτανη των Σολωμιστών, όλες γραμμένες απευθείας στα ελληνικά από το 1965 ως το 1989. Τέσσερις από αυτές έχουν πρωτοδημοσιευθεί σε δυσπρόσιτα έντυπα (οι εξής: "Το πρωτότυπο ενός ποιήματος του Σολωμού", 1965, "Οι μεταφράσεις του Ν. Λούντζη για τον Σολωμό: Οι κώδικες της Ζακύνθου", 1965, "Τρεις γραμματικοί του Σολωμού", 1967, "Παρατηρήσεις στ...

Στο βιβλίο συμπεριλαμβάνονται στοιχεία που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του έργου του συγγραφέα: - Εισαγωγικό σημείωμα - Βιογραφικό συγγραφέα - Ιστορικό χρονολόγιο - Κριτική για το έργο - Βιβλιογραφία - Φωτογραφικό υλικό - Γλωσσάρι (όπου είναι απαραίτητο)

Σκαπτή ύλη είχε ονομαστεί στην αρχαιότητα η χρυσοφόρα φλέβα του Παγγαίου. Σκαπτή ύλη είναι, στην περίπτωση που μελετούμε, μεταφορικά και η ύλη που ανορύσσει από τα δικά του μεταλλεία ο Σολωμός. Και σκαπτή πρέπει να είναι και η σπουδή αυτού του έργου : μία ανασκαφή του κριτικού μελετητή πάνω στα ίχνη της πρωταρχικής ανασκαφής του ποιητή. Τέτοια είναι, για τα κείμενα της ωριμότητάς του, η διαδικασία της παραγωγής του, και η σωστή τους αποτίμηση. Είναι ό,τι καμινεύεται από τον ποιητή και αναμοχλεύεται από τον ερευνητή στα Αυτόγραφα. Όχι μόνον ό,τι λαγαρίζει και ως ύλη καθαράς...

Τα "Σολωμικά" συγκεντρώνουν την εργασία είκοσι τεσσάρων ετών πάνω σε θεμελιώδη προβλήματα ερμηνευτικής του έργου του Διονυσίου Σολωμού. Το γεγονός ότι τα προβλήματα αυτά, με τους όρους τους οποίους επεχείρησε να θέσει η εργασία αυτή ή με άλλους παραπλήσιους, απασχόλησαν ήδη από την έκδοση της πρώτης μελέτης, το 1976 (Το Δαιμονικό Ύψιστο), και εξακολουθούν να απασχολούν ένα σημαντικό τμήμα των Σολωμικών ερευνών, αποτελεί ασφαλώς απόδειξη της κρισιμότητας των προβλημάτων για τη συνολική θεώρηση και κατανόηση του Σολωμικού έργου, όσο και για την προώθηση των Σολωμικών μελετών...

Εκδίδονται συγκεντρωμένα, με μικρές βελτιώσεις και συμπληρώσεις, τα μελετήματα που προπαρασκεύασαν τη νέα μεγάλη έκδοση, Διονυσίου Σολωμού "Ποιήματα και πεζά", Στιγμή 1994. Τα μελετήματα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά, στη δεκαετία του 1980, στο περιοδικό της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Ηρακλείου "Παλίμψηστον", στον τιμητικό τόμο του F. M. Pontani, "Lirica Greca" και στο περιοδικό "Δέντρο". Στόχος ήταν η επανεξέταση των εκδόσεων Πολυλά και Πολίτη, η υπόδειξη της σωστής ερμηνείας και διάρθρωσης της "Αιμιλίας Ροδόσταμο" και του "Πόρφυρα", καθώς και του εντελώς παρανοημένου κειμένου π...

[...] Δεκαεπτά χρόνια μετά την τελική έκδοση των δοκιμών μου στη σπαραγμένη γλώσσα και στις σιωπές του Διονυσίου Σολωμού, πιστεύω ότι η ευεργεσία της ανάγνωσης δεν εγκατέλειψε το κινδυνώδες έργο του δημιουργικού αναθεωρητισμού (για να δανειστώ την ορολογία του Harold Bloom) που υποκίνησε τις δοκιμές μου αυτές, και έτσι ελπίζω να συνεχίσει να αναζωογονεί τα ερμηνευτικά εγχειρήματα και να αναδεικνύει την ανάγκη της αναμόχλευσης των παθών τα οποία συγκροτούν τα έργα και τις ημέρες των ποιήσεων του Σολωμού. Αλλά επιπλέον, καινούργια ίχνη μπορεί να συμβάλλουν προς την κατεύθυνσ...