Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ένα έγγραφο του ΙΘ΄ αιώνα, που ανακαλύφθηκε το 1975 στο Ιστορικό Αρχείο Κέρκυρας, στάθηκε η αφορμή να ξεκινήσει μία έρευνα για τα νόθα στα Επτάνησα την ενετική περίοδο. Κατά την έρευνα αποδείχτηκε ότι και ο εθνικός μας ποιητής ανήκε στην κατηγορία αυτή, και λαθεμένα, έως τώρα, πιστεύαμε πως η διαθήκη του Ν. Σολωμού και ο γάμος του με την Αγγελική Νίκλη επέφερε και τη νομιμοποίηση των νόθων τέκνων τους. Από τότε άρχισε μια μακρόχρονη έρευνα γύρω από τον Σολωμό, που κράτησε 25 ολόκληρα χρόνια. Χρόνο με το χρόνο προσπαθούσα να κάμω τη δική του αλήθεια και δική μου. Έτσι, με μ...

Η παρούσα έκδοση είναι προϊόν επιστημονικής έρευνας, που ανατέθηκε το 1998 από τη Βουλή σε διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από τρεις επιστημονικούς φορείς (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιόνιο Πανεπιστήμιο και Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου) με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Ερατοσθένη Γ. Καψωμένο, στο πλαίσιο του εορτασμού των διακοσίων χρόνων από τη γέννηση του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Καρπός αυτής της έρευνας υπήρξε αφενός μια φιλολογική μελέτη σε μορφή βιβλίου, η οποία αποκαλύπτει με σύγχρονες συστηματικές μεθόδους τα μυστικά του ποιητικού εργα...

Το μέγεθος και η σημασία ενός λογοτέχνη ή καλλιτέχνη και του έργου του, οσοδήποτε "μεγάλου" ή "μικρού", δεν μπορούν ν' αποδειχτούν με κριτήρια "καθαρά αισθητικά", γιατί τέτοια "κριτήρια", απλά, δεν υπάρχουν, ούτε στο ατομικό ούτε στο συλλογικό υποκείμενο· το "μέγεθος" αυτό μπορεί και πρέπει να καταδειχτεί με ένα αντικειμενικό κριτήριο: την πρόσληψη του υπό εξέταση προσώπου και έργου, δηλαδή την αντοχή του μέσα στο χρόνο, την υποδοχή και την αποδοχή του από τους εκάστοτε νέους δέκτες και φορείς του.Το πρόσωπο και το έργο του, που συγκεντρώνει επάνω του τις σοβαρότερες προϋπο...

Αυτά τα κείμενα έχουν λησμονηθεί. Από εποχή σε εποχή, αναφορές και επανεκδόσεις τα θυμίζουν· εδώ επανεκδίδονται μαζί. Αποφασίσαμε την φωτογραφική αναπαραγωγή για να κρατήσουμε την ιδιογραφία των κειμένων στην ορθογραφία και τυπογραφία των. Ο αναγνώστης δεν πρέπει να στηριχθεί μόνο στα κατά εποχές συμπεράσματα σχολιαστών και υποσημειωσεογράφων που θλίβουν την πνοή του ακεραίου κειμένου και της χειρονομίας του. Αυτά τα κείμενα, μικρά, λίγα, έχουν κάτι από την αιωνιότητα της Ελληνικής Γλώσσας. Με το πρώτο κείμενο του Στάη αρχίζει η σοβαρή μελέτη του Σολωμού και ίσως και η ν...

Ο βίος και το έργο του Σολωμού έχουν πάρει τη μορφή μυθιστορήματος. Βοήθησαν σε αυτό και οι αφηγήσεις των μεταγενεστέρων αλλά, κυρίως, το αρχικό "φαινόμενο" του εθνικού ποιητή. Είναι αδύνατον να διαβάσουμε σήμερα τον ποιητή χωρίς να τοποθετήσουμε το έργο του στη μυθοπλαστική παράδοση που το συνοδεύει. Η ανάγνωση του σολωμικού έργου απαιτεί την αναψηλάφηση των δεδομένων και των προοπτικών του, γιατί είναι έργο που έχει συγκροτηθεί με επισφαλείς όρους και φτάνει σε μας με πολλά κενά και ακόμη περισσότερα ερωτηματικά. Για να κατανοήσουμε, επομένως, την "περίπτωση" Σολωμού είν...

Τα 37 κείμενα 27 συγγραφέων που απαρτίζουν αυτόν τον τόμο επιλέγονται από δημοσιεύματα ενός διανύσματος 173 χρόνων· εκτός από το πρώτο, επανεκδίδονται εδώ με τη χρονολογική σειρά της πρώτης έντυπης εμφάνισης, ή της αρχικής σύνθεσής τους. Οι (ακέραιες ή αποσπασματικές) αναδημοσιεύσεις, εδώ, παρουσιάζουν μερικές μόνον από τις γνώμες και όψεις της γενικά σταθερής, και συχνά έντονης, ενασχόλησης αρκετών ελλήνων και ξένων μελετητών με τον Σολωμό, τη (σύνολη) λογοτεχνική του παραγωγή ή συγκεκριμένα έργα και θέματά του. Όσο επιτρέπουν οι προδιαγραφές όγκου της σειράς, ο τόμος αφήν...

Σκαπτή ύλη είχε ονομαστεί στην αρχαιότητα η χρυσοφόρα φλέβα του Παγγαίου. Σκαπτή ύλη είναι, στην περίπτωση που μελετούμε, μεταφορικά και η ύλη που ανορύσσει από τα δικά του μεταλλεία ο Σολωμός. Και σκαπτή πρέπει να είναι και η σπουδή αυτού του έργου : μία ανασκαφή του κριτικού μελετητή πάνω στα ίχνη της πρωταρχικής ανασκαφής του ποιητή. Τέτοια είναι, για τα κείμενα της ωριμότητάς του, η διαδικασία της παραγωγής του, και η σωστή τους αποτίμηση. Είναι ό,τι καμινεύεται από τον ποιητή και αναμοχλεύεται από τον ερευνητή στα Αυτόγραφα. Όχι μόνον ό,τι λαγαρίζει και ως ύλη καθαράς...

Οι μελέτες που ακολουθούν γράφτηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές αλλά ασχολούνται με κοινά ερωτήματα· αυτό εξηγεί κάποιες επαναλήψεις και επικαλύψεις αλλά και κάποια κενά που ενδέχεται να παρατηρήσει ο καλοπροαίρετος αναγνώστης. Στην γενικότητά τους επιχειρούν να χαρτογραφήσουν μία προβληματική γύρω από τα σολωμικά κείμενα και ταυτόχρονα να διερμηνεύσουν το είδος της καλλιτεχνικής δυναμικής που χαρακτηρίζει τη σολωμική ιδιόλεκτο. Αυτό επιχειρείται με την εκ του σύνεγγυς ανάγνωση μερικών "κρίσιμων" έργων του Σολωμού και την υποτύπωση κάποιων γενεαλογικών γραμμών που κ...

Μια συλλογή αθησαύριστων κειμένων που εκφωνήθηκαν και γράφτηκαν για τον θάνατο του Διονυσίου Σολωμού το ίδιο εκείνο έτος: το 1857. Κείμενα που δημοσίευσαν προσωπικότητες διαπρεπείς -νομικοί, κληρικοί, λογοτέχνες, δημοσιογράφοι- όχι μόνο από τον μουσόληπτο λαό των Επτανήσων, αλλά και από το σύνολο του ελληνικού κόσμου. Με την ελπίδα του μεγάλου ανέκδοτου έργου, αλλά και με τη βαθιά ικανοποίηση από το ήδη τότε γνωστό. Ο αποχαιρετισμός των συγχρόνων του, συγκινητικός όπως ταιριάζει σε ποιητή του μεγέθους του. Γιατί είχαμε τη δωρεά και στη λαλούμενη, σημερινή ελληνική να αποκτή...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται δύο κυρίως θέματα. Το πρώτο είναι η σχέση, τόσο η λογοτεχνική όσο και η κοινωνική, του Σολωμού και των σύγχρονών του Επτανησίων ποιητών. Το δεύτερο θέμα είναι αφενός η πρόσληψη του σολωμικού έργου από την επτανησιακή ποίηση και κριτική αμέσως μετά από το θάνατο του Σολωμού και αφετέρου η διαχείριση της σολωμικής πνευματικής κληρονομιάς από τους Επτανήσιους στη συνέχεια, στην εποχή που αρχίζει από το θάνατο του ποιητή και φτάνει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Επιμέρους ζητήματα που σχολιάζονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου είνα...

Τα "Σολωμικά" συγκεντρώνουν την εργασία είκοσι τεσσάρων ετών πάνω σε θεμελιώδη προβλήματα ερμηνευτικής του έργου του Διονυσίου Σολωμού. Το γεγονός ότι τα προβλήματα αυτά, με τους όρους τους οποίους επεχείρησε να θέσει η εργασία αυτή ή με άλλους παραπλήσιους, απασχόλησαν ήδη από την έκδοση της πρώτης μελέτης, το 1976 (Το Δαιμονικό Ύψιστο), και εξακολουθούν να απασχολούν ένα σημαντικό τμήμα των Σολωμικών ερευνών, αποτελεί ασφαλώς απόδειξη της κρισιμότητας των προβλημάτων για τη συνολική θεώρηση και κατανόηση του Σολωμικού έργου, όσο και για την προώθηση των Σολωμικών μελετών...

[...] Η γλώσσα για το Σολωμό δεν είναι υπόθεση της σοφίας, όπως ο μεγάλος Σηκωμός στις ημέρες του δεν έγινε με τα βιβλία. Το πρωταρχικό τούτο φαινόμενο ο ποιητής το βλέπει ταυτισμένο βαθειά με τη ζωή τού ανθρώπου. Η γλώσσα φύεται απάνου στη ρέουσα αίσθηση του παρόντος. Τις ουσίες που μορφώνουν τους τύπους των λέξεων και την εκφραστική του ειδή η γλώσσα τις λαβαίνει από τα υπάρχοντα κοιτάσματα, τα οποία πυρπολεί και μεταβολίζει η μελλοντική πρόθεση. Η γλωσσική μνήμη υποταγμένη στη γλωσσική ορμή συντάσσει το παρελθόν και το μέλλον τού λαού στον πνευματικό άκμονα του παρόντος...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Μαρία Τσούτσουρα, "Διονύσιος Σολωμός ή Το τίμημα της ελευθερίας ενός κόντε" - Νάνος Βαλαωρίτης, "Ο Σολωμός στο φως και στο σκοτάδι" - Κωνσταντίνος Φωτεινός, "Οι Λευκάδιοι Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Κωνσταντίνος Στρατούλης, Σπυρίδων Ζαμπέλιος και ο Διονύσιος Σολωμός" - Βιβέτ Τσαρλαμπά - Κακλαμάνη, "Η απήχηση του Σολωμού στο έργο του Άγγελου Σικελιανού. Γλωσικοί και ιδεολογικοί κώδικες."