Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Το Αρχείο της Αννας Μελά-Παπαδοπούλου στις Ροβιές Ευβοίας όπως έχει ήδη επισημανθείστη βιογραφία της1 είναι μια πλούσια μη αρχειοθετημένη ακόμη ιδιωτική συλλογή, η οποία άργησε πολύ να προσελκύσει τους μελετητές, και της οποίας είχα την τύχη να μελετήσω μόνον ένα μικρό μέρος της. Ο φάκελος επιστολογραφίας περιέχει εκατοντάδες μη ταξινομημένες επιστολές, επιστολικά δελτάρια καιτηλεγραφικά κείμενα που απευθύνονται στην Παπαδοπούλου από εξέχουσες φυσιογνωμίες της εποχής: αξιωματούχους της πολιτικής, στρατιωτικής και κοινωνικής ζωής, αλλά και από πλήθος απλών ανθρώπων, π...

[...] Τότε, είχαμε σχεδόν προανάγγειλει την πλήρη αυτοτελή έκδοση του "Ημερολογίου Εκστρατείας 1912-1926" της Άννας Μελά-Παπαδοπούλου και των "Επιστολών" που έλαβε η ίδια από διάφορες προσωπικότητες της εποχής της. Κι αυτό έγινε με την πεποίθηση ότι οι πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, δηλαδή η περίοδος της ζωής και της δράσης της Άννας Μελά-Παπαδοπούλου, υπήρξαν καθοριστικές για τη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνισμού - γεγονός που αποδεικνύεται από το μεγάλο ενδιαφέρον των σύγχρονων μελετητών. Έτσι δημοσιεύουμε σήμερα το "Ημερολόγιο Εκστρατείας, 1912-1926" της Άννας Μελά-Πα...

Βιβλίο-σταθμός στη βιβλιογραφία γύρω από τη μικρασιατική εκστρατεία, το Χρονικόν μεγάλης τραγωδίας παρουσιάζει με τρόπο λιτό, και γι' αυτό συνταρακτικό, τα γεγονότα και τα πρόσωπα της πρόσφατης ιστορίας μας. Μέσα από τη συγκέντρωση και τη σύνθεση μεγάλου αριθμού τεκμηρίων, επισήμων και ιδιωτικών, το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών έργο του Χρήστου Αγγελομάτη ανασυνθέτει το δραματικό σκηνικό των γεγονότων τα οποία οδήγησαν στη δημιουργία της σημερινής Ελλάδας.

Αυτή είναι η ιστορία για μια ελληνική τραγωδία που έλαβε χώρα στη Μικρά Ασία το φθινόπωρο του 1922. Ήρωας της τραγωδίας είναι φαινομενικά ο Φρίντγιοφ Νάνσεν, Ύπατος Αρμοστής της Κοινωνίας των Εθνών για τους έλληνες πρόσφυγες. Το φθινόπωρο του 1922 σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι εγκατέλειψαν το υπό κατάρρευση οθωμανικό κράτος στη Μικρά Ασία και κατέφυγαν στην Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και μια σειρά από ελληνικά νησιά έγιναν σημείο συγκέντρωσης χιλιάδων προσφύγων. Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 οι έλληνες και τούρκοι αντιπρ...

Η Μικρασιατική περιπέτεια και η τραγική, για τον μείζονα Ελληνισμό, κατάληξή της, ζωντανεύουν μέσα από το βιβλίο του Γιάννη Χρονόπουλου "Το χρονικό της Μικρασιατικής Εκστρατείας". Το πρώτο μέρος του βιβλίου έχει τη μορφή ημερολογίου με ακριβείς και λεπτομερείς καταγραφές, προϊόντα διεξοδικής έρευνας του συγγραφέα. Με εμβόλιμες πολιτικές καταγραφές, δηλώσεις και συμφωνίες της κάθε χρονιάς ώστε να τίθεται το ευρύτερο πλαίσιο των διεθνών συσχετισμών ισχύος. Το "ημερολόγιο" εκκινεί από τις σκληρές διαπραγματεύσεις της Συνδιάσκεψης Ειρήνης των Παρισίων (Μάρτιος - Απρίλιος...

Ο Βασίλης Βασιλικός λαμβάνει το 1971 στο Παρίσι, όπου βρισκόταν αυτοεξόριστος από το 1967, έναν συστημένο φάκελο από τον πατέρα του, Νίκο: "Ήταν το ημερολόγιο που σε λίγο θα διαβάσεις, αναγνώστη. Ο πατέρας μου, θυμόμουν, είχε αναφερθεί κάνα δυο φορές σε αυτό. Ότι είχε κρατήσει ημερολόγιο από τη Μικρασιατική Εκστρατεία... Και να τώρα το κρατούσα στα χέρια μου, σε δερματόδετο παραλληλόγραμμο λεύκωμα, χειρόγραφο, καθαρό, αντιγραμμένο από τις σημειώσεις του στο μέτωπο... Επηρεασμένος από το ημερολόγιο του πατέρα μου, βάλθηκα να μελετώ τα πρακτικά της Δίκης των Εξ που μου είχε χ...

Πώς προέκυψε η Μικρασιατική Εκστρατεία; Ποια ήταν η πολιτική της Ελλάδας στη Μικρά Ασία πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο; Ποια η ταυτότητα του Μικρασιατικού Ελληνισμού; Γιατί ηττήθηκε η Ελλάδα στη Μικρά Ασία; Ποιος έφταιγε; Ειπώθηκε ποτέ το προεκλογικό σύνθημα "Οίκαδε"; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει η παρούσα μελέτη. Βάσει των ιστορικών τεκμηρίων συνάγεται ότι η Μικρά Ασία "άργησε" να γίνει αντικείμενο αλυτρωτικής διεκδίκησης από το ελληνικό κράτος. Μάλιστα, το εσωτερικό της Ανατολίας, όπου κατοικούσαν συμπαγείς ελληνικοί (τουρκόφωνοι) πλη...

Απομνημονεύματα είναι η γραπτή περιγραφή ή αφήγηση ιστορικών συνήθως γεγονότων τα οποία ο συγγραφέας είτε επηρέασε με τη δράση του είτε απλώς παρακολούθησε και θυμάται. Κατά κανόνα τα απομνημονεύματα κυκλοφορούν δέκα ως τριάντα χρόνια μετά από κάθε σημαντικό ιστορικό γεγονός καθώς οι πρωταγωνιστές του (αλλά και όσοι έλαβαν με οποιοδήποτε τρόπο μέρος σ' αυτό) αποσύρονται από την ενεργό ζωή και το ενδιαφέρον τους για δράση αντικαθίσταται από το ενδιαφέρον τους για υστεροφημία. Το φαινόμενο αυτό είναι παγκόσμιο και διαχρονικό και εμφανίζεται και στην νεώτερη ελληνική ιστορία κ...

"Πάσχα του 1923. Επί ξύλου κρέμεται το γήινο σώμα του πρόσφυγα Χριστού. Ματωμένο, βασανισμένο, σταυρωμένο. Όλη η μικρασιάτισσα γη, από τον Πόντο, τη Θράκη, την Ιωνία, μέχρι κάτω τα παράλιά της, λάμπει τώρα καρφωμένη στον σταυρό του δικού της μαρτυρίου. Γόοι, πικρά δάκρυα, αβάσταχτος πόνος. Με όξος και χολή έχουν ποτιστεί μέχρι τα τρίσβαθα της ψυχής τους οι ξεριζωμένοι που έρχονται στην Ελλάδα..." Η συγκλονιστική συνέχεια του βιβλίου "Δακρυσμένη Μικρασία". Ένα βιβλίο που ρίχνει άπλετο φως στην πλέον άγνωστη και σκοτεινή εποχή της νεοελληνικής ιστορίας, με τις "ευζωνικές...

Το βιβλίο αυτό συγκροτείται από κείμενα του περιοδικού "Ιστορικά", το οποίο εξέδιδε η "Ελευθεροτυπία" από το 1999 έως το 2005. Γραμμένα από έγκυρους ιστορικούς, φέρνουν μπροστά στον αναγνώστη το σώμα των απαραίτητων γνώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή -τα προγηθέντα και τα επιγενόμενα- χωρίς να διεκδικούν το αλάθητο. Ο τόμος περιέχει τα κείμενα: - Στέλιος Λαμπάκης, "Ονόματα δηλωτικά της Μικράς Ασίας" - Έλενα Φραγκάκη-Σύρεττ, "Η γέννηση μιας μεγάλης πόλης-λιμανιού" - Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου, "Οι Κυδωνίες πριν και μετά την Επανάσταση" - Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου, "Κωνσ...

Στην προσπάθειά της να προστατεύσει τους υπόδουλους αδελφούς και να απελευθερώσει τα πατρογονικά εδάφη της Ιωνίας, η Ελληνική Στρατιά Μικράς Ασίας πέρασε τον ποταμό Σαγγάριο τον Αύγουστο του 1921. Αντικειμενικός της σκοπός ήταν η κατάληψη της Άγκυρας και η εξουδετέρωση της ισχυρότερης βάσης του κεμαλικού κινήματος. Στα κακοτράχαλα υψώματα ανατολικά του ποταμού, επί 25 συνεχείς ημέρες Έλληνες και Τούρκοι αγωνίστηκαν σκληρά για τη νίκη, την οποία στο τέλος πέτυχαν όχι οι νικητές επί του πεδίου Έλληνες αλλά οι νικητές επί της στρατηγικής Τούρκοι. Οι "Μεγάλες Μάχες" παρουσι...

Στρατιώται! Η φωνή της πατρίδος μας εκάλεσε και πάλιν επί κεφαλής υμών. Δεχθήτε τον εγκάρδιον του Βασιλέως σας χαιρετισμόν. Είμαι υπερήφανος διά σας. Δία την αποφασιστικότητα με την οποίαν αγωνίζεσθε τον απελευθερωτικόν της φυλής αγώνα εδώ όπου από αιώνων πνέει ο Ελληνισμός. Δεν αγνοείται ποίας ευγενούς ιδέας είσθε υπέρμαχοι επί του ιερού τούτου εδάφους. Μάχεσθε υπέρ της ιδέας της ελληνικής, η οποία εδώ εγέννησε τον απαράμιλλον εκείνον πολιτισμόν, ο οποίος ουδέποτε θα παύση να προκαλή του κόσμου τον θαυμασμόν. Η ανδρεία σας εγγυάται του αγώνος την επιτυχίαν. Αι άρεταί σα...

"Των εχθρών τα φουσάτα περνούσαν/σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά", υπυνθυμίζει ένα παλιό στρατιωτικό εμβατήριο, πριν μας διαβεβαιώσει πως "η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει". Όμως και τα δικά μας φουσάτα διέπραξαν ουκ ολίγα στο πέρασμά τους, σε πόλεις και χωριά με "εθνολογική σύσταση" πολύ διαφορετική απ' ό,τι υποστήριζαν οι κήρυκες της Μεγάλης Ιδέας. Από τα Γιαννιτσά και το Κιλκίς του 1912-13 μέχρι τη Βόρειο Ήπειρο του 1914 και την ενδοχώρα της Μικρασίας το 1919-22, η δράση του ελληνικού στρατού και των παραστρατιωτικών ομάδων που τον συνόδευαν (ή τον υποκαθιστούσαν) σημαδεύτηκε...

Στο πλαίσιο της πραγμάτωσης της Μεγάλης Ιδέας και της προστασίας των ελληνικών πληθυσμών της Ιωνίας από τις τουρκικές βιαιότητες, η Ελλάδα πέτυχε το 1919 να λάβει από την Αντάντ εντολή απόβασης στη Σμύρνη. Το αποκορύφωμα της επιθετικής προσπάθειας του ελληνικού στρατού σε όλη τη διάρκεια της τρίχρονης εκστρατείας που ακολούθησε αποτέλεσαν οι επιχειρήσεις του Ιουνίου-Ιουλίου 1921, η προέλαση προς την Άγκυρα τον Αύγουστο του 1921 και οι επικές μάχες στα ανατολικά του ποταμού Σαγγάριου. Η απόφαση για την προέλαση λήφθηκε με μια διαδικασία κατά την οποία παραγνωρίστηκαν οι στρα...