Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο πλαίσιο της πραγμάτωσης της Μεγάλης Ιδέας και της προστασίας των ελληνικών πληθυσμών της Ιωνίας από τις τουρκικές βιαιότητες, η Ελλάδα πέτυχε το 1919 να λάβει από την Αντάντ εντολή απόβασης στη Σμύρνη. Το αποκορύφωμα της επιθετικής προσπάθειας του ελληνικού στρατού σε όλη τη διάρκεια της τρίχρονης εκστρατείας που ακολούθησε αποτέλεσαν οι επιχειρήσεις του Ιουνίου-Ιουλίου 1921, η προέλαση προς την Άγκυρα τον Αύγουστο του 1921 και οι επικές μάχες στα ανατολικά του ποταμού Σαγγάριου. Η απόφαση για την προέλαση λήφθηκε με μια διαδικασία κατά την οποία παραγνωρίστηκαν οι στρα...

Η Μικρασιατική περιπέτεια και η τραγική, για τον μείζονα Ελληνισμό, κατάληξή της, ζωντανεύουν μέσα από το βιβλίο του Γιάννη Χρονόπουλου "Το χρονικό της Μικρασιατικής Εκστρατείας". Το πρώτο μέρος του βιβλίου έχει τη μορφή ημερολογίου με ακριβείς και λεπτομερείς καταγραφές, προϊόντα διεξοδικής έρευνας του συγγραφέα. Με εμβόλιμες πολιτικές καταγραφές, δηλώσεις και συμφωνίες της κάθε χρονιάς ώστε να τίθεται το ευρύτερο πλαίσιο των διεθνών συσχετισμών ισχύος. Το "ημερολόγιο" εκκινεί από τις σκληρές διαπραγματεύσεις της Συνδιάσκεψης Ειρήνης των Παρισίων (Μάρτιος - Απρίλιος...

Στις 28 Ιουνίου του 1914 ο Σέρβος φοιτητής Γκαβρίλο Πρίνσιπ σκοτώνει με δύο σφαίρες, στο Σεράγεβο, τον αρχιδούκα Φραγκίσκο Φερδινάνδο και τη σύζυγό του πριγκίπισα Σοφία. Οι δύο αυτοί πυροβολισμοί υπήρξαν η αφορμή για να ξεκινήσει ένα μήνα μετά (Ιούλιος 1914) ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος με 18.000.000 νεκρούς και πολλά εκατομμύρια τραυματίες. Περί το τέλος του πολέμου (1917) εμπλέκεται και η Ελλάδα στον πόλεμο. Μεσολαβεί ο Διχασμός με δύο πρωτεύουσες και δύο κυβερνήσεις, η απόβαση στη Σμύρνη το 1919 και τέλος η Καταστροφή, με 300.000 νεκρούς και ενάμισι εκατομμύριο πρόσφυγες....

Η Μικρασιατική Εκστρατεία αποτελεί αναμφισβήτητα το πλέον φιλόδοξο εγχείρημα στη νεοελληνική Ιστορία, εγχείρημα που κατέρρευσε με παταγώδη αποτυχία, εδαφικό ακρωτηριασμό, εκατόμβη θυμάτων, προσφυγοποίηση 1.000.000 και πλέον ανθρώπων. Η αποτυχία όμως του όλου εγχειρήματος οφείλεται μόνο στη δυσκολία του ή και στις εσωτερικές αντιθέσεις ενός πολιτικά, κοινωνικά και γεωγραφικά διαιρεμένου έθνους; Οι αντιθέσεις αυτές προέκυψαν μόνο από ιδεολογικοπολιτικούς λόγους ή πρωτίστως από τον φόβο των κατοίκων της Παλαιάς Ελλάδας για την αναπόφευκτη μετατόπιση του κέντρου βάρους της λήψη...

Ο Βασίλης Βασιλικός λαμβάνει το 1971 στο Παρίσι, όπου βρισκόταν αυτοεξόριστος από το 1967, έναν συστημένο φάκελο από τον πατέρα του, Νίκο: "Ήταν το ημερολόγιο που σε λίγο θα διαβάσεις, αναγνώστη. Ο πατέρας μου, θυμόμουν, είχε αναφερθεί κάνα δυο φορές σε αυτό. Ότι είχε κρατήσει ημερολόγιο από τη Μικρασιατική Εκστρατεία... Και να τώρα το κρατούσα στα χέρια μου, σε δερματόδετο παραλληλόγραμμο λεύκωμα, χειρόγραφο, καθαρό, αντιγραμμένο από τις σημειώσεις του στο μέτωπο... Επηρεασμένος από το ημερολόγιο του πατέρα μου, βάλθηκα να μελετώ τα πρακτικά της Δίκης των Εξ που μου είχε χ...

Ανάτυπο από το περιοδικό "Βυζαντινός Δόμος" τόμ. 22-23-24 (Βυζαντινή και Νεότερη Ελληνική Ιστορία και Πολιτισμός) 2017.

Γιατί ενεπλάκησαν οι Σοβιετικοί στη Μικρασιατική Εκστρατεία με τον τρόπο που ενεπλάκησαν; Ποια ήταν τα κίνητρά τους; Με ποιον ακριβώς τρόπο ενεπλάκησαν; Και ποια πρακτική σημασία είχε η εμπλοκή αυτή στην εξέλιξη και την έκβαση της Εκστρατείας; Στα βασικά αυτά ερωτήματα επιχειρείται μια ψύχραιμη ή, ακόμη καλύτερα, μία ψυχρή απάντηση. Κι ακόμη: υπήρξε ποτέ εναλλακτική πολιτική για τους Σοβιετικούς έναντι της Ελλάδας - και αντιστοίχως, για την Ελλάδα έναντι των Σοβιετικών; Για πρώτη φορά εξετάζεται κριτικά το "επεισόδιο του σοβιετικού απεσταλμένου" που αναφέρεται συχνά σε μι...

Πώς προέκυψε η Μικρασιατική Εκστρατεία; Ποια ήταν η πολιτική της Ελλάδας στη Μικρά Ασία πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο; Ποια η ταυτότητα του Μικρασιατικού Ελληνισμού; Γιατί ηττήθηκε η Ελλάδα στη Μικρά Ασία; Ποιος έφταιγε; Ειπώθηκε ποτέ το προεκλογικό σύνθημα "Οίκαδε"; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει η παρούσα μελέτη. Βάσει των ιστορικών τεκμηρίων συνάγεται ότι η Μικρά Ασία "άργησε" να γίνει αντικείμενο αλυτρωτικής διεκδίκησης από το ελληνικό κράτος. Μάλιστα, το εσωτερικό της Ανατολίας, όπου κατοικούσαν συμπαγείς ελληνικοί (τουρκόφωνοι) πλη...

Ο Σερ Χένρι εκείνο το διάστημα παρακολουθούσε με εμφανή αποδοκιμασία τις προσπάθειες των Ελλήνων να γίνουν κάτοχοι ενός μεγάλου τμήματος της Ανατολίας σε βάρος των Τούρκων - ως αποτέλεσμα της ενέργειας του προέδρου Γουίλσον, του Κλεμανσώ και του Βρετανού πρωθυπουργού να στείλουν τους Έλληνες στη Σμύρνη μερικούς μήνες πριν. Ο G.I.G.S. (σ.σ.: Chief of the Imperial General Staff, ο επικεφαλής του βρετανικού αυτοκρατορικού γενικού επιτελείου στρατού) ήταν σθεναρά αντίθετος με αυτές τις ελληνικές περιπέτειες και υπάρχει μια αναφορά στο ημερολόγιό του στις 28 Οκτωβρίου (σ.σ.: 191...

Από τις αστραφτερές αίθουσες των Βερσαλιών και το "Παρίσι της ελπίδας" στα ματωμένα χώματα της Μικράς Ασίας, και από τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, το Εσκί Σεχίρ, το Αφιόν Καραχισάρ, την Αλμυρά Έρημο και τον Σαγγάριο στην άγνωστη Ελλάδα της καθημερινότητας, της ξεγνοιασιάς, του μεροκάματου, της ανέχειας, της ελπίδας. Ένα πραγματικό έπος ψηλαφημένο μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα, στιγμή τη στιγμή, καθώς η Ελλάδα άνοιγε διάπλατα τα φτερά της για να χωρέσουν κάτω από αυτά τα όνειρα, οι ελπίδες και η προσμονή αιώνων ιστορίας. Μια σπορά ραντισμένη με θάνατο, που, από χαρά, πανηγύρι...

Η συμβολή του Τύπου στη μελέτη διαφόρων όψεων της νεότερης Ιστορίας αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική ερευνητική παράμετρο. Μια εφημερίδα ή ένα περιοδικό δε χρησιμεύει τόσο στο να εξακριβωθούν επακριβώς μεγάλα γεγονότα όσο το να φωτιστεί ο αντίκτυπός τους στην κοινωνία, να αποκαλυφθούν λανθάνουσες ιδεολογικές τάσεις και γενικότερα το δημόσιο αίσθημα. Αυτό κυρίως επιχειρείται και στο βιβλίο του μελετητή Χρήστου Αλεξάνδρου. Το "Νέον Έθνος", μια φιλοβασιλικού προσανατολισμού εφημερίδα στην κατεχόμενη από τους Βρετανούς Κύπρο, με έντονο το πνεύμα του μεγαλοϊδεατισμού καταγρά...

Αυτή είναι η ιστορία για μια ελληνική τραγωδία που έλαβε χώρα στη Μικρά Ασία το φθινόπωρο του 1922. Ήρωας της τραγωδίας είναι φαινομενικά ο Φρίντγιοφ Νάνσεν, Ύπατος Αρμοστής της Κοινωνίας των Εθνών για τους έλληνες πρόσφυγες. Το φθινόπωρο του 1922 σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι εγκατέλειψαν το υπό κατάρρευση οθωμανικό κράτος στη Μικρά Ασία και κατέφυγαν στην Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και μια σειρά από ελληνικά νησιά έγιναν σημείο συγκέντρωσης χιλιάδων προσφύγων. Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 οι έλληνες και τούρκοι αντιπρ...

Ο έκτος τόμος αφορά μία από τις δραματικότερες περιόδους της ελληνικής ιστορίας, τη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922). Το διεθνές πολιτικό παρασκήνιο την επαύριον του Α' Παγκοσμίου Πολέμου είναι καθοριστικό για τις ελληνικές εθνικές διεκδικήσεις με τις πολιτικές στρατηγικές επιλογές των Μεγάλων Δυνάμεων να συνδέονται άμεσα με τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Ελλάδας. Η απόφαση για την ελληνική εμπλοκή στο μικρασιατικό μέτωπο αποτελεί ριψοκίνδυνο εγχείρημα, άποψη που δεν συμμερίζεται το μεγαλύτερο τμήμα του πολιτικού κόσμου της χώρας, με εξαίρεση τον Μεταξά και το ΚΚΕ....

Στρατιώται! Η φωνή της πατρίδος μας εκάλεσε και πάλιν επί κεφαλής υμών. Δεχθήτε τον εγκάρδιον του Βασιλέως σας χαιρετισμόν. Είμαι υπερήφανος διά σας. Δία την αποφασιστικότητα με την οποίαν αγωνίζεσθε τον απελευθερωτικόν της φυλής αγώνα εδώ όπου από αιώνων πνέει ο Ελληνισμός. Δεν αγνοείται ποίας ευγενούς ιδέας είσθε υπέρμαχοι επί του ιερού τούτου εδάφους. Μάχεσθε υπέρ της ιδέας της ελληνικής, η οποία εδώ εγέννησε τον απαράμιλλον εκείνον πολιτισμόν, ο οποίος ουδέποτε θα παύση να προκαλή του κόσμου τον θαυμασμόν. Η ανδρεία σας εγγυάται του αγώνος την επιτυχίαν. Αι άρεταί σα...

Του πονήματος τούτου κύριος σκοπός δεν είναι να δοθούν παραδείγματα πολεμικής δράσεως προς διδασκαλίαν των εχόντων ως επάγγελμα την πολεμικήν τέχνη, αλλά είναι σκοπός να κατανοηθή από πολιτικούς και στρατιωτικούς ότι οι πόλεμοι κερδίζονται δια μόνης της γενναιότητος των στρατιωτών, της καταρτίσεως ικανών στελεχών των πολεμικών δυνάμεων και της τελειότητος των τεχνικών μέσων, αλλά κερδίζονται και δια της ψυχοσυνθέσεως των αρχηγών των πολεμούντων στρατών και των συνθηκών, υφ' ας αναλαμβάνουν ούτοι την εκπλήρωσιν της εντολής της κυβερνήσεώς των. [...] (από τον πρόλογο του βι...

Aπό τις αστραφτερές αίθουσες των Bερσαλιών και το "Παρίσι της ελπίδας" στα ματωμένα χώματα της Mικράς Aσίας, από τη Σμύρνη, την Kωνσταντινούπολη, το Eσκί Σεχίρ, το Aφιόν Kαραχισάρ, την Aλμυρά 'Eρημο και τον Σαγγάριο στην άγνωστη Eλλάδα της καθημερινότητας, της ξεγνοιασιάς, του μεροκάματου, της ανέχειας, της ελπίδας. Aπό τα "ωσαννά" και το "ευλογημένος ο ερχόμενος" στην εναγώνια κραυγή "Γιουνανλάρ γκελίορλαρ" (έρχονται οι 'Eλληνες) και από την τελευταία λειτουργία του Xρυσόστομου στην οδοιπορούσα ρωμιοσύνη της προσφυγιάς. Tο έπος της Mικρασιατικής εκστρατείας και ο ακάνθινο...

[...] Το Αρχείο της Αννας Μελά-Παπαδοπούλου στις Ροβιές Ευβοίας όπως έχει ήδη επισημανθείστη βιογραφία της1 είναι μια πλούσια μη αρχειοθετημένη ακόμη ιδιωτική συλλογή, η οποία άργησε πολύ να προσελκύσει τους μελετητές, και της οποίας είχα την τύχη να μελετήσω μόνον ένα μικρό μέρος της. Ο φάκελος επιστολογραφίας περιέχει εκατοντάδες μη ταξινομημένες επιστολές, επιστολικά δελτάρια καιτηλεγραφικά κείμενα που απευθύνονται στην Παπαδοπούλου από εξέχουσες φυσιογνωμίες της εποχής: αξιωματούχους της πολιτικής, στρατιωτικής και κοινωνικής ζωής, αλλά και από πλήθος απλών ανθρώπων, π...