Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Γραμμένη με το λαμπερό ύφος ενός αμίμητου στιλίστα, αυτή η "Μικρή πραγματεία περί αμεριμνησίας" διεκδικεί με αξιώσεις το βραβείο ειρωνικής (και αυτοειρωνικής) λογοτεχνίας ήδη από τον τίτλο της: ούτε περί φιλοσοφικής πραγματείας πρόκειται, φυσικά, ούτε ο συγγραφέας στέκεται αμέριμνος απέναντι στα πάθη των ανθρώπων που τους παρατηρεί με τη στοργή ενός αυθεντικού μοραλίστα. Ο Denis Grozdanovitch, γάλλος πρωταθλητής του τένις (του κατ' εξοχήν σπορ όσων έχουν την πολυτέλεια να "σκοτώσουν το χρόνο τους"), μας προσφέρει -σε δόσεις μικρών, γλαφυρών χρονικών- ένα απολαυστικό οδοιπο...

«Δεν έχετε ακούσει να μιλούν για κείνον τον τρελό που κρατούσε ένα αναμμένο φανάρι μέρα μεσημέρι κι έτρεχε στην πλατεία της αγοράς φωνάζοντας ασταμάτητα: «Γυρεύω τον Θεό! Γυρεύω τον Θεό!» Επειδή όμως πολλοί από τους παρευρισκόμενους δεν πίστευαν στον Θεό, οι φωνές του προκάλεσαν ηχηρό γέλιο. Μήπως χάθηκε σαν παιδί; είπε ο ένας. Μήπως κρύβεται; Μήπως και φοβάται; Μήπως μπάρκαρε στο πλοίο; Μήπως ξενιτεύτηκε; Τέτοια έλεγαν και γελούσαν. Ο τρελός πήδησε ανάμεσά τους και τους διαπέρασε με τη ματιά του. «Πού πήγε ο Θεός;» φώναξε, «θα σας πω εγώ. Τον σκοτώσαμε -εσείς κι εγώ! Εμείς...

Στο δοκίμιο αυτό ανιχνεύεται ένας χώρος ασαφής αλλά κρίσιμος, εντός του οποίου η ουτοπία και το πνεύμα της εκφεύγουν των ορίων της καταγωγικής και ιστορικής τους περιοχής και/ή της αρχαιολογίας τους και καθίστανται προτάγματα της τέχνης, της θεολογίας, της αναζήτησης της ετερότητας, της ενατένισης και της ανθρωπογεωγραφίας της πόλης.

Το "Ημερολόγιο σοφίας", έργο των τελευταίων χρόνων της ζωής του Τολστόι, είναι το βιβλίο που ο ίδιος θεωρούσε ως τη σημαντικότερη συνεισφορά του στην ανθρωπότητα. Διαβάστηκε πολύ στην προεπαναστατική Ρωσία, απαγορεύτηκε και ξεχάστηκε την εποχή του κομμουνισμού, για ν' ανακαλυφθεί, ευτυχώς, ξανά πριν από μερικά χρόνια. Είναι ένας καθημερινός οδηγός που φωτίζει το μονοπάτι μιας ουσιαστικής ζωής μ' ένα φως που δεν σβήνει ποτέ. Το "Ημερολόγιο Σοφίας" αδίκως λογοκρίθηκε για έναν αιώνα, κι αξίζει αναμφισβήτητα μια θέση ανάμεσα στα λίγα βιβλία στην ιστορία μας που δε θα σταματήσου...

"Ένας καλλιτέχνης μπορεί να ευστοχήσει ή να αστοχήσει στο έργο του, δηλαδή να κερδίσει ή να χάσει τη ζωή του. Ωστόσο, αν μπορεί να πει στο τέλος της προσπάθειάς του ότι κατάφερε να απαλύνει ή να μειώσει όλες τις δουλείες που βαραίνουν τους ανθρώπους, τότε είναι, σε ένα μεγάλο βαθμό, δικαιωμένος, και μπορεί, ώς ένα ορισμένο σημείο, να συγχωρήσει τον εαυτό του". (Απόσπασμα από την Ομιλία του Camus στη Σουηδική Ακαδημία κατά την απονομή του Νόμπελ λογοτεχνίας 1957)

Στην Ευρώπη ο Μάσιμο Κατσάρι είναι γνωστός ως ο φιλόσοφος που έχει ειδικευτεί στη φύση των αγγέλων, στα προβλήματα της Ενωμένης Ευρώπης, καθώς και σε θέματα αισθητικής και τέχνης. Στα δοκίμιά του αυτά, που πρωτοκυκλοφόρησαν στη Γαλλία την αυγή της νέας χιλιετίας, ο Κατσάρι, περπατώντας στα χνάρια της σκέψης του Νίτσε, βάζει στον εαυτό του ερωτήματα γύρω από την τέχνη και τις κατηγορίες της αλήθειας, του ψέματος, της ψευδαίσθησης, της ειρωνείας και της πρόκλησης. Ξεκινώντας από τις μεγάλες μορφές του μοντερνισμού, ο Κατσάρι προσπαθεί να εντοπίσει τη θέση της τέχνης στην πορε...

"Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος αναπτύσσει κάποιες αντιλήψεις σχετικά με τη ζωή και το θάνατο. Και οι αντιλήψεις αυτές συνιστούν ήδη φιλοσοφία -αν και συνήθως δεν χαρακτηρίζονται από κριτική στάση-, καλή ή λιγότερο καλή φιλοσοφία. Ακόμα και οι προσδοκίες για το τι θα πρέπει να προσφέρει η ζωή, τι μπορεί κανείς να επιτύχει στη ζωή, είναι κατά βάση φιλοσοφικές αντιλήψεις για τη ζωή. Με αυτή την έννοια, πιστεύω πραγματικά ότι όλοι οι άνθρωποι είναι φιλόσοφοι." Ο -βιεννέζικης καταγωγής- φιλόσοφος Καρλ Ράιμουντ Πόππερ (1902-1994), υπήρξε ένας από τους στοχαστές με τη μεγαλύτερη επίδ...

Ένας ακόμη οδηγός για την τέχνη της ζωής από το συγγραφέα του διεθνούς μπεστ σέλερ "Πλάτωνας, Όχι Πρόζακ!" Ο καθηγητής Λου Μαρίνοφ στο πρώτο του βιβλίο άντλησε από τη σοφία των μεγάλων φιλοσόφων για να παρουσιάσει λύσεις στα προβλήματα της καθημερινής ζωής, εγκαινιάζοντας έτσι ένα κίνημα που αποκατέστησε τη φιλοσοφία στην πρότερη θέση της: Να είναι χρήσιμη στη ζωή μας. Τώρα, με το έργο του "Τα μεγάλα ερωτήματα" προωθεί ακόμη περισσότερο αυτή την ιδέα με στοιχεία από τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία ώστε να δώσει απαντήσεις στα κεντρικά ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Προτ...

Τι το κοινό μπορεί να έχει ένας ποιητής με έναν φυσικό επιστήμονα; Τι μπορεί να φέρνει κοντά έναν ιστορικό με έναν μυστικιστή; Ποια "κοινωνία" μπορεί να έχει ένας διανοούμενος πολιτικός με έναν μυθιστοριογράφο ή ένας υπαρξιακός φιλόσοφος με έναν θεατρικό συγγραφέα; Ποια η μετοχή ενός Χριστιανού στοχαστή μ' έναν Πέρση Μουσουλμάνο; Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που θα ανέβει στα χείλη του αναγνώστη, παίρνοντας το βιβλίο αυτό στα χέρια του και ξεφυλλίζοντάς το. Ο τίτλος όμως μπορεί να αποτελέσει ίσως ένα μεγαλύτερο ερέθισμα και ταυτόχρονα να δώσει μιαν απάντηση στο παραπάνω ε...

Η φιλοσοφική μέριμνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις βαθύτερες αναζητήσεις των ανθρώπων όλων των εποχών. Είμαστε βέβαιοι πως τα προβλήματα τα οποία θίγονται στις σελίδες που ακολουθούν δεν είναι μόνο προβλήματα τα οποία απασχολούν όλους όσοι μετείχαν στις εκτενείς συζητήσεις του Φιλοσοφικού Καφενείου. Αγκαλιάζουν τους βαθύτερους προβληματισμούς όλων των συνειδήσεων και γι' αυτό προσφέρονται ως οικείος διάλογος περισσότερο και ελάχιστα ως προσωπικές θεωρήσεις.[...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς έρχεται με την παρούσα έκδοση να τιμήσει τον Κώστα Παπαϊωάννου, πολιτικό φιλόσοφο, διανοούμενο και καθηγητή με ευρωπαϊκή καταξίωση και έναν από τους πιο λαμπρούς καθηγητές του Πανεπιστημίου μας τη δεκαετία του '50. Με μια σύντομη επισκόπηση του έργου του διακρίνουμε σχηματικά τρεις θεματικές περιόδους: την περίοδο του "Ουμανισμού" 1942-1960, την περίοδο του "Διαλόγου Marx-Hegel" 1954-1970 και την περίοδο του "Λενινισμού" 1970-1981. Είναι ακριβώς την πρώτη περίοδο και ιδιαίτερα τη δεκαετία 50-60, που ο Κώστας Παπαϊωάννου διερευνώντας τη σχέση τ...

Το βιβλίο του Ζακ Ντερριντά "Πέραν του κοσμοπολιτισμού" αποτελείται από επτά αυτόνομα κείμενα, τα οποία πραγματεύονται έννοιες και προβλήματα που δεσπόζουν αφ' ενός στη σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία, αφ' ετέρου στη σημερινή παγκόσμια κοινωνικο-πολιτική σκηνή: κυριαρχία, ιδιότητα του πολίτη, δημοκρατία (democratie) και δημοκρατική πολιτική (republique), κοινοτισμός και ρεπουμπλικανισμός, φιλοξενία και δικαίωμα ασύλου, εργαζόμενοι "χωρίς χαρτιά", ζωτικότητα και ανθρωπινότητα, δικαιώματα του ανθρώπου, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, νέο διεθνές δίκαιο και νέοι δικαιικοί θεσμοί, σ...

Σε τι χρησιμεύει η Φιλοσοφία; Ποιoς θα 'πρεπε να είναι ο ρόλος στην εκπαίδευση; Έχουμε συνηθίσει στην ιδέα ότι η επιστήμη λύνει προβλήματα και απαντά σε πολλές από τις απορίες μας. Ωστόσο, κάποιες ερωτήσεις μένουν αναπάντητες· καμιά λύση δεν φαίνεται γι' αυτές οριστική. Μας συνοδεύουν σε όλη μας τη ζωή κι επαναλαμβάνονται από γενιά σε γενιά. Είναι τα ερωτήματα που αφορούν το θάνατο, την αλήθεια, το σύμπαν, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, το ωραίο, τον χρόνο... Σκοπός της Φιλοσοφίας δεν είναι να δώσει σ' αυτά μια τελεσίδικη απάντηση, αλλά να μας διδάξει πώς μπορούμε να τα θέτο...

Το ιστορικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο δημοσιεύεται τούτο το σύντομο φιλοσοφικό έργο του Βασιλόπουλου, είναι αυτό που διαμορφώνει η τρέχουσα πολιτική και στρατιωτική ηγεμονία μίας καπιταλιστικής κοινωνίας που αυτοπροσδιορίζεται ως "το τέλος της ιστορίας", "η σύγκρουση των πολιτισμών" κτλ. Για να υπάρξει δυνατότητα για πραγματική χειραφέτηση του ανθρώπου, πρέπει πρώτα να πιστέψουμε πως είναι εφικτή. Το θεωρητικό περιεχόμενο του δοκιμίου είναι σαφέστατο: για να υπάρξει ιστορική ανάδειξη του κοινωνικού είναι, χρειάζεται διαύγεια των στόχων, κι αυτή είναι η προϋπόθεση για μία πιθ...

Σε αυτό το φιλοσοφικό δοκίμιο, μέσα από μια κριτική προσέγγιση της διδακτορικής διατριβής του Καρλ Μαρξ για τη Διαφορά της δημοκρίτειας και επικούρειας φυσικής φιλοσοφίας, αναδεικνύεται μια για αρκετούς άγνωστη και για άλλους υποτιμημένη πτυχή της μαρξικής θεωρίας για την επανάσταση και την ελευθερία. Αντιμετωπίζοντας το νεανικό μαρξικό κείμενο ως κείμενο καμπής, μάχης και αυτοσυνειδησίας, αλλά και ως πεδίο συνάντησης ρομαντικών και διαφωτιστικών μοτίβων, ο συγγραφέας επιδιώκει να μας φέρει κοντά σε έναν Μαρξ στοχαστή της εξέγερσης και του αυτοσχεδιασμού, για τον οποίο η ελ...

Ο Φουριέ παρουσιάζεται εδώ ως ο αντίποδας του Σαντ: δεν επικαλείται όλες τις πιθανές σεξουαλικές φαντασιώσεις παρά με σκοπό να εξάρει την τέρψη και την ευτυχία σε μια απελευθερωμένη από ταμπού κοινωνία, διότι γι' αυτόν ο εκλεπτισμένος χαρακτήρας οιασδήποτε "μανίας" είναι σημάδι υψηλής αίσθησης και εάν υπερθεματίζει, ειδικότερα, τον "στροφεακό έρωτα", το αμφίσημο (το αμφιλεγόμενο), το επίμεικτο δεν το κάνει παρά επειδή όλα αυτά εξυψώνουν το ανθρώπινο στοιχείο περισσότερο απ' ότι ο αποκλειστικός έρωτας. [...] Από τις πρώτες σελίδες αυτής της παράξενης, ημιτελούς πραγματείας...

Μια ώρα αρκούσε για να κλονίσει συθέμελα τον κόσμο. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, η πτώση των "Δίδυμων Πύργων" στην καρδιά της Νέας Υόρκης δε σηματοδοτεί την έναρξη του τέλους της Ιστορίας ούτε της σύγκρουσης των πολιτισμών: εγκαινιάζει την εποχή του παγκοσμιοποιημένου μηδενισμού. Κρυμμένος πίσω από θρησκευτικά ή ιδεολογικά άλλοθι, ο μηδενιστής τρομοκράτης χτυπά. "Σκοτώνω, άρα υπάρχω". Ένα φοβερό φάντασμα στοιχειώνει ξανά τις δημοκρατίες και τις κινητοποιεί. Κανείς, μαθαίνουμε, ούτε ειδήμων, ούτε αναλυτής δεν ήταν σε θέση να φανταστεί ένα τέτοιο γεγονός. Αντιμέτωπος με το απρόβ...

Καμμιά απαισιοδοξία δεν είναι νοητή χωρίς ρητή ή σιωπηρή αναφορά σε μια καλύτερη πραγματικότητα, που κάποτε υπήρξε ή θα έπρεπε να υπάρξει· και καμμιά αισιοδοξία δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογη, αν δεν αναφέρεται στην υπερνίκηση των υφιστάμενων κακώς κειμένων. Γιατί, αν αποδεχτούμε την ανθρώπινη πραγματικότητα όπως ήταν και εξακολουθεί να είναι, δίχως την παραμικρή επιθυμία για τούτη ή εκείνη την αλλαγή και δίχως να τρέφουμε κανέναν φόβο και καμμιά ελπίδα ως προς τις ενδεχόμενες μεταβολές της, τότε γίνεται περιττή κάθε απαισιόδοξη ή αισιόδοξη στάση. Κάτι τέτοιο όμως θα σήμαιν...