Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Όταν, κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου, η Σερβία δέχθηκε την επίθεση των Αυστριακών, των Γερμανών και των Βουλγάρων, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, η σημασία της πόλης ως σιδηροδρομικού κόμβου και η ιδιάζουσα γεωστρατηγική της θέση θεωρήθηκαν από την Αντάντ τόσο ευνοϊκοί, υπέρ της εν λόγω συμμαχίας, παράγοντες, ώστε οι Γαλλοβρετανοί χρησιμοποίησαν την πρωτεύουσα της Μακεδονίας ως προγεφύρωμά τους για αποστολή βοήθειας προς τους Σέρβους. Έτσι, το φθινόπωρο του 1915, οι Αγγλογάλλοι αποβίβασαν στρατεύματα στην πόλη του Θερμαϊκού, παρά το ότι, εξορμώντας από εκεί, απέ...

Μια ολοκληρωμένη ιστορία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο μέτωπο της Ανατολής Για τέσσερις περίπου αιώνες, η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε αποτελέσει ένα από τα ισχυρότερα κράτη στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα εξουσίαζε τη Μέση Ανατολή. Το 1914 όμως βρισκόταν πλέον σοβαρά εξασθενημένη και περικυκλωμένη από άρπαγες που έλπιζαν να την αποτελειώσουν. Καθώς το Δυτικό μέτωπο περιήλθε σε αδιέξοδο και οι Οθωμανοί συμπαρατάχθηκαν με τις Κεντρικές δυνάμεις, Βρετανοί, Γάλλοι και Ρώσοι κατέστρωσαν ένα τολμηρό σχέδιο για να καταστρέψουν τον πιο αδύναμο αντίπαλο και να χαράξουν τεράστιες νέες...

Τα Δαρδανέλια, η θαλάσσια δίοδος που οδηγεί από το Αιγαίο πέλαγος στην Προποντίδα και στην Κωνσταντινούπολη, είχαν αναγνωρισμένη στρατηγική σημασία ήδη από τα αρχαία χρόνια. Το 1914, με την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, απέκτησαν ακόμα μεγαλύτερη σπουδαιότητα, επειδή η Οθωμανική Αυτοκρατορία συντάχθηκε με τις κεντρικές δυνάμεις (Γερμανία και Αυστροουγγαρία), διακόπτοντας την επικοινωνία των Αγγλογάλλων με τους συμμάχους τους Ρώσους. Οι ατυχίες των τελευταίων στο ανατολικό μέτωπο και η ανάγκη άμεσης στήριξής τους, οδήγησαν στην απόφαση της εκστρατείας για τη διάνοιξη των...

H περίοδος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου βιώθηκε με ιδιαίτερη ένταση και σφοδρότητα στην Ελλάδα, αφού η διαμάχη του Βασιλιά Κωνσταντίνου με τον πρωθυπουργό Βενιζέλο για την στάση που θα κρατούσε η χώρα απέναντι στα στρατόπεδα των αντιμαχομένων οδήγησε στον πρώτο Εθνικό Διχασμό και στα θλιβερά επακόλουθά του. Η ανά χείρας μελέτη του Γεράσιμου Αλεξάτου πραγματεύεται μια από τις τραγικότερες περιπλοκές της περιόδου, το ζήτημα της αιχμαλωσίας, στα τέλη του καλοκαιριού του 1916, του Δ` Σώματος Στρατού και της μεταφοράς και εγκατάστασής του στην Γερμανία, στην μικρή συνοριακή πό...

Η εξιστόρηση του Τύπου της Θεσσαλονίκης ολοκληρώνεται με τον παρόντα 5ο τόμο της Εφημεριδογραφίας της Θεσσαλονίκης του Μανώλη Κανδυλάκη, δημοσιογράφου και ερευνητή. Στον τόμο περιγράφεται η διαδρομή των εφημερίδων της Θεσσαλονίκης από την κήρυξη της δικτατορίας της 21ης Απριλίου μέχρι τις ημέρες μας, ενώ η πλούσια εικονογράφησή του περιλαμβάνει ανέκδοτα ντοκουμέντα και φωτογραφίες ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στον Τύπο, καθώς και χαρακτηριστικά πρωτοσέλιδα όλων των ημερήσιων και εβδομαδιαίων εφημερίδων της εποχής. Επίσης, γίνεται σύντομη περιγραφή των εκατοντάδων μικρότερων...

Εκατομμύρια ένιωθαν ότι δεν έχει σημασία τι έγινε, ούτε τι θα γίνει, σημασία έχει μόνο να μην πυροβολούν άλλο, να έχουμε να φάμε και να μην παγώνουμε το χειμώνα. Όμως όσοι έβγαλαν συμπεράσματα από τα διδάγματα της Ιστορίας σκέφτονταν διαφορετικά. Αυτοί προσπαθούσαν να μετατρέψουν τον ευσεβή πόθο για ειρήνη σε επαναστατική βούληση. Την επιθυμία των λαών για ειρήνη την γέννησε η εξάντληση από τον πόλεμο. Η κουρασμένη ψυχή σκέφτεται μόνο πώς θα βρει ανάπαυλα, με κάθε τρόπο. Δεν αναλύει, δεν ψάχνει για αιτίες: "Ας τελειώσει πια!" Αλλά οι επαναστάτες, που εξαρχής γνώριζαν το πώς...

Δίχως τη σύμφωνη γνώμη των ελίτ, ο εξοπλισμός της χώρας και η προετοιμασία της οικονομίας για να αντεπεξέλθει στις δυσχέρειες του πολέμου, δεν θα είχαν επιτευχθεί ποτέ. Οι τελευταίες δεν επιθυμούσαν μονάχα την αναθεώρηση της συνθήκης των Βερσαλλιών - πολύ περισσότερο αποσκοπούσαν στην ανόρθωση της γερμανικής υπερδύναμης και "με τα μάτια στραμμένα στην Ανατολική Ευρώπη, στην οικοδόμηση μιας ανατολικής αυτοκρατορίας που θα εγγυόνταν την αυτάρκεια της πολεμικής οικονομίας". Σ' ένα τέτοιο περιβάλλον, η χρήση της στρατιωτικής ισχύος θεωρούνταν κάτι περισσότερο από αυτονόητη. Το...

Το πρωί της 28ης Ιουνίου του 1914, όταν ο Αρχιδούκας Φερδινάνδος, διάδοχος της Αυστρίας, έφτασε με τη σύζυγό του στον σιδηροδρομικό σταθμό του Σαράγεβου, η Ευρώπη ζούσε ακόμη εν ειρήνη. Τριανταεπτά μέρες αργότερα βρισκόταν σε πόλεμο. Η σύγκρουση που ακολούθησε άφησε πάνω από δεκαπέντε εκατομμύρια νεκρούς, κατέστρεψε τρεις αυτοκρατορίες και άλλαξε ριζικά την παγκόσμια ιστορία. Πώς μπόρεσαν τα Βαλκάνια -μια περιφέρεια απομακρυσμένη από τα ευρωπαϊκά κέντρα της ισχύος και του πλούτου- να γίνουν το επίκεντρο ενός δράματος τέτοιου μεγέθους; Ο Κρίστοφερ Κλαρκ αποφεύγει τον πειρασ...

Αν είναι να εννοήσουμε σοβαρά τον Μεγάλο Πόλεμο ως έναν παγκόσμιο πόλεμο, χρειάζεται πλέον, έναν αιώνα μετά το γεγονός, να αλλάξουμε οπτική: να λάβουμε πληρέστερα υπόψη τα θέατρα του πολέμου που βρίσκονταν όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και πολύ πέραν της Ευρώπης, στην Ασία και την Αφρική, και μαζί τις εμπειρίες εκατομμυρίων αυτοκρατορικών υπηκόων που κλήθηκαν να υπερασπιστούν τα συμφέροντα της κυβέρνησής τους σε όλη την εμπόλεμη περίοδο. Το βιβλίο δίνει αυτή τη νέα προοπτική στην ιστορία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου επεκτείνοντάς την στο χώρο και το χρόνο. Το επιχείρημα π...

Το ανά χείρας επιμελημένο και σχολιασμένο ημερολόγιο συνεισφέρει αναμφίβολα στην ιστοριογραφία για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αφενός προσθέτει πολύτιμες πληροφορίες για το χρονικό κράτησης των βενιζελικών αξιωματικών στο Βερλ - γεγονός για το οποίο έως τώρα δεν διαθέταμε τίποτε περισσότερο από απλές αναφορές - και αφετέρου έρχεται να εμπλουτίσει περαιτέρω τις γνώσεις μας αναφορικά με την παράδοση της Καβάλας στους Βουλγάρους τον Αύγουστο του 1916 και τη μεταφορά του Δ΄ Σώματος Στρατού στο Γκαίρλιτς της Σιλεσίας. Ο κρητικός αξιωματικός της Χωροφυλακής Στυλιανός Κανδυλάκης αφηγ...

Το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, από το 1914 ως το 1945, στάθηκε μια εποχή πολέμων, καταστροφών και επαναστάσεων που πέρασε την Ευρώπη διά πυρός και σιδήρου. Σύμφωνα με τον Enzo Traverso, η έννοια του "ευρωπαϊκού εμφυλίου πολέμου" επιτρέπει να ερμηνεύσουμε αυτόν τον τρομερό συνδυασμό ολοκληρωτικού πολέμου χωρίς κανόνες και όρια, τοπικών εμφυλίων πολέμων και γενοκτονιών, που περιλάμβανε επίσης τη σύγκρουση ανάμεσα σε αντίθετες κοσμοθεωρίες. Στοιχεία αυτού του πανευρωπαϊκού εμφυλίου: το μίγμα αρχαϊκής βίας, ψυχρής διοικητικής βίας και νεωτερικής τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε γ...

Η εκστρατεία στην Καλλίπολη το 1915 ήταν έμπνευση του Ουίνστον Τσώρτσιλ και η συντριπτική αποτυχία της του στοίχισε τη θέση του στην τότε κυβέρνηση. Η επιχείρηση αυτή αποσκοπούσε στο να θέσει εκτός μάχης την Τουρκική Αυτοκρατορία στο πλαίσιο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και να εξασφαλίσει μια θαλάσσια οδό επικοινωνίας με τη Ρωσία. Χαρακτηριστικό της εν λόγω εκστρατείας υπήρξε η έλλειψη ικανοτήτων των ανώτερων στρατιωτικών διοικητών, προπάντων των Συμμαχικών δυνάμεων. Ωστόσο, η Καλλίπολη ανακαλεί ταυτόχρονα στη μνήμη όλων τον ηρωισμό και την επιδεξιότητα τόσο των Βρετανώ...

Αφού ανέλαβαν τα ηνία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Νεότουρκοι αποφασίζουν, στα μέσα του 1914, να συμμετάσχουν στον πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας, εκπλήσσοντας δυσάρεστα τις κυβερνήσεις της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, οι οποίες υποτίμησαν αρχικά την απειλή και ούτε καν υποψιάστηκαν ότι η σύγκρουση με τους Τούρκους θα κόστιζε, τελικά, εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Ο πόλεμος κράτησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Η αρχή έγινε με την απόβαση στον "Κήπο της Εδέμ", όταν οι Οθωμανοί απείλησαν την κυριαρχία της Βρετανίας στο νευραλγικό πέρασμα της Διώρυγας του Σουέζ, κ...

Περιγραφές των σπουδαιότερων πολεμικών αναμετρήσεων της ιστορίας, με λεπτομερή καταγραφή της στρατηγικής και της τακτικής που εφάρμοσαν οι αντιμαχόμενες πλευρές, καθώς και των πολεμικών γεγονότων, σε όλα τα κρίσιμα στάδια των στρατιωτικών επιχειρήσεων. "Δεν θα περάσουν" στις 21 φεβρουαρίου του 1916 ο Γερμανός Στρατηγός Erich von Falkenhayn εξαπέλυσε τη σφοδρότατη επίθεσή του εναντίον του Βερντέν, οχυρής πόλης της Γαλλίας, αποσκοπώντας στην εξολόθρευση του Γαλλικού Στρατού. Ο Falkenhayn ήταν βέβαιος ότι η συμβολική αξία του Βερντέν ήταν τέτοια, που οι Γάλλοι "θα αναγκάζο...