Αυτοκρατορίες σε πόλεμο, 1911-1923

Empires at War, 1911-1923

Αν είναι να εννοήσουμε σοβαρά τον Μεγάλο Πόλεμο ως έναν παγκόσμιο πόλεμο, χρειάζεται πλέον, έναν αιώνα μετά το γεγονός, να αλλάξουμε οπτική: να λάβουμε πληρέστερα υπόψη τα θέατρα του πολέμου που βρίσκονταν όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και πολύ πέραν της Ευρώπης, στην Ασία και την Αφρική, και μαζί τις εμπειρίες εκατομμυρίων αυτοκρατορικών υπηκόων που κλήθηκαν να υπερασπιστούν τα συμφέροντα της κυβέρνησής τους σε όλη την εμπόλεμη περίοδο. Το βιβλίο δίνει αυτή τη νέα προοπτική στην ιστορία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου επεκτείνοντάς την στο χώρο και το χρόνο. Το επιχείρημα που το διατρέχει είναι ότι η παραδοσιακή επικέντρωση στην περίοδο 1914-18 έχει περισσότερο νόημα για τις νικήτριες δυνάμεις του Δυτικού μετώπου (κυρίως τη Βρετανία και τη Γαλλία) απ’ ό,τι για μεγάλο μέρος της κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης ή για εκείνα τα στρατεύματα που δεν διαλύθηκαν τον Νοέμβριο του 1918. Συμπεριλαμβάνονται επομένως εδώ οι βίαιες συγκρούσεις που προηγήθηκαν και επακολούθησαν -- από την ιταλική εισβολή στη Λιβύη το 1911 μέχρι την εκτεταμένη βία μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής, της Ρωσικής και της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας ώς το 1923. Και περιγράφονται οι μαζικές κινητοποιήσεις σε παγκόσμια κλίμακα που έφεραν Αφρικανούς στρατιώτες και Κινέζους εργάτες στα χαρακώματα του Δυτικού μετώπου, ινδικά σώματα στην Ιερουσαλήμ και ιαπωνικά κατοχικά στρατεύματα σε κινεζικά εδάφη. Έτσι ο τετραετής πολεμικός παροξυσμός παρουσιάζεται μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των ένοπλων συγκρούσεων που οδήγησαν στην κατάρρευση όχι μόνο συγκεκριμένων αυτοκρατοριών αλλά και μιας ολόκληρης αυτοκρατορικής παγκόσμιας τάξης.