Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα εργασία είναι μια εθνογραφική μελέτη των διαδικασιών της παραγωγής του χώρου στην προαστιακή περιφέρεια της Αθήνας κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Ειδικότερα, η μελέτη εστιάζεται και αναλύει εις βάθος τις διαδικασίες της οικοπεδοποίησης και του αστικού σχεδιασμού ενός αγροκτήματος 5.500 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης, βοσκοτόπων και δάσους στη Βούλα Αττικής κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Το άλλοτε πευκόφυτο και παραθαλάσσιο θέρετρο της Βούλας μετατράπηκε, ειδικά μετά το 1980, σε ένα πολυπληθές και πυκνά δομημένο προάστιο. Ολόκληρη σχεδόν η έκταση του Δήμου, μαζί κα...

"Η Κερασοβίτισσα νύφη" διερευνά τις στάσεις και τις εμπειρίες των γυναικών -που γεννήθηκαν την περίοδο από το 1924 έως το 1982- του Κεράσοβου Κονίτσης ως νυφών, όπως οι ίδιες τις βίωσαν και τις βιώνουν. Η σύνθεση των στοιχείων προέκυψε από την επιτόπια έρευνα της Ανδρομάχης Μπούνα στην Αγία Παρασκευή - Κεράσοβο και αποτελεί συνέχεια του βιβλίου "Η Κερασοβίτισσα μάνα". Η έρευνά της βασίστηκε στις προφορικές συνεντεύξεις με τις γυναίκες του χωριού και στην αρχειακή έρευνα και μελέτη εγγράφων που αφορούν οικογενειακές μεταβιβάσεις, όπως τα προικοσύμφωνα. Αποκαλύπτονται...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια πρώτη απόπειρα σύνθεσης ενός μέρους των στοιχείων που έχουν προκύψει μέχρι σήμερα από επιτόπια έρευνα στην Αγία Παρασκευή-Κεράσοβο Κονίτσης, με θέμα την αναπαράσταση της Κερασοβίτισσας Μάνας από τους ίδιους τους κατοίκους της, αλλά και από την ανάλυση των ήδη καταγεγραμμένων παραδοσιακών τραγουδιών στη συγκεκριμένη περιοχή. Οι συνθήκες τής ζωής στις ορεινές περιοχές ήταν οπωσδήποτε δυσμενέστερες από τη ζωή στον κάμπο. Πέρα από τη γοητεία των βουνών, η ζωή τους ήταν στενά συνδεδεμένη με τον ασταμάτητο αγώνα για επιβίωση. συνδεδεμένη με τη στέ...

Συγκεντρώνοντας δεκαπέντε χρόνων πρωτοποριακές εθνογραφικές μελέτες, η Ερμηνεία των Πολιτισμών έφερε μια τομή που έμελλε να έχει μακρόπνοες συνέπειες. Στο βιβλίο αυτό ο κορυφαίος αμερικανός ανθρωπολόγος Κλίφορντ Γκήρτζ επεξεργάζεται μια ρηξικέλευθη έννοια του πολιτισμού, που αντλεί από τις παραδόσεις της σημειωτικής, της ερμηνευτικής και της πολιτισμικής και κοινωνικής ανθρωπολογίας. Η κλασσική πλέον απόψή του για τον πολιτισμό ως «δίκτυο σημασιών» που φέρονται από σύμβολα εφαρμόζεται εδώ σε πεδία όπως η ιδεολογία, η θρησκεία και η τελετουργία, ο εθνικισμός και το κράτος, η...

Πολλές από τις παραδόσεις για τις οποίες πιστεύουμε ότι έχουν προέλευση αρχαία, στην πραγματικότητα επινοήθηκαν πρόσφατα. Το βιβλίο διερευνά παραδείγματα αυτής της διαδικασίας επινόησης, μεταξύ των οποίων την ουαλική και τη σκοτσέζικη "εθνική κουλτούρα", την εξέλιξη των βρετανικών βασιλικών τελετουργιών κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, την προέλευση των αυτοκρατορικών τελετουργιών σε Βρετανία, Ινδία και Αφρική, και τις απόπειρες των ριζοσπαστικών κινημάτων να αναπτύξουν δικές τους αντίρροπες παραδόσεις. Το μεγάλου εύρους αυτό βιβλίο καταπιάνεται με την πολύπλοκη αλληλεπίδραση πα...

Το βιβλίο της Ανδρομάχης Μπούνα αναδεικνύει το θεω­ρητικό πλαίσιο των έμφυλων ταυτοτήτων, την ιστορική δια­μόρφωση των εννοιών με παράλληλη ταυτοποίηση των κινημάτων που τις πλαισίωσαν και της διαχρονικής και συγχρονικής εξέλιξής τους. Οι ερευνητικές της υποθέσεις ελέγχονται με αυστηρά επιστημονική μεθοδολογία, η οποία πρωτοπορεί με τη χρήση βινιετών και σεναρίων, και αναδεικνύει τα στερεότυπα, όπως αυτά διαφαίνονται στις απαντήσεις των παιδιών του δείγματος. Είναι ένα βιβλίο αναφοράς, που όμως διαβάζεται ευχάριστα, και σίγουρα θα αποτελέσει πρότυπο για τη διεξαγωγή μ...

[...] Μέσα από τούτη εδώ τη μικρή μελέτη στοιχειοθετείται η άποψη πως στο πλαίσιο των παραδοσιακών κοινωνιών η αξιοπρέπεια και η προσωπικότητα της γυναίκας διασφαλίζονταν από νόμους εθιμικούς, ίσως πολύ πιο αποτελεσματικά από ότι στο νομικό κράτος του 21ου αιώνα. Τα έγγραφα αποτυπώνουν συνήθειες που αφορούν στην κοινωνία της Μεσσηνιακής Μάνης διακόσια πενήντα χρόνια πριν. Αν λάβουμε υπόψη μας τους αργούς ρυθμούς μεταβολής των παραδοσιακών αυτών κοινωνιών, μπορούμε με ασφάλεια να δεχτούμε ότι η ζωή τους ξεπερνά κατά πολύ τις χρονολογίες εγγράφων. Και οι συνήθειες αυτές θέλο...

Η κοινωνιολογία δεν βρήκε μόνη τους όρους με τους οποίους δόμησε το θεωρητικό της οικοδόμημα και επεξεργάστηκε το μεθοδολογικό της πλαίσιο. Άρχιζε να χτίζει το θεωρητικό της οικοδόμημα πάνω σε προϋπάρχουσες εννοιολογικές δομές, οι οποίες σχηματίστηκαν από τη φιλοσοφική ανθρωπολογία και μετασχηματίστηκαν από τις κοινωνικές θεωρίες. Επίσης, επεξεργάστηκε το μεθοδολογικό της πλαίσιο εμπνεόμενη από το εμπειρικό-αναλυτικό και το ιστορικό-ερμηνευτικό πλαίσιο που είχαν ήδη επεξεργαστεί οι φυσικές και οι ανθρωπιστικές επιστήμες, αντίστοιχα. Ήταν μία βαριά κληρονομιά που, ωστόσο, δε...

Με βαθιά ανθρωπολογική εμβρίθεια και σφριγηλή λογοτεχνική χάρη το βιβλίο αυτό ήρθε να ταράξει, στις αρχές της δεκαετίας του '70, τις αντιλήψεις μας για τη συγκρότηση της πρωτόγονης, αλλά και της ανθρώπινης κοινωνίας γενικότερα.. Εκλεκτικά συγγενές με το έργο του Μπατάιγ και τον Φρόυντ του "Τοτέμ και ταμπού", θα αναδείξει την ιδρυτική βία που υποβαστάζει τις τελετές και τους ρυθμιστικούς κανόνες, τη βία που ως "μιμητική επιθυμία" προκαλεί συγκρούσεις μεταξύ των ανθρώπων, τη βία που επενδύεται στο "αποδιοπομπαίο" θύμα προκειμένου να διατηρηθεί η κοινωνική τάξη. Την ίδια βία π...

H μελέτη του Άρη Tσαντηρόπουλου [...] αποπειράται να προσδιορίσει τις έννοιες, να οριοθετήσει το πλαίσιο της βεντέτας και να δει την ύπαρξη και διαιώνισή της σε συνάφεια με την κοινωνία και τις αξίες της. O χώρος της έρευνάς του είναι η κεντρική Kρήτη και ειδικότερα οι ορεινές κοινότητές της. Eκεί επιχειρεί να συγκροτήσει το εθνογραφικό του παράδειγμα, με όρους μιας πολιτικής οικονομίας της βεντέτας. H ενδελεχής διερεύνηση, κυρίως των πεδίων της οικονομίας, της πολιτικής, της συγγένειας και της οικογένειας του επιτρέπει να εξετάσει τη βεντέτα με τη διευρυμένη σκοπιά που του...

Ο Robert Layton παρουσιάζει μια έγκυρη εισαγωγή στον πλούτο και την ποικιλία των καλλιτεχνικών μορφών σε μη δυτικές κοινωνίες. Ασχολείται με προβλήματα όπως η αισθητική αποτίμηση μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών, οι ποικίλες χρήσεις της τέχνης, καθώς και με το θεμελιακό ζήτημα του τι αποτελεί τέχνη, σε κοινωνίες που εκτείνονται από τα παραδοσιακά βασίλεια της δυτικής Αφρικής ως τους Αυστραλούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες. Οι καλλιτεχνικές μορφές που εξετάζονται περιλαμβάνουν τη ζωγραφική σε φλοιό δέντρων, άμμο και βράχο, τη γλυπτική σε ελεφαντόδοντο, οστά και ξύλο, τη μεταλλοτεχν...

Το πρώτο βιβλίο ανθρωπολογίας το οποίο προτείνει ένα διαπολιτισμικό μοντέλο της οικονομίας. Ο Gudeman κατορθώνει με θαυμαστό τρόπο να συνυφάνει τα αποτελέσματα δεκαετιών ανθρωπολογικής σκέψης σε μία πρωτότυπη σύνθεση. Carol Humphrey Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ Μία απολαυστική επαναπροσέγγιση της συμβολής ανθρωπολογίας στην κατανόηση των οικονομικών. Με διαυγή και πρωτότυπη επιχειρηματολογία, αυτό το εξαιρετικά εύληπτο βιβλίο αμφισβητεί τα στερεότυπα μοντέλα αντίληψης ανοίγοντας, συγχρόνως, νέους ορίζοντες στη σκέψη μας. Fredrik Barth Πανεπιστήμιο του Οχάι...

Το 2005, υπερπλήρης ημερών, εμπειριών, γνώσεων αλλά και δόξας, ο Κλοντ Λεβί-Στρος καταθέτει σε μία από τις τελευταίες του τηλεοπτικές εμφανίσεις την απογοήτευση και την αγωνία του για την εποχή μας: "Διαπιστώνω τις σύγχρονες καταστροφές, την τρομακτική εξαφάνιση έμβιων ειδών, φυτικών ή ζωικών, και το γεγονός ότι, λόγω ακριβώς της σημερινής του πυκνότητας, το ανθρώπινο είδος υφίσταται μια μορφή εσωτερικής δηλητηρίασης, εάν μου επιτρέπεται ο όρος, και συλλογίζομαι το παρόν και τον κόσμο στον οποίο τελειώνω τον βίο μου: δεν είναι ένας κόσμος που μου αρέσει". Στα τρία κεφάλαι...

Η συνήθης αντιδιαστολή "πολιτισμένων" και "πρωτόγονων" βασίζεται στην παραγνώριση της απόστασης που εγκαθιδρύουν οι κοινωνικές επιστήμες ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η ανθρωπολογία μπορεί να ολοκληρωθεί ως επιστήμη μόνο αν εκλάβει επίσης ως αντικείμενό της τις δραστηριότητες και τα εργαλεία της επιστημονικής πρακτικής: πιο συγκεκριμένα , τη σχέση του ερευνητή προς το αντικείμενό του, μια ιδιαίτερη έκφανση των σχέσεων μεταξύ γνώσης και πράξης, ερμηνείας και χρήσης, συμβολικού και πρακτικού ελέγχου. Ο Πιερ Μπουρντιέ δείχνει εδώ ποιες δυνάμεις κρύβονται στο δ...

H "Άγρια σκέψη", δηµοσιευµένη το 1962, περιλαµβάνει την καλύτερη έκθεση των νόµων οι οποίοι, σύµφωνα µε τον Levi-Strauss, διέπουν την ανθρώπινη νόηση στις κοινωνίες χωρίς γραφή. Ως "άγρια σκέψη" ο Γάλλος ανθρωπολόγος όρισε τη µορφή εκείνη της σκέψης που αναδύθηκε κατά τη νεολιθική περίοδο και η οποία οδήγησε στην ανακάλυψη των "τεχνών του πολιτισµού": στην κεραµική, στην υφαντική, στη γεωργία και στην εξηµέρωση των ζώων, δραστηριότητες που εξακολουθούν να αποτελούν τα ερείσµατα της ανθρώπινης ζωής. Η αρχή των ανακαλύψεων αυτών θα πρέπει να αναζητηθεί στην επιµονή της άγριας...

Για ποιο λόγο ο εργαζόμενος πηγαίνει στη δουλειά του την επόμενη μέρα; Με άλλα λόγια, πώς συμβαίνει αυτό που ονομάζουμε αναπαραγωγή της εργασίας; Αυτό είναι ένα από τα κεντρικότερα ερωτήματα που απασχολεί τους κοινωνιολόγους τον τελευταίο αιώνα. Για ορισμένους αναλυτές η απάντηση φαντάζει προφανής. "Ο εργαζόμενος συνεχίζει και πηγαίνει στη δουλειά του γιατί χρειάζεται τα χρήματα". Ωστόσο, μια τέτοια απάντηση αναγνωρίζει στην εργασία αποκλειστικά οικονομικά χαρακτηριστικά, παρακάμπτοντας παράλληλα έναν αιώνα κοινωνιολογικής έρευνας και στοχασμού που αναδεικνύει κάτι εξαιρετι...

Η μακρόχρονη ενετική κυριαρχία και η σχετικά καθυστερημένη ένταξη των Ιόνιων νησιών στο ελληνικό κράτος άφησαν στην Κέρκυρα εμφανή σημάδια στην αρχιτεκτονική, τη μουσική, τις θρησκευτικές παραδόσεις. Βρισκόμαστε εδώ σε μια άλλη Ελλάδα, που παρέμεινε εκτός του Οθωμανικού χώρου και ανέπτυξε ιδιαίτερους κοινωνικούς θεσμούς και νοοτροπίες, διαφορετικά απ' ό,τι η "βαλκανική" χώρα. Στη μελέτη αυτή -που υπήρξε η πρώτη ελληνική μονογραφία με συγγραφέα γηγενή ανθρωπολόγο- η ιδιαιτερότητα του νησιού αναλύεται μέσα από την εθνογραφική έρευνα μιας αγροτικής κοινότητας, με τα εργαλεία τ...

Ένα βιβλίο για τη ζωή στο σύνορο: για την 'Επιτηρούμενη Ζώνη' -το ζοφερό και συστηματικά αποσιωπημένο καθεστώς επιτήρησης που εφαρμόστηκε κατά μήκος των προς βορρά συνόρων της ελληνικής επικράτειας από το 1936 μέχρι τη Μεταπολίτευση. Συγχρόνως, ένα βιβλίο για τη μουσική, το τραγούδι, το χορό στην Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία και για τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στις πολιτισμικές πρακτικές και τη διαμόρφωση της υποκειμενικότητας στο πλαίσιο του εθνικού κράτους. Τελικά, μια μουσική εθνογραφία των σλαβόφωνων «ντόπιων» της περιοχής της Δράμας και των Σερρών, που αντ...

Για να γνωρίσει καλύτερα τον άνθρωπο, το βιβλίο αυτό, πιστό στην εθνολογική μέθοδο, κατευθύνει το βλέμμα σε κοινωνίες πολύ απομακρυσμένες από εκείνη του παρατηρητή. Όμως, παρουσιάζεται επίσης και σαν μια σειρά σκέψεων πάνω σε ένα πολύ γενικό πρόβλημα της ανθρώπινης κατάστασης: εκείνο των σχέσεων ανάμεσα στον εξαναγκασμό και την ελευθερία. Ποιο περιθώριο ελιγμών διαθέτει η κουλτούρα μέσα στα όρια που θέτει στον άνθρωπο η βιολογική του φύση, το ίδιο το άτομο στους κόλπους των βασικών κοινωνικών ενοτήτων -οικογένεια, γάμος, συγγένεια- όπου γεννήθηκε και είναι επιφορτισμένο να...

Πατρωνία, κοινωνία πολιτών, βία. Λέξεις-κλειδιά της δημόσιας συζήτησης για την Ελλάδα, ωστόσο μονόπλευρα σημασιοδοτημένες. Από την μία πλευρά, η κοινωνία πολιτών έχει εξιδανικευθεί σε πρότυπο πολιτικής συμμετοχής και αντίδοτο στην πελατειακή συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Από την άλλη, η βία έχει εξίσου μονοσήμαντα δαιμονοποιηθεί ως αταβιστική, προπολιτική και ένδειξη καθυστέρησης. Ως μετωνυμίες λοιπόν του καλού και του κακού, κοινωνία πολιτών και βία διαχωρίζονται πλήρως και αντιμετωπίζονται ως αντίθετες. Όμως, κατά παράδοξο τρόπο, τα στερεότυπα τροφοδοτούν και αναπαράγ...