Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αυτή η έκδοση επεξεργάζεται σε συνοπτική και εκλαϊκευμένη μορφή τα βασικά μηνύματα του "Συντάγματος της Ελευθερίας" του Φρειδερίκου Αυγούστου Φον Χάγιεκ, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από την πρώτη έκδοση αυτού του εμβληματικού έργου, το οποίο αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη συγγράμματα που συγκροτούν τον ιδεολογικό πυρήνα του σύγχρονου φιλελευθερισμού. Στόχος του βιβλίου είναι, να διαδώσει τις ιδέες και αξίες που διατηρούν εντυπωσιακά ανέγγιχτες από το χρόνο τη ζωντάνια, την επικαιρότητα και τη σημασία τους και οι οποίες αξίζουν κάθε προβολής για την όσο...

Η «Νέα Δεξιά» γεννήθηκε στις ταραχές του '68. Τότε που οι νέοι της γαλλικής Δεξιάς, (με την ευρωπαϊκή έννοια του όρου) δηλαδή οι Εθνικιστές, φλέρταραν με την επανάσταση, μια επανάσταση ενάντια στην ιδεολογική κυριαρχία της Αριστεράς. Τότε που η ρήξη με την ιδεολογικο-πολιτική ακινησία του γαλλικού εθνικιστικού («Δεξιού») χώρου της εποχής προέβαλε επιτακτική. Τότε που ο Codreanu, o Jose Antonio, οι λογοτέχνες του εθνικιστικού «ρομαντικού» ρεύματος όπως ο Drieu la Rochelle, o Celine και πολλοί άλλοι, άρχιζαν να αποτελούν τους οδοδείκτες της εξόδου των Γάλλων Εθνικιστών (και ό...

Αξιοποιώντας την παράδοση του κλασικού βρετανικού φιλελευθερισμού, της οποίας τα προτάγματα παραμένουν ισχυρά, η παρούσα εργασία αποπειράται να συμβάλει στην προβληματική της θέσης ότι οι αξιακές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ηθικών κρίσεων, είναι αναπόφευκτα παρούσες στο οικονομικό επιχείρημα. Έτσι, η υπόθεση της κλασικής οικονομικής κάνει κάτι περισσότερο από το να εξηγεί θέσεις: περιέχει θεωρία για τα αίτια της οικονομικής δράσης. Ο John Locke, o Bernard Mandeville, και ο Adam Smith προσφέρουν στέρεη βάση στην υπόθεση ότι το ηθικό status των οικονομικών συστημάτων...

Το βιβλίο χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια. Το πρώτο ασχολείται με το άτομο (του οποίου το πρωτείο συνιστά την πρωταξία του φιλελευθερισμού, όπως αναφέρει ο συγγραφέας), το ενιαίο της προσωπικότητάς του, τις ευθύνες του, τα δικαιώματά του, τις αξίες των οποίων είναι φορέας, καθώς και τη σχέση του με το έθνος και το θείο. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται η ιστορική πορεία των φιλελεύθερων ιδεών στην Ευρώπη, όπως εκφράστηκαν μέσα από τη σκέψη των Hobbes, Locke, Montesquieu, Smith, de Tocqueville, St. Mill και του Hayek, στον οποίο αφιερώνεται μεγάλο μέρος του βιβλίου. Στο...

Το βιβλίο αυτό παρακολουθεί την εμφάνιση, εξέλιξη και εφαρμογή των προταγμάτων του ιδεολογικού και πολιτικού ρεύματος που προκάλεσε τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα της μεταβενιζελικής εποχής. Οι μέτοχοι του ρεύματος επιζήτησαν, και σε μεγάλο βαθμό επέφεραν, μια δυναμική αναπροσαρμογή της ελληνικής δημόσιας ζωής: αναπτυξιακή παρέμβαση του κράτους στην οικονομία, εκβιομηχάνιση, αύξηση του εθνικού εισοδήματος, ορθολογική οικονομική διαχείριση, διεύρυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσω της ισότητας ευκαιριών και ενίσχυσης της κοινωνικής κινητικότητας, θεσμική μεταρρύθ...

Εκείνο που το ανά χείρας βιβλίο επιχειρεί να αναδείξει είναι η διασύνδεση της εκάστοτε υλικο-οικονομικής κατάστασης της καπιταλιστικής αναπαραγωγής και συσσώρευσης, τόσο με τα κάθε φορά κυρίαρχα οικονομικοθεωρητικά, κατ' επέκταση και ιδεολογικοπολιτικά ρεύματα του αστικού φιλελευθερισμού όσο και με την ίδια την οικονομικοπολιτική πρακτική του αστικού, φιλελεύθερου κράτους. Ειδικότερα, το κουβάρι ξετυλίγεται με κέντρο την υιοθέτηση και την εκδίπλωση της θεωρίας των Μακρών Κυμάτων (μεγάλων κυκλικών διακυμάνσεων της κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης), όπου μέσα από μια μακρά περιοδο-...

Μαζί με τις κατηγορίες που στρέφονται ενάντια στον ισλαμικό κόσμο, όπως αυτή περί "τρομοκρατίας" ή περί "φονταμενταλισμού" ή περί τυφλού "μίσους κατά της Δύσης", εξαπολύονται και άλλες κατηγορίες, εξίσου σοβαρές. Προκειμένου να χτυπηθεί το αντιπολεμικό κίνημα, εξασκούνται πιέσεις στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις: οι αμφιβολίες ή οι δισταγμοί τους αποδίδονται στην εμμονή σε έναν παρωχημένο "αντιαμερικανισμό". Ή γίνεται επίκληση σε ένα σκοτεινό και ζοφερό παρελθόν: συμπεριφερόμενη ψυχρά και εχθρικά στον πιο ισχυρό σύμμαχο του Ισραήλ, η Ευρώπη αποδεικνύει πως δεν έκλεισε οριστικά...

Ο φιλελευθερισμός, γεννήθηκε από την ανάγκη να βρεθεί μια πολιτική διέξοδος από τους τρομερούς θρησκευτικούς εμφύλιους πολέμους που ερήμωσαν την Ευρώπη κατά τον 16ο και 17ο αιώνα. Εξ ου και η πολύ κατανοητή δυσπιστία των φιλελεύθερων προς κάθε "ιδεολογία του Καλού", καθώς και η επιθυμία τους να πιστεύουν σε μια κοινωνία αξιολογικά ουδέτερη, που διέπεται από τους απρόσωπους μηχανισμούς του Δικαίου και της Αγοράς. Το ζήτημα είναι ότι, αποφασίζοντας να αποβάλουμε κάθε αναφορά σε κοινά αποδεκτές ηθικές αξίες, σκοτώνουμε επίσης ό,τι ο Όργουελ ονόμαζε "common decency", δηλαδή...

Στο κορυφαίο ίσως αυτό σύγγραμμά του, ο Αυστριακός-Bρετανός οικονομολόγος και πολιτειολόγος Φρίντριχ A. Χάγιεκ -βραβείο Νόμπελ Oικονομίας 1974- συστηματοποιεί τα επιχειρήματά του υπέρ της κοινωνικής οργάνωσης που στηρίζεται στην ατομική πρωτοβουλία και την οικονομία της αγοράς. Αξιοποιεί συγγενείς ιδέες από τα πεδία της οικονομικής, κοινωνικής και νομικής θεωρίας, αλλά και της ηθικής φιλοσοφίας και της εξελικτικής ανθρωπολογίας, για να προβάλει το θεμελιώδη χαρακτήρα της αξίας της ελευθερίας. Το έργο είναι πυκνό, καθώς σχεδόν κάθε πρότασή του, διατυπωμένη με ανατομική α...

Ο Τζον Στούαρτ Μιλ (Λονδίνο 1806 - Αβινιόν 1873), υπήρξε από τους μεγαλύτερους φιλελεύθερους στοχαστές του 19ου αιώνα. Γιος του φιλόσοφου και οικονομολόγου Τζέιμς Μιλ, ο Στούαρτ δέχθηκε από ενωρίς την επιρροή στοχαστών και φιλοσόφων της εποχής του, όπως του Τζέρεμυ Μπένθαμ, του Φράνσις Πλέις και του ίδιου του πατέρα του. Από ενωρίς βρέθηκε στους κύκλους των ριζοσπαστών και το 1830 υπήρξε ο εκδότης μιας ριζοσπαστικής επιθεώρησης, της "Westminster Review". Εργάστηκε ως διαχειριστής στην Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών για αρκετά χρόνια, υπήρξε βουλευτής των Φιλελευθέρων τη...

Είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα μία παγκόσμια ή μήπως μία αποκλειστικά "δυτική" αξία - και επομένως μη εφαρμόσιμα σε άλλες κοινωνίες; Πώς επηρεάζει το Ισλάμ την πρόσληψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις μουσουλμανικές κοινωνίες; Υπάρχει άραγε μία εγγενής αντίθεση μεταξύ του Ισλάμ ως θρησκείας από τη μία πλευρά και των αξιών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την άλλη; Πώς αποτιμούμε τις προτάσεις για μία ισλαμική αντίληψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Το βιβλίο αυτό εξετάζει το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο διεθνές πλαίσιο, εστιάζοντας στην αλληλεπίδραση μεταξύ των δικαιω...

Ο συγγραφέας προσεγγίζει το ρόλο του φιλελευθερισμού στις σύγχρονες παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες, επιχειρώντας να εισαγάγει στην εγχώρια πολιτική συζήτηση τη φιλελεύθερη οπτική. Εξηγεί τη σύνδεση του φιλελευθερισμού με τη σοσιαλδημοκρατία, την κοινωνία των πολιτών και τις πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Σκοπός του είναι να αποσαφηνίσει το πραγματικό περιεχόμενο του φιλελευθερισμού ως μιας ολοκληρωμένης πρότασης για την οικονομική ανάπτυξη, την πολιτική διακυβέρνηση και την κοινωνική συμβίωση στη νέα εποχή που ανατέλλει. Ένα βιβλίο μακριά από τα πολιτικά στερεότυπα που ευθύν...

Το ιδιαίτερο και ξεχωριστό στοιχείο του φιλελεύθερου πνεύματος του Γιώργου Θεοτοκά είναι ο ελληνότροπος χαρακτήρας του. Ο Έλληνας διανοητής επιχείρησε με επιτυχία να συνδέσει οργανικά την ελευθεριακή κουλτούρα με τα βαθιά ιστορικά στοιχεία της Νεοελληνικής Παράδοσης (κλασική ελληνική παιδεία, Ορθοδοξία και Εικοσιένα). Σήμερα, αν και η προσφορά του αποτελεί ένα μνημείο της Νεοελληνικής Γραμματείας, η φιλελεύθερη ιδεολογία και η πολιτική κοσμοθεωρία του παρουσιάζουν ακόμη πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Η διαχρονικότητα και συγχρόνως η επικαιρότητα της φιλελεύθερης κουλτούρας σε παγκ...

Η παρούσα Μονογραφία για τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά της Νέας Δημοκρατίας στον 21ο αιώνα γράφτηκε με τη σκέψη και την προοπτική να καλύψει ένα κενό στην υπάρχουσα ελληνική βιβλιογραφία και ως εκ τούτου να αποτελέσει μία ουσιαστική συμβολή στο σχετικό index της Ελληνικής Πολιτικής Επιστήμης. Μετά το περιώνυμο τέλος του Ψυχρού Πολέμου (1990 και εφεξής), τα κόμματα εξουσίας στην Ευρώπη, τόσο στο χώρο της Κεντροαριστεράς όσο και στο χώρο της Κεντροδεξιάς, βρίσκονται σε μία κατάσταση ιδεολογικού αναπροσδιορισμού. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από εμφανές στην περίπτωση της Νέας Δ...

Το μέλλον της κοινωνίας, το δημογραφικό, οι συντάξεις και η ασφάλιση στην Ευρώπη δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με λογιστική και τραπεζική λογική. Το νέο κοινωνικό ζήτημα είναι αρμοδιότητα του δημοκρατικά δρώντος λαού, της νομιμοποιημένης πολιτικής και των οργανώσεων της εργασίας. Το πρώτιστο καθήκον όλων είναι ο επανορισμός των προβλημάτων, όχι βάσει των περιστασιακών δογμάτων της επιθετικής οικονομικής κυριαρχίας, που αποτελεί παθογενές σύνδρομο, αλλά επί τη βάσει των διαχρονικών προταγμάτων του πολιτισμού. Πρόκειται περί του μεγίστου διακυβεύματος των καιρών για τα συ...

Αυτό που, ακόμα και στις μέρες μας, ονομάζουμε Αριστερά αντλεί από την ίδια, ακριβώς, φλοσοφική πηγή με τον σύγχρονο φιλελευθερισμό. Η ύπαρξη, ακριβώς, αυτής της αρχέγονης μήτρας, κοινής στη σκέψη της Αριστεράς και στον Φιλελευθερισμό του Διαφωτισμού, εξηγεί, κατά την άποψή μου, τις αιτίες που οδήγησαν την πρώτη στο να επικυρώνει επί της ουσίας το πνεύμα του δεύτερου. Οι αιτίες αυτές είναι θεμελιωδώς "οντολογικές", συνδέονται δηλαδή με την ίδια τη φύση της Αριστεράς. Κατά συνέπεια, οι ίδιες οι απαιτήσεις ενός ουσιαστικού αγώνα ενάντια στη φιλελεύθερη ουτοπία, και την ενι...

Τι πραγματικά είναι ένας ελεύθερος λαός; Ποιες είναι οι αρχές που επιτρέπουν σε έναν λαό να θεωρεί ότι είναι "ελεύθερος"; Στην παλαιά αντιπαράθεση μεταξύ φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού έρχεται όχι τόσο να προστεθεί όσο να εξελιχθεί παράλληλα μια άλλη αντιπαράθεση, η αντιπαράθεση μεταξύ ρεπουμπλικανισμού και φιλελευθερισμού. Στις μέρες μας, οι κυριότεροι εκπρόσωποι του αγγλόφωνου ρεπουμπλικανιστικού ρεύματος είναι ο Quentin Skinner, ο John Pocock και ο Philip Pettit (το βιβλίο του οποίου "Θεωρία της ελευθερίας" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Πόλις"). Η παρούσα μελέτη...

Ο τόμος αυτός επεξεργάζεται διαφορετικές όψεις για το πολιτικό σύστημα, τη δημοκρατία, την εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις στον 21ο αιώνα. Η σημαντικότερη τομή συγκριτικής πολιτικής ανάλυσης και διεθνών σχέσεων τόσο πριν, κυρίως όμως μετά το τέλος του Ψυχρού Πόλεμου, υπήρξε η διαπλοκή του πολιτικού συστήματος, ιδίως ορισμένων του εκφάνσεων, όπως οι πολιτικο-στρατιωτικές σχέσεις, με τη διαμόρφωση και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής και κατ' επέκταση με το ρόλο ενός κράτους στο διεθνές σύστημα. Αν και η ελληνική περίπτωση (case study) αποτελεί σε μεγάλο βαθμό...

Τα άρθρα του Γιώργου Σταμάτη που συγκεντρώνει αυτός ο τόμος, γραμμένα και δημοσιευμένα τα τελευταία δέκα χρόνια σε διάφορα έντυπα, εφημερίδες και περιοδικά, περιγράφουν εξελίξεις σε πολλά κοινωνικά και πολιτικά θέματα της εποχής μας, βασισμένα σε μια κριτική του νεοφιλελευθερισμού που τα "παράγει" και προτείνουν μια θεωρία για την κατανόησή τους. Στο διάστημα από την πρώτη πετρελαϊκή κρίση το 1970 μέχρι σήμερα συνέβησαν σχεδόν ανεπαισθήτως και συμβαίνουν στην κοινωνία μας κοσμογονικά πράγματα. Αντιλαμβανόμαστε εκ των υστέρων αυτές τις εξελίξεις από τα απτά πλέον αποτελέ...

Ο νεοφιλελευθερισμός -το δόγμα ότι η αγοραία συναλλαγή αποτελεί ένα σύστημα ηθικών αρχών που μπορεί να χρησιμεύσει ως οδηγός της ανθρώπινης δραστηριότητας στο σύνολό της- έχει κυριαρχήσει στον τρόπο σκέψης και στην πρακτική, σχεδόν σ' όλο τον κόσμο από το 1970 περίπου. Η εξάπλωσή του στηρίχθηκε στην ανασυγκρότηση των εξουσιών του κράτους, έτσι ώστε να δίνεται προτεραιότητα στην ιδιωτικοποίηση, στη χρηματοοικονομία και στις διαδικασίες της αγοράς. Οι κρατικές παρεμβάσεις στην οικονομία ελαχιστοποιούνται, ενώ υποβαθμίζεται η υποχρέωση του κράτους να εξασφαλίζει την ευημερία τ...