Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Hegel πραγματεύεται σε 360 παραγράφους: τη σχέση φυσικού και θετικού δικαίου, την αλληλοεξάρτηση δικαίου και περιβάλλοντος, τη διαφορά μεταξύ εξήγησης και δικαιολόγησης των νομικών θεσμών, την αυτονομία της βουλήσεως, τη συμβολική και τη χρηστική έποψη της ιδιοκτησίας, την ηθική από τη σκοπιά του άλλου ως ηθικότητα, τα στάδια της ηθικής συνειδητοποίησης, τα θεμέλια και τους μηχανισμούς της αστικής κοινωνίας, το σύστημα των αναγκών και τη διαχείριση των γνωμών μέσω της πολιτικής, την κοινωνική πρόνοια και τη διαφήμιση, τις συγκρούσεις των τάξεων και την τυποποίηση της εργα...

Oι έννοιες και οι πολιτικοί όροι είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους σπουδαστές της πολιτικής και των διεθνών σχέσεων. Η πολιτική διαμάχη συχνά είναι ένας αγώνας για τη θεμιτή σημασία των όρων· οι αντίπαλοι μπορεί να διαφωνούν, να έρχονται σε σύγκρουση και ακόμα και σε πόλεμο, ο καθένας ισχυ¬ριζόμενος ότι "υπερασπίζεται την ελευθερία", "υποστηρίζει τη δημοκρατία" ή "στηρίζει τη δικαιοσύνη". Το πρόβλημα είναι ότι λέξεις όπως "ελευθερία", "δημοκρατία" και "δικαιοσύνη" έχουν διαφορετικά νοήματα για διαφορετικούς ανθρώπους, κι επομένως οι ίδιες οι έννοιες φαίνονται προβληματ...

Οι έννοιες είναι τα "εργαλεία" με τα οποία σκεφτόμαστε, ασκούμε κριτική, επιχειρηματολογούμε, εξηγούμε και αναλύουμε. Οι πολιτικές έννοιες δεν είναι τίποτα λιγότερο από τα δομικά στοιχεία της πολιτικής κατανόησης: ο πολιτικός κόσμος, με λίγα λόγια, σημαίνει αυτό που μας λένε οι έννοιες μας ότι σημαίνει. Όμως, οι πολιτικές έννοιες είναι επίσης εξαιρετικά ρευστές και υπόκεινται σε αντιπαράθεση. Πράγματι, η πολιτική αντιπαράθεση είναι συχνά μια αντιπαράθεση σχετικά με τη σωστή χρήση των πολιτικών όρων. Αυτό το βιβλίο παρέχει έναν προσιτό και περιεκτικό οδηγό βασικών εν...

Η φιλοσοφία της Νεωτερικότητας έχει σπάσει τους δεσμούς της με την ελληνική και τη μεσαιωνική Αρχαιότητα. Κομβικό σημείο αυτής της ξένωσης είναι η ανθρωποκεντρική και αντιτελεολογική τάση της νεώτερης φιλοσοφίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γίνεται πια παραδεκτή η παραδοσιακή ιεραρχία των ουσιών. Η νεωτερική φιλοσοφία προβάλλεται ως αντι-μεταφυσική, αφού δεν νοείται μεταφυσική δίχως ορισμένη ιεράρχηση των επιπέδων του είναι. Από την άλλη, η απαλλαγή από τη μεταφυσική απαιτεί έναν άλλο μύθο στον οποίο να μπορεί να αποδοθεί η επιβολή της σημασίας. Η νεωτερική φιλοσοφία κατασκ...

Πώς να προσανατολιστούμε στον σημερινό κόσμο; Με τη βοήθεια της πολιτικής φιλοσοφίας, απαντά ο Πιερ Μανάν, από τους πιο σημαντικούς Γάλλους θεωρητικούς του φιλελευθερισμού. Τα Απλά Μαθήματα Πολιτικής Φιλοσοφίας αποτελούν τις παραδόσεις του στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Ο Μανάν με εξαιρετική γλαφυρότητα, διασώζοντας στο κείμενό του τον προφορικό χαρακτήρα των μαθημάτων του, και με μετριοπάθεια, αποφεύγοντας κάθε δογματισμό, ακολουθώντας τον Αριστοτέλη, τον Ρουσσώ, τον Καντ, τον Κονστάν, τον Τοκβίλ, τον Μαξ Βέμπερ και τον Ρ. Αρόν, και συζητώντας με το έρ...

Οι έννοιες της αξιοκρατίας και της επάξιας αντιμετώπισης έχουν αδιαμφισβήτητη διαισθητική απήχηση. Βεβαίως, η επίκλησή τους συχνά υποκρύπτει την επίδραση άλλων καταστατικών αρχών του ηθικοπολιτικού μας οπλοστασίου. Εκφράσεις όπως "αξίζει τα λεφτά του", "δεν του άξιζε αυτή η μοίρα", "στον καθένα αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία", "δεν μου αξίζει αυτή η συμπεριφορά" κ.ο.κ. βρίθουν στο καθημερινό λεξιλόγιό μας, μοιραίως. Με δεδομένη την ευρεία χρήση της έννοιας του αξίζειν στον λόγο μας, αλλά και το πλουραλιστικό πεδίο αναφοράς της, το ερώτημα που πραγματεύεται η μελέτη είναι η θεω...

Αν το πρώτο μνημόνιο ήταν μια ελληνική τραγωδία, οι επόμενες συμφωνίες μοιάζουν με φάρσα που -όπως όλες οι φάρσες και αντίθετα από τις τραγωδίες- δεν οδηγεί σε κάθαρση αλλά στην ασταμάτητη ταπείνωση των πρωταγωνιστών της. Αυτό που δεν είχαν προβλέψει πολιτικοί και τραπεζίτες είναι ότι η κρίση θα μπορούσε να αντιστραφεί και να γίνει δημιουργική. Από τον Δεκέμβρη ως τη "Στάση Σύνταγμα", όπως ονόμασα συμβολικά το κίνημα των αγανακτισμένων στις πλατείες, η αντίσταση του πλήθους άλλαξε το πολιτικό παιχνίδι κι έβαλε στην επικαιρότητα το ενδεχόμενο μιας πολιτικής, ηθικής και πο...

Η ακόλουθη εργασία δεν είναι καθόλου καρπός κάποιας "εσωτερικής παρόρμησης". Αντίθετα. Όταν, ξαφνικά, πριν από τρία χρόνια, ο κύριος Ντίρινγκ, ως μύστης αλλά και μεταρρυθμιστής του σοσιαλισμού, αποτέλεσε πρόκληση στην εποχή του, φίλοι μου στη Γερμανία με πίεσαν επανειλημμένα με την επιθυμία τους να κάνω μια κριτική θεώρηση αυτής της νέας σοσιαλιστικής θεωρίας στο κεντρικό όργανο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, που ήταν τότε η εφημερίδα "Φόλκσταατ" ("Volksstaat", "Λαϊκό κράτος"). Το θεωρούσαν εντελώς απαραίτητο για να μη δοθεί στο ακόμα τόσο νέο και μόλις οριστικά ενωμένο κ...

Ο νεώτερος δυτικός πολιτισμός πέτυχε πρώτος μέσα στην παγκόσμια ιστορία πραγματικά οικουμενική εξάπλωση και μέσα απ' αυτήν ο πλανήτης ενοποιήθηκε στη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Τούτη η εξάπλωση και τούτη η ενοποίηση στηρίχτηκαν στην επίσης πρωτοφανή μέσα στην παγκόσμια ιστορία ανάπτυξη της τεχνικής, μετά τον 16ο και κυρίως μετά τον 18ο αι. Έτσι, στην κοινή γνώμη της Δύσης επικράτησε επί αιώνες η φιλάρεσκη αντίληψη ότι η τεχνική υπεροχή σημαίνει πολιτισμική υπεροχή και κατ' επέκταση φυλετική υπεροχή. Με άλλα λόγια: ο δυτικός πολιτισμός όρισε την ταυτότητά του με βάση κριτή...

Το αντικείμενο του έργου αυτού κινείται στο γενκό πλαίσιο της πολιτικής ανάλυσης. Εξειδικεύεται κυρίως στη θεωρία της οργάνωσης, την κοινωνιολογία της εργασίας, τη θεωρία των κοινωνικών τάξεων, σε αναλύσεις με αναφορές στην πολιτική θεωρία και σε προσεγγίσεις για την εφαρμοσμένη πολιτική. Συντίθεται από κείμενα τα οποία έχουν γραφεί και δοκιμαστεί σε διάφορες ευκαιρίες. Τα περιεχόμενά του έχουν την πρόθεση να αναλύσουν τις προϋποθέσεις, τις ξεχωριστές όψεις των πραγματικοτήτων της ελληνικής κοινωνίας και τη συγκροτημένη πρόσληψή τους, ενώπιον της χρονικής αφορμής η οποία δη...

Η σύσταση πολιτειών και η εγκαθίδρυση φορέων της εξουσίας αποτελεί αρχέγονη εκδήλωση της ανάγκης των ανθρώπινων κοινωνιών για τη διασφάλιση όρων και κανόνων κοινωνικής συνύπαρξης. Η σύσταση όμως της εξουσίας διαλαμβάνει στην ίδια τη θεμελιώδη της λογική και τη δυναμική της αμφισβήτησής της, ακόμη και της ανατροπής των φορέων της, όταν δεν πληρούνται ή διαψεύδονται οι προσδοκίες, από τις οποίες αρχικά εκπήγασε, δηλαδή η προϋπόθεση μιας υποφερτής συνύπαρξης των ανθρώπων σε στοιχειωδώς πολιτισμένες κοινωνίες. Στον κύκλο ομιλιών "η αμφισβήτηση της εξουσίας", εξετάζεται αυτή η...

Τα δοκίμια αυτού του βιβλίου επιχειρούν να αγγίξουν τα ουσιαστικά ζητήματα της νεοελληνικής κοινωνίας, που παραμένουν πολιτικά με όλη τη σημασία της λέξης. Πολιτικά σημαίνει, εκτός πολλών άλλων, ότι όσο και αν η σκέψη προσπαθεί να τα συλλάβει και να τα διατυπώσει, άλλο τόσο δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς τη συμβολή όλων των πολιτών και του καθενός χωριστά. Η πολιτική σκέψη είναι πρώτα και κύρια υπόθεση προσωπικής γνώμης. Ο διάλογος, όμως, μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για να δημιουργηθεί η ορθή πολιτική πράξη που θα αντιμετωπίσει συλλογικά πια τα κρίσιμα ζητήματα κα...

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε πολιτικός αγωνιστής, οικονομολόγος, ψυχαναλυτής και φιλόσοφος. Με τα κείμενα που παρουσιάζονται στον παρόντα τόμο μας προτρέπει να ξανασκεφτούμε ότι εμείς, ως άτομα, λαοί, κοινωνίες, ακόμα και ως οικουμένη, είμαστε οι μόνοι υπεύθυνοι για το μέλλον και τη νοηματοδότηση της ζωής μας, οι μόνοι δημιουργοί της ιστορίας μας. Επιχειρηματολογεί για πληθώρα θεμάτων, από το γιατί το πρόταγμα της αυτονομίας δεν είναι ουτοπία μέχρι το γιατί δεν είναι πια μαρξιστής. Επανερχόμενος στο πρόβλημα της ύπαρξης μιας "δημοκρατίας" χωρίς "δημοκράτες", η οποία κατασ...

Με την "Ουτοπία" (1516), ο Thomas More δεν μας εισάγει απλώς σε έναν νέο κόσμο, αλλά μας προσφέρει μία νέα αντίληψη του χάσματος που υφίσταται ανάμεσα σε ό,τι θα έπρεπε να υπάρχει και σε ό,τι υπάρχει, στο επιθυμητό και στο υπαρκτό. Η "Ουτοπία" συνιστά μια καυστική και διεισδυτική ανάλυση των ελαττωμάτων της κοινωνίας μας, μία πρόταση για έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. "Η Νέα Ατλαντίς" (1627) του Francis Bacon προσφέρει μία εικόνα του προοδευτικού ρόλου που η επιστήμη είναι σε θέση να διαδραματίσει στη σύγχρονη κοινωνία. "Η Νήσος των Πάιν" (1668) του Henry Neville είναι ένας σ...

Ο Τόμας Μορ συνέλαβε την ιδέα ενός νησιού όπου δεν υπάρχουν διαφορές κοινωνικής τάξης ούτε χρήμα, όπου οι πολίτες εκλέγουν ελεύθερα τους εκπροσώπους τους, η παιδεία είναι λαϊκό και καθολικό δικαίωμα, και η θρησκεία, αντί όπλο στα χέρια των φανατικών, είναι πεδίο ανεκτικότητας και σεβασμού. Το εν λόγω ιδανικό νησί ο Άγγλος ουμανιστής το ονόμασε "Ουτοπία". Αυτή η λέξη έτυχε καλής υποδοχής και, με τον καιρό, πολλές γλώσσες την ενσωμάτωσαν στο λεξιλόγιό τους με την έννοια του "κάθε σχεδίου που λόγω του οπτιμισμού του φαντάζει εξαρχής ανέφικτο".

Η Σχολή της Φρανκφούρτης κυριάρχησε στα φιλοσοφικά πράγματα της Ευρώπης και της Αμερικής κατά το μεγαλύτερο διάστημα του 20ού αιώνα. Το βιβλίο εξετάζει την πολιτική θεωρία δύο εκ των κυριοτέρων εκπροσώπων του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών της Φραγκφούρτης, του Max Horkheimer και του Jurgen Habermas. Η μελέτη στοχεύει τόσο στο να παρουσιάσει κριτικά και να συγκρίνει τη θεώρηση των εννοιών του πολιτικού και της πολιτικής στους δύο στοχαστές όσο και στο να ασκήσει κριτική ως προς την εφαρμοσιμότητα της επιχειρηματολογίας των φιλοσόφων στο σύγχρονο πολιτικό πεδίο. Παραμένε...