Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αυτός ο συλλογικός τόμος περιλαμβάνει μελέτες πανεπιστημιακών καθηγητών και ερευνητών που επιχειρούν να ανιχνεύσουν τους αρμούς ανάμεσα στις τρεις θεμελιώδεις για την ανθρώπινη σκέψη και πνευματική δημιουργία θεματικές έννοιες, την φιλοσοφία, την αυτογνωσία και την επιμέλεια ψυχής/εαυτού, εκκινώντας από την αρχαία φιλοσοφική προσέγγιση της σχέσεως μεταξύ τους, η πιο γνωστή εκδοχή της οποίας είναι το σωκρατικό αίτημα για την επιμέλεια της ψυχής, και επεκτείνοντας το ενδιαφέρον τους σε όλες τις μεταγενέστερες περιόδους της ελληνικής φιλοσοφίας, μέχρι και την νεοελληνική φιλοσ...

Ανταποκρινόμενος στην ευγενή πρόσκληση του ρέκτου εκδότου Αντ. Σταμούλη, ευφήμως γνωστό για τις ποιοτικές του εκδόσεις, τον οποίο ευχαριστώ θερμώς, παραδίδομε στην δημοσιότητα μία νέα σειρά μελετημάτων μας για τον Γεώργιο Γεμιστό-Πλήθωνα. Τα δημοσιεύματα αυτά καλύπτουν την περίοδο 2002-2017 και αποτελούν συνέχεια των μελετών μας περί τον πολυΐστορα του Μυστρά (αρχική - πρώτη έκδοση 2011, Επτάλοφος). Η μέθοδος της φωτοαναστατικής αναπαραγωγής των δημοσιευμάτων αποτελεί μία πρακτική, η οποία έχει ευρύτατη εφαρμογή στην διεθνή βιβλιογραφία. Με τον τρόπο αυτό καθιστά προσιτή...

Το βιβλίο αυτό δείχνει με ποιο τρόπο ορισμένοι λαμπροί φιλόσοφοι του Βυζαντίου και της Αναγέννησης κυοφόρησαν και επεξεργάστηκαν ιδέες και αρχές που καθόρισαν την εξέλιξη της ιστορικής πραγματικότητας. Οι θεματικές των μελετών στο παρόν έργο παρουσιάζουν μεγάλο εύρος, που συνδυάζεται με λεπτομερή ανάλυση της θέλησης για δημιουργικότητα, ισχύ και αλήθεια, των κυριότερων χαρακτηριστικών της παραγωγής λόγου στον δυτικό πολιτισμό μέχρι σήμερα. Στην πρώτη μελέτη, μέσα από την έρευνα των κειμένων του Μιχαήλ Ψελλού, καθίσταται φανερό ότι κατείχε μία σφαιρική γνώση από τους περι...

Χαρακτηρισμένος ως ο ύπατος των φιλοσόφων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο Μιχαήλ Ψελλός αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες αλλά και πιο αινιγματικές φυσιογνωμίες της εποχής του. Το πλούσιο συγγραφικό του έργο παρόλα αυτά, παραμένει μέχρι και σήμερα άγνωστο σε μεγάλο βαθμό. Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται, ίσως για πρώτη φορά στη χώρα μας, την επίδραση που είχε η Νεοπλατωνική Φιλοσοφία στη σκέψη του Μιχαήλ Ψελλού και ευρύτερα στη βυζαντινή διανόηση. Πιο ειδικά, η συγγραφέας εξετάζει διεξοδικά τις απόψεις του Ψελλού για την ύπαρξη και τη δράση των δαιμόνων, τη θεολογία γ...

Ένα κεντρικό ζήτημα που αναλύει στην παρούσα μελέτη αφορά τις απαντήσει του Πλήθωνα στην κρίση ταυτότητας της βυζαντινής ελίτ το 15ο αιώνα, όταν πλέον το παραδοσιακό δίπολο "Ρωμαίος-χριστιανός", δεν ανταποκρίνεται στις συνθήκες και στα ιδεολογικά διακυβεύματα της εποχής. Ποια στοιχεία του "κλασικού παρελθόντος επιλέγει και ποιες στρατηγικές οικειοποίησής τους χρησιμοποιεί για να νοηματοδοτήσει την ταυτότητα του ιδίου, αλλά και των σύγχρονών του Βυζαντινών; Πώς ορίζει το ιστορικό παρελθόν της κοινότητας και πώς το συσχετίζει με τις προσδοκίες του μέλλοντος;

Η Βυζαντινή φιλοσοφία ως σύγχρονος κλάδος της επιστήμης της φιλοσοφίας συναντά δυσκολίες στην πορεία αυτό-θέσμισής της προς μια αξιολογικά ουδέτερη επιστήμη, εξαιτίας διαφόρων αντιφάσεων στα ιστοριογραφικά προγράμματα της Δυτικής φιλοσοφίας. Μετά από μια εισαγωγική σύνοψη της σύγχρονης σπουδής της Βυζαντινής φιλοσοφίας, στο πρώτο μέρος εξετάζεται κριτικά ο μύθος για την παρακμή της σκέψης στο Βυζάντιο όπως αυτός κατασκευάζεται στη διαφωτιστική ιστοριογραφία του Edward Gibbon και υπερβαίνεται στη φιλοσοφία της ιστορίας του Hegel. Η εννοιολογική ιστορία θα επέτρεπε έναν επανα...

Η διάλυση της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας συνέπεσε με την ακμή της ιταλικής Αναγέννησης. Η ιστορική απόκλιση συνέβαλε τα μέγιστα στον τρόπο που ο ένας κόσμος αντιλαμ­βανόταν τον άλλο. Η υστεροβυζαντινή διανόηση βρέθηκε αντιμέτωπη με το πρόβλημα της διαχείρισης της φιλοσοφικής και επιστημονικής προόδου που είχε συντελεστεί και συντελείτο στην περιφέρειά της, τόσο στην καθ’ ημάς Ανατολή όσο και τη Δύση. Ήδη από τον 14ο αιώνα, με το κίνημα του βυζαντινού Θωμισμού, είχε τεθεί μετ’ επιτάσεως το θέμα του πως η βυζαντινή διανόηση θα συνδιαλεχθεί με τη φιλοσοφική παιδεία του...

For over a millennium, 1,123 years to be precise, the Byzantine Empire was the center of the most brilliant civilization known to the Middle Ages, and possibly even the only real civilizations which prevailed in Europe between the close of the fifth century and the beginning of the eleventh. Hellenism, Christianity, and the East met in forming Byzantine civlization; and by the characteristic forms it assumed, by its superiority, as well as by the long and profound influence it exercised in both the Eastern and Western world, this civilization played a prominent part in the...

Ο Κάντ έθεσε στην "Κριτική του Καθαρού Λόγου" τις βάσεις της νεωτερικής φιλοσοφίας με τα τέσσερα, πασίγνωστα πλέον, ερωτήματά του: "Τι δύναμαι να γνωρίζω;", "Τι οφείλω να πράττω;", "Τι επιτρέπεται να ελπίζω;" και "Τι είναι ο άνθρωπος;". Πρόκειται για τα ίδια μεγάλα ερωτήματα με τα οποία, παρά τη διαφορά της οπτικής, η χριστιανική ή ευρύτερα η θρησκεύουσα φιλοσοφία συγκρούεται καθημερινά κι αντίθετα απ' ό,τι πιστεύεται γενικά, οι απαντήσεις που προσφέρει δεν είναι μόνο πολλαπλές, αλλά συχνά κι αντικρουόμενες, επειδή ακριβώς οι υποτιθέμενες "λύσεις" που προτείνει δεν εξασφαλί...

Με την παρούσα έκδοση επιχειρείται μέσα από την παρουσίαση ποικίλων αλλά και συνδεόμενων μεταξύ τους θεμάτων, που αφορούν τα γνωστικά πεδία της Κοσμολογίας, Λογικής, Αισθητικής, Πολιτικής, Ρητορικής και Εκπαίδευσης, τα οποία εμπεριέχονται στον ευρύ επιστημονικό κλάδο της Φιλοσοφίας, να αναδειχτεί η ενότητα και η συνέχεια που υπάρχει ανάμεσα στις τρεις χρονικά σημαντικές περιόδους της Ιστορίας της Φιλοσοφίας, της Αρχαίας, της Βυζαντινής και της Νεότερης Φιλοσοφίας. Μελετώντας κάποιος επιμελώς το μεγάλο υλικό που περιλαμβάνεται σε αυτόν τον τόμο θα διαπιστώσει ότι η Αρχαία φι...

[...] Όταν πλήθυναν οι ιστορικές εργασίες που αναφέρονταν στη μεσαιωνική και γενικά τη χριστιανική φιλοσοφία, τότε διατυπώθηκε το ακόλουθο ερώτημα: Υπάρχει πραγματικά χριστιανική φιλοσοφία; Το ερώτημα έδωσε αφορμή σε μακρά συζήτηση. Μπήκαν επί τάπητος πολλά ζητήματα, διατυπώθηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις, πολύτιμες για τη διευκρίνιση και των δύο όρων που περιέχει η έκφραση "χριστιανική φιλοσοφία" και που επιτρέπουν να δοθεί στο ερώτημα απάντηση όχι στενά αποκλειστική, όπως άλλοτε. Επειδή η παρούσα εργασία αναφέρεται σε θέματα χριστιανικής και βυζαντινής (πάλι χριστιανικής δηλ...