Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Η σημειολογική προσέγγιση, αντικείμενο της παρούσης μελέτης, προωθεί την αμιγώς θεωρητική αντιμετώπιση του θεάτρου, αξιοποιώντας πορίσματα αναλύσεων του ίδιου φαινομένου από άλλες επιστήμες του άνθρωπου. Εκκινώντας από τη διάκριση του γλωσσικού και παραγλωσσικού σημείου σε σημαίνον και σημαινόμενον, αναλύει τα πρόσωπα ενός θεατρικού έργου σε δυνάμεις, σε ιδέες και σε λειτουργίες. Η Σημειολογία είναι ως εκ τούτου η επιστήμη που επιχειρεί, μετερχομένη αυστηρών μεθοδολογικών κριτηρίων και αρχών, να ταξινομήσει τα επίπεδα επικοινωνίας και να ιεραρχήσει ορισμένες παραμέ...

Ο τίτλος αυτής της συναγωγής θεατρολογικών μελετημάτων σχετίζεται με το πρώτο κεφάλαιο, στο βαθμό που οι απαρχές του κουκλοθέατρου ανάγονται από τη μια στα θρησκευτικά είδωλα, από την άλλη στα παιδικά παιχνίδια. Τα είδωλα, από την άλλη στα παιδικά παιχνίδια. Τα είδωλα είναι ομοιώματα κάποιας θεότητας ή και του ανθρώπου, υλικά υποκατάστατα για ένα απροσπέλαστο, συνήθως, ον, λατρευτικό αντικείμενο ή και το παιχνίδι αφημένο στην εξουσία του κατόχου, που το κάνει ό,τι θέλει. Από μιαν άποψη τα είδωλα και ομοιώματα περικλείουν και ολόκληρο το μυστήριο του θεατρικού φαινομένου.

... Δεν πρέπει κανείς να ρωτά τι σημαίνει θέατρο... Πρέπει να ρωτά τι σημαίνει θέατρο για μένα... ... Μεγάλωσα στη Νότια Ιταλία. Ενηλικιώθηκα στη Νορβηγία ως μετανάστης. Η θεατρική μου διαμόρφωση έλαβε χώρα στην Πολωνία. Το θέατρο που έχω ιδρύσει είναι δανέζικο. Αλλά μέσα στις ομάδες της Λατινικής Αμερικής αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου... ...Πιστεύω ότι συνεχίζω να κάνω θέατρο μετά τριάντα χρόνια επειδή τα πόδια μου και τα πόδια των ηθοποιών μου δεν είναι κουρασμένα. Μας ωθούν προς το σημείο εκείνο που δεν μπορούμε να φθάσουμε... ...Συνεχίζω να κάνω θέατρο επειδή μπορώ να...

Το βιβλίο αυτό περιέχει συγκεντρωμένες και ξαναδουλεμένες πενήντα μία κριτικές βιβλιοπαρουσιάσεις, που καλύπτουν το χρονικό διάστημα από το 1985 ως το 1999 και διαγράφουν την πορεία της θεατρικής επιστήμης στο τέλος του 20ού αιώνα. Επιστήμες όπως η θεατρολογία, που έχουν ένα σύνθετο γνωστικό αντικείμενο, χρειάζονται, από τη φύση τους, μια ποικιλία από μεθοδολογίες και μοντέλα εξήγησης και πρέπει να είναι δύσπιστες στην απαίτηση μίας και μόνο μεθόδου που μπορεί να δώσει πραγματικές λύσεις στα προβλήματα της ανάλυσης. Τούτο ίσως είναι και το δίδαγμα για το μέλλον που προκύπτ...

Η Σημειολογία επιχειρεί να δαμάσει αιτιοκρατικά το ατίθασο υλικό της πληροφορίας και της συγκινήσεως, όπως δηλώνονται μέσα από διαύλους της αισθητικότητας πραγμάτων τε και καταστάσεων. Η φιλοσοφία του θεατρικού σημείου διερευνά τις πολυσχιδείς σχέσεις του επιστητού με τον άνθρωπο, θεατή/θεωρό, επισημαίνοντας τις σαφείς και διακριτές παραλλαγές των φαινομένων, που παράγει η γνωσιακή ύλη τόσο στην κειμενική σημείωση όσο και στην σκηνοθετική/παραστασιακή διευθέτησή της. Η χαοτική διάσταση του θεατρικού προϊόντος το καθιστά χώρο διαπλοκών της τυχαιότητας με την εκλογίκευση τω...

Το ανά χείρας έργο της Α. Καραμήτρου αποτελεί μια εξέχουσα συνεισφορά στον τομέα της θεατρικής παιδείας στη χώρα μας. Τούτο, διότι ερμηνεύει κατά τρόπο βατό και κατανοητό τη λειτουργία του θεάτρου - με άξονα το αρχαίο ελληνικό θέατρο - σε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση. Μια προσέγγιση, που αναδεικνύει τη σχέση του πραγματικού με το φαντασιακό και το ουτοπικό στον κόσμο της θεατρικής σκηνής. Ένα εγχείρημα εξαιρετικά δυσχερές, που απαιτεί γνώση σε βάθος όλων των παραμέτρων, που συνθέτουν την υποκρυπτόμενη θεατρικότητα του ατομικού και του κοινωνικού γίγνεσθαι, του μυθικού παρελ...

Ο τόμος αυτός παρουσιάζει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα βιβλιοκρισιών και βιβλιοπαρουσιάσεων όπως έχουν δημοσιευτεί στους πρώτους πέντε τόμους της "Παραβάσεως", του Επιστημονικού Δελτίου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίες δίνουν, στο σύνολό τους, μια αντιπροσωπευτιή εικόνα για τις εξελίξεις στους τομείς της ανάλυσης, ερμηνείας και εκδοτικής θεατρικών κειμένων κατά τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια. Ο τίτλος δικαιολογείται από τη διαφορετική μεθοδολογική προσέγγιση θεατρικών κειμένων, σε αντιδιαστολή με την ποικιλία μεθόδων που χειρίζεται κα...

Είναι ο κόσμος ένα θέατρο και όλοι εμείς ηθοποιοί που παίζουμε κάποιους ρόλους; Πού τελειώνει η θεατρική πλαισίωση και πού αρχίζει η "πραγματικότητα"; Ποια όρια μπορούν να τεθούν στη θεατρική πράξη; Πώς μπορεί η θεατρικότητα της ζωής να συμβάλλει στη διάνοιξη και την εμβάθυνση της ατομικής και της κοινωνικής εμπειρίας μας; Πώς συμβιβάζονται ο ενικός χαρακτήρας της θεατρικής παράστασης, η ενθαδικότητα και η παροντικότητά της, με τις αξιώσεις της θεατρικής ιστορίας για επιστημονική γνώση; Ποιες είναι οι νέες τάσεις του μεταμοντέρνου (ή μετα-δραματικού) θεάτρου, που θέτουν σ...

Τα αρχέτυπα σχηματίζονται και μετασχηματίζονται σύμφωνα με τον α-χρονικό τόπο μιας πραγματικότητας που επιλέγει για σύμβολά της τα προϊόντα των υπερβάσεων. Το αρχέτυπο βιώνεται ως αποτέλεσμα ενός άνευ προηγουμένου περιστατικού που συμβολοποιείται. Οι φωτοσκιάσεις του αρχικού τύπου συνδέουν το ασυνείδητο με συνειδησιακές σταθερές. Το αναγνωρίσιμο σημείο διεγείρει την βιωματικότητα των πραγμάτων του επιστητού και συντάσσει την ομοιοπαθητική λειτουργία στη βάση που συγκροτεί τη σχέση θεατή-θεωμένου. Η τέχνη αναγάγει την καθημερινότητα σε φαντασματικό υλικό, από το οποί...

Ο τόμος αυτός ενώνει μια εισαγωγή στην έννοια του θεάτρου με τρεις εμπεριστατωμένες και κριτικές εισαγωγές στις τρεις επικρατέστερες θεωρίες της ανάλυσης του θεατρικού φαινομένου σήμερα: τη σημειωτική, την ανθρωπολογική και τη φαινομενολογική μέθοδο. Πρόκειται για τρεις οργανωμένες προσεγγίσεις συμπληρωματικές, που καμία από μόνη της δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, αλλά ούτε και οι τρεις μαζί δεν κατορθώνουν να αναλύσουν με τρόπο ενδελεχή εκείνο το σύνθετο φαινόμενο που λέγεται θέατρο. Είναι αναγκαστικά συμπληρωματικές, γιατί, όπως αποδεικνύεται, η κάθε μία μόνη της κρύβει...

Ο τόμος περιλαμβάνει αυτοτελείς μελέτες που πραγματεύονται, από διαφορετική οπτική η κάθε μία, το σύνθετο πολιτισμικό φαινόμενο που αποτελεί το θέατρο. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στο αρχαίο δράμα και στο νεοελληνικό θέατρο, που προσεγγίζονται από συγκριτολογική, παραστασιολογική, ιστορική και κοινωνιολογική άποψη, κατά τρόπο ώστε η Ιστορία του Θεάτρου να αποκτά ένα στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο και, αντίστροφα, η Θεωρία του Θεάτρου να βρίσκει μια ικανοποιητική εφαρμογή σε συγκεκριμένα παραδείγματα. Ο αναγνώστης, μέσα από εργασίες, όπως για τη σκηνοθεσία και πρόσληψη του...

Στις "Σκηνές της Θεωρίας II" εξετάζονται οι περιπέτειες της αναπαράστασης τόσο στη φιλοσοφία, όσο και στη θεωρία του θεάτρου. Οι περιπέτειες αυτές εμφανίζονται πρώτα στον μύθο (την πρώτη μεγάλη περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης) και στη συνέχεια λαμβάνουν χώρα σε διάφορες επιμέρους σκηνές. Οι σκηνές αυτές συγκροτούνται στα διάφορα πεδία της θεατρολογικής θεωρίας (στην κριτική θεατρικών παραστάσεων, τη σκηνοθεσία, την εαυτότητα του ηθοποιού, την πολύπλοκη συνύφανση κειμένων και παραστάσεων, την ενδεχομενικότητα των θεατρικών γεγονότων). Συγκροτούνται όμως και στο έδαφος τη...

Η πρωτότυπη προσέγγιση της αισθητικής εμπειρίας που επιχειρεί η Έρικα Φίσερ-Λίχτε διατρέχει ένα ευρύ σώμα παραστάσεων και σκηνικών εκφράσεων. Ξεκινά από τους ιστορικούς και εμβληματικούς σκηνοθέτες του παρελθόντος, από τον Μέγιερχολντ, τον Κρέιγκ και τον Ράινχαρτ μέχρι τον Γκροτόφσκι, περιλαμβάνει σημαντικούς δημιουργούς της γερμανόφωνης σκηνής, αναφέρεται στην παγκόσμια θεατρική σκηνή με τη συστηματική αντιμετώπιση έργων του Ρίτσαρντ Σέχνερ ή του Μπομπ Γουίλσον και του Γιαν Φαμπρ, και αναλύει έργα του Τζον Κέιτζ ή του Γιόζεφ Μπόις. Η συγγραφέας αντλεί παραδείγματα από ιστο...

Ο αυτοσχεδιασμός δεν απαιτεί καμιά ειδική δεξιότητα. Το μόνο που χρειάζεται είναι ο κοινός νους και η διάθεση για συνεργασία. Διδάσκω αυτοσχεδιασμό εδώ και πάνω από 15 χρόνια. Όλο αυτό το τεράστιο υλικό που έχω μέσα στο κεφάλι μου αλλά και σε σκόρπιες σημειώσεις, προσπάθησα να το οργανώσω και να το ταξινομήσω εδώ μέσα. Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να καλύψει ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία και να γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για κάθε ηθοποιό που προσεγγίζει έναν ρολόγια κάθε σκηνοθέτη που ετοιμάζει μια παράσταση· για κάθε δάσκαλο υποκριτικής, σκηνοθεσίας ή αυτοσχεδιασμο...

Τα "Φαντάσματα του θεάτρου" αποτελούν τον τρίτο τόμο των Σκηνών της θεωρίας. Ενώ οι δύο πρώτοι τόμοι πραγματεύονται γενικά θέματα της θεωρίας και της φιλοσοφίας του θεάτρου, εδώ το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως σε πιο συγκεκριμένες θεματικές περιοχές: η πρόσληψη του αρχαίου ελληνικού μύθου, ο Καστοριάδης και η αττική τραγωδία, η πιραντελλική σκέψη, η ηθική των καταστάσεων στον Sartre, η μορφή του φαντάσματος στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία, οι μνημονικοί τόποι και οι ετεροτοπίες, η έμφυλη ετερότητα και οι φεμινιστικές θεωρίες. Το φάντασμα του θεάτρου, το φάντασμα για το...

Πρωταρχικός σκοπός της μελέτης αυτής είναι η διατύπωση μιας θεωρητικής προσέγγισης και η δημιουργία ενός επιστημολογικού υπόβαθρου που δυνητικά συμβάλλουν στη σύγκλιση ανάμεσα στη θεατρική και την κινηματογραφική "γλώσσα". Η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στις δύο τέχνες αφορά, αφενός τη φυσική προέλευση του υλικού τους και την παρεπόμενη μορφική έκφραση και υφολογία τους και αφετέρου την ενδότερη, συγκρουσιακή τους δομή (διαλεκτική του μοντάζ). Διαμεσολαβητικός "τελεστής" και πιλοτικός οδηγός του εγχειρήματος είναι ο πρωτοπόρος σοβιετικός σκηνοθέτης S. M. Eisenstein ο οποίος...

Η επιστημονική έρευνα είναι ένας διάλογος, διάλογος διπλός: ανάμεσα στον ερευνητή και το υπό εξέταση γνωστικό αντικείμενο και ανάμεσα στους ερευνητές που ανταλλάσουν τις απόψεις τους αν αυτοί δεν αντιδρούν, τότε κάθε δημοσίευμα μοιάζει με επιστολή ανεπίδοτη ή και αναπάντητη. Και τότε δεν λειτουργεί σωστά ο πνευματικός βίος. Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει δέκα θεατρολογικά μελετήματα από το χρονικό διάστημα 2007-2010, μελετήματα που συνδυάζουν θεωρητικούς προβληματισμούς με ιστορικές αναζητήσεις, ζητήματα ορολογίας και τεκμηρίωσης με σύγχρονες εφαρμογές του θεάτρου στην εκπα...

Σε όλες τις μεγάλες στιγμές του θεάτρου υπάρχει ένας φιλοσοφικός πυρήνας που το εμπνέει και διαμορφώνει τις σκηνές του. Η θεατρική σκηνή είναι μια εμπράγματη φιλοσοφία που δεν αρκείται σε αξιώματα και βεβαιότητες, αλλά ανοίγεται συνεχώς στην αμφιβολία, την εξαίρεση, τη συγκεκριμένη ανθρώπινη συνθήκη. Εδώ θα αναζητήσουμε τους θιασώτες, τους ανθρώπους που θα ξεκινήσουν από το συγκεκριμένο κάθε φορά βίωμα για να αναχθούν στο γενικό ανθρώπινο φαινόμενο, προκειμένου να επιστρέψουν στη σκηνή και να τη σημασιοδοτήσουν εκ νέου. Από την άλλη μεριά η φιλοσοφία, είτε αναφέρεται στο...

Αντικείμενο του τόμου αποτελούν το θέατρο και οι αντιλήψεις περί θεατρικότητας, ως αφετηρία για την εξέταση της έντασης μεταξύ της πραγματικότητας και των αναπαραστάσεών της. Τα κείμενα φιλοδοξούν να ιχνηλατήσουν την περιοχή που καλύπτει το θέατρο ως μοντέλο για την κατανόηση του προβλήματος της αναπαράστασης. Με πρώτο ζητούμενο την οριοθέτηση αυτής της περιοχής, κεντρικό άξονα της διερεύνησης αποτελεί η κατανόηση της αναπαράστασης ως διαδικασίας και όχι ως δεδομένου, παγιωμένου συσχετισμού. Στον παρόντα τόμο των τοπικών, επιστήμονες διαφορετικών κλάδων αναζητούν τομές στο...

Οι σκηνικές οδηγίες μπορούν να χαρακτηριστούν ο σεισμογράφος της θεατρικής γραφής. Ανάλογα με τη δύναμή τους είναι δυνατό να προκαλέσουν συγκλονιστικές αναταράξεις στο θεατρικό κείμενο, χωρίς να θίγουν τον πυρήνα της δημιουργίας. Η γόνιμη αντιπαράθεση των δύο κειμένων του πρωτογενούς και του δευτερογενούς κλιμακώνεται και απογειώνει τον χορό των λέξεων προς την ολοκλήρωση της παράστασης. Από τότε που ο Αριστοφάνης "δίδαξε" τους βατράχους με την ευχάριστη παρένθεση της λεκτικής διαμάχης των δύο μεγάλων δραματικών ποιητών, του Αισχύλου και του Ευριπίδη, η εξελικτική πορεία...