Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο παρόν πόνημα συστεγάζονται η θεωρία με την πράξη σε μία διαδρομή που εκκινεί από το αρχαίο δράμα και καταλήγει στο σύγχρονο δράμα. Ενδιάμεσοι σταθμοί θεωρούνται τα διακείμενα που αντλούν τον βίο και την πολιτεία της θεατρικής γραφής στο "εδώ και τώρα" και στο "εκεί και τότε". Η θεωρία του σημείου συνδέεται οπωσδήποτε με τις τάσεις που προβάλλουν οι αισθητικές κατηγορίες ως προϊόντα ελέγχου της τέχνης και της επιστήμης. Τόσο η τέχνη όσο και η επιστήμη καλλιεργούν την αντίληψη του κόσμου και αφήνουν ανοιχτούς λογαριασμούς με το πρόβλημα της απροσδιοριστίας των πραγμάτων,...

Στόχοι αυτού του βιβλίου είναι το άνοιγμα της ανθρωποκεντρικής σκέψης προς τη ζωικότητα που μπορεί να προκαλέσει η σκηνή ως εργαστήριο ενσώματων ιδεών και ο διάλογος μεταξύ της θεωρίας του θεάτρου και της performance, της φιλοσοφίας και του νεώτερου διεπιστημονικού πεδίου των animal studies, θέτοντας ως επιμέρους πεδία μελέτης τις σκηνές εμφάνισης των ζώων κυρίως στο θέατρο, στις performances και στα φιλοσοφικά κείμενα, αλλά αρκετά συχνά και στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στις εικαστικές τέχνες και τις κοινωνικές σκηνές του λαϊκού πολιτισμού και των αστικών θεαμάτων....

Το "Με θέα το θέατρο" συνδυάζει λεκτικά το θέαμα με τη θεωρία και το θεατή με τη θεώρηση. Το βιβλίο αυτό συνδέει διάφορα μελετήματα των τελευταίων δύο ετών της ερευνητικής μου δραστηριότητας, που έχουν "θέα" το θέατρο. Τα μελετήματα αυτά κινούνται περιφερειακά γύρω από το φαινόμενο του θεάτρου. Είναι ιστορικά και συγκριτικά, φιλοσοφικά και αναστοχαστικά, μεθοδολογικά και ιστοριογραφικά, φιλολογικά και εκδοτικά, μουσικολογικά και δραματουργικά, τεχνοτροπικά και επιστημολογικά. Θίγουν θέματα της αρχαιότητας, του Βυζαντίου και των νεωτέρων χρόνων, καλύπτουν δε την Ελλάδα αλλά...

Οι σκηνικές οδηγίες μπορούν να χαρακτηριστούν ο σεισμογράφος της θεατρικής γραφής. Ανάλογα με τη δύναμή τους είναι δυνατό να προκαλέσουν συγκλονιστικές αναταράξεις στο θεατρικό κείμενο, χωρίς να θίγουν τον πυρήνα της δημιουργίας. Η γόνιμη αντιπαράθεση των δύο κειμένων του πρωτογενούς και του δευτερογενούς κλιμακώνεται και απογειώνει τον χορό των λέξεων προς την ολοκλήρωση της παράστασης. Από τότε που ο Αριστοφάνης "δίδαξε" τους βατράχους με την ευχάριστη παρένθεση της λεκτικής διαμάχης των δύο μεγάλων δραματικών ποιητών, του Αισχύλου και του Ευριπίδη, η εξελικτική πορεία...

Αντικείμενο του τόμου αποτελούν το θέατρο και οι αντιλήψεις περί θεατρικότητας, ως αφετηρία για την εξέταση της έντασης μεταξύ της πραγματικότητας και των αναπαραστάσεών της. Τα κείμενα φιλοδοξούν να ιχνηλατήσουν την περιοχή που καλύπτει το θέατρο ως μοντέλο για την κατανόηση του προβλήματος της αναπαράστασης. Με πρώτο ζητούμενο την οριοθέτηση αυτής της περιοχής, κεντρικό άξονα της διερεύνησης αποτελεί η κατανόηση της αναπαράστασης ως διαδικασίας και όχι ως δεδομένου, παγιωμένου συσχετισμού. Στον παρόντα τόμο των τοπικών, επιστήμονες διαφορετικών κλάδων αναζητούν τομές στο...

Σε όλες τις μεγάλες στιγμές του θεάτρου υπάρχει ένας φιλοσοφικός πυρήνας που το εμπνέει και διαμορφώνει τις σκηνές του. Η θεατρική σκηνή είναι μια εμπράγματη φιλοσοφία που δεν αρκείται σε αξιώματα και βεβαιότητες, αλλά ανοίγεται συνεχώς στην αμφιβολία, την εξαίρεση, τη συγκεκριμένη ανθρώπινη συνθήκη. Εδώ θα αναζητήσουμε τους θιασώτες, τους ανθρώπους που θα ξεκινήσουν από το συγκεκριμένο κάθε φορά βίωμα για να αναχθούν στο γενικό ανθρώπινο φαινόμενο, προκειμένου να επιστρέψουν στη σκηνή και να τη σημασιοδοτήσουν εκ νέου. Από την άλλη μεριά η φιλοσοφία, είτε αναφέρεται στο...

Η επιστημονική έρευνα είναι ένας διάλογος, διάλογος διπλός: ανάμεσα στον ερευνητή και το υπό εξέταση γνωστικό αντικείμενο και ανάμεσα στους ερευνητές που ανταλλάσουν τις απόψεις τους αν αυτοί δεν αντιδρούν, τότε κάθε δημοσίευμα μοιάζει με επιστολή ανεπίδοτη ή και αναπάντητη. Και τότε δεν λειτουργεί σωστά ο πνευματικός βίος. Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει δέκα θεατρολογικά μελετήματα από το χρονικό διάστημα 2007-2010, μελετήματα που συνδυάζουν θεωρητικούς προβληματισμούς με ιστορικές αναζητήσεις, ζητήματα ορολογίας και τεκμηρίωσης με σύγχρονες εφαρμογές του θεάτρου στην εκπα...

Πρωταρχικός σκοπός της μελέτης αυτής είναι η διατύπωση μιας θεωρητικής προσέγγισης και η δημιουργία ενός επιστημολογικού υπόβαθρου που δυνητικά συμβάλλουν στη σύγκλιση ανάμεσα στη θεατρική και την κινηματογραφική "γλώσσα". Η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στις δύο τέχνες αφορά, αφενός τη φυσική προέλευση του υλικού τους και την παρεπόμενη μορφική έκφραση και υφολογία τους και αφετέρου την ενδότερη, συγκρουσιακή τους δομή (διαλεκτική του μοντάζ). Διαμεσολαβητικός "τελεστής" και πιλοτικός οδηγός του εγχειρήματος είναι ο πρωτοπόρος σοβιετικός σκηνοθέτης S. M. Eisenstein ο οποίος...

Τα "Φαντάσματα του θεάτρου" αποτελούν τον τρίτο τόμο των Σκηνών της θεωρίας. Ενώ οι δύο πρώτοι τόμοι πραγματεύονται γενικά θέματα της θεωρίας και της φιλοσοφίας του θεάτρου, εδώ το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως σε πιο συγκεκριμένες θεματικές περιοχές: η πρόσληψη του αρχαίου ελληνικού μύθου, ο Καστοριάδης και η αττική τραγωδία, η πιραντελλική σκέψη, η ηθική των καταστάσεων στον Sartre, η μορφή του φαντάσματος στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία, οι μνημονικοί τόποι και οι ετεροτοπίες, η έμφυλη ετερότητα και οι φεμινιστικές θεωρίες. Το φάντασμα του θεάτρου, το φάντασμα για το...

Ο αυτοσχεδιασμός δεν απαιτεί καμιά ειδική δεξιότητα. Το μόνο που χρειάζεται είναι ο κοινός νους και η διάθεση για συνεργασία. Διδάσκω αυτοσχεδιασμό εδώ και πάνω από 15 χρόνια. Όλο αυτό το τεράστιο υλικό που έχω μέσα στο κεφάλι μου αλλά και σε σκόρπιες σημειώσεις, προσπάθησα να το οργανώσω και να το ταξινομήσω εδώ μέσα. Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να καλύψει ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία και να γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για κάθε ηθοποιό που προσεγγίζει έναν ρολόγια κάθε σκηνοθέτη που ετοιμάζει μια παράσταση· για κάθε δάσκαλο υποκριτικής, σκηνοθεσίας ή αυτοσχεδιασμο...

Η πρωτότυπη προσέγγιση της αισθητικής εμπειρίας που επιχειρεί η Έρικα Φίσερ-Λίχτε διατρέχει ένα ευρύ σώμα παραστάσεων και σκηνικών εκφράσεων. Ξεκινά από τους ιστορικούς και εμβληματικούς σκηνοθέτες του παρελθόντος, από τον Μέγιερχολντ, τον Κρέιγκ και τον Ράινχαρτ μέχρι τον Γκροτόφσκι, περιλαμβάνει σημαντικούς δημιουργούς της γερμανόφωνης σκηνής, αναφέρεται στην παγκόσμια θεατρική σκηνή με τη συστηματική αντιμετώπιση έργων του Ρίτσαρντ Σέχνερ ή του Μπομπ Γουίλσον και του Γιαν Φαμπρ, και αναλύει έργα του Τζον Κέιτζ ή του Γιόζεφ Μπόις. Η συγγραφέας αντλεί παραδείγματα από ιστο...

Στις "Σκηνές της Θεωρίας II" εξετάζονται οι περιπέτειες της αναπαράστασης τόσο στη φιλοσοφία, όσο και στη θεωρία του θεάτρου. Οι περιπέτειες αυτές εμφανίζονται πρώτα στον μύθο (την πρώτη μεγάλη περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης) και στη συνέχεια λαμβάνουν χώρα σε διάφορες επιμέρους σκηνές. Οι σκηνές αυτές συγκροτούνται στα διάφορα πεδία της θεατρολογικής θεωρίας (στην κριτική θεατρικών παραστάσεων, τη σκηνοθεσία, την εαυτότητα του ηθοποιού, την πολύπλοκη συνύφανση κειμένων και παραστάσεων, την ενδεχομενικότητα των θεατρικών γεγονότων). Συγκροτούνται όμως και στο έδαφος τη...

Ο τόμος περιλαμβάνει αυτοτελείς μελέτες που πραγματεύονται, από διαφορετική οπτική η κάθε μία, το σύνθετο πολιτισμικό φαινόμενο που αποτελεί το θέατρο. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στο αρχαίο δράμα και στο νεοελληνικό θέατρο, που προσεγγίζονται από συγκριτολογική, παραστασιολογική, ιστορική και κοινωνιολογική άποψη, κατά τρόπο ώστε η Ιστορία του Θεάτρου να αποκτά ένα στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο και, αντίστροφα, η Θεωρία του Θεάτρου να βρίσκει μια ικανοποιητική εφαρμογή σε συγκεκριμένα παραδείγματα. Ο αναγνώστης, μέσα από εργασίες, όπως για τη σκηνοθεσία και πρόσληψη του...

Ο τόμος αυτός ενώνει μια εισαγωγή στην έννοια του θεάτρου με τρεις εμπεριστατωμένες και κριτικές εισαγωγές στις τρεις επικρατέστερες θεωρίες της ανάλυσης του θεατρικού φαινομένου σήμερα: τη σημειωτική, την ανθρωπολογική και τη φαινομενολογική μέθοδο. Πρόκειται για τρεις οργανωμένες προσεγγίσεις συμπληρωματικές, που καμία από μόνη της δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, αλλά ούτε και οι τρεις μαζί δεν κατορθώνουν να αναλύσουν με τρόπο ενδελεχή εκείνο το σύνθετο φαινόμενο που λέγεται θέατρο. Είναι αναγκαστικά συμπληρωματικές, γιατί, όπως αποδεικνύεται, η κάθε μία μόνη της κρύβει...

Τα αρχέτυπα σχηματίζονται και μετασχηματίζονται σύμφωνα με τον α-χρονικό τόπο μιας πραγματικότητας που επιλέγει για σύμβολά της τα προϊόντα των υπερβάσεων. Το αρχέτυπο βιώνεται ως αποτέλεσμα ενός άνευ προηγουμένου περιστατικού που συμβολοποιείται. Οι φωτοσκιάσεις του αρχικού τύπου συνδέουν το ασυνείδητο με συνειδησιακές σταθερές. Το αναγνωρίσιμο σημείο διεγείρει την βιωματικότητα των πραγμάτων του επιστητού και συντάσσει την ομοιοπαθητική λειτουργία στη βάση που συγκροτεί τη σχέση θεατή-θεωμένου. Η τέχνη αναγάγει την καθημερινότητα σε φαντασματικό υλικό, από το οποί...

Είναι ο κόσμος ένα θέατρο και όλοι εμείς ηθοποιοί που παίζουμε κάποιους ρόλους; Πού τελειώνει η θεατρική πλαισίωση και πού αρχίζει η "πραγματικότητα"; Ποια όρια μπορούν να τεθούν στη θεατρική πράξη; Πώς μπορεί η θεατρικότητα της ζωής να συμβάλλει στη διάνοιξη και την εμβάθυνση της ατομικής και της κοινωνικής εμπειρίας μας; Πώς συμβιβάζονται ο ενικός χαρακτήρας της θεατρικής παράστασης, η ενθαδικότητα και η παροντικότητά της, με τις αξιώσεις της θεατρικής ιστορίας για επιστημονική γνώση; Ποιες είναι οι νέες τάσεις του μεταμοντέρνου (ή μετα-δραματικού) θεάτρου, που θέτουν σ...

Ο τόμος αυτός παρουσιάζει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα βιβλιοκρισιών και βιβλιοπαρουσιάσεων όπως έχουν δημοσιευτεί στους πρώτους πέντε τόμους της "Παραβάσεως", του Επιστημονικού Δελτίου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίες δίνουν, στο σύνολό τους, μια αντιπροσωπευτιή εικόνα για τις εξελίξεις στους τομείς της ανάλυσης, ερμηνείας και εκδοτικής θεατρικών κειμένων κατά τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια. Ο τίτλος δικαιολογείται από τη διαφορετική μεθοδολογική προσέγγιση θεατρικών κειμένων, σε αντιδιαστολή με την ποικιλία μεθόδων που χειρίζεται κα...

Το ανά χείρας έργο της Α. Καραμήτρου αποτελεί μια εξέχουσα συνεισφορά στον τομέα της θεατρικής παιδείας στη χώρα μας. Τούτο, διότι ερμηνεύει κατά τρόπο βατό και κατανοητό τη λειτουργία του θεάτρου - με άξονα το αρχαίο ελληνικό θέατρο - σε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση. Μια προσέγγιση, που αναδεικνύει τη σχέση του πραγματικού με το φαντασιακό και το ουτοπικό στον κόσμο της θεατρικής σκηνής. Ένα εγχείρημα εξαιρετικά δυσχερές, που απαιτεί γνώση σε βάθος όλων των παραμέτρων, που συνθέτουν την υποκρυπτόμενη θεατρικότητα του ατομικού και του κοινωνικού γίγνεσθαι, του μυθικού παρελ...