Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τίτλος της μελέτης αυτής φαίνεται στην αρχή εκπληκτικός. Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση; Είναι λοιπόν δυνατό η σοσιαλδημοκρατία νάναι εναντίον της κοινωνικής μεταρρύθμισης; Ή μήπως αντιπαρατάσσει την κοινωνική επανάσταση, την ανατροπή του υπάρχοντος καθεστώτος, στην κοινωνική μεταρρύθμιση; Όχι βέβαια. Για τη σοσιαλδημοκρατία ο καθημερινός πρακτικός αγώνας για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, για τη βελτίωση της θέσης του εργαζόμενου λαού και μέσα στα πλαίσια ακόμη του υφιστάμενου καθεστώτος, για τους σοσιαλδημοκρατικούς θεσμούς, αποτελεί αντίθετα το μοναδικό δρόμο χειραγώγ...

Ο Λένιν είχε παρατηρήσει ότι τους μεγάλους επαναστάτες στη διάρκεια της ζωής τους, τους κυνηγάνε και τους συκοφαντούν οι άρχουσες τάξεις, όμως μετά θάνατον προσπαθούν να τους μετατρέψουν σε άκακα εικονίσματα αφαιρώντας την επαναστατική ουσία των ιδεών και της δράσης τους, με τη βοήθεια των ρεφορμιστών μέσα στο κίνημα. Ο Αντόνιο Γκράμσι είναι μια τέτοια περίπτωση. Φέτος τον Απρίλη συμπληρώνονται εβδομήντα χρόνια από το θάνατό του στις φυλακές του φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι. Η δράση και το έργο του είναι πολύτιμη παρακαταθήκη σήμερα για όσους όχι μόνο προσπαθούν να κ...

Ο ρόλος του διεθνούς σιωνισμού στην γέννηση του μαρξισμού, στα πρώτα του βήματα, στην επιλογή της αντισιωνιστικής Αγίας Ρωσίας για την εφαρμογή του, στην επιχείρηση επιβολής του και τέλος στην εδραίωσή του, η οποία ολοκληρώθηκε στα τέλη της λενινιστικής περιόδου.

Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους εργάτες και τους αστούς προσλαμβάνουν το χαρακτήρα της ταξικής πάλης. (Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς, "Κομμουνιστικό Μανιφέστο") Σαράντα χρόνια μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων, το 1917, ο κομμουνισμός κυριαρχούσε στη Ρωσία, την Κίνα και την ανατολική Ευρώπη. Ο αγώνας για τη "δικατατορία του προλεταριάτου" και ενάντια στον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό της Δύσης πυροδότησε κοινωνικά κινήματα σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Στα τέλη της δεκαετίας του '80, μαζί με το Τείχος του Βερολίνου, διαλύθηκε και το λεγόμενο "ανατολικό μπλοκ", και η ίδια η...

Οι μελετητές της ιστορίας της ψυχανάλυσης στη Ρωσία δεν έχουν δείξει κανένα ενδιαφέρον για τη στάση του Λένιν απέναντι στο φροϊδισμό. Προφανώς ο Τρότσκι επεσκίασε τον πατέρα της ρωσικής επανάστασης στο πεδίο αυτό. Είναι γεγονός ότι, από τους κύριους ηγέτες της επανάστασης των μπολσεβίκων, μόνο οι σχέσεις του Τρότσκι με την ψυχανάλυση είναι γνωστές. Ο τελευταίος είχε επανειλημμένως και σαφώς εκφραστεί σε σχέση με την ψυχανάλυση για την οποία έτρεφε κάποια εκτίμηση. Φαίνεται όμως πως και ο Λένιν είχε συνείδηση της κεφαλαιώδους σημασίας του έργου του Φρόιντ, εξαιτίας κυρίως τη...

Μολονότι έχουν περάσει τόσα χρόνια, ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος παραμένει μια από τις σύγχρονες συγκρούσεις που προκαλεί πλήθος αντιπαραθέσεων, ενώ τα φαντάσματα εκείνων των χρόνων εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν. Πολύ συχνά, περιγράφεται ως διαμάχη ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά, αλλά αυτή είναι μια παραπλανητική απλούστευση. Ο Antony Beevor δεν χαρτογραφεί μόνο την πορεία του πολέμου υπό το φως νέων πληροφοριών, αλλά διαφωτίζει τις παθιασμένες εσωτερικές συγκρούσεις στους κόλπους των δύο αντίπαλων στρατοπέδων. Ορισμένοι υποστηρικτές της Δημοκρατίας πιστεύουν, ότι...

Μια ξεχωριστή συλλογή δοκιμίων γραμμένων κατά τη διάρκεια της μεταβατικής φάσης και μετά την πτώση των καθεστώτων του "υπαρκτού" σοσιαλισμού από τον Βάτσλαβ Κλάους, σημερινό Πρόεδρο της Τσεχίας. Στα κείμενα αυτά ο Κλάους επιβεβαιώνει την πίστη του στις αρχές της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, διατυπώνοντας με σαφήνεια πολλές από τις απόψεις που κυριαρχούν σήμερα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

Το εύληπτο αυτό βιβλίο διερευνά τη σημασία της σκέψης και του έργου του Φρήντριχ Ένγκελς. Δεν θα ήταν υπερβολή να αναφέρουμε ότι ο Ένγκελς επινόησε τον Μαρξισμό ή ότι το έργο του είχε μεγαλύτερη επιτυχία από αυτό του Μαρξ. Έτσι, κατόρθωσε να προσηλυτίσει τον κόσμο στο πιο σημαντικό πολιτικό κίνημα της εποχής μας. Ο Ένγκελς υπήρξε ο πρώτος μαρξιστής ιστορικός, ανθρωπολόγος και φιλόσοφος. Ο Terrell Carver περιγράφει την επίδραση που είχε στην ανάπτυξη της μαρξιστικής θεωρίας και πρακτικής και σχολιάζει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι μαρξιστές στην υπεράσπιση του υλισμού κ...

Ο συγγραφέας κάνει μια ιστορική αναδρομή στην πορεία του ΚΚΕ εσωτερικού βασιζόμενος στις θέσεις των στελεχών του και αναλύοντας τα αποτελέσματα από τις βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα μέχρι σήμερα. Παραθέτει παράλληλα συγκεκριμένα πολιτικά γεγονότα και τις θέσεις του κόμματος για να οδηγηθεί σε συμπεράσματα σχετικά με τη συνέχιση της αριστεράς στην Ελλάδα. Οι δυνάμεις της αριστεράς στη χώρα μας μπορούν να διεκδικήσουν την εξουσία από τις δυνάμεις που ευθυγραμμίζονται με το σύγχρονο κοινωνικό κατεστημένο στην Ευρώπη και στον κόσμο. Μέσα στην αναπόφευκτη παγκοσμιοποίηση,...

Ο αντικομμουνισμός σήμερα ως κυρίαρχο στοιχείο της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής ενισχύεται από όλες τις πλευρές. Στο στόχαστρο της αντικομμουνιστικής εκστρατείας βρίσκονται ιδιαίτερα οι νέοι και οι νέες που δεν έχουν την ανάλογη ιστορική κοινωνική και πολιτική πείρα. ώστε να μπορούν να κρίνουν και να απορρίψουν τα ψέματα και τις διαστρεβλώσεις. Η πόλη, λοιπόν, ενάντια στις αντικομμουνιστικές θεωρίες, η υπεράσπιση της ιστορίας του επαναστατικού εργατικού κινήματος, του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και της προσφοράς των σοσιαλιστικών χωρών στον 20ό αιώνα δεν είναι α...

Το 1917 η εργατική τάξη και η αγροτιά της Ρωσίας ανέλαβαν μια από τις πιο ριζοσπαστικές επαναστάσεις στην ιστορία. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, ολόκληρη η χώρα έκανε ένα άλμα χωρίς προηγούμενο από την ημι-φεουδαρχική μοναρχία σε μια δημοκρατία του εργαζόμενου λαού, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση. Ωστόσο, μέσα σε δέκα χρόνια είχε εδραιωθεί η αντίδραση. Ένα γραφειοκρατικό στρώμα με επικεφαλής των Ιωσήφ Στάλιν έιχε εκτοπίσει από την εξουσία τους εργάτες και τους αγρότες. Η "Προδομένη Επανάσταση" εξηγεί πώς και γιατί αυτή η γραφειοκρατική κάστ...

[...]Το πνεύμα του 1989 -όπως εμφανίζεται στη σειρά των σκέψεων που ακολουθούν- είναι μια σύνθετη εικόνα αποτελούμενη από εκτιμήσεις ντοκουμέντα, εκθέσεις, λογοτεχνικά έργα και θεωρητικά κείμενα δημοσιευμένα και αναφερόμενα στον πρώην κομμουνιστικό κόσμο. Δεν υπάρχει σ' αυτά ούτε μια "δεσπόζουσα ιδέα" που να μην την συμμερίζονταν κάποιοι, τουλάχιστον, από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων σ' αυτή την περιοχή. Διότι η κακόφημη λουκατσιανή "αποδιδόμενη συνείδηση" (στο προλεταριάτο) δεν αποτελούσε απλώς μια επινόηση του κομμουνιστικού οικουμενισμού. Ήταν επίσης και το χαρακτηρι...

Έζησα το μεγαλύτερο μέρος του εικοστού αιώνα, τις μεγάλες του ώρες και τις -αντίστροφες από ό,τι περιμέναμε- ανατροπές του. Παρακολουθώ, ως θεατής πλέον, τη γενιά των νέων του αιώνα που μεγαλώνει μαζί τους. Ωστόσο, δεν ανήκω στους απαισιόδοξους. Αφιερωμένα στη μνήμη του αιώνα που πέθανε είναι αυτά μου τα κείμενα. Ενός αιώνα όπου ο σοσιαλισμός υποσχέθηκε πως θ' αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων σ' όλη τη γη, νίκησε στους πολέμους και ηττήθηκε στην ειρήνη. Για τη γενιά μου ο εικοστός αιώνας ήταν μια τραγωδία που τέλειωσε χωρίς να μας προσφέρει την ποθητή κάθαρση. Γεννημένοι σ...

Η οργάνωση Σπάρτακος δημιουργήθηκε από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και το σύντροφό της Καρλ Λήμπκνεχτ, αμέσως μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σαν αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας. Το κλίμα τρομοκρατίας της εποχής και η δραστηριότητα των μελών της οργάνωσης, είχε σαν αποτέλεσμα να βρεθούν τα κυριότερα στελέχη της στη φυλακή. Εκεί έγραψε, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, τα γεμάτα ανθρωπιά γράμματα μέχρι την απελευθέρωσή της από τον επαναστατημένο λαό το Νοέμβρη του 1918. Το κείμενο "Τι ζητάει ο Σπάρτακος" υιοθετήθηκε από το ιδρυτικό συνέδριο του Κ.Κ. Γε...

Σιάτλ, Βαρκελώνη, Γένοβα... Είμαστε μάρτυρες της γέννησης μιας νέας αντικαπιταλιστικής, απελευθερωτικής και αντιπολεμικής πολιτικής; Ποιες είναι οι ρίζες των σύγχρονων αγωνιστών και της πολιτικής των κινημάτων; Το βιβλίο "Κριτικός μαρξισμός" υποστηρίζει πως οι ρίζες τους βρίσκονται στη ζωή και το έργο μιας προηγούμενης γενιάς επαναστατών, όπως ο Σοβιετικός ποιητής Μαγιακόφσκι, ο φιλόσοφος Καρλ Κορς, οι κομμουνιστές ιστορικοί Έντουαρντ Τόμπσον και Ντόνα Τορ, ο Αιγύπτιος σουρεαλιστής Ζορζ Ενέν, οι Αμερικανοί οικονομολόγοι της Νέας Αριστεράς Πολ Μπάραν και Πολ Σουίζι, οι υπ...

Η συνέντευξη του Γρηγόρη Φαράκου στον Λευτέρη Μαυροειδή ξετυλίγεται μέσα σε μία δίνη προσωπικών εμπειριών -από τη μαρξιστική-λενινιστική ορθοδοξία μέχρι το εγχείρημα της ανανέωσης της Αριστεράς- αλλά και φαινομένων του κομμουνιστικού κινήματος -αντιδημοκρατικές συμπεριφορές, δογματισμός- προβλήματα που παραμένουν και για άλλες πολιτικές δυνάμεις και κόμματα και αναδεικνύονται από το Γρ. Φαράκο μαζί με τις σημαντικότερες στιγμές της ιστορίας της Ελλάδας τον 20ό αιώνα. Βρισκόμαστε μπρος σε μία πραγματική μαρτυρία, τεκμήριο μιας ζωής γεμάτης αξιοπρέπεια, αγώνα και θεληματική α...

Το βιβλίο των ρώσων ακαδημαϊκών Λέμπεντεβα και Ναρίνσκι, που κυκλοφορεί τώρα στα ελληνικά (έχει ήδη εκδοθεί και σε άλλες γλώσσες), καλύπτει ολόκληρη την εξαιρετικά σημαντική περίοδο, από τις παραμονές και μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αξιοποιεί το σύνολο, σχεδόν, των αρχειακών υλικών της Κομιντέρν, που για πρώτη φορά έγιναν προσβάσιμα στις αρχές της δεκαετίας του '90, χωρίς σκόπιμες επιλεκτικότητες. Αποτελεί, επομένως, βιβλίο αναφοράς, σημαντικό βοήθημα για κάθε μελετητή εκείνης της περιόδου, συνεισφορά στην ελληνική ιστοριογραφία. Πολύ περισσότερο, που, από τις...

O απολογισμός του κομμουνισμού ήταν εντέλει θετικός ή αρνητικός; Για τις χώρες που τον έζησαν, πολύ φοβούμαι ότι το τίμημα που καταβλήθηκε ήταν υπέρμετρα βαρύ. Πέρα από τις εκατόμβες των θυμάτων, για μένα σημασία έχει η προσβολή της αξιοπρέπειας εκατομμυρίων ανθρώπων: όσο κι αν ο κομμουνισμός αποτέλεσε για πολλούς από αυτούς τη μόνη διέξοδο από την κόλαση μιας ζωής γεμάτης κακουχίες και εκμετάλλευση, οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι κλήθηκαν να θυσιάσουν επ' αόριστο την ελευθερία τους, δηλαδή το πολιτιμότερο αγαθό. Και τούτο, στο όνομα ενός νεφελώδους σκοπού ο οποίος, ακόμη κι αν θε...

Σκληρά μαχόμενη και αιμάσσουσα, η Ελλάδα αντιμετώπισε, επιτυχώς και νικηφόρα, την ιταλική επιδρομή το χειμώνα του 1940-41. Την άνοιξη του 1941, πολέμησε και εναντίον της καθόδου των χιτλερικών στρατιών στα Βαλκάνια και στην Κρήτη. Αντιστάθηκε στις δυνάμεις του Άξονα περισσότερο, συνολικά, χρόνο, απ' όσο άντεξαν μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Τελικά, ηττηθήκαμε. Επί τέσσερα, σχεδόν, χρόνια η χώρα "ήλοις προσηλώθη" στην τριπλή κατοχή. Ο λαός της όμως δεν συμβιβάστηκε. Πριν απ' όλα, "οι νέοι με τα πρησμένα πόδια/που τους έλεγαν αλήτες". Και ακολούθησε η εκτίναξη ενός μεγαλειώδους,...