Συγγραφείς - Ερμηνεία και κριτική

Ξενάγηση στη Μαρία Π. Ράλλη

Ευθύνη

Από αυτό τον προμαχώνα όπου μας ανέβασε η ζωή, υπάκουοι στη μνήμη της καρδιάς, πλέκουμε στέφανα με λέξεις και τα ρίχνουμε στο πέλαγος του χρόνου για να τιμήσουμε τους άξιους φίλους που εχάσαμε, αλλά που δεν αποχωριστήκαμε. Συνθέττοντας τον τόμο αυτό, γνωρίζουμε πως καλούμε τους αναγνώστες του να γνωρίσουν μια σπάνια μορφή της νεοελληνικής κοινωνίας και να πιστοποιήσουν την εξαιρετική, την ιδιότυπη δύναμη του λογοτεχνικού της έργου. Η Μαρία Περ. Ράλλη, θαύμασμα και χαρά όσων την γνώρισαν, θα έμενε άγνωστη στους νεωτέρους, αν δεν επιχειρούσαμε αυτή την ξενάγηση στον χώρο ζ...

Η χαμένη παράδοση

Έρασμος (1979)

Φραντς Κάφκα

Ευθύνη (1983)

[...] Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, στον τόμο αυτό σύντομες απόψεις νεοελλήλων στοχαστών για τον Κάφκα -χαράγματα που αρχικά προορίζονταν για τις σελίδες τον Φυλλαδίου, και τον συμπληρώσαμε με μελετήματα, ή αποσπάσματα μελετών, εξεχουσών μορφών του αιώνα μας. Ελπίζουμε ότι έτσι δροσίζουμε την ταλαιπωρημένη ψυχή του Κάφκα και βοηθούμε τους συγκατοίκους της εποχής μας να συνειδητοποιήσουν όχι μονάχα την σπουδαιότητα του έργου του άλλα και την κρισιμότητα του τέλους αυτού του Εικοστού Αιώνα. Η "Ευθύνη" Περιέχονται τα κείμενα: - Βαγγέλης Αθανασόπουλος, "Μεταμορφώσου και γίνε"...

Παναγιώτης Πανάς (1832-1896)

Επικαιρότητα (1987)

Ο Παναγιώτης Πανάς (1832-1896) υπήρξε για μένα μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη, καθώς μελετούσα τους ελάσσονες ποιητές της Επτανησιακής Σχολής. Αφετηρία της έρευνάς μου στάθηκε η ποίησή του, όσο προχωρούσα όμως, οι ριζοσπαστικές ιδέες του και η δημοσιογραφική και πολιτική δράση του τραβούσαν ολοένα την προσοχή μου. Τα στοιχεία που έρχονταν στην επιφάνεια, έδειχναν έναν άνθρωπο αρχών, που μετείχε ενεργώς στους ιδεολογικούς και κοινωνικούς αγώνες του καιρού του, ενώ η δράση και το έργο του αποτελούσαν ένα θαυμαστής συνοχής συνδυασμό ήθους και συνέπειας. Η διαπίστωση αυτή με έπεισε...

Πολυφωνία για τον Δ. Π. Παπαδίτσα

Ευθύνη (1988)

Τον αντικρύσαμε να έρχεται από μακρνά και από ψηλά, με τα φτερά απλωμένα μεγάλα, να κρατεί στο ράμφος του χλωρό βλαστάρι από τους απόρρητους λειμώνες του ανθρώπινου μυστηρίου: ήταν ο Ποιητής Δ. Π. Παπαδίτσας. Από εκεί που ήλθε, προς τα εκεί κάποια νύχτα βιαστικός μας έφυγε, κληροδοτώντας μας ένα έργο μεγάλο, όπου η γλώσσα μας χαριτώθηκε με τόσην ισχύ ώστε να γίνει πραγματική γλώσσα χρησμοδότη, προφήτη και ιεροφάντη μαζί. Η ευγένεια και ο ασίγαστος οίστρος της ψυχής του Παπαδίτσα αποτυπώθηκαν με τρόπο ουσιώδη και μαζί υπερούσιο μέσα στο σπουδαίο και ακήρατο αυτό έργο....

Σαίξπηρ

Αποσπερίτης (1994)

Φώτα και φωτισμοί του Νικηφόρου Βρεττάκου

Ευθύνη (1994)

Ήταν ένας ποιητής του φωτός· πλασμένος από το φως το ελληνικό, έπλαθε ποιήματα του φωτός με λέξεις που έλαμπαν, ψυχής που έλαμπε. Και ήταν ένας άνθρωπος του φωτός, ένα άνθισμα περίλαμπρο πηγαίας καλοσύνης που ανηφόριζε προς τους ουρανούς τον πνεύματος με την αυθόρμητη χαρά ενός παιδιού θαμπωμένου από τα δώρα του Θεού που του δόθηκαν. Ήταν και είναι μια ευγενέστατη, μακρόπνοη αστραψιά πάνω στο στερέωμα των Νεοελληνικών Γραμμάτων, ένα ανάστημα ποιητικής φωταύγειας ανεξάντλητης και γλώσσας συνειδητά ψυχωμένης από τις ουσίες της ελληνικής παράδοσης, του χώματος, της θάλασ...

Για τον Β. Ν. Τατάκη

Ευθύνη (1995)

Για τον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο

Ευθύνη (1995)

Η πορεία της ποιήτριας Ζωής Καρέλλη

Ευθύνη (1997)

Καθώς ο γνήσιος ποιητής παλεύει να φανερώσει την αρετή της γλώσσας του, υψώνει με τις λέξεις του ένα φως να γνωριστεί ο άνθρωπος και ο κόσμος - το μυστήριο μέσα στο μυστήριο. Και όσο ψηλότερα ανεβαίνει ο ποιητής, τόσο μεγαλώνει μέσα στους θύλακες του έργου του αυτό το παρήγορο, εξανθρωπιστικό φως. Φως τέτοιας έντασης, τελετουργικής ποιότητας της ελληνικής μας γλώσσας, φως μέγα αντικρύζουμε να υψώνεται στην αγιασμένη πόλη της Θεσσαλονίκης, καθώς θεωρούμε την σεμνότατη μορφή της κορυφαίας μας ποιήτριας Ζωής Καρέλλη να ανέρχεται προς την περιωπή της αθανασίας. Την αθανασ...

Διόσκουροι

Δόμος (1997)

Διόσκουροι. Διός - γιατί και οι δυο τους στάθηκαν παιδιά του Θεού. Κούροι - γιατί και οι δυο τους πέρασαν το σύνορο του θανάτου "έτσι νέοι, σχεδόν παιδιά" (Καρυωτάκης). Και είναι πάρα πολλά τα προβλήματα που, πρώτα ο Γιώργος Σαραντάρης (1908-1941) και, κατά δεύτερο λόγο, ο Δημήτριος Καπετανάκης (1912-1944), μας άφησαν, με τον πρόωρο θάνατό τους, να προβάλομε σήμερα ή να τους δώσομε -στη μοναξιά μας- απερίφραστες απαντήσεις ημείς οι ζώντες οι περιλειπόμενοι. Βέβαια για τους περισσότερους σημερινούς διανοούμενους, που συνήθισαν να ζουν καθένας κατά την όρεξή του ή πιστε...

Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν

Αίολος (2001)

Ξέρατε πως ο Τόλκιν ως φοιτητής έγραφε "πονηρά" ανέκδοτα ή πως ως καθηγητής έφτιαχνε σταυρόλεξα στα αγγλοσαξωνικά για τους φοιτητές του; Γνωρίζετε από πήραν το όνομά τους οι χόμπιτ ή οι ορκ; Αναγνωρίζετε τις ευρωπαϊκές γλώσσες στις οποίες βασίζονται οι γλώσσες των Ξωτικών και των Νάνων της Μέσης-γης; Έχετε υπόψη σας ποιά διάσημα μουσικά συγκροτήματα έχουν τραγουδήσει τραγούδια με στίχους εμπνευσμένους από τον κόσμο της Μέσης-γης; Ξέρατε πως στη δεκαετία του 1970 γυρίστηκαν τρεις ταινίες κινουμένων σχεδίων με θέμα τον Χόμπιτ και τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών; Γνωρίστε τον Τό...

Ο στοχασμός και ο λόγος του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου

Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου (2003)

Ο τόμος των πρακτικών αυτών αποτελεί τη δημοσίευση των πορισμάτων της 4ης Επιστημονικής Συνάντησης της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, που υπήρξε μια ευχάριστη και γόνιμη εκπαιδευτική και επιστημονική συγκυρία. Και τούτο, γιατί συναντήθηκαν σ' αυτήν εκλεκτοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και κριτικοί της λογοτεχνίας με αξιόλογους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, αλλά και με μαθητές της Σχολής.

Η ανάποδη των ανθρώπων

Ίνδικτος (2003)

"Από την πλευρά εκείνων που κατέχουν τη μαεστρία του λόγου, ίσως μοιάζουμε με μουγγούς που εκφράζονται με παράξενα νεύματα -μια σχεδόν ιδιωτική γλώσσα εικόνων. Από την πλευρά των μουγγών, είμαστε μουγγοί που κατάφεραν να μιλήσουν". Αυτή η απόφανση του Εουτζένιο Μπάρμπα για τον ίδιο και τη θεατρική του ομάδα "Όντιν Τεάτρετ", όσο δούλευαν απομονωμένοι στην επαρχιακή πόλη Χολστεμπρό της Δανίας, ισχύει και στην περίπτωση του Κωστή Παπαγιώργη: Κατάφερε να μιλήσει γράφοντας. Αλλά οι κατέχοντες, δύσπιστοι, βυσσοδομούν: "Πατέρα, έγινα συγγραφέας", είπε στον δημοδιδάσκαλο πατέρα του...

Μπέρτολτ Μπρεχτ, κριτικές προσεγγίσεις

Πολύτροπον (2004)

Τι σηματοδοτεί ο Μπρεχτ σήμερα, στη χαραυγή του 21ου αιώνα, σ' έναν κόσμο βαθύτατων αλλαγών (αν και όχι προς την κατεύθυνση που ο ίδιος επεδίωξε); Τι έχει χαθεί και τι ενσωματώθηκε στην παγκόσμια θεατρική παράδοση από τη θεωρία και την πρακτική του για το θέατρο; Πώς διαγράφεται η συνέχεια και πού εκδηλώνονται οι ρήξεις στη σημερινή του πρόσληψη, αν υποβάλλουμε στη δοκιμασία της "ιστορικοποίησης" την εξέλιξη της συνάντησης μαζί του ανθρώπων και κινημάτων, που συντάραξαν τον προηγούμενο αιώνα; Με τι όρους θα μπορούσαν να αποτιμηθούν οι πλευρές του έργου του που συνδέονται με...

Γκέοργκ Μπίχνερ και Χάινριχ Φον Κλάιστ

Αιγόκερως (2005)

Ο Buchner ήταν ο συγγραφέας που προπορεύτηκε κατά πολύ της εποχής του, εκείνος που ενώ δημιουργούσε εντός της εξέφρασε μια "άλλη πραγματικότητα", ιστορικο-ιδεολογικά στο "Δαντόν", ψυχολογικά-υπαρξιακά στο "Βόιτσεκ" και στο αφήγημα "Λεντς", ακόμη και σε φαινομενικά επιφανειακή μορφή στο "Λεόντιος και Λένα". Πολύ πιο πριν από τον Freud, δημιούργησε ένα έργο και μια τέχνη που ήταν η κατάλληλη και η ικανή πρώτα να εξερευνήσει κι έπειτα να κατανοήσει "την άβυσσο που λέγεται άνθρωπος", με τρόπο αντικειμενικό, ελλειπτικό και απέριττο. [...] (από τη σελ. 51 του βιβλίου). Το ύφος π...

Για τον Γιάννη Σκαρίμπα

Πορθμός (2006)

Σε 8 κείμενα που αφορούν τον Γιάννη Σκαρίμπα, εξετάζονται αρκετές πλευρές της ιδιόρρυθμης προσωπικότητας του κορυφαίου συγγραφέα της Χαλκίδας. Τα κείμενα αυτά, όταν γράφτηκαν, δεν είχαν στόχο να αποτελέσουν ένα ψυχογράφημα του Σκαρίμπα. Ωστόσο, επειδή σε αυτά παρουσιάζεται η σχέση του με τον Γιώργο Σεφέρη και τον Τάσο Ζάππα, επειδή αποδεικνύεται πόσο έχει επηρεάσσει το έργο του η ερωτική του φαντασίωση για τη γοητευτική Φιγιέττα Πνευματικού, επειδή αναλύεται το ανέκδοτο διήγημα "Οι τελευταίοι κονταρομάχοι του Έγριπου", επειδή σχολιάζονται όλα τα ονόματα των ηρώων του και τα...

Πρακτικά πανελλήνιου συνεδρίου προς τιμήν του Ιάκωβου Καμπανέλλη

Περί Τεχνών (2006)

[...] Το έργο του Καμπανέλλη και η σημασία του είναι γνωστά - θα αναδειχθούν άλλωστε αρκούντως κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου. Για να μην προβώ σε αξιολογήσεις, περιορίζομαι στον μετρημένο χαρακτηρισμό του Καρόλου Κουν για τον Καμπανέλλη: "Ένας ανανεωτής της ελληνικής θεατρικής γραφής". Στις λίγες αυτές λέξεις νομίζω ότι κρύβεται πολύ μεγάλης σημασίας προσφορά στη νεοελληνική τέχνη και ευρύτερα στον νεοελληνικό πολιτισμό. Το γεγονός επιπλέον ότι το έργο του Καμπανέλλη αποτέλεσε και αποτελεί "καθρέφτη της συλλογικής μας συνείδησης" (Κ. Γεωργουσόπουλος), όπως το έργο άλλων με...

Συνολικά Βιβλία 53
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου