Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το εγχείρημα της ανασύστασης της "βιβλιοθήκης" του Πλάτωνα, με βάση τις ελάχιστες μαρτυρίες που διαθέτουμε, μοιάζει, εκ πρώτης όψεως, με ταξίδι χωρίς τέλος. Ο Πλάτων δεν παραθέτει, κατά κανόνα, στους "Διαλόγους" του εκτεταμένα χωρία άλλων διανοουμένων, έτσι ώστε να διαγνώσουμε ακριβώς σε ποια συγκεκριμένα συγγράμματα παραπέμπει. Κάθε άλλο μάλιστα, οι πρωταγωνιστές των "Διαλόγων" ανοίγουν σχεδόν πάντα τη συζήτηση για καίρια φιλοσοφικά ζητήματα με απλές λέξεις και φράσεις: αφετηρία για την αποτίμηση ιδεών και ολόκληρων θεωριών κοσμολογικού περιεχομένου των φυσικών φιλοσόφων....

Η ιστορική σημασία του Κρατύλου έγκειται στο ότι στις σελίδες του ενσωματώνεται η πρώτη φιλοσοφική απόπειρα στην ιστορία της δυτικής σκέψης να αντιμετωπισθεί φιλοσοφικά η προβληματική της γλώσσας, και μάλιστα να συμπεριληφθούν σ ένα έργο η σχετική προσέγγιση του Πλάτωνος και προϋπάρξασες διδασκαλίες των Σοφιστών. Στον διάλογο αυτό δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι αμφίσημο και - ακριβώς γι' αυτό - αντιφατικό. Από τις γραμμές, ωστόσο, αυτού του ζωηρότατου και εκπληκτικά πυκνού και σφιχτοδεμένου διαλόγου διαπιστώνουμε ότι τα ερωτήματα παραμένουν τεθειμένα και ανοικτά. Πρόκειτ...

"Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι το κυρίαρχο είδος της ψυχής, αυτό που δώρισε ο θεός στον καθένα μας, είναι ένας δαίμων. Είναι αυτό που, όπως είπαμε, κατοικεί στην κορυφή του σώματος και μας ανυψώνει από τη Γη προς τον συγγενικό μας ουρανό. Γιατί η αλήθεια είναι ότι είμαστε φυτά όχι της Γης αλλά του ουρανού". (Πλάτων, "Τίμαιος" 90a) "Η επίδραση που άσκησε ο "Τίμαιος" από τον Αριστοτέλη ως σήμερα είναι από μόνη της ένα δαιδαλώδες κεφάλαιο της ιστορίας της φιλοσοφίας. Κανένας άλλος πλατωνικός διάλογος, αλλά ίσως και κανένα άλλο φιλοσοφικό κείμενο, δεν διαβάστηκε ή σχολιάστ...

Η "Πολιτεία" είναι από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπινου πνεύματος . Ανήκει στην κατηγορία των έργων τα οποία πολλοί θα επέλεγαν σε περίπτωση που θα έπρεπε να σωθεί μόνο ένα εάν καταστρέφονταν όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί. Αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο της πολιτικής επιστήμης και από την άποψη αυτή αιμοδοτεί ανά τους αιώνες τον πολιτικό προβληματισμό όσων εμβαθύνουν στις σελίδες του. Αγωνία του Πλάτωνος είναι πώς οι άνθρωποι να συνυπάρχουν ειρηνικά στους κόλπους ενός κράτους και το επιχειρεί θέτοντας όρο της πολιτικής ενότητος της αλήθεια και την δικαιοσύνη,...

Η "Πολιτεία" είναι από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπινου πνεύματος . Ανήκει στην κατηγορία των έργων τα οποία πολλοί θα επέλεγαν σε περίπτωση που θα έπρεπε να σωθεί μόνο ένα εάν καταστρέφονταν όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί. Αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο της πολιτικής επιστήμης και από την άποψη αυτή αιμοδοτεί ανά τους αιώνες τον πολιτικό προβληματισμό όσων εμβαθύνουν στις σελίδες του. Αγωνία του Πλάτωνος είναι πώς οι άνθρωποι να συνυπάρχουν ειρηνικά στους κόλπους ενός κράτους και το επιχειρεί θέτοντας όρο της πολιτικής ενότητος της αλήθεια και την δικαιοσύνη,...

Είναι η ψυχή αθάνατη; Με το ερώτημα αυτό έρχεται αντιμέτωπος ο αναγνώστης του πλατωνικού διαλόγου "Φαίδων", ένας αναγνώστης με διάθεση και προσδοκία να εντοπίσει μια πειστική απάντηση στις σελίδες του φιλοσοφικού κειμένου. Η ερμητική απάντηση του Πλάτωνος πλαισιώνεται με μιαν εξέχουσα σκηνοθετική πρόταση: Η τελευταία ημέρα της ζωής του Σωκράτη, οι φίλοι και μαθητές μέσα στο δεσμωτήριο, η οικογένειά του, η ώρα που θα πιει το κώνειο -μόλις σκοτεινιάσει-, η τελευταία φράση του, αλλά και ο κύκλος των Πυθαγορείων. Οι τελευταίοι δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν από τον "Περί ψυχής...

Ο Χαρμίδης, ένας γοητευτικός μικρός και συνάμα απαιτητικός διάλογος, "περίεργος και δύσκολος" κατά τον Guthrie είναι ο πρώτος αφηγηματικός διάλογος του Πλάτωνα. Αφηγητής σε αυτόν είναι ο Σωκράτης που περιγράφει σε κάποιον απροσδιόριστο και μη εμφανιζόμενο ακροατή μια συνάντησή του σε αθηναϊκή παλαίστρα με γνώριμους συμπολίτες του και τη συζήτησή του μαζί τους. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η σωφροσύνη: Προσπαθούσαν να προσεγγίσουν μια αρετή που λογιζόταν ως ένα είδος σύνεσης, ορθοφροσύνης, περίσκεψης, και συγκαταλεγόταν στις αρετές που θεωρούνταν βασικές για την αγωγή του...

"Στον "Φαίδρο", ίσως τον αριστοτεχνικότερο και ασφαλώς έναν από τους σημαντικότερους πλατωνικούς διάλογους, περιγράφεται μια αυθόρμητη και αβίαστη φιλική συζήτηση ανάμεσα στον Σωκράτη και έναν γνώριμό του νεότερο συμπολίτη του, τον Φαίδρο· μια συζήτηση που με αφετηριακό και καταληκτικό σημείο θέματα και καταστάσεις των ρητορικών σχολών της Αθήνας του 5ου και του 4ου αι. π.Χ. αναφέρεται ενδιαμέσως και σε σημαντικές πτυχές του πλατωνικού στοχασμού. Μπορούμε να πούμε ότι ο "Φαίδρος" σημαδεύει στο έργο του Πλάτωνα μια μεταβατική φάση από τα έξοχα λογοτεχνήματα της πρώιμης συ...

Στο πλατωνικό αυτό έργο θα παρακολουθήσουμε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φιλοσοφικές συζητήσεις για την ουσία της Γνώσης μεταξύ του γοητευτικότερου δασκάλου του ευρωπαϊκού πνεύματος, του διαλεκτικού και μαιευτικού Σωκράτη, και του εμπνευσμένου μαθητή και δεινού μαθηματικού, του Θεαιτήτου. Στο πλαίσιο αυτό ο γνωσιοθεωρητικός αγώνας του Πλάτωνος - άμεσα συνυφασμένος με την πολιτική και ηθική του φιλοσοφία - θα "πολεμήσει" την πλάνη, το ψευδώς δοξάσαι, την άγνοια, αφού πρώτα λογοδοτήσει για το απυρόβλητο της αξίας της Γνώσης. Η γνώση στον Πλάτωνα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα....

"Το παράδοξο στον Μένωνα. ΜΕΝ.: Και με ποιον τρόπο, Σωκράτη, θα ερευνήσεις κάτι το οποίο δεν ξέρεις καν τι είναι; Ποιο πράγμα θα βάλεις στο νου σου να το ερευνήσεις από αυτά που δεν ξέρεις; Αλλά και στην καλύτερη περίπτωση, πες ότι το εντόπισες, πώς θα ξέρεις ότι είναι εκείνο που εσύ αγνοούσες; (Μένων, 80d) Η ανάμνηση. ΣΩ.: Η ψυχή είναι αθάνατη, έχει γεννηθεί πολλές φορές και έχει δει τα πράγματα εδώ πάνω, εκείνα στον Άδη και καθετί άλλο, δεν υπάρχει τίποτα που δεν το έχει μάθει ... Καθώς όλα μέσα στη φύση είναι συγγενή και η ψυχή έχει μάθει τα πάντα, τίποτα δεν εμποδίζε...

Το κείμενο αυτό, ως μη θεατρικό, δεν έχει πλοκή με την κλασσική έννοια. Είναι ένας φιλοσοφικός διάλογος ανάμεσα στο Σωκράτη, δάσκαλο του ίδιου του Πλάτωνα, και τον Ίωνα, βραβευμένο ραψωδό-"ηθοποιό", που αφορά στη Ραψωδική και την Ποίηση. Η σκηνική μεταφορά του διαλόγου έλαβε τελική μορφή μες από τη διαδικασία των προβών, σύμφωνα με την ακόλουθη σύλληψη: Ο Ίων, βραβευμένος ραψωδός-"ηθοποιός", καταφθάνει στην Αθήνα για ν' αγωνιστή στα Παναθήναια επιστρέφοντας από τις γιορτές προς τιμήν του Ασκληπιού, θεού της ίασης. Στο είδωλό του θα ζωντανέψη σταδιακά η φιλοσοφική σκέψη το...

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ Το δράμα της δίκης και της καταδίκης του Σωκράτους, και κυρίως η απλή και σοφή εξιστόρηση της ζωής και της διδασκαλίας του, όπως μας δίδεται από τον ίδιον τον Σωκράτη, ενώ απολογείται υπερασπιζόμενος τον εαυτόν του κατά των κατηγόρων του. Ανασύνθεση και δραματουργική επεξεργασία κειμένου, με σκοπό την σκηνική του παρουσίαση εν είδει μονολόγου.

ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ: Η δίκη του μεγάλου φιλοσόφου και η απολογία του στο δικαστήριο, με την οποία φτάνει στην απόλυτη συνέπεια λόγων και πράξεων. Η κατηγορία εις βάρος του και η αντιμετώπισή της. ΚΡΙΤΩΝ: Ο Σωκράτης, φυλακισμένος μετά την καταδίκη του, πληροφορείται ότι επίκειται ο θάνατός του. Η βλάβη που προξενεί στον δράστη της άδικης πράξης η συμπεριφορά του. Η απόλυτη απαγόρευση ανταπόδοσης του κακού. Η υποταγή στον νόμο της πόλης. Έκφραση των κορυφαίων αρχών της σωκρατικής ηθικής. ΦΑΙΔΩΝ: Ο "περί ψυχής" διάλογος του Πλάτωνα. Οι τελευταίες στιγμές του Σωκράτη και η...

ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ: Ένα από τα αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το συμπόσιο στο σπίτι του Αγάθωνα και οι περί έρωτος συζητήσεις. Η κυρίαρχη μορφή του Σωκράτη. Μέσω των λόγων της Διοτίμας εκφράζει τις απόψεις του για τον έρωτα, οι οποίες απηχούν την πλατωνική θεωρία. Η ύψιστη μακαριότητα της θέασης του απόλυτου κάλλους. ΦΑΙΔΡΟΣ: Διάλογος μεταξύ του Σωκράτη και του Φαίδρου με αντικείμενο την ουσία του έρωτα, τη ρητορική τέχνη ως ικανή να ανταποκριθεί σε επιστημονικές αξιώσεις, και την αθανασία της ψυχής. Ο μύθος για την καταγωγή της γραφής. ΦΙΛΗΒΟΣ: Διάλογος που...

Ο μεγαλύτερος σε έκταση διάλογος του Πλάτωνα, έργο της τελευταίας περιόδου της δημιουργίας του. Βιβλία Α΄-ΣΤ΄: Συγκεφαλαίωση της σπαρτιατικής και της κρητικής νομοθεσίας, γνώμες για την εκπαίδευση και τη σχέση της με τις τέχνες. Τα ιστορικά διδάγματα για τη νομοθεσία και τη διακυβέρνηση των πόλεων. Η ιδανική πόλη - επιλογή της τοποθεσίας και των κατοίκων της, τρόπος κατάρτισης της νομοθεσίας της.Απόψεις περί ηθικής. Η εγκαθίδρυση του νέου πολιτεύματος. Η διανομή της γης. Διοίκηση. Εκλογή των αρχόντων. Ο θεσμός του γάμου.