Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η λογοτεχνική κριτική στην Ελλάδα επιβιώνει σαν προσωπική ενασχόληση, ακολουθώντας τις ιδιοσυγκρασίες των συγκεκριμένων κριτικών. Στερείται των προϋποθέσεων που θα την καθιστούσαν μια αυτόνομη διανοητική πρακτική και λείπει ένας σαφής ορισμός του αντικειμένου της, καθώς και των μεθόδων προσέγγισης και ανάλυσής του. Το βιβλίο αυτό μας εισάγει στην ιστορία μιας προσπάθειας: περιγράφει το πλαίσιο, παρουσιάζει το περιεχόμενο και χαρακτηρίζει τους πρωταγωνιστές μιας δραστηριότητας. Δραστηριότητας που αναφέρεται στους "τρόπους" των μαρξιστών να ενσωματώσουν στην κοσμοθεωρία τους...

Οι σύγχρονες τάσεις της Μυθοκριτικής δεν αντιμετωπίζουν τον λογοτεχνικό μύθο μόνο ως προς τη συγγραφική διαδικασία "πρόσληψης της Αρχαιότητας", αλλά εξετάζουν την πολυεπίπεδη ενδοκειμενική παρουσία του ως μίτο της Αριάδνης για την περιπλάνηση από λογοτεχνικό είδος σε λογοτεχνικό είδος και ως καθοριστικό παράγοντα για μια νέα ανάγνωση του λογοτεχνικού έργου, που φωτίζει κρυφές πτυχές του και επηρεάζει την αναγνωστική διαδικασία προς την αξιολόγηση μιας καίριας ετερότητας, μιας γόνιμης δυσαρμονίας "παλαιού"-"νέου". Η παρούσα μελέτη καταγράφει την πρόοδο που σημείωσε στο ζ...

Το 2005 συμπληρώθηκαν τα εβδομηντάχρονα του καθηγητή Παναγιώτη Μουλλά. Ό,τι διέκρινε και συνεχίζει να διακρίνει τον διδακτικό λόγο του είναι η αμεσότητα μιας παρουσίας. Με άγρυπνο ενδιαφέρον ο Παν. Μουλλάς στάθηκε κοντά στους μαθητές, τους συναδέλφους και τους συνοδοιπόρους του. Και πάντοτε φρόντιζε να διανθίσει το λόγο και τα επιχειρήματά του με ιστορίες από τη μαθητεία στους δικούς του δασκάλους, σαν να ήθελε να συστήσει τις προσωπικές του οφειλές: στον Κ.Θ. Δημαρά, τον Λίνο Πολίτη, τον Κάρολο Κουν. Οι μαθητές του, με τη σειρά τους, για να τον τιμήσουν, ετοίμασαν έναν ιδι...

Τα δοκίμια που περιέχονται στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται με τρεις αλληλοσυνδεόμενους τρόπους. Στην αρχή ο συγγραφέας εξετάζει τον εγκόσμιο και εκκοσμικευμένο χώρο, αντιπροσωπευτικά δείγματα του οποίου αποτελούν οι συγγραφείς Σουίφτ, Χόπκινς, Κόνραντ και Φανόν, λόγω της προσοχής που δίνουν στις λεπτομέρειες της καθημερινής ύπαρξης. Στη συνέχεια, τον συγγραφέα απασχολούν προβλήματα σύγχρονης κριτικής θεωρίας και καταλήγοντας ασχολείται με το τι συμβαίνει όταν η κουλτούρα προσπαθεί να κατανοήσει, να κυριαρχήσει ή ακόμη και να ανακαταλάβει έναν άλλο, λιγότερο ισχυρό κόσμο.

Το βιβλίο αυτό είναι ένα προσωπικό λογοτεχνικό εγκόλπιο, μια "μυριόβιβλος" σε μικρογραφία. Κατά την περιδιάβασή μου στον συναρπαστικό κόσμο της τέχνης του λόγου διαπίστωνα με έκπληξη παράδοξες και γοητευτικές συναντήσεις. Καθώς συνδιαλεγόμουν εγώ με τα κείμενα, έβλεπα πως κι αυτά συνδιαλέγονταν μεταξύ τους. Άλλοτε ο διάλογος αυτός ήταν ηθελημένος -υπήρχε δηλαδή συνειδητή επίδραση- κι άλλοτε όχι. Συνειδητοποιούσα έτσι πως ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβουμε τη λογοτεχνία ήταν η ίδια η λογοτεχνία. Κατέληξα σε μια διευρυμένη εκδοχή της αρχαίας μεθόδου "Όμηρον δι' Ομήρου σαφη...

Το βιβλίο του M. H. Abrams "Ο καθρέφτης και το φως" (1953) έχει χαρακτηριστεί ακρογωνιαίος λίθος της νεότερης φιλολογικής επιστήμης και βασικό εγχειρίδιο μελέτης του ρομαντισμού. Πραγματεύεται τη μεγάλη τομή που επέφεραν στην ποίηση και στην κριτική οι νέες ιδέες και αντιλήψεις, που εμφανίστηκαν στο δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα και αποκρυσταλλώθηκαν στο ρομαντικό κίνημα στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο τίτλος του βιβλίου αναφέρεται στις δύο αντιθετικές μεταφορές που χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν την τέχνη και τον καλλιτεχνικό νου. Η πρώτη είναι αρχαία (Πλάτωνας) και χαρακ...

Στην προσπάθειά τους να χαρακτηρίσουν την τέχνη, οι άνθρωποι μέχρι το μισό του 18ου αιώνα ακολουθούσαν την πεποίθηση του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, ότι δηλαδή ο νους είναι καθρέφτης που αντανακλά τον εξωτερικό κόσμο - άρα η τέχνη για τον Πλάτωνα είναι το κάτοπτρο που ανακλά εξωτερικά αντικείμενα, είναι, δηλαδή, η μίμηση της φύσης. Αργότερα, το ρομαντικό κίνημα συνέβαλε στην εδραίωση της άποψης ότι ο νους εκπέμπει το δικό του φως και άρα η τέχνη παύει να είναι απλή μίμηση της φύσης, αλλά διαμορφώνει τη δική της, λαμπρότερη εικόνα. Ο καθρέφτης είναι η μίμηση και το φως είναι...

Στην προσπάθειά τους να χαρακτηρίσουν την τέχνη, οι άνθρωποι μέχρι το μισό του 18ου αιώνα ακολουθούσαν την πεποίθηση του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, ότι δηλαδή ο νους είναι καθρέφτης που αντανακλά τον εξωτερικό κόσμο - άρα η τέχνη για τον Πλάτωνα είναι το κάτοπτρο που ανακλά εξωτερικά αντικείμενα, είναι, δηλαδή, η μίμηση της φύσης. Αργότερα, το ρομαντικό κίνημα συνέβαλε στην εδραίωση της άποψης ότι ο νους εκπέμπει το δικό του φως και άρα η τέχνη παύει να είναι απλή μίμηση της φύσης, αλλά διαμορφώνει τη δική της, λαμπρότερη εικόνα. Ο καθρέφτης είναι η μίμηση και το φως είναι...

Στον ανά χείρας τόμο συγκεντρώνονται δοκίμια του νομπελίστα συγγραφέα τα οποία δημοσίευσε από το 1986 έως το 1999. Το πρώτο εκτενές δοκίμιο ("Τι είναι κλασικό;") διερευνά το ζήτημα του κανόνα τόσο στη μουσική όσο και στη λογοτεχνία, ενώ στα υπόλοιπα ο Κουτσί πραγματεύεται όψεις του έργου κλασικών και νεότερων συγγραφέων, από τον Ντηφόου και τον Ντοστογιέβσκι, τον Τουργκένιεβ και τους μεγάλους γερμανόφωνους του μεσοπολέμου (Κάφκα, Ρίλκε, Μούζιλ) μέχρι σύγχρονους ομότεχνούς του για τους οποίους δεν διστάζει να διατυπώσει κρίσεις ή επιφυλάξεις.

Το θαλασσινό ταξίδι υπήρξε πάντοτε μια απόπειρα υπέρβασης του περιορισμένου και κλειστού βίου του ανθρώπου. Τη θάλασσα όμως την κυβερνούν απρόβλεπτες δυνάμεις και το ναυάγιο είναι ένα ενδεχόμενο που αντιμετωπίζει κάθε ταξιδιώτης. Ο Χανς Μπλούμενμπεργκ, σε μία από τις παραδειγματικές μελέτες του για τις θεμελιώδεις μεταφορές της σκέψης, μελετά την εικόνα του ναυαγίου και του θεατή του ως μεταφορά για την ανθρώπινη ύπαρξη. Διερευνά τη θέση του ναυαγού αλλά και την αισθητική και την ηθική του θεατή του ναυαγίου, ξεκινώντας από την ποίηση της αρχαιότητας και παρακολουθώντας τις...

Δύο γνωστοί παγκοσμίως συγγραφείς, στην κορυφή της καριέρας τους, συζητούν φιλικά για τους θρυλικούς ήρωές τους, τους "κακούς" στα βιβλία τους, τις τεχνικές τους, τις αδυναμίες τους, τους λογοτεχνικούς κριτικούς, καθώς και για την εκδοτική επιμέλεια των γραπτών τους και τις ταινίες που γυρίζονται από τα βιβλία τους.

Η ιστορία είναι περιπλάνηση και η κάθε εποχή έχει την Οδύσσεια που της αρμόζει. Ο ιστορικός χρόνος δίνει το χώρο και την ιδιαίτερη μορφή στην ανθρώπινη περιπλάνηση. Αρχαίος Νόστος που κλείνει τον κύκλο. Χωρίς επιστροφή, ατέρμων δονκιχωτική εξόρμηση που ανοίγει τον κύκλο, στην αυγή των Νέων Καιρών. Αναζήτηση μέχρις εσχάτων της Μεγάλης Λευκής Φάλαινας του απόλυτου. Καταβύθιση του Λεοπόλδου Μπλουμ μέσα στη σύγχρονη Πόλη, την αξέχαστη εκείνη Bloomsday, την Ημέρα του Αιώνα τούτου που δεν τέλειωσε. Flanerie του Walter Benjamin. Έφοδος στον ουρανό, τον Κόκκινο Οκτώβρη του 1917......

Είναι άραγε οι Αµερικανοί από τον Άρη και οι Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη; Mήπως ο αντιαµερικανισµός είναι νοµιµοποιηµένος ρατσισµός; Ή µήπως πρόκειται για κάτι ανύπαρκτο, για µια κατασκευή των Αµερικανών υπερπατριωτών που δεν δέχονται κριτική και δεν παίρνουν από λόγια; Πολλοί αποδίδουν την ευρωπαϊκή εχθρότητα εναντίον των ΗΠΑ στον φθόνο και θεωρούν τον "εξαµερικανισµό" άριστη µορφή εκσυγχρονισµού. Πράγµατι, σε πολλές περιπτώσεις, ο αντιαµερικανισµός είναι µια σειρά από στερεότυπα, προκαταλήψεις και υπεραπλουστευµένες, συνήθως ανακριβείς, πληροφορίες: το πρόβληµα στις κοινων...

Το αντικείμενο της έρευνας και της ευαισθησίας της Σταυρούλας Τσούπρου είναι η συγκριτική επιστημολογική εντρύφηση στον χώρο τής μεταφρασεολογίας και των διακειμενικών ανασκαφών. Από τη μια, η σύγκριση λογοτεχνικών κειμένων, συγγραφέων, υφών, ειδών και μορφών αποδεικνύει το εύρος αλλά και την ευρηματικότητα του μελετητή και, από την άλλη, τον έλεγχο ενός ευρέος φάσματος λογοτεχνικής ύλης. Το φάσμα δεν διατρέχει μόνο το διάνυσμα από τον Παπαδιαμάντη στον Θ. Βαλτινό ή από τον Σαίξπηρ, τον Χέρμαν Μέλβιλ στον Αραγκόν, αλλά ελίσσεται ανάμεσα στην ηθογραφία, την υπερρεαλιστική...

Υπάρχει μεταμοντέρνα λογοτεχνία; Μπορεί να υπάρξει λογοτεχνία πέρα από το σημείο στο οποίο οδήγησε τη λογοτεχνία ο μοντερνισμός; Ή μήπως υπάρχει μόνο μια θεωρητική αντίληψη της λογοτεχνίας η οποία μπορεί να ονομαστεί μεταμοντέρνα, γιατί προσεγγίζει τη λογοτεχνία με τρόπο εντελώς διαφορετικό από εκείνους με τους οποίους την προσεγγίζει η λογοτεχνική θεωρία και κριτική έως τον μοντερνισμό; Με τη δεύτερη έκδοση αυτού του βιβλίου, στο οποίο στα τρία, αρχικά ("Ταυτότητα και ποιητικός λόγος", "Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνική κριτική", "Η κρίση του ελεύθερου στίχου"), προστίθ...