Λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Η λογοτεχνία και οι θεοί

Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)

Από πάντα οι συγγραφείς έγραφαν για τους θεούς επειδή η κοινότητα τους εμπιστεύτηκε αυτόν το ρόλο. Στη συνέχεια, όμως, συνέχισαν να γράφουν ακόμα κι όταν η κοινότητα άρχισε να αγνοεί ή να πολεμά τους ίδιους εκείνους θεούς που πριν λάτρευε. Ποιοι όμως ήταν αυτοί οι θεοί και γιατί τα ονόματά τους εξακολουθούσαν να ενδιαφέρουν τον κόσμο; Ξεκινώντας από τους αρχαίους Έλληνες θεούς που από την Αναγέννηση και μετά διασχίζουν την ευρωπαϊκή σκέψη σε κύματα ισχυρά και ιδιότροπα, και περνώντας στους θεούς της Ανατολής που με το γερμανικό ρομαντισμό κατέλαβαν την κεντρική Ευρώπη, οι θ...

Το βιβλίο και ο χρόνος 1979-1991

Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)

Κουβέντες του σιναφιού

Πόλις (2004)

O Φίλιπ Pοθ συναντά συγγραφείς που αγαπά και μιλάει μαζί τους. Oι συνομιλίες αυτές μεταξύ ομοτέχνων αποτελούν πολύτιμη ξενάγηση στο εργαστήρι των συγγραφέων Πρίμο Λέβι, Άαρον Άπελφελντ, Iβάν Kλίμα, Mίλαν Kούντερα, Έντνα O' Mπράιαν και Mαίρης Mακ Kάρθυ· μάς αποκαλύπτουν πολλά "για τις περιπέτειες των ανθρώπων, τις τραγωδίες της ιστορίας και για τη λογοτεχνία ως το έσχατο ανάχωμα απέναντι στην επερχόμενη καταστροφή", γράφει στη Le Monde η Josyane Savigneau. Στο βιβλίο περιέχονται ακόμα μια συζήτηση του Φίλιπ Pοθ με τον Iσαάκ Mπάσεβις Σίνγκερ για τον Mπρούνο Σουλτς και πορτ...

Έμπνευση και δημιουργία

Printa (2004)

Τι μπορεί να συνδέει τον Μωπασσάν και τον Στήβενσον με τον Τσβάιχ και τον Μπόρχες, και πού συναντιούνται ο Μπωντλαίρ, ο Τσέχωφ και η Γουλφ με τον Φιτζέραλντ και τη Χάισμιθ; Όλοι αυτοί, και πολλοί άλλοι, βασανίζονται από τα αγωνιώδη ερωτήματα τού δημιουργού, ερωτήματα κοινά που παραλλάσσουν με το πέρασμα των χρόνων, που τίθενται σε κάθε λογοτεχνικό είδος και σε κάθε σχολή. Στα κείμενά τους εξομολογούνται, αναζητούν, απαντούν, κρίνουν, σατιρίζουν, πολεμούν και συμπνέουν. Τι είναι ταλέντο, τι τους εμπνέει, πώς αναμετριούνται με την άγραφη σελίδα και τους δαίμονες τής συγγραφή...

Ένας περιορισμένος λόγος

Καρδαμίτσα (2004)

Στη σειρά "Θεωρία και Μέθοδος" πρόκειται να εκδοθούν έργα που θα αντιπροσωπεύουν ή θα παρουσιάζουν τις πιο σημαντικές σύγχρονες τάσεις στην περιοχή της ερμηνείας και κριτικής του κειμένου. Μέσα από την επιλογή των τίτλων αυτής της σειράς -επιλογή που θα καθορίζεται κυρίως από τις διαγνώσιμες συγκεκριμένες ανάγκες της ελληνικής κριτικής θεωρίας και πρακτικής- θα επιχειρηθεί να παρουσιαστεί στον Έλληνα αναγνώστη ένα φάσμα των θεωριών, των εννοιών και των ερμηνευτικών μοντέλων που έχουν τεθεί στην υπηρεσία της ερμηνείας και της κριτικής· αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως ο στόχος μ...

Τοπία καταγωγής

Άγρα (2004)

Πέντε συγγραφείς (οι Hemingway, Nabokov, Borges, Michaux και Kawabata) γεννημένοι στο γύρισμα του 19ου αιώνα στις πέντε άκρες του κόσμου. Προσπάθησα να σκιαγραφήσω κάποια σημεία των χρόνων της μαθητείας τους: τοπία, καταστάσεις των οποίων ο απόηχος θα συνέχιζε να ακούγεται μέχρι τις όψιμες σελίδες. Mετά, υπάρχουν τα έργα τους, που όλα τους συνθέτουν ένα μέρος του πολλαπλού λόγου (που οι ποικίλες, υποκειμενικές αναγνώσεις μας τον πολλαπλασιάζουν στο άπειρο) του 20ού αιώνα. Mετά, υπάρχει ο θάνατός τους. [...] H ιδέα των "Tοπίων καταγωγής" μου ήρθε εντελώς απροσδόκητα: σε ένα...

Αισθητικά δοκίμια

Printa (2005)

Ο σφυγμός της καλλιτεχνικής ζωής πριν από ενάμιση αιώνα, με επίκεντρο το Παρίσι, μας μεταφέρεται εδώ ολόφρεσκος με τη σφραγίδα ενός σπινθηροβόλου πνεύματος. Διεισδυτικός και τολμηρός ο Μπωντλαίρ παίρνει την προσωπική του θέση σε ό,τι αφορά τα αισθητικά ζητήματα και τα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Και, το κυριότερο, η θέση αυτή διατηρεί και σήμερα ακέραιη την επικαιρότητά της, καθώς ευρίσκεται σε διαρκή συνάφεια με διαχρονικές εστίες προβληματισμού κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου: ο ρόλος της κριτικής, η σχέση του καλλιτέχνη με τον καθημερινό βίο, η οριοθέτηση μετα...

Itinéraires intertextuels de Montaigne à Molière

University Studio Press (2005)

Du XVIe au XVIIe siecle, de l' essai au theatre, de Montaigne a Moliere, les voies ne sont pas fermees. L' oeuvre du philosophe humaniste retentit multiplement dans la dramaturgie molieresque et l' intertextualite permet l' etablissement de la filiation des textes et des pensees. Partant des racines profondes de la methode intertextuelle devoilees dans "Les essais" de Montaigne, cette etude vise a demontrer les possibilites de fecondation d' un texte a reveler des itineraires qui pourraient conduire le lecteur a gouter, par la mobilisation de son inconscient litteraire,...

Μελετήματα

Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (2005)

Περιέχονται τα κείμενα: - Πλαστικός και μουσικός λόγος - Μεσαιωνική λογοτεχνία - Κωνσταντίνος Χρηστομάνος ή όνειρα και αγωνία - Καβάφης, το ζωντανό δράμα - Τζωρτζ Γκόρδον Μπάυρον - Fiodor Dostojewsky - Ράινερ Μαρία Ρίλκε

Κριτικά εφήμερα

Εκδόσεις Παπαζήση (2005)

Η συλλογή αυτή κριτικών δοκιμίων του συγγραφέα είναι η πέμπτη στη σειρά (μέσα σε τριάντα πέντε χρόνια) μετά από τα: "Απόψεις" (Ηράκλειο, 1969), "Επισημάνσεις" (Αθήνα, 1990), "Εισέτι Φοίβος έχει καλύβην" (Αθήνα, 1995) και "Κριτικά και Συγκριτικά" (Αθήνα, 2003). Περιέχει ό,τι λέει ο τίτλος σημειωτικά, δηλαδή κριτικές βιβλίων σε εφημερίδες και περιοδικά. Ο "Βιβλιοφάγος" του εξωφύλλου είναι και βιβλιολάθας (αυτός δηλαδή, που ξέχασε πόσα βιβλία έχει διαβάσει) και αποτελεί "προβολή" του βαθύτερου είναι του συγγραφέα. Το μόνο, που εμποδίζει την ταύτιση μαζί του, εκτός από τη μορφ...

Επισημάνσεις και απόψεις

Εκδόσεις Παπαζήση (2005)

Εδώ περιλαμβάνονται ποικίλου είδους κριτικά κείμενα, από καθαρά φιλολογικά, όπως "Το αρχαίο δίκαιο του πολέμου και η κλασική δραματουργία" (Ευριπίδης - Αριστοφάνης), "Αρχαία λογοτεχνία και σύγχρονη δημιουργία" (Γιώργος Σεφέρης) και "Στρατευμένη λογοτεχνία στην αρχαιότητα και σήμερα" (ελληνική και ξένη), μέχρι καθαρώς δοκιμιογραφικά, όπως "Ο Μαρξ και οι αρχαίοι Έλληνες", "Ο αντιήρωας", "Ο Σάμιουελ Μπέκετ", "Μαρσέλ Προυστ", "Φραντς Κάφκα", "Αλμπέρ Καμύ", "Αντικουλτούρα". Προστίθεται Επίμετρο με 28 "Τι είναι τι" από τα "Ευρωπάλια", την "ποπ-αρτ" και τον "ψυχεδελισμό" μέχρι τα...

Απόλαυση, γραφή, ανάγνωση

Πλέθρον (2005)

(...) Στην πραγματικότητα [ο Barthes], επειδή δεν ήθελε να αποδώσει στην καθημερινή χειρονομία ένα οριστικό νόημα, την επεξεργαζόταν μέσω ερμηνειών, σαν να επρόκειτο για μία μεταφορά. Εργαζόταν με βάση την καθημερινή σημασιοδότηση, προσπαθώντας να μην την ακινητοποιήσει, και γι' αυτό την πραγματευόταν με λεπτότητα, όπως θα έκανε κάποιος που, από σεβασμό προς όλες τις μορφές της ζωής, θα χάιδευε μια περιπλανώμενη γάτα με την χάρη και την αγάπη (και τον σεβασμό) που θα έδειχνε αν χάιδευε μια γάτα Αγκύρας. "Τα πάντα εμποτίζονται από νόημα", έλεγε, "σας αποκαλύπτω αρκετό, αλλά...

Περί της ηθικής του συγγραφικού επαγγέλματος

Printa (2005)

Ο Robert Louis Stevenson δοκιμιογράφος και θεωρητικός της λογοτεχνίας; Μα δεν ήταν μονάχα συγγραφέας περιπετειωδών μυθιστορημάτων και ιστοριών για παιδιά; Ο ίδιος δεν έτρεφε αυταπάτες: "Γνωρίζω καλά πως ο εργοδότης μου, το ευρύ κοινό, αντιμετωπίζει με αδιαφορία οτιδήποτε άλλο έχω γράψει" - κι ας είχε δημοσιεύσει πάνω από 150 άρθρα και δοκίμια, κι ας είχε μακροχρόνια αλληλογραφία με τον Henry James πάνω σε θεωρητικά ζητήματα της τέχνης τους. Όπως ακριβώς προέβλεψε, οι συναρπαστικές ιστορίες του επισκίασαν για έναν αιώνα τους στοχασμούς τους, που μόνο πρόσφατα άρχισαν να ανακ...

Το βασίλειο της Ευγένας

Αλεξάνδρεια (2005)

Ένας χάρτης κειμένων που απλώνεται γεωγραφικά από τη Γαλλία και τη Γερμανία μέχρι την Ιταλία και την Ελλάδα, εκτείνεται χρονικά από τους ύστερους μεσαιωνικούς χρόνους μέχρι την εποχή του Μπαρόκ, του Μοντερνισμού και τη σύγχρονη εποχή (τέλη του 20ού αιώνα) και περιλαμβάνει αρκετά λογοτεχνικά είδη της ευρωπαϊκής γραμματείας: λαϊκό παραμύθι της προφορικής παράδοσης (Ελλάδα), παραμύθι λογοτεχνικά επεξεργασμένο (Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία), συμβολιστικό δράμα (Γαλλία), συναξαριακή αφήγηση (Ελλάδα), δραματικά κείμενα λαϊκών-θρησκευτικών παραστάσεων (Γαλλία, Ιταλία), έμμετρο μυθιστ...

Κριτική διεπιστημονικότητα 1: Διεπιστημονικότητα, πολιτισμικές αντιστάσεις

Σαββάλας (2005)

Tα άρθρα που περιλαμβάνονται στον τόμο αποτελούν προϊόν μιας ομάδας η οποία λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά και την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν εί...

Αναζητώντας τη διαύγεια

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2005)

Ο Γιώργος Θεοτοκάς, πολυσχιδής συγγραφέας και τολμηρός διανοούμενος, δεν δίσταζε να γράφει για ποικίλα θέματα: από τη ρωσική επανάσταση και τα μεσαιωνικά μνημεία της Ελλάδας μέχρι τον υπερρεαλισμό και το λογοτεχνικό ύφος... Προσπαθούσε πάντοτε να παίρνει θέση, να εκφέρει άποψη, να προβλέπει τις εξελίξεις. Κι ακόμη, διόλου τυχαίο, είναι ένας από τους πρώτους Έλληνες που μίλησαν για την ενωμένη Ευρώπη. Με τη συγκεντρωτική αυτή έκδοση των κριτικών του δοκιμίων διαγράφονται σημαντικές λογοτεχνικές τάσεις και απόψεις στη διάρκεια του εικοστού αιώνα, ενώ ολοκληρώνεται η εικόνα τ...

Ετερογραφία

Ίκαρος (2005)

[...] Τώρα, στη δική μου περίπτωση, το θέμα της αυτοετερογραφίας περιπλέκεται από την παιδιόθεν ελληνο-γαλλική μου διγλωσσία. "Δύο ψυχές ζούνε στο στήθος μου", λέει ο Φάουστ ο Μέγας στον σχολαστικό Βάγκνερ, που 'χει μόνο μία ψυχή. Ο δίγλωσσος, και δη ο συγγραφέας, θυμίζει κάπως, μου φαίνεται, κείνα τα μυθικά τέρατα, γοργόνες, κένταυρους, αγριόκυκνους του Άντερσεν, τ' αμφίβια που έχουν μεν δύο ζωές, αλλά μισές, εναλλασσόμενες. Όταν γράφω ελληνικά, λ.χ. όπως σήμερα, χάνονται τα γαλλικά. Και αντιστρόφως. [...] Αποφάσισα λοιπόν κι εγώ να γίνω άνθρωπος ολόκληρος κι όχι ημι-άνθρ...

Η συγκριτική γραμματολογία στην Ελλάδα

Ελληνικά Γράμματα (2005)

Όταν στην εποχή της δημιουργίας των εθνών-κρατών και των εθνικισμών ο Goethe έκανε λόγο για μια αντιεθνικιστική Weltliteratur, πρόσθετε πως αυτή θα ήταν εφικτή αν επικεντρωνόταν σε ένα υψηλό πολιτισμικά πρότυπο και αναπτυσσόταν γύρω από αυτό· ο Goethe αναφερόταν βέβαια στην ελληνική κλασική αρχαιότητα. Πώς μπορούμε σήμερα, όταν πια σαφώς υπάρχουν οι δυνατότητες για να γίνει πράξη η σύλληψη μιας παγκόσμιας λογοτεχνίας, να ερμηνεύσουμε αυτή την πρόταση του Goethe; Ο τόμος περιλαμβάνει μελέτες για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που απασχολούν τους Έλληνες και ελληνόφωνους συγκριτολόγ...

Ο λόγος της παρουσίας

Σοκόλη (2005)

Το 2005 συμπληρώθηκαν τα εβδομηντάχρονα του καθηγητή Παναγιώτη Μουλλά. Ό,τι διέκρινε και συνεχίζει να διακρίνει τον διδακτικό λόγο του είναι η αμεσότητα μιας παρουσίας. Με άγρυπνο ενδιαφέρον ο Παν. Μουλλάς στάθηκε κοντά στους μαθητές, τους συναδέλφους και τους συνοδοιπόρους του. Και πάντοτε φρόντιζε να διανθίσει το λόγο και τα επιχειρήματά του με ιστορίες από τη μαθητεία στους δικούς του δασκάλους, σαν να ήθελε να συστήσει τις προσωπικές του οφειλές: στον Κ.Θ. Δημαρά, τον Λίνο Πολίτη, τον Κάρολο Κουν. Οι μαθητές του, με τη σειρά τους, για να τον τιμήσουν, ετοίμασαν έναν ιδι...

Εισαγωγή στη νεότερη ευρωπαϊκή λογοτεχνία

Βιβλιόραμα (2005)

Το βιβλίο του Μάρτιν Τράβερς προσφέρει μια συνθετική και συνοπτική παρουσίαση των βασικών τάσεων, ρευμάτων και προβληματισμών που διατρέχουν τις λογοτεχνικές παραδόσεις της ευρωπαϊκής ηπείρου, από τα μέσα του 18ου αιώνα ως τα τέλη του 20ού. Προκειμένου να διαχειριστεί αυτό το εκτενές και πολύμορφο υλικό, ο συγγραφέας εστιάζεται σε πέντε κεντρικά φαινόμενα που ακολουθούν χρονολογική ανάπτυξη (Ρομαντισμός, Ρεαλισμός και Νατουραλισμός, Μοντερνισμός, Η λογοτεχνία της πολιτικής κινητοποίησης, Μεταμοντερνισμός) και παρακολουθεί κάθε φορά την εξέλιξή τους, από τις πρώιμες εκφράσει...

Συνολικά Βιβλία 313
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου