Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αισθάνομαι πραγματικήν αποστροφή για κάθε είδους ανάλυση της ομορφίας ενός ποιήματος ή ενός στίχου στα συστατικά του, κατά τον τρόπο των χημικών. Αυτό πολλοί το θεωρούν ελάττωμα του κριτικού. Για μένα όμως δεν είναι παρά απλή αποφυγή προδοσίας εις βάρος του ποιητή. Θυμάμαι ότι μερικοί με είχαν φέξει που δεν είχα δοκιμάσει, γράφοντας για το καβαφικό έργο, να κάνω συγχρόνως και μιαν αισθητική ανάλυση των ποιημάτων του που θαύμαζα. Βρίσκω πως ίσως να μην είχαν πολύ άδικο.[...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

"Θρυλείται πως ο Άργος χρειάστηκε τα εκατό του μάτια για να προσανατολιστεί με ασφάλεια στο βαθύ τρισκότεινο σπήλαιο όπου ζούσε, τρώγοντας τους ανθρώπους ωμούς, η μυθική Έχιδνα και να τη σκοτώσει. Αλλά τις έρπουσες -ή αναπάντεχα φτερωτές-προσεγγίσεις της ιστορικής Έχιδνας ούτε με χίλια μάτια δεν υπάρχει ελπίδα να τις δει κανείς. Τι ελπίδα θα είχα εγώ, με την ελάχιστη διάταση της οράσεως που θα μπορούσα ίσως να επιτύχω; Γι' αυτό ως οδηγούς της καθόδου μου στα άδυτα της τυφλότητας διάλεξα, ύστερα από περίσκεψη, τέσσερις τυφλούς. Θεώρησα καλύτερο να με ξεναγήσουν στα σκότη τέσ...

Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια απόπειρα χαρτογράφησης του περίπλοκου και διαρκώς εξελισσόμενου λογοτεχνικού είδους του διηγήματος. Μετά από μία σύντομη εισαγωγή σχετικά με ζητήματα ορολογίας, σύγχρονων θεωριών και ιστορικού υποβάθρου, εξετάζονται κριτικά τριάντα διηγήματα-σταθμοί στην σύγχρονη ιστορία της λογοτεχνίας από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ού. Ο στόχος είναι να καλυφθούν τόσο ορισμένα πασίγνωστα κλασικά διηγήματα όσο και ορισμένα λιγότερο γνωστά στο Ελληνικό - και όχι μόνο - αναγνωστικό κοινό. Μέσα από αυτή την σύντομη αλλά περιεκτική κριτική προσέγ...

"Η εξέλιξη του διηγήματος", μια κριτική προσέγγιση σε ένα λογοτεχνικό είδος που και στη χώρα μας διαθέτει πλέον πολλούς και φανατικούς φίλους. Αν και το διήγημα αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα και δημοφιλή λογοτεχνικά είδη, οι κριτικές μελέτες που το προσεγγίζουν αυτόνομα είναι κατ' αναλογία λιγοστές. Η εργασία του Κωστή Καλογρούλη αποτελεί μια πρώτη απάντηση στο υπαρκτό βιβλιογραφικό κενό, αλλά ταυτόχρονα όντας γραμμένη με απλό και ευθύβολο τρόπο, γίνεται κτήμα και βοήθημα σε όλους τους αναγνώστες. Στην "Εξέλιξη του διηγήματος" ο Κωστής Καλογρούλης επιχ...

Στη μονογραφία προσεγγίζεται το κείμενο που έμεινε γνωστό ως "Ανώνυμος του 1789", αλλά ο πραγματικός του τίτλος είναι "Αληθή Ηστορία". Παρ' όλες τις ως τώρα προσπάθειες των ερευνητών να εντοπιστεί το ιστορικό πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, ο συγγραφέας μένει ακόμα άγνωστος. Στην παρούσα προσέγγιση επιχειρείται η παρουσίαση του κειμένου με βάση την ειδολογική του ταυτότητα, τις τεχνικές και τα στοιχεία περιεχομένου που αναδεικνύουν τη νεοτερική ιδεολογία εν γένει ή την τάση ανανέωσης της δημιουργικής μας πεζογραφίας ειδικότερα. Η εξέταση των επιπέδων λόγου εντός...

Στη μονογραφία προσεγγίζεται το κείμενο που έμεινε γνωστό ως "Ανώνυμος του 1789", αλλά ο πραγματικός του τίτλος είναι "Αληθής Ιστορία". Παρόλες τις ως τώρα προσπάθειες των ερευνητών να εντοπιστεί το ιστορικό πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, ο συγγραφέας μένει ακόμα άγνωστος, αν και πολλοί είναι οι λόγιοι που κατά καιρούς προτάθηκαν ως συγγραφείς του. Η παρούσα προσέγγιση, ωστόσο, δεν είναι ακραιφνώς ή βασικά ιστορική, αν και ως μεθοδολογικό εργαλείο η ιστορική προοπτική πάντα υπάρχει δίπλα στη θεωρία και τη συγκριτολογία, οι οποίες αποτελούν τους δύο βασικούς μεθ...

Ένα δοκίμιο που πραγματεύεται στιγμιότυπα από το ταξίδι της νεωτερικότητας, ανοίγοντας με το "λαμπρό νέο κόσμο" της Μιράντας από την "Τρικυμία" του Σαίξπηρ για να κλείσει με τον "Γκάτσμπυ" του Σκοτ Φιτζέραλντ. Εξετάζοντας την πορεία της νεωτερικής αυτοσυνειδησίας, ο συγγραφέας διαπιστώνει πως "η μαγεία του 'νέου κόσμου' παραδίδεται έτοιμη με το απομαγευμένο μέλλον της". Στον κορμό του δοκιμίου βρίσκονται οι παράλληλες αφηγήσεις δύο εμβληματικών προσωπικοτήτων του 19ου αιώνα: το ταξίδι του πλοίου της βρετανικής αυτοκρατορίας Beagle (1835), στο οποίο επιβαίνει ο νεαρός φυσιο...

Όπως αναφέρει ο συγγραφέας, "Διανύσαμε πολύ δρόμο, ακολουθώντας τον ποταμό των ελληνορωμαϊκών επιδράσεων στη λογοτεχνία. Από την πρώτη του επαφή με τη ζωή της σύγχρονης Ευρώπης, ως τα δάση και τις ερημιές των Σκοτεινών Αιώνων, [...] και από κει τον είδαμε να κυλά στην εποχή του μπαρόκ, μέσα σε μια κοίτη προσεχτικά καθορισμένη, ντυμένη με μάρμαρο και αγάλματα στις όχθες· κι ύστερα να φουσκώνει πάλι την εποχή της επανάστασης, [...] τέλος, μέσα από καινούργιες διώρυγες, τον είδαμε να κυλά, ωραίος και πανίσχυρος, στη λογοτεχνία του 19ου αιώνα, κι από κει στου 20ού, και να φτάνε...

Από πάντα οι συγγραφείς έγραφαν για τους θεούς επειδή η κοινότητα τους εμπιστεύτηκε αυτόν το ρόλο. Στη συνέχεια, όμως, συνέχισαν να γράφουν ακόμα κι όταν η κοινότητα άρχισε να αγνοεί ή να πολεμά τους ίδιους εκείνους θεούς που πριν λάτρευε. Ποιοι όμως ήταν αυτοί οι θεοί και γιατί τα ονόματά τους εξακολουθούσαν να ενδιαφέρουν τον κόσμο; Ξεκινώντας από τους αρχαίους Έλληνες θεούς που από την Αναγέννηση και μετά διασχίζουν την ευρωπαϊκή σκέψη σε κύματα ισχυρά και ιδιότροπα, και περνώντας στους θεούς της Ανατολής που με το γερμανικό ρομαντισμό κατέλαβαν την κεντρική Ευρώπη, οι θ...

Τι συμβολίζει η λευκή φάλαινα στο "Μόμπι Ντικ"; Τι είναι η ροή της συνείδησης στη λογοτεχνία; Και τι κοινό έχουν η "Λολίτα" και "Το κουρδιστό πορτοκάλι"; Σε αυτό το συλλογικό έργο, καλύπτονται τα βασικά ρεύματα, θέματα και είδη της λογοτεχνίας και εξετάζονται πάνω από 250 λογοτεχνικά έργα. Γραμμένο με απλή και κατανοητή γλώσσα, το βιβλίο εξηγεί τη λογοτεχνική ορολογία και είναι γεμάτο με συνοπτικές αλλά εύληπτες εξηγήσεις, διαγράμματα και έξυπνη εικονογράφηση, που το καθιστούν ιδανική εισαγωγή για τον κόσμο της λογοτεχνίας -από τα αρχαία έπη όπως η "Ιλιάδα" και η "Μα...

[...]Η λογοτεχνία είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη γλώσσα και με την κοινωνία. Αποτελεί ένα πεδίο, το οποίο, όπως γράφει ο Ελύτης αναφερόμενος στην ποίηση, "συγκεφαλαιοί την πολιτείαν, αντανακλά το φως πάσης ιστορικής εποχής". Aποτελεί έναν από τους φορείς της συλλογικής μνήμης και συνείδησης της κοινωνίας και εκφράζει όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστα την αυτοσυνειδησία της. Ως πολιτισμικό σύστημα δεν αποτελεί "περιθωριακή και επουσιώδη πλευρά της ζωής μας", αντιθέτως συνιστά το πεδίο όπου διαρθρώνεται η σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο. Όπως κάθε λογοτεχνία έτσι και η νεοελληνική,...

Στη "Μάγισσα τέχνη", ο Νόρμαν Μέιλερ μιλά με τη χαρακτηριστική του ευθύτητα, για τις ανταμοιβές και τις δοκιμασίες της ζωής των συγγραφέων και συστήνει εργαλεία πλοήγησής της. Απευθυνόμενος με ύφος συνομιλητικό στο αναγνώστη, συλλογίζεται το έργο των συναδέλφων του, ζώντων και μη -Τουέιν, Μέλβιλ, Φώκνερ, Χέμινγούεϊ, Απντάϊκ, Ντινιόν, Μπέλοου, Στάιρον, Μπέκετ και πληρθώρα άλλων. Στη "Μάγισσα τέχνη", ο Μέιλερ αιχμαλωτίζει την ανείπωτη οδύνη και την ευδιαμονία της καθημερινότητας του συγγραφέα, ενώ χαράζει ένα καθαρό μονοπάτι για να ακολουθήσουν άλλοι συγγραφείς, διατηρώντας τ...

Στο παρόν έργο επιχειρείται η διερεύνηση του συγκριτικού πεδίου που ορίζεται από την ιστορία των ιδεών και την ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Με τον όρο "αστυνομική λογοτεχνία" εννοείται το λογοτεχνικό είδος που περιλαμβάνει στη διήγηση αναφορά σε κάποιο έγκλημα, το οποίο πρέπει να εξιχνιασθεί, συνήθως από κάποιον ντετέκτιβ. Συναφή είδη αποτελούν τα "θεολογικά", και ευρύτερα τα "μεταφυσικά θρίλερ", αλλά και η κατασκοπική ιστορία. Ακόμη, ενίοτε χρησιμοποιείται ο όρος "ιστορίες μυστηρίου", ο οποίος συνδέθηκε με τη μαζική λογοτεχνία (pulp fiction) των δεκαετιών του 1930...

Ο παρών τόμος περιέχει λογοτεχνικές κριτικές και δοκίμια του Δημοσθένη Κούρτοβικ που καλύπτουν την περίοδο 2002 - 2013. Τα δοκίμια είναι συγκεντρωμένα σε ξεχωριστή ενότητα: θέλησε ο συγγραφέας να διευκολύνει όσους αναγνώστες ενδιαφέρονται για τη λειτουργία της λογοτεχνίας και τον διάλογό της με τον κόσμο ή με άλλα πολιτισμικά φαινόμενα, αλλά όχι απαραίτητα για καθένα από τα βιβλία. Από τις κριτικές επέλεξε όσες αναφέρονται στην ελληνική πεζογραφία και από τα δοκίμια όσα συζητούν λογοτεχνικά φαινόμενα και επιδίωξε, γενικά, μιαν ισορροπία ανάμεσα στη λογοτεχνική αξία των βιβλ...