Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον έκτο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, στρέφει το βλέμμα στη μεγάλη πνευματική -και όχι μόνον- επανάσταση της Ιβηρικής Χερσονήσου. Επανάσταση, που ξεκίνησε από έναν Έλληνα, τον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο. Τον "προφήτη" της τέχνης, που βρέθηκε αιώνες μπροστά από την εποχή του, εκφράζοντας σχεδόν μεταφυσικά έναν μέγα εσωτερικό κόσμο, κρυμμένο ως τότε στα πιο απροσπέλαστα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Μόλις έξι χρόνια μετά τον Γκρέκο, γεννιέται ο Μιγκουέλ ντε Θερβάντες, ο δημιουργός ενός από τους σημαντικότερους αρ...

Στον έβδομο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, πραγματοποιεί δύο φαινομενικά αντίθετα, αλλά ουσιαστικά παράλληλα, "ταξίδια": το ένα είναι στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής μέσα από το έργο του Σαίξπηρ, που οδηγεί, για πρώτη φορά, στον νέο ευρωπαϊκό χώρο, το θέατρο, σε επίπεδα δημιουργίας και έκφρασης που ως τότε μόνον οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αγγίξει. Το ίδιο ουσιαστικά "ταξίδι" πραγματοποιεί -αν και με εντελώς διαφορετικά μέσα- ο Ρέμπραντ, που οδηγεί τη ζωγραφική σε καινοφανείς εκφραστικές σφαίρες. Το δεύτερο...

Στον όγδοο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος επιχειρεί μια σύγκριση θεμελιώδη για την πορεία του δυτικού κόσμου και όχι μόνον: αυτή του πνεύματος της Ευρώπης με εκείνου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, που έρχονται σιγά σιγά στο προσκήνιο της Ιστορίας. Ταυτόχρονα, επιστρέφει στη Γαλλία, για να παρακολουθήσει την ίδρυση της Γαλλικής Ακαδημίας και τη σύνταξη του "Λεξικού". Στη Γαλλία, αλλά στρέφοντας το βλέμμα του και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρακολουθεί επίσης τη ζωή και τη δράση του καρδινάλιου Ρισελιέ,...

Μέσα από τις σελίδες του πρώτου τόμου της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος", ο αναγνώστης παρακολουθεί τη θρησκευτική και πολιτική επικράτηση του Χριστιανισμού, που οδήγησε στην πιο μακρόβια αυτοκρατορία όλων των εποχών, το Βυζάντιο. Την ίδια ώρα που η Κωνσταντινούπολη ακμάζει πνευματικά, οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά, από την άλλη πλευρά, το παλιό δυτικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας διανύει την αντίστροφη τροχιά: βυθίζεται σ' ένα μακρύ Μεσαίωνα. Αλλά στη διάρκεια αυτού ακριβώς του Μεσαίωνα αναπτύσσονται σταδιακά και οι δυνάμεις που θα φέρουν το τέλος του. Η...

Στον δεύτερο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος προχωρά σε τολμηρές μα και εξαιρετικά διεισδυτικές συνθέσεις στην παράλληλη προσέγγιση του βυζαντινού με τον δυτικοευρωπαϊκό κόσμο και στην προσπάθειά του να καταδείξει πώς ο πρώτος φώτισε τον δεύτερο και συνέβαλε αποφασιστικά στην Αναγέννησή του. Όσο προχωρούν οι αιώνες, Ανατολή και Δύση σταδιακά διαμορφώνονται σε έννοιες διακριτές και, τελικά, εν πολλοίς αντιθετικές μεταξύ τους. Η διάχυση της σκέψης από την Ανατολή προς τη Δύση, όσο ενδυναμώνει τη δεύτερη -πο...

Στον τρίτο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από το "Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ακολουθεί τα βήματα των τελευταίων μεγάλων Ελλήνων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που φεύγουν για να διδάξουν στις πόλεις της Ιταλίας, φέρνοντας μαζί τους τα έργα των αρχαίων Ελλήνων. Σαράντα χρόνια πριν πέσει η Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Τούρκων, η αυτοκρατορία δεν ήταν πια παρά μια σκιά του παλιού εαυτού της. Η Μικρά Ασία και τα Βαλκάνια μέχρι τον Δούναβη ήταν ήδη στα χέρια των Τούρκων. Λίγο καιρό μετά τη συντριβή του Σιγισμόνδου από τον Μπαγιαζήτ, ο αυτοκρά...

Στον τέταρτο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος μας οδηγεί πλέον στην καρδιά μιας από τις πιο συγκλονιστικές περιόδους της Ιστορίας: της Αναγέννησης. Κεντρικό πρόσωπο της αφήγησης του ο Μιχαήλ Άγγελος, που "έλυσε τα δεσμά του μαρμάρινου όγκου που του παραδόθηκε κι έπλασε ένα έργο ελευθερίας του πνεύματος, όπως μόνον οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δείξει ως τότε ότι μπορούσαν να πλάθουν". Η κατανόηση της δύσκολης, σχεδόν επικίνδυνης, ισορροπίας ανάμεσα στην έκφραση της ηδονιστικής και της αγιοποιημένης ομορφιάς απα...

"Έρευνα που αναζητά σε μεγάλη έκταση τις ρίζες του σκακιού και του πιο ισχυρού κομματιού του... Η Μαίριλυν Γιάλομ αναποδογύρισε την Ευρώπη για να ανακαλύψει τα χαμένα κομμάτια της σκακιέρας που δείχνουν την πορεία του παιχνιδιού στη γηραιά ήπειρο... Ο συναρπαστικός και αξιόπιστος συλλογισμός της είναι ότι η αποχώρηση του βεζίρη και η στέψη της βασίλισσας συνδέονται με την αύξηση του κύρους των γυναικών στη μεσαιωνική Ευρώπη." (New York Times Book Review) "Η Γιάλομ αναπτύσσει τον αξιόπιστο συλλογισμό ότι η άνοδος της βασίλισσας του σκακιού αντανακλά την εξουσία που δόθηκ...

H έννοια της Δύσης, μολονότι είναι διαρκώς παρούσα σε κάθε συζήτηση περί πολιτισμού ή γεωπολιτικής, εξακολουθεί να μένει αόριστη και προβληματική. Αυτήν ακριβώς την έννοια δοκιμάζει να προσδιορίσει ο Φιλίπ Νεμό στο παρόν βιβλίο, βασιζόμενος στην ιστορία. Κατά τον συγγραφέα, για να διαμορφωθεί αυτό που αποκαλούμε σήμερα Δύση, συνέργησαν αθροιστικά πέντε καίριες ιστορικές στιγμές: - η επινόηση της πόλεως και της επιστήμης στην Αρχαία Ελλάδα - το Ιδιωτικό δίκαιο και ο ουμανισμός της Ρώμης - η ηθική και εσχατολογική προφητεία της Βίβλου - η "παπική επανάσταση" (11ος-13ος α...

Πότε και πώς η Ελλάδα αναγορεύεται σε τόπο καταγωγής του πολιτισμού της Ευρώπης; Σε καθρέφτη μέσα από τον οποίο η Ευρώπη βλέπει το δικό της πρόσωπο; Η παρούσα μελέτη εξετάζει τη σχέση μεταξύ της ευρωπαϊκής αυτοσυνειδησίας και της αναφοράς της στην Ελλάδα. Μια σχέση που, προφανώς, διασταυρώνεται με την πορεία των κλασικών σπουδών και με τις εξελίξεις στις τεχνοτροπίες και την αισθητική χωρίς, όμως, να ανάγεται και να εξαντλείται σε αυτές. Η βαθμιαία και αθόρυβη ανάδειξη της Ελλάδας είναι έργο, κυρίως, του 18ου αιώνα και δεν ανήκει προνομιακά σε καμιά "εθνική παράδοση". Πρό...

Γιατί ήξεραν να πολεμούν όπως ο Αχιλλέας χωρίς να χάνουν την ανθρωπιά τους, ήξεραν να αισθάνονται και να δακρύζουν όπως οι σύντροφοι του Οδυσσέα χωρίς να χάνουν τη λογική τους, ήξεραν να γλεντούν και να μεθούν χωρίς να χάνουν το χιούμορ τους. Κυβερνήτες του εαυτού τους, ήξεραν να κυβερνηθούν απ' τους ομοίους τους. Έμαθαν να βλέπουν τον κόσμο πέρα απ' αυτό που έβλεπαν τα μάτια τους και ν' απολαμβάνουν το αισθητό με τα έργα της τέχνης τους. Γι' αυτό έχουν σημασία οι Έλληνες, σήμερα περισσότερο από ποτέ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα σε μια περίοδο προκλήσεων όπως η διεύρυνση, η παγκοσμιοποίηση, η νομισματική ενοποίηση, το νέο ευρωπαϊκό σύνταγμα κλπ. Παράλληλα αποτελεί και μια συναρπαστική σύνθεση ομοιογένειας και ετερότητας. Κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι η διαφύλαξη τόσο του πολιτισμικού ιδεώδους όσο και της θρησκευτικής ελευθερίας αποτελεί θέμα ουσίας. Δυστυχώς όμως παρατηρείται μια συνειδητή περιθωριοποίηση της Εκκλησίας που επιχειρεί να θέσει έναν ουσιαστικό προβληματισμό γι' αυτό. Η ίδια, ως ο κατ' εξοχήν βασικός συντελεστής στο διάλογο αυτό, αποφεύγεται ε...

Η ιστορία της Αθήνας αποτυπώνεται με τα μεγάλα γεγονότα, με τις σημαντικές της στιγμές στην πολύχρονη πορεία της. Γράφεται όμως και με τις στιγμές της καθημερινότητας της, με σημεία που στη μακρά της διαδρομή επιζούν και την ομορφαίνουν. Τα καφενεία της παλιάς Αθήνας, χώροι συνάντησης, ανθρώπινης επαφής και επικοινωνίας, αποτέλεσαν ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία για τη φυσιογνωμία της πόλεως. Με το βιβλίο "Τα καφενεία της παλαιάς Αθήνας" η κα Άρτεμις Σκουμπουρδή με γλαφυρή γραφή και θαυμάσια εικονογράφηση αποδίδει την ατμόσφαιρα της όμορφης, φιλόξενης και ανθρώπιν...

Το κεντρικότερο ίσως θέμα αυτού του βιβλίου είναι η καταδίκη των μη δυτικών πολιτισμών για να διασωθεί η εξουσία μιας αποπροσανατολισμένης Δύσης. Οι συνέπειες του τονισμού της πολιτιστικής υπανάπτυξης των "άλλων", σημαίνει ότι ο "πολιτισμός" παίζει παρόμοιο ρόλο μ' εκείνον της "φυλής", στο παρελθόν. Πράγματι, η έμφαση και η εφεύρεση των "πολιτιστικών" διαφορών χωρίζει σήμερα την ανθρωπότητα πολύ πιο αποτελεσματικά απ' όσο η γλώσσα της βιολογίας ή ο παραδοσιακός ρατσισμός. Με υψηλή κριτική προσέγγιση της νέας πολιτιστικής διαίρεσης της Ευρώπης και του κεντρικού χαρακτήρα των...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Το έργο του Jacob Burckhardt ανήκει στα αναγνωρισμένα και πολυμεταφρασμένα αριστουργήματα της ιστοριογραφίας. Η αξία του είναι διπλή. Αποτελεί πρότυπο ανασυγκρότησης ενός συγκεκριμένου πολιτισμού, έτσι ώστε να καταφαίνεται πως οι διάφορες πλευρές του συνδέονται μεταξύ τους από την ίδια θεώρηση του κόσμου και από την ίδια πρακτική στάση ζωής. Η ιστοριογραφία του πολιτισμού, αλλά και γενικότερα η κοινωνική ιστορία μπήκαν έτσι σε νέο δρόμο κάτω απ' την επίδραση αυτού του βιβλίου. Από την άλλη πλευρά, η επικαιρότητά του παραμένει ακέραια και σε ό,τι αφορά τον ιδιαίτερο στόχο το...

Πρόκειται για τέσσερα εκτεμένα δοκίμια του γνωστού λογοτέχνη και κριτικού με τους τίτλους: "Η δικαίωση της Δημοκρατίας και μέλλον της Ευρώπης", "Η Ευρώπη χτες και σήμερα", "Η Ευρώπη και ο κόσμος στην Ελλάδα", "Τα αδιέξοδα του ανθρώπου και η διέξοδος του πνεύματος". Τα δοκίμια αυτά προσδιορίζουν την χτεσινή και τη σημερινή φυσιογνωμία της Ευρώπης και τις πνευματικές αξίες που διαμόρφωσαν και στηρίζουν τον πολιτισμό της. Γράμμενα σε μιά υποδειγματική δημοτική γλώσσα, στέλνουν αισιόδοξα μηνύματα στους Ευρωπαίους για την Ένωση της Ευρώπης, το μέλλον της γενικότερα και τον πολιτ...