Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η συνθετική αυτή μελέτη εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1939 και για πολλούς είναι η πρώτη σημαντική απόπειρα μελέτης της νεοελληνικής λογοτεχνίας σε συνάρτηση με τα ιστορικά και κοινωνικά φαινόμενα της εποχής του μεσοπολέμου. Ο Βάσος Βαρίκας ερευνά με συστηματικό τρόπο τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά των λογοτεχνών που εμφανίστηκαν ιδίως κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, τις επιδράσεις που δέχτηκαν από προγενέστερους ποιητές ή πεζογράφους, τον κόσμο που εκφράζουν μέσα από το έργο τους. Κυρίως όμως επιχειρεί μια τομή σ' όλα τα επίπεδα της νεοελληνικής κοινωνίας.

Ο λόγιος Δημήτριος Βικέλας (1835-1908), μετέπειτα ιδρυτής του "Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων" (1899), αναλύει βασικές παραμέτρους της νεοελληνικής φιλολογίας. Ως αφετηρία τοποθετεί το έτος 1453 και προσδιορίζει ως κύριους τόπους καλλιέργειάς της την Κρήτη (έως το 1669) και τα Επτάνησα: από τους 350 φιλολόγους της περιόδου 1500-1700, που εντοπίζει ο Σάθας, τα δύο πέμπτα ήταν Κρήτες και Επτανήσιοι. Η άνθιση ("ο προς μάθησιν οργασμός") κορυφώνεται τον 18ο αιώνα με επίκεντρο τους Φαναριώτες, τον Ρήγα και τον Κοραή. Ο Βικέλας υπογραμμίζει την επίδραση των πολιτικών γεγ...

Philip Sherrard in his introduction to this collection of his essays writes: "The Greece of the classical heritage and of the romantic philhellene has gone, and anyhow has always been irrelevant to the Greek situation. Greece is not and never has been a lost paradise or a haνen for tourists or an object of study , and those who approach her as if she were any of these will always fail to make any real contact with her. For to achieve this it is not enough to act in the manner of those who singly οr in droves are to be seen pouring exhaustively and exhaustingly over the G...

[...]Το βιβλίο αυτό γραμμένο από ένα δάσκαλο έδρας κι όχι γραφείου, είναι συνδυασμός ιστορίας της λογοτεχνίας και διδασκαλίας και απευθύνεται κυρίως, σ' όσους ζητούν να πλησιάσουν τη νεοελληνική λογοτεχνία και όχι να πάρουν μια ιδέα από αυτή. Δεν περιορίζεται μόνο να δώσει πληροφορίες -η διδασκαλία δεν είναι δελτίο πληροφοριών, αλλά κάτι άλλο- προσπαθεί να μυήσει τους διδάσκοντες στη λογοτεχνικής μας παραγωγή αρχίζοντας από τις ρίζες μέχρι σήμερα, να τους παρουσιάσει τις επιβιώσεις από την αρχαιότητα και τη συνέχεια της παράδοσης, που δεν χαρακτηρίζει μόνο την παραδοσιακή μ...

Η μοίρα του Νέου Ελληνισμού συμπυκνώνεται και κρυσταλώνεται σε μερικές εξαιρετικές φυσιογνωμίες που γέννησε ο τόπος αυτός. Οι φυσιογνωμίες αυτές είναι οι κλείδες που αποκρυπτογραφούν την Ιστορία μας, που ερμηνεύουν τις περιπέτειες και τα επιτεύγματα του λαού μας - ενός λαού που η ιστορική μνήμη του είναι θησαυρός αιματηρός, περηφάνεια κι ευθύνη. Μια από τις φυσιογνωμίες αυτές ήταν ο Καποδίστριας, μια άλλη ο Βενιζέλος. Τώρα έρχεται η σειρά του Ίωνος Δραγούμη, καθώς συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από τη γέννησή του. "Ψυχή περίφανη, παλλικαρίσια" κατά τον Καζαντζάκη,...

Σε λίγο -το 1980- ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος συμπληρώνει εξήντα ολόκληρα χρόνια άγρυπνης πνευματικής παρουσίας μέσα στον νεοελληνικό πνευματικό χώρο. Στα 1920 έγινε συνδιευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού "Μούσα", ύστερ' από εφηβικά δημοσιεύματα, κι από τότε ως σήμερα, στέκεται στη πρώτη γραμμή των συγγραφέων του τόπου μας. Η προσωπική αγωνία, η αγρύπνια της συνείδησής του και η υψηλή ευγένεια της ψυχής του συνταιριασμένα θαυμαστά μ 'ένα ισχυρότατο κι εξαιρετικά πλούσιο συγγραφικό τάλαντο, ανέδειξαν τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο όχι μονάχα ένα μεγάλο και γονιμότατο συγγραφέα ά...

[...] Ο τόμος αυτός ξεκινά από μια σειρά δοκίμια όπου διατυπώνονται οι θεμελιακές θέσεις του Χουρμούζιου για τη λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα, για την πεζογραφία σε άμεση και διαρκή συνάρτηση με τον ελληνικό χώρο. Για κείνον, πέρα από την ηθογραφική παραγωγή του περασμένου και του πρώτου τετάρτου του δικού μας αιώνα, η λογοτεχνία μας υποφέρει από ένα βαρύ και σοβαρό νόσημα: της λείπει η ελληνοκεντρικότητα, ο ελληνικός χαρακτήρας, όχι στα θέματα που επιλέγει, αλλά στο ήθος. Από το ίδιο νόσημα υποφέρει και η νεοελληνική λογοτεχνική κριτική. [...] (από την εισγαγωγή του Κ...