Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για τον Κωστή Παπαγιώργη τα βιβλία υπήρξαν ο πιο ζωτικός κι ακατάλυτος δεσμός του με τον κόσμο. Η ανακάλυψή τους, στην όψιμη εφηβεία του, έλαβε διαστάσεις αποκάλυψης. Ο έφηβος που βασανιζόταν απ’ το αίσθημα ότι είναι "υπεράριθμος", "καρέκλα με τρία πόδια", "ελαττωματικό ανταλλακτικό" ή "παιδί του Καιάδα" συνειδητοποίησε ότι δεν είναι μόνος, ότι μπορούσε να περιέχεται ολόκληρος στη γραφή ενός άλλου. Παράλληλα με τα καθαυτό δοκίμιά του, και με το στοχαστικό, βιωματικό και παιγνιώδες ύφος του, ο Κωστής Παπαγιώργης επισκόπησε για τέσσερις σχεδόν δεκαετίες (1975-2014), την εγ...

Ένα βασικό θέμα που πραγματεύονται τα μελετήματα αυτού του βιβλίου αφορά στις διαδικασίες με τις οποίες η λογοτεχνία έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει ένα χώρο σε τόπο. Είναι ίσως προφανές ότι η λογοτεχνική γραφή εξ ορισμού αποτελεί μια διαρκή προσπάθεια κατοίκησης του χώρου, αναγκαία συνθήκη του μετασχηματισμού του σε τόπο πέραν της αφαιρετικής του υπόστασης, με την διατύπωση μιας βιωμένης χωροχρονικής εμπειρίας. Στο πλαίσιο αυτό διαπιστώνεται ότι μια ουτοπική διάσταση, οποιασδήποτε μορφής κι αν είναι, παρούσα σε μια λογοτεχνική αποτύπωση προβάλλεται ως μια άλλη απτή πραγ...

Η κορυφαία ποιητική σύνθεση του νεοελληνικού 20ού αιώνα, ο "Μπολιβάρ" του Νίκου Εγγονόπουλου, γράφεται στην Κατοχή, τον χειμώνα 1942-’43, ταυτόχρονα με την εμβληματική διάλεξη του Γιώργου Σεφέρη, "Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης". Εκείνη τη στιγμή, ο καθένας επιλέγει με ποια πλευρά είναι : η γενιά του ’30 ταυτίζεται με την κυβέρνηση του Καΐρου, ενώ ο Εγγονόπουλος ταυτίζεται, ανοιχτά, με την πλευρά του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Ο Εγγονόπουλος αντιπαραθέτει τον πρωταγωνιστή του ποιήματος Μπολιβάρ, τον "διαφωτισμένο" Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στο αρχέτυπο του λαϊκισμού, τον Μακρυγιάννη του...

Ο Γιώργος Κοτζιούλας ήταν εκτός από λογοτέχνης και σημαντικός κριτικός. Ο Α΄ τόμος των κριτικών του με τον τίτλο "Η ασυλία του πνεύματος" περιέχει κριτικά σημειώματα γενικά και ειδικά: δοκίμια και μελέτες για θέματα που απασχόλησαν τη νεοελληνική κριτική, άρθρα για θεωρητικά προβλήματα και λογοτεχνικά ζητήματα, επιφυλλίδες, κριτικά χρονογραφήματα και σχόλια για πολιτισμικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής του. Οι κριτικές αυτές, που προσεγγίζουν τα πρόσωπα και τα ζητήματα μέσα από τη δική του ματιά, παρέχουν πληροφορίες και ερμηνείες, άγνωστες πολλές φορές, συμβάλλοντας...

Οι συγγραφείς και τα έργα που σχολιάζονται σε αυτό το βιβλίο υπό τον τίτλο "Χωρικά ύδατα" με έχουν απασχολήσει κατ' επανάληψη και στο παρελθόν· συγκροτούν, θα έλεγα, ένα μεγάλο μέρος από το λογοτεχνικό εικονοστάσι μου. Τα μελετήματα γράφτηκαν κατά την προηγούμενη κρίσιμη για τη χώρα μας δεκαετία με αφορμή επετείους ή αφιερώματα περιοδικών και δηλώνουν τον σταθερό προσανατολισμό μου προς τα συγκεκριμένα πρόσωπα και κείμενα. Εκτός των άλλων, έχω την εντύπωση πως, παρά τις διαφορετικές εποχές που έζησαν και τις ανόμοιες συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιούργησαν, οι ποιητές, ο...

Ένα συνέδριο, αφιερωμένο στην εκατοντάχρονη διαδρομή του ΚΚΕ, που επιδίωξε να προσεγγίσει την ανάπτυξη της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ιδιαίτερα της επαναστατικής σοσιαλιστικής, στην πιο κρίσιμη, καθοριστική για την εξέλιξή της περίοδο, αυτή του Μεσοπολέμου. Ανέδειξε επίσης τη διαπάλη στο χώρο της λογοτεχνίας στη συγκεκριμένη περίοδο, η οποία πήρε τη σφοδρότητα της ταξικής πάλης στο εργατικό κίνημα. Ένα συνέδριο που δίνει το έναυσμα στους νέους λογοτέχνες να μελετήσουν τη μαρξιστική φιλολογία, όπως και τη σύγχρονη στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος, και κάτω από το φω...

Ο Ηλίας Βενέζης (Αϊβαλί, 4/17 Μαρτίου 1904 Αθήνα - 3 Αυγούστου 1973), στα πενήντα χρόνια (1924-1973) της πλούσιας συγγραφικής παραγωγής του, εξέδωσε, όσο ζούσε, είκοσι δύο βιβλία: επτά συλλογές διηγημάτων, τέσσερα μυθιστορήματα, ένα θεατρικό έργο, τέσσερα ταξιδιωτικά και έξι ακόμα έργα ("αφηγήσεις" και "χρονικά"). Δεν πρόλαβε να δει τυπωμένο το τελευταίο βιβλίο που είχε ετοιμάσει, το "Μικρασία, χαίρε", το οποίο κυκλοφόρησε λίγο μετά τον θάνατό του. Μεγάλο, ωστόσο, μέρος του έργου του παραμένει ακόμα διάσπαρτο στον Τύπο (ημερήσιο και περιοδικό), με συνέπεια, πενήντα πέντε...

Πέρα από το αυταπόδεικτο γραμματολογικό ενδιαφέρον της, η λογοτεχνία αποτελεί έναν σημαντικό και συνεπή ποιοτικό μάρτυρα. Η δημιουργική γραφή ανασυνθέτει κατά τρόπο μοναδικό την ιστορική μαρτυρία ανασυστήνοντας με πρωτοτυπία το ιστορικό παρελθόν. Ειδικότερα, οι πεζογράφοι του ύστερου 19ου αιώνα μέσω της στροφής τους στο διήγημα αναπαράγουν σημαντικές εκδηλώσεις της συγκαιρινής πραγματικότητάς τους, καταθέτοντας έναν πλούτο πραγματολογικών και ιδεολογικών τεκμηρίων. Το βιβλίο έρχεται αντιμέτωπο με μια ιδιότυπη πρόκληση: να συμπυκνώσει το συγκεκριμένο απάνθισμα. Εξετάζοντας τ...

Ο μεσοπόλεμος στην Ελλάδα υπήρξε περίοδος έντονων ανακατατάξεων και κοινωνικών μετασχηματισμών, αλλά και η περίοδος καίριων αισθητικών και λογοτεχνικών αλλαγών με την καθιέρωση της νέας ποίησης, την εδραίωση του μυθιστορήματος ως κυριάρχου λογοτεχνικού είδους, και την καθιέρωση ριζοσπαστικών φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών ρευμάτων. Μια γενικευμένη κινητικότητα, ρήξεις και αλλαγές, κοινωνικές συγκρούσεις και λογοτεχνικές ζυμώσεις και μεταλλαγές, συνθέτουν ένα ιστορικό και πολιτισμικό τοπίο στο οποίο η διαλεκτική του παλαιού και του νέου, του παραδοσιακού και του μοντέρνου, τω...

Πολλά είναι τα ερωτήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει όποιος/α επιχειρήσει να βιογραφήσει τον Ανδρέα Κάλβο. Με δεδομένο ότι φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου αυτού δημιουργού, και επειδή έχουν παρέλθει αρκετές δεκαετίες από τη σύνταξη της τελευταίας ολοκληρωμένης βιογραφίας του, με κριτήρια πρωτίστως επιστημονικά-γραμματολογικά, δεν θα ήταν άσκοπο να επιχειρηθεί μια πρώτη συζήτηση των κυριότερων θεμάτων που παραμένουν προς διερεύνηση, καθώς και των κριτηρίων που θα μπορούσαν να ακολουθηθούν, σε μια μελλοντική απόπειρα βιογράφησής του. Στο πλαί...

Από της εμφανίσεώς του, κατά τα τέλη του 19ου αιώνος, ο δημοτικισμός είχεν επιδιώξει την ταύτισιν όλης της νεοελληνικής γλώσσας με την καθομιλουμένη μορφή της, την δημοτική, και με απώτερο στόχο την εφαρμογή της στην δημοσία διοίκηση και την εκπαίδευση. Εκ των διαφόρων, τοπικώς και χρονικώς, εκδοχών της δημοτικής καταλληλότερη ήτο η απλούστερη λαϊκή λόγω της βασικώς αγροτικής-υπαιθρίου συνθέσεως της ελληνικής κοινωνίας και του συνακολούθου περιωρισμένου μορφωτικού επιπέδου της. Την επιδίωξιν αυτήν ανέλαβε να θεμελιώση ένα αιώνα αργότερα (1976), νομοθετικώς και με υπουργικάς...

Οι λογοτέχνες που πρωτοεμφανίζονται στην εικοσαετία του Μεσοπολέμου (1918-1939) -μια περίοδο πολύμορφων κρίσεων που παρουσιάζει πολλές αναλογίες με τη σημερινή- βρίσκονται αντιμέτωποι με ποικίλα ερωτήματα αναφορικά με τον ρόλο της λογοτεχνίας στο κοινωνικό και ιστορικό γίγνεσθαι, την επικοινωνιακή της λειτουργία ή δυσλειτουργία, τις ιδεολογικές της παραμέτρους, τη σχέση της με τις άλλες τέχνες, όπως και τη σχέση του δημιουργού με το κοινωνικό σύνολο. Παράλληλα, την εποχή αυτή δοκιμάζονται εκφραστικοί τρόποι, ανασημασιοδοτούνται μορφικά στοιχεία, αρθρώνονται διάλογοι ανοιχτο...

Η συνομιλία του Λόγου με την Εξουσία αποτελεί κεντρικό άξονα που συνδέει τη φιλολογική με την ιστορική επιστήμη, όπως και τον κάθε τεχνίτη του λόγου με την εποχή του. Στην Ελλάδα του 2018, το αέναο τούτο θέμα γίνεται επίκαιρο, αν όχι και επίμαχο. Γύρω από αυτόν τον άξονα οργανώνονται τα εννέα κεφάλαια στο βιβλίο "Πεζογραφία και εξουσία στη νεότερη Ελλάδα" του Κώστα Δημάδη, νεοελληνιστή και συγκριτολόγου με λαμπρή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία στα Πανεπιστήμια του Άμστερνταμ, του Χρόνινγκεν και του Βερολίνου. Με εύστοχες αναλύσεις, εμπλουτισμένες με την παρουσίαση αδημοσίευτου...

Ο Γ. Π. Σαββίδης παρουσιάζοντας την πέμπτη έκδοση του παρόντος συγγράμματος και αναφερόμενος στις προηγούμενες εκδόσεις του, τις χαρακτήριζε ως "συλλογικές, βελτιωμένες, ενημερωμένες και επαυξημένες". Η θετική αυτή εκτίμηση της εργασίας μου υπογραμμίζει την διαχρονική επιστημονική-φιλολογική προσήλωσή μου στο θέμα έως την παρούσα, ένατη έκδοση. Βέβαια, πέραν του ερευνητικού ζήλου, υφίσταται η αδυναμία του μελετητή να καλύψει τα πάντα στον κλάδο της νεοελληνικής φιλολογίας και μάλιστα χωρίς να κάνει κανένα λάθος. Εξάλλου και η ζωή η ίδια προχωρεί πάντα. Και νέα έργα και πρό...

Το βιβλίο αυτό ασχολείται με τη ζωή και το έργο δύο κορυφαίων Ελλήνων λογίων, του Γεωργίου Μ. Βιζυηνού και του Εμμανουήλ Ροΐδη -ο Βιζυηνός, υπήρξε και ποιητής- που άφησαν το στίγμα τους στην ελληνική πεζογραφία και ποίηση του 19ου αιώνα. Ο Βιζυηνός, μετά από λαμπρές σπουδές στην Ευρώπη, διαπρέπει στα γράμματα, αλλά πολεμάται άγρια από το αθηναϊκό λογοτεχνικό κατεστημένο. Η έντονη πολεμική που δέχεται, η αποτυχία στα σχέδιά του για το ορυχείο του Σαμακόβου και τέλος ο παράφορος έρωτάς του για μια παιδούλα, την Μπετίνα Φραβασίλη, τον οδηγούν στην φρενοβλάβεια και τον εγκλε...

Καρπός εξαντλητικής έρευνας αρχειακών τεκμηρίων και ευρύτατης βιβλιογραφίας, η έκδοση κατορθώνει να ανασυστήσει το αποκρυφιστικό και μυστικιστικό υπόβαθρο της σικελιανικής ποίησης, αλλά και των Δελφικών Γιορτών, του έργου ζωής του ζεύγους. Υπογραμμίζεται η κυρίαρχη επίδραση των πνευματικών και αισθητικών αναζητήσεων της Εύας στον νεαρό και κατόπιν στον ώριμο Σικελιανό. Επίσης, αποδεικνύεται η ενεργή συμμετοχή του ζεύγους σε διεθνείς κύκλους, οι καλλιτεχνικές και πολιτικές αναζητήσεις των οποίων περιλάμβαναν μια μεγάλη γκάμα ενδιαφερόντων: από τον αποκρυφισμό και τον μυστ...